نگاهی به "روز جهانی بدون خودرو" و فرهنگ فراموش‌شده دوچرخهسواری در نصف‌جهان
روز جهانی بدون خودرو از روزهایی است که سهم زیادی برای خود ندارد و اگرچه به این مناسبت به دوچرخهسواری توجه می‌شود، اما به نظر می‌رسئد هنوز برای آن اقدام جدی انجام نشده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، تقویم پر‌شده از مناسبت‌هایی که هر کدام برای خود قد علم کرده‌اند، مناسبت‌هایی که هر کدام اهمیت ویژه خودشان را دارند و البته اهالی رسانه نیز بنا به فراخور زمان و مناسبت‌ها با انتشار مطلبی سعی دارند به مسئولان تلنگر بزنند تا باز هم یادآوری شود که برای گرامی‌داشت این روزها چه مشکلات و اقداماتی باید در نظر گرفته شود.
اما در این میان بعضی مناسبت‌ها پررنگ‌تر و بعضی‌ها هم در کنار کم‌رنگ بودنشان، سهم خوبی در جامعه برای خود ندارد و اگر داشته باشد، یا بسیار ناچیز و یا شعاری و در حد حرف، برای همان روزِ ویژه، باقی می‌ماند.
روز جهانی "بدون خودرو" هم از همان دسته دوم است که سهم زیادی برای خود ندارد و همانند شعاری که در این روز هیچ خودرویی استارت نخورد، پس از گذشت این روز، ورق به سمت شرایط قبلی برمی‌گردد و حرف‌های قشنگ در این باره در هوا محو می‌شود.
وقتی‌که روز جهانی "بدون خودرو" مطرح می‌شود، ناخودآگاه ذهن به سمت دوچرخهسواری، شهر بدون خودرو، شهر دوچرخه‌سوارها، شهر پاک و امثال چنین برنامه‌های قشنگی پرسه می‌زند، غافل از اینکه برای رسیدن به چنین اهداف نیاز به یک زیرساخت منسجم و قوی داریم که هنوز محقق نشده، اگرچه مسئولان حمل و نقل قول‌هایی در این مورد داده‌اند.
پای حمل و نقل عمومی برای رسیدن به‌روز جهانی بدون خودرو همچنان می‌لنگد!
تهمینه، یک معلم و مادر 34 ساله است که با وجود پذیرفتن عنوان روز بدون خودرو، اما گله‌های ویژه خودش را به‌عنوان یک شهروند اصفهانی دارد.
وی به تسنیم گفت: من هم مانند سایر شهروندان تمایل دارم از وسایل نقلیه عمومی استفاده کنم تا خودروی شخصی، اما در این مورد بارها با مشکل روبه‌رو شده‌ام. کمبود اتوبوس و زمان توقف طولانی‌مدت آن‌ها در ایستگاه‌های شروع و مترویی که چندین سال در حال احداث است، سبب شده که فقط از خودروی شخصی‌ام استفاده کنم.
وی افزود: ایجاد ممنوعیت برای شهروندان همیشه آسان‌ترین راهکار کنترل ترافیک است، اما کارایی چندانی ندارد و باید آن را پاک‌کردن صورت مسئله دانست، مسئولان بیشتر به ایجاد ممنوعیت پرداخته و یادشان می‌رود توسعه حمل و نقل عمومی و افزایش کیفیت آن نقش پررنگی در تشویق شهروندان برای استفاده کمتر از خودروی شخصی دارد.
روز بدون خودرو یک "مطالبه مردمی" است
اما در همین روز جهانی بدون خودرو و شعار و مصاحبه‌های مسئولان مبنی بر دوچرخهسواری و استفاده از این وسیله ارزشمند، ضعف‌های بسیاری وجود دارد اگرچه در این میان هر‌بار تذکر داده می‌شود که شهروندان با استفاده از حمل و نقل عمومی و دوچرخهسواری کمک کنند، اما واقعیت این است که با وضعیت حمل و نقل عمومی نمی‌توان به مردم گفت از خودروی شخصی استفاده نکنید.
علیرضا صلواتی، معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری اصفهان در مورد روز جهانی خودرو و اینکه روزی که می‌آید اصفهان همانند قدیم‌الایام لقب "شهر دوچرخه" را از به خود بازگرداند، به تسنیم گفت: باید این اتفاق در اصفهان بیفتد؛ هدف این است که اصفهان به همان عنوان قدیمی خود شهر دوچرخه برگردد.
وی افزود: درصدد هستیم با هماهنگی مسئولان روزهایی و خیابان‌هایی در اصفهان مشخص کنیم که بدون خودرو باشد، نه تنها شهر بدون خودرو، بلکه به سمتی پیش رویم که خیابان‌های بدون خودرو داشته باشیم. به دنبال آن هستیم که در این باره با هماهنگی دستگاه‌های ذی‌ربط موضوع را کشوری و ملی کرده و روز ملی بدون خودرو داشته باشیم.
صلواتی با بیان اینکه روز بدون خودرو یک مطالبه مردمی است، گفت: با توجه به مشکلاتی که آلودگی زیست‌محیطی در پی ازدیاد خودروها به‌وجود آورده، محیط زیست پاک و روز بدون خودرو یک مطالبه مردمی از سوی شهروندان نیز مطرح‌شده که زمینه اجتماعی فراهم به ما کمک می‌کند که این موضوع را عملیاتی کنیم. همکاری شهروندان در این زمینه مهم است، اگر چنین روزی را مشخص کنیم با همکاری شهروندان و مشارکت نهادهای مردمی، می‌توان این کار را انجام داد، البته در حال حاضر مطالعات آن انجام شده است.
معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری اصفهان با اشاره به اینکه مطالعات انجام شده؛ خاطرنشان کرد: جدای از مطالعات، تجربه اولیه‌ای در این مورد تا حدودی، برای مثال بسته شدن بخشی از چهارباغ این زمینه را ایجاد کرده تا به سمت پیاده‌رو کردن چهارباغ برویم. البته در این مورد با محدودکردن به چهارباغ لطمه‌ای صورت نمی‌گیرد و قطعاً تسهیلات حمل‌ونقلی نیز در این راستا راه‌اندازی شده و بعد اقدام به این کار می‌شود.
صلواتی به نقش مدارس پسرانه در نهادینه‌شدن این روز نیز اشاره کرد و گفت: برای فرهنگ دوچرخهسواری برنامه‌های زیادی وجود دارد و برای مهرماه با ایجاد گیره‌های دوچرخه به ظرفیت یک هزار دوچرخه در مدارسی که در خیابان‌های مرکزی شهر نصب‌شده که این اقدام ادامه‌دار است.
شأن و جایگاه فرهنگ دوچرخهسواری حفظ شود
ندا واشیانی‌پور عضو کمیسیون فرهنگی، اجتماعی و ورزش شورای شهر اصفهان هم نظرات جالبی در مورد فرهنگ دوچرخهسواری و روز بدون خودرو دارد، وی در نشست خود با اعضای هیئت دوچرخهسواری استان اصفهان گفت: شأن و جایگاه فرهنگ دوچرخهسواری با توجه به نقش مطلوب آن بر سلامتی جامعه و کاهش بیماری در بین شهروندان و اثر آن بر کاهش معضلات اجتماعی باید حفظ شود.
وی با بیان اینکه تدوین طرح جامع دوچرخهسواری باید برای کلان‌شهر اصفهان مورد توجه قرار بگیرد، تصریح کرد: در این زمینه احداث مسیر‌های استاندارد دوچرخهسواری، فرهنگ‌سازی استفاده از دوچرخه، توسعه طرح هم‌رکاب، ممنوعیت تردد موتور‌سیکلت‌ها در مسیر‌های دوچرخهسواری، آموزش تنظیمات دوچرخه توسط متصدیان آن، تعریف اهداف کوتاه‌مدت و بلند‌مدت و یک چشم‌انداز صحیح با مشاوره با متخصصان این امر و دستگاه‌های مرتبط باید مورد توجه قرار بگیرد.
عضو کمیسیون فرهنگی، اجتماعی و ورزش شورای شهر اصفهان گفت: ارائه طرح‌های ویژه در قالب برنامه‌های جامع با هدف ایجاد انگیزه ورزش و استفاده از دوچرخه در بین طبقات مختلف جامعه با توجه به طراحی و ایجاد مسیر‌های ایمن و استاندارد دوچرخه و پارکینگ ویژه دو‌چرخه‌سواران و فرهنگ‌سازی صحیح می‌تواند به رفع مشکل ترافیک و آلودگی هوا کمک کند.
وقتی مشکلات ترافیک زیاد می‌شود، همه به یاد دوچرخهسواری می‌افتند!
کیوان لیموئی، رئیس هیئت دوچرخهسواری اصفهان هم درد و دل‌ها و دغدغه‌هایی درباره این موضوع مطرح می‌کند. وی به تسنیم گفت: یکی از خواسته‌های ما از مدیران شهری این بود، که یک روز در سال روز بدون خودرو و تردد با دوچرخه باشد، اما متأسفانه زیرساخت‌های ما مشکل دارد و سبب شده با اجرا شدن این طرح فاصله بگیریم.
وی افزود: به مدیران شهری پیشنهادی را داده‌ایم اما متأسفانه هنگامی که مشکلات ترافیک رخ می‌دهد، به یاد دوچرخه و دوچرخهسواری می‌افتند اما هیچ‌وقت نمی‌آیند برنامه‌ریزی جدی در این مورد داشته باشند، ای کاش با دید بهتری نگاه می‌کردند.
لیموئی با بیان اینکه آمادگی لازم در این مورد را دارند، گفت: با صدا و سیما و سازمان‌های درون‌شهری ارتباط خوبی در این مورد داریم اما اگر مسئولان، به ما و کارشناسانی که در هیئت هستند، اعتماد کنند نتیجه مطلوب‌تری می‌گیرند. هیئت در زمینه برگزاری همایش در این مورد کار می‌کند ولی اگر یک‌قدم جلوتر بیاییم و دیدگاهمان را عوض کنیم و از هیئت دوچرخهسواری در زمینه آموزش کمک بگیرند بهتر است.
رئیس هیئت دوچرخهسواری اصفهان با اشاره به اینکه ایجاد کیوسک‌های دوچرخه در اصفهان اقدامی پسندیده است، تاکید کرد: این ابتکارِ خوبی است اما باید به این نکته اشاره کنم که دوچرخه‌ای که مورد استفاده قرار می‌گیرد، تنظیم نمی‌شود برای مثال کسی که قد آن 180 یا 160 سانتی‌متر است، از یک دوچرخه استفاده می‌کنند و این خودش آسیب می‌رساند، ما می‌توانیم با آموزش‌های کارشناسان به متصدیان این مشکل را حل کنیم.
مسئولان اصفهانی چقدر از دوچرخه استفاده می‌کنند؟
روز جهانی بدون خودرو از همان روزهایی است که با برگشتن ورق تقویم به بایگانی حافظه سپرده می‌شود به قول رئیس هیئت دوچرخهسواری اصفهان وقتی مشکلات ترافیک زیاد می‌شود، همه به یاد دوچرخهسواری می‌افتند.
در این شکی نیست که به دوچرخه که یک وسیله نقلیه غیر‌موتوری و مفید است، کمتر توجه کرده‌اند و باید عنوان کرد فرهنگ دوچرخهسواری بین مردم ما نهادینه نشده است، این در حالی است که در بسیاری از کشورها دوچرخه سهم بزرگی از حمل و نقل‌های روزانه را به خود اختصاص داده است.
برای نهادینه کردن چنین فرهنگی نیز به اقدامات فرهنگی مناسب با ابزارهای تبلیغی است، همین چند سال گذشته مرتضی سقائیان‌نژاد شهردار سابق و هم‌چنین علیرضا ذاکر استاندار سابق اصفهان برای فرهنگ دوچرخهسواری در میدان نقش‌جهان دوچرخهسواری کردند که بازتاب فراوانی در رسانه‌ها و حتی تأثیر روی شهروندان اصفهانی داشت.
نهادینه کردن یک فرهنگ باید از طریق یک الگوپذیری از سوی مسئولان مربوطه صورت پذیرد، اما در این راستا یک پرسش مطرح می‌شود که آیا تا کنون مدیران استان اصفهان برای فرهنگ‌سازی روز بدون خودرو از ناوگان و حمل و نقل عمومی استفاده کرده‌اند؟ پرسش مهم‌تر اینکه این مسئولان چند بار با دوچرخه به محل کار خود رفته و یا در شهر تردد کرده‌اند؟
گزارش از نگین فروغی
انتهای پیام/
