رونمایی از «روشنای علم» مقام معظم رهبری در نمایشگاه کتاب مسکو

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، نشست خبری حضور ایران به عنوان میهمان ویژه در بیست و هشتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب مسکو پیش از ظهر امروز شنبه 7 شهریور ماه با حضور سید‌عباس صالحی معاون فرهنگی وزارت ارشاد و امیرمسعود شهرام‌نیا رئیس موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران در سرای اهل قلم برگزار شد.

سیدعباس صالحی در این نشست در سخنانی گفت: یکی از سیاست‌ها و رویکردهای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دوره جدید دیپلماسی فرهنگی است، فرهنگ می‌تواند نقطه اصلی اتصالات جوامع باشد. در معاونت فرهنگی ما شاخصه‌هایی را بر این محور تعریف کردیم که یکی از آن دیپلماسی فرهنگی بر محور نمایشگاه‌های کتاب بود. در درون این ضلع شاخه‌های متعددی تعریف شد.

مسکو، روسیه، چین، ایتالیا، تاجیکستان، ترکیه خواستار مهمان ویژه شدن در ایران هستند

وی ادامه داد: اینکه چگونه می‌توان نمایشگاه‌های کتاب را به عنوان پایگاهی برای تبادل‌های فرهنگی ملل قرار داد. اینکه ما در تهران به عنوان میهمان ویژه پذیرای کشورهای مختلف باشیم و ایران نیز در کشورهای دیگر مهمان ویژه شود،‌ مد نظر قرار گرفت، در بخش اول افغانستان و عمان میهمان ویژه دو سال گذشته نمایشگاه کتاب تهران شدند و اکنون در شرایطی هستیم که چند کشور اعلام آمادگی کردند برای اینکه میهمان ویژه نمایشگاه کتاب تهران شوند. کشورهای مسکو، روسیه، چین، ایتالیا، تاجیکستان، ترکیه از جمله این کشورها هستند. اظهار تمایل این کشورها به گونه‌ای است که ما در جلسه گذشته شورای سیاست‌گذاری نمایشگاه کتاب برای اینکه بحث میهمان ویژه را از کجا شروع کنیم به نتیجه نرسدیم چرا که همه پیشنهادها خوب ارزیابی شده‌اند. این نشان دهنده این است که مسیری با حضور افغانستان و عمان آغاز کردیم تبدیل به رویه‌ای قابل قبول شده است.

معاون فرهنگی وزارت ارشاد ادامه داد: بعد دوم این ماجرا میهمان ویژه شدن ایران در نمایشگاه‌های بزرگ بین‌المللی است، اکنون نمایشگاه مسکو را در پیش داریم، همچنین برای نمایشگاه پاریس و فرانکفورت مقدماتی در حال طی شدن است و دیپلماسی فرهنگی بر محور نمایشگاه به عنوان یک حرکت فعال و یک مسیر در جریان جدی در حال تغییر است.

مهمان ویژه شدن ایران در مسکو نقطه عطف بر تعاملات سه قرن ایران و روسیه در محور چاپ و نشر است

صالحی با اشاره به مزایای میهمان ویژه شدن در نمایشگاه‌های کتاب گفت: میهمان ویژه شدن فرصتی را فراهم می‌آورد که همدیگر را عمیق‌تر بشناسیم وقتی که میهمان ویژه می‌شویم فرصت های متکثر از زاویه‌های مختلف پدید می‌آید. چه آنهایی که در تهران میهمان ویژه می‌شوند و چه بالعکس. میهمانی ویژه شدن ایران در نمایشگاه مسکو با این رویکرد به عنوان یک گام مهم در پیش روی ما است و بیشتر از این جهت اهمیت دارد که بیش از صد سال است که ما تبادلات فرهنگی با روسیه داریم، ارتباطات چاپی، زبان فارسی و غیره نشان می‌دهد که بیش از سه قرن مبادلات فرهنگی حوزه چاپ و نشر بین ایران و روسیه برقرار بوده است. اینکه ایران مهمان ویژه است نقطه عطف بر تعاملات سه قرن ایران و روسیه در محور چاپ و نشر است.

حضور در نمایشگاه مسکو مقدمه‌ای برای آغاز تعاملات فرهنگی با روسیه است

معاون فرهنگی وزارت ارشاد با اشاره به سیاست‌ها و رویکردهای این معاونت در جریان میهمان ویژه شدن ایران در نمایشگاه کتاب مسکو، گفت: چند سیاست مدنظر ما بود سیاست اول اینکه هم حضور ما به عنوان میهمان ویژه در نمایشگاه کتاب مسکو موقتی نباشد، بلکه مقدمه‌ای برای کارهای بعدی باشد. احساس نکنیم سرمایه‌گذاری انجام شده که بعد از آن پرونده‌اش پایان می‌یابد. با همین سیاست و رویکرد برنامه‌های مسکو دیده شد. تفاهم نامه‌هایی نیز در این راستا در حاشیه نمایشگاه امضا می‌شود. همچنین رویکردهایی در ارتباط با ترجمه آثار ایرانی به روسی رونمایی از ترجمه‌های مختلف و غیره انجام خواهد شد که این اتفاقات مقدمه‌ای خواهد بود برای کارهایی که بعد از این صورت می‌گیرد.

صالحی با اشاره به سیاست دوم گفت: استفاده از ظرفیت‌های سازمان‌ها و نهادهای دولتی، عمومی خصوصی و حقیقی در دستور کار ما قرار گرفت. قرار نیست ارشاد با ظرفیتی که در اختیار دارد به تنهایی حاضر شود،  باید از همه ظرفیت‌هایی که می‌تواند به این اتفاق کمک کنند استفاده کرد. ما باید بتوانیم خط‌های ارتباطی ایران را با آن منطقه برقرار کنیم و لذا همه سازمان‌ها، نهادها و مجموعه‌هایی که می‌توانند این اتفاق را ادامه دهند باید درگیر شوند، با این نگاه مجموعه‌ای از سازمان‌ها و مراکز عمومی و خصوصی حضور یافتند. شهرداری تهران یکی از این مجموعه‌ها بود. هم تهران و هم مسکو یک ظرفیت ارتباطی تاریخی دارند که این ظرفیت در گذشته، هم‌اکنون و هم آینده ارتباط این دو کلان شهر با یکدیگر را در مراودات برقرار کرده و می‌تواند بر مراودات فرهنگی دو منطقه موثر باشد.

وی از حضور جدی و فعال سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران خبر داد و گفت: معاونت اجتماعی فرهنگی شهرداری، سازمان زیباسازی و باغ کتاب از نهادهای فعالی هستند که به دنبال ارتباطاتی در آینده با روسیه هستند. مجموعه دوم نیز مجموعه دانشگاهی ایران و یا مراکز علمی پژوهشی است. رویداد مهمانی ایران در مسکو فضایی برای ارتباطات آینده بین این‌ها ایجاد می‌کند. دانشکده زبان‌های خارجی تهران، دانشکده علامه طباطبایی، سازمان سمت، جامعة المصطفی، موسسه ایراس ، نهادهای دانشگاهی و مراکز علمی پژوهشی دیگری نیز در این اتفاق با ما سهیم هستند.

معاون فرهنگی وزارت ارشاد به حضور تشکل‌های نشر چون مجمع ناشران دفاع مقدس اشاره کرد و گفت: نشر شباویز، انتشارات حافظ، انتشارات شمع و مه، انتشارات الهدی و ... ناشرانی هستند که در این نمایشگاه حضور می‌یابند.

تجلیل از ایران‌شناسان روس

توجه به ادبیات سیاست چهارم مورد نظر ارشاد بود که صالحی به آن اشاره کرد و گفت: با توجه به پیشینه ارتباط ایران و روسیه سهم ادبیات در نمایشگاه کتاب مسکو و برنامه‌های آن سهمی جدی بود. نشست‌هایی که با عنوان پل ارتباطی ایران و روسیه برگزار می‌شود،‌ در این زمینه فرصت سازی می‌کند. ترجمه ادبیات روسیه به فارسی سهم قابل توجهی در 150 سال گذشته داشته است و همچنین ترجمه ادبیات ایران به روسی نیز سهم ویژه‌ای پیدا کرده است. رویکرد دیگر ما درگیر کردن طرف‌های روس است، ما کاری کنیم که روس‌های علاقه‌مند به ایران در این برنامه‌ها حضور یابند. با این نگاه با برخی از مراکز علمی و ادبی روسیه همچون دانشگاه مسکو، بنیاد ماکسیم گورکی و غیره ارتباطاتی برقرار شده که در خلال این ارتباطات قرار است از برخی ایران شناسان روس نیز تجلیل شود.

صالحی با اشاره به سیاست ششم گفت: مهمان ویژه شدن این فرصت را به وجود می‌آورد که علاوه بر چاپ و نشر ما بتوانیم حوزه‌های دیگر فرهنگی و هنری خود را عرضه کنیم. در پنج حوزه موسیقی، موسیقی ایرانی، تصویرگری، خوشنویسی، نگارگری، هنرهای نمایشی و... امکان انتقال فرهنگ و هنر ایرانی به نمایشگاه کتاب مسکو پدید آمده است. این سیاست‌ها رویکردهای اصلی بود که حضور در نمایشگاه کتاب مسکو برپایی آنها حاکم شد.

رونمایی از ترجمه روسی «روشنای علم» مقام معظم رهبری در نمایشگاه مسکو

وی همچنین از رونمایی 12 عنوان کتاب که از فارسی به روسی ترجمه شده‌اند، در نمایشگاه مسکو خبر داد و گفت: تاکنون 212 عنوان کتاب از فارسی به زبان روسی ترجمه شده‌اند. اما شاخص‌ترین کتابی که ما از آن رونمایی می‌کنیم ترجمه کتاب «روشنای علم» رهبر معظم انقلاب است که نوع نگاه ایشان به علم و جریان جنبش علمی که معظم له از آن یاد کرده‌اند و نوع نگاه ایشان به دانش افزایی در آن عنوان شده است. این کتاب به روسی ترجمه شده و قرار است در نمایشگاه مسکو از آن رونمایی شود.

معاون فرهنگی وزارت ارشاد به حضور خبرنگاران در نمایشگاه مسکو نیز اشاره کرد و گفت: این فرصتی برای ارتقای تجربه‌های فرهنگی خبرنگاران حوزه کتاب است.

دستمان خالی است

در ادامه این مراسم سیدعباس صالحی در پاسخ به این پرسش که ما چه داشته‌هایی برای نمایشگاه کتاب مسکو در حوزه ادبیات داریم گفت: به علت اینکه در فضای بیرونی نشر فارسی فعال نبوده‌ایم دستمان پر نیست، صریح‌تر این است که بگوییم دستمان خالی است و این یکی از نقطه‌های ضعف و پاشنه آشیل این دیپلماسی فرهنگی است. ذخیره و اندوخته ما از نظر تاریخی بسیار قابل توجه است اما موجودات فعلی‌مان ضعیف است و همان مقدار را هم شاید نتوانیم از نظر نوع ترجمه و قالب ارائه دفاع کنیم. شاید راه حل این باشد که حضور خوبی در نمایشگاه‌ها داشته باشیم و به مرور و به موازات آن در رفع ضعف‌ها بکوشیم. این مقوله‌ها می‌خواهد ما را متوجه این کند که باید توجه جدی داشته باشیم و مجموعه‌های دولتی و خصوصی را متوقف به سرمایه گذاری در حوزه ترجمه‌های معکوس کنیم. امیدواریم این جریان در سالهای آینده کمک کند تا ذخایر بهتری برای عرضه به زبان‌های مهم دنیا داشته باشیم.

انتهای پیام/