نقدهای منصفانه اجتماعی؛ ویژگی‌ بارز شعر حافظ شیرازی


یکی از ویژگی‌های بارز حافظ شیرازی آزادگی و حریت این شاعر نامی و غزلسرای جهان است که با نقدهای منصافه اجتماعی خود همواره به‌دنبال رشد و تعالی در جامعه بود.

به گزارش خبرگزاری تسنیم از شیراز، خواجه شمس‌الدین محمد‌بن‌ بهاءالدّین حافظ شیرازی شاعر بزرگ سده هشتم ایران (برابر قرن چهاردهم میلادی) یکی از شاعران غزلسرای نامی جهان است.

بیشتر اشعار او غزل هستند و به غزلیات حافظ شهرت دارند. با توجه به اهمیت و تاثیرگذاری اشعار این شاعر نامی جهان، در قرون هجدهم و نوزدهم اشعار او به زبان‌های اروپایی ترجمه شد و نام او به گونه‌ای به محافل ادبی جهان نیز راه یافت.

دیوان حافظ یادگاری ماندگار از وی در عرصه شعر و ادب است که مردم علاقه بسیاری به آن دارند و در تصمیم‌گیری‌های خود به آن روی می‌آورند و به آن تفال می‌زنند.

مژده ای دل که مسیحا نفسی می‌آید               که ز انفاس خوشش بوی کسی می‌آید
از غم هجر مکن ناله و فریاد که دوش                 زده‌ام فالی و فریادرسی می‌آید

هرساله 20 مهرماه، مراسم بزرگداشت حافظ شیرازی و خواجه اهل راز در محل آرامگاه او در شیراز با حضور شاعران، ادبا و پژوهشگران ادب پارسی از داخل و خارج از کشور برگزار می‌شود.

خبرگزاری تسنیم در استان فارس نیز همزمان با 20 مهرماه روز بزرگداشت حافظ به بررسی دلایل ماندگاری اشعار حافظ و آزادگی خواجه اهل‌راز حافظ شیرازی پرداخته است.

سبزعلی قائد طاهری، استاد ادبیات دانشکده خبر شیراز در گفت‌وگو با خبرنگارتسنیم در شیراز، با بیان اینکه یکی از ویژگی‌های شعر حافظ عشق است، اظهار داشت: حافظ بارها این موضوع را بیان کرده که بیت ( هرگز نمیرد آنکه دلش زنده شد به عشق، ثبت است بر جریده عالم دوام ما ) مصداق این حرف است.

وی از دیگر ویژگی‌های شعر حافظ را ظرافت، نکته‌بینی و گوش‌نوازی اشعار او دانست و خاطرنشان کرد:حافظ شیرازی در اشعار خود از رموز و اصطلاحات خاص استفاده کرده و در اشعار خود از تلفیق اندیشه‌های اسلامی و اسطوره‌های ایرانی بکار برده است.

این استاد ادبیات پارسی با بیان اینکه حافظ شیرازی در اشعار خود از طنز و اسرار الهی بهره‌ برده است افزود: حافظ شیرازی در اشعار خود لحن دشمن ستیزی و اعجاب‌آمیز دارد.

این مولف کتاب ادبیات پارسی با اشاره به شعر معروف حافظ مبنی بر (سر به آزادگی از خلق برآرم چون سرو، گر دهد دست که دامن ز جهان درچینم) بیان کرد: حافظ با این شعر خود این را بیان می‌کند که  اگر از تعلقات دنیا و وابستگی‌هایش دست بکشم همانند سرو آزاد و سرسبز بوده و زیر بار نمی‌روم.

حافظ با نقدهای منصفانه اجتماعی خود همواره به‌دنبال رشد و تعالی بود

امین تجلی از حافظ‌پژوهان شیرازی نیز در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم با اشاره به آزادگی در اشعار حافظ اظهار داشت: این ویژگی او مبتنی بر تفکرات دینی و آموزه‌های اصیل و اصلی دین است.

وی با بیان اینکه مولفه‌های فکری و معرفتی دین همواره در اشعار حافظ موج می‌زند خاطرنشان کرد: بروز اندیشه‌های الهی در حافظ سبب شده شعر او  مورد استفاده تمام انسان‌ها قرار گیرد.

تجلی با اشاره به اینکه حافظ شیرازی انسانی دارای فطرت و نگرش الهی است خاطرنشان کرد: اگر فردی با فطرت اولیه انسانی و خدایی آشنا شود، به سمت دین و فطرت الهی می‌رود و این فرد در عمل انسانی آزاده است.

مدیرسابق مجموعه آرامگاه حافظیه شیراز با بیان اینکه حافظ فارغ از همه دلبستگی‌ها انسانی اندیشمند و متفکر بود و نقدهایش بر زاهدیان ریاکار حاکی از آزادگی او است خاطرنشان کرد: حافظ در اشعار و بیان خود تنها به‌عنوان منتقد صرف عمل نمی‌کند بلکه منتقد منصف اجتماعی است و با توجه به انتقاداتی که بیان می‌کند، راه حل نیز ارائه می‌دهد و با آن جامعه را به سمت و سوی رشد و تعالی می‌برد.

یک محقق و حافظ دوست نیز با اشاره به آزادگی حافظ اظهار داشت:  آزادگی حافظ در اندیشه و شعر او آشکار است و حافظ وارستگی از تعلقات را یکی از عوامل مهم تعالی انسان و تحقق انسان کامل می‌داند.

حسین کیانی افزود: اگر این آزادگی و وارستگی از جهان مادی در حافظ  به وقوع نمی‌پیوست، تحقق انسان کامل در حد یک آرمان باقی می‌ماند.

وی گفت: به اعتقاد حافظ انسانی باید مورد توجه قرار گیرد که عاری از عیب و ناهنجاری‌های اجتماعی باشد و به آزادگی و پیراستگی در گفتار و رفتار خود رسیده باشد.

این فعال اجتماعی با بیان اینکه حافظ بارها و به شکل‌های مختلف گذر از منیت و قیود جسمانی خودش اشاره و از اینکه تخته‌بند تن است شکوه و شکایت دارد خاطرنشان کرد: مرغ قدسی جان حافظ، در طیران ملکوتی خود به‌دنبال آزادگی است و حافظ با به دست آوردن این آزادگی وصول به درجه‌های معنوی را ممکن می‌سازد.

انتهای پیام/