فهرست نسخ فارسی کتابخانه‌های استانبول کتاب شد
یوسف بیگ‌باباپور از انتشار چهارمین مجلد از مجموعه فهرست دستنویسهای فارسی کتابخانه‌های استانبول با تمرکز بر کتابخانه نور عثمانیه خبر داد.
یوسف بیگ‌باباپور، نسخه‌شناس، در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، با اشاره به آثار جدید بنیاد شکوهی گفت: بخشی از کار بنیاد شکوهی به فهرست‌نویسی نسخ خطی فارسی در کشورهای همسایه اختصاص دارد. در این رابطه اخیراً «فهرست دستنویسهای فارسی کتابخانه نور عثمانیه» را منتشر و روانه بازار کتاب کردیم.
وی ادامه داد: بخشی از این طرح با همکاری سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی انجام شده است. در این طرح به فهرست‌نویسی نسخ خطی فارسی در کتابخانه‌های استانبول پرداخته‌ایم که تاکنون چهار جلد منتشر شده است. این مجلدات با مشارکت قاضی‌زاده و محمدتقی حسینی انجام شده است.
بیگ‌باباپور همچنین از فعالیت بنیاد شکوهی در حوزه شبه‌قاره اشاره کرد و یادآور شد: در شبه‌قاره نیز نسخه‌های متعددی از زبان فارسی وجود دارد که بنیاد در حال حاضر تمرکز خود را بر انتشار چند تذکره مهم از این منطقه قرار داده است. این تذکره‌ها در خود اطلاعات خوب و کاملی از شاعران فارسی‌زبان در شبه‌قاره دارد که برای پژوهشگران می‌تواند منبع خوب و موثقی به شمار آید.
این نسخه‌شناس با اشاره به فعالیت‌های بنیاد شکوهی بر احیای تراث خطی گفت: امیدوارم نگاه این‌چنینی به حوزه فرهنگ در میان آنهایی که متمول هستند، ایجاد شود. دکتر شکوهی با وجود آنکه به حرفه پزشکی می‌پردازند، بخشی از کار خود را صرف فرهنگ و احیای میراث خطی قرار داده‌اند. امیدوارم نگاه این‌چنینی به حوزه فرهنگ که برگ برنده ما هم به شمار می‌‌آید، در میان دیگران هم ایجاد شود تا در حوزه فرهنگ هم سرمایه‌گذاری انجام شود.
در توضیح این اثر آمده است: سلطان محمود اول پس از تکیه بر تخت سلطنت در 1143ق، نسخ بسیاری را وقف کتابخانه ایاصوفیا کرد. وی در آن اندیشه بود که بر حسب رسومات سلاطین پیشین، کلیه‌ای بنام خود بنا نهد تا موقوفات خود را بدانجا وقف کند. همین شد که در 29 محرم 1162ق فرمان ساخت کلیه را داد و نسخی نیز همراه با مهر و یادداشتِ وقف، آماده وقف بدانجا کرد؛ اما فوت او در 1168ق، مانع از به انجام رساندن مقصود شد؛ تا آنکه عثمان سوم ـ برادر او ـ بر تخت سلطنت نشست و کار ساخت کلیه را ادامه داد و نهایت امر، در 1 ربیع‌الاول 1169ق، این کلیه مشتمل بر سرای سلطان، مدرسه، کتابخانه، تربت، سبیل، چشمه، آشخانه و دکانهایی به اتمام رسید و سلطان نیز نام آن را برگرفته از نام خود نورعثمانیه گذاشت و نسخی را بدانجا وقف کرد و البته علاوه بر آن، با پوشاندن و از بین بردن یادداشت و مهر وقف نسخی که سلطان محمود پیشتر آماده کرده بود، و با نوشتن یادداشت وقف خود و ثبت مهر خود، وقف کتابخانه کرد؛ بدین طریق گنجینه و بنایی که می‌بایست نام محمود را در جهان پرآوازه کند نام برادرش عثمان را جاودانه ساخت.
کتابخانه در زمان خود یکی از غنی‌ترین کتابخانه‌ها بود، در هنگام گشایش، مشتمل بر 5031 نسخه بود (فهرست نورعثمانیه شمارة 4، 161آ) ، و یک ناظر کتب، شش محافظ، شش حافظ کتب، سه دربان، یک مجلد مذهب، و یک فراش در آن مشغول انجام وظیفه بودند؛ و امروزه این کتابخانه 5048 عدد نسخه را در خود جای داده و نسخه‌های ارزشمند و شایستة تأمل این کتابخانه بسیار است . از دستنویسهای مهم و قابل توجه آن می‌توان از مکاتب هنری مختلفی چون هرات، سمرقند، تبریز و علی الخصوص شیراز می‌توان یاد کرد. این فهرست، مختص به معرفی نسخ فارسی از مجموعۀ وی است که معرفی 524 دستنویس را شامل می‌شود.
انتهای پیام/