آیت الله مصباح یزدی: اسلامی شدن علوم انسانی با تحول عمیق در نوع نگاه به انسان محقق می‌شود
آیت الله مصباح یزدی گفت: برخی فکر می‌کردند که اگر ظاهر دانشگاه، اسلامی شود و نماز جماعت در آن برگزار شده و شعائر اسلامی به‌طور پررنگ مطرح شود، دانشگاه اسلامی شده است اما منظور از تحول در علوم انسانی، تحولی عمیق در نوع نگاه به انسان است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از قم، آیت‌الله محمدتقی مصباح یزدی که در مراسم اعطاء جوایز نخستین جشنواره علمی و پژوهشی علامه طباطبایی (ره) سخن می‌گفت، اظهار داشت: با گذشت نزدیک 4 دهه از انقلاب اسلامی علی‌رغم تأکید امام راحل و رهبر معظم انقلاب اسلامی، چندان اثر راضی‌کننده‌ای در زمین علوم انسانی اسلامی مترتب نشده است.
رئیس موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) افزود: عمده کمبودهایی که در زمینه ترویج و گسترش علوم انسانی اسلامی وجود دارد به سبب تلاش‌های رژیم ستم‌شاهی است که اسلام را از صحنه مدیریت جامعه حذف کرده بود و بنای حذف آن از مراکز دیگر نیز داشتند که یا ابتکار خودشان بود یا اربابانشان به آن دستور داده بودند.
عضو مجلس خبرگان رهبری تصریح کرد: دانشگاه‌های ایران به‌طور کامل تحت تأثیر غرب قرار گرفته بود و استادان چاره‌ای جز تبعیت و تدریس کتب غربی نداشتند و کسانی هم که نسبت به اسلام حسن نیت داشتند، راهی برای ابراز آن نداشتند.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم خاطرنشان کرد: در آن زمان حوزه‌ها در وضع ضعیفی قرار داشتند و مدارس علمیه تبدیل به انبار کالای تجار شده بود و این البته در شهر ما، یزد بود که عنوان آن دارالعباده بود. تحصیل طلبگی به‌طور رسمی وجود نداشت و در برخی جاها درس عروة الوثقی تدریس می‌شد.
استاد حوزه علمیه قم تأکید کرد: خداوند متعال عنایتی به جامعه ما کرد و اسلام به مدیریت جامعه برگشت و امام راحل در این زمینه نقشی تاریخی را ایفا کرد و مسیر حوزه و روحانیت عوض شد.
آیت‌الله مصباح یزدی اظهار داشت: نقطه عطف تاریخ انقلاب اسلامی با حرکت امام راحل در جامعه ایران ایجاد شد و از اول انقلاب اسلامی نیز قدم‌هایی برای تغییر علوم انسانی و اسلامی کردن دانشگاه‌ها برداشته شد. البته منظور امام خمینی (ره)، تحول بنیادی در علوم اسلامی دانشگاهی بود نه تحول سطحی و اسمی.
رئیس موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) افزود: برخی فکر می‌کردند که اگر ظاهر دانشگاه اسلامی شود و نماز جماعت در آن برگزار شود و شعائر اسلامی به‌طور پررنگ مطرح شود، دانشگاه اسلامی شده است اما منظور از تحول در علوم انسانی، تحولی عمیق در نوع نگاه به انسان است.
عضو مجلس خبرگان رهبری تصریح کرد: انسان به‌عنوان یک موجود مادی به دنیا آمده و سپس می‌میرد و تحول باید در این زمینه باشد که آیا انسان همین وجود مادی است یا وجودی وسیع‌تر و نامتناهی دارد که فرق این دو نگرش بسیار زیاد است و به تعبیر علوم انسانی اسلامی، حیات انسان تا بی‌نهایت ادامه دارد.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم خاطرنشان کرد: حوزه و دانشگاه ما برای این نوع نگرش به علوم انسانی آماده نبودند اما به برکت انقلاب اسلامی و تأثیر شخص امام راحل این تغییر در جامعه ما حاصل شد.
استاد حوزه علمیه قم تأکید کرد: در حوزه ماقبل از این چیزی به نام روانشناسی و مدیریت و اقتصاد و ... وجود نداشت و مبتکر این دسته‌بندی برای علوم، دانشگاه‌های غربی بودند که بر اساس فرهنگ و جهان‌بینی خود، نتایجی را ارائه می‌کردند و پس از تشکیل نظام اسلامی باید در این زمینه‌ها تحقیق می‌شد و بر اساس باورهای اسلامی به آن‌ها پاسخ داده می‌شد.
آیت‌الله مصباح یزدی اظهار داشت: پس از تحقیق و پاسخ، باید فرمول‌های اجرایی و جنبه کاربردی برای زندگی روزمره تهیه شود تا برای پیشرفت جامعه از این علوم استفاده کنیم و ازاین‌رو می‌توان گفت در برابر انبوهی از مسائل قرار داریم که اشخاصی با کار جهادی باید عهده‌دار پاسخ به آن‌ها شویم و نقشه راهی را ترسیم کنیم.
رئیس موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) افزود: امروز با گذشت 3 دهه از انقلاب اسلامی، نظریه‌هایی در این زمینه مطرح شده است که دانشمندان به نام عالم در مقابل آن‌ها خضوع کرده‌اند و البته نیازمند یک حرکت جهانی در این زمینه هستیم.
عضو مجلس خبرگان رهبری تصریح کرد: پیگیری اسلامی کردن علوم انسانی از برکات وجودی رهبر معظم انقلاب اسلامی است که از دست مبارک ایشان به جامعه اسلامی رسیده است و باید قدردان این نعمت باشیم.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم خاطرنشان کرد: در آن ابتدا به شکلی از علوم انسانی صحبت می‌شد که یک استاد دانشگاه تصور می‌کرد باید تمام آموخته‌های خود را کنار بگذارد و حدیث بخواند و همین سبب شکل‌گیری مقاومت‌هایی شده بود و کسی می‌گفت مگر می‌شود همه علوم را کنار بگذاریم و به حدیث روی بیاوریم.
استاد حوزه علمیه قم تأکید کرد: خوشبختانه حوزه امروز با حوزه 40 سال قبل بسیار تفاوت کرده است و اکنون می‌توانیم از لحاظ علمی و تحقیق برای دیگران ثابت کنیم که می‌توان از آیات و روایات به‌عنوان منبع استفاده کنیم.
آیت‌الله مصباح یزدی اظهار داشت: باید تحولی در علوم مربوط به باورهای اسلامی در جامعه به وجود بیاید و افرادی که برای هر بخشی مناسب هستند، شناسایی‌شده و تشویق شوند و در تخصص خود متمرکز شوند. از سوی دیگر روش تحقیق در این کار باید تدوین شود زیرا ما می‌خواهیم نظر اسلام را در علوم انسانی بدانیم و موضوع و حکم را به‌خوبی بشناسیم.
رئیس موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) افزود: موضوع شناسی و دسته‌بندی موضوعات سبب می‌شود تا روش تحقیق در هر موضوعی مشخص شود و البته در بررسی مسائل کاربردی، نیازهای زمان و مکان نیز دخالت دارد و نیازمند شناخت زمینه‌های عینی هستیم.
عضو مجلس خبرگان رهبری تصریح کرد: باید نیازهای امروز جامعه را بشناسیم و تنها روش علوم تجربی برای این کار کافی نیست بلکه باید از روش‌های دیگر نیز استفاده کنیم.
انتهای پیام
