انقلاب اسلامی جایگاه اصیل هنر «شبیه خوانی» را احیا کرد

هوشنگ جاوید در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در مشهد مقدس، با بیان اینکه هنر شبیه خوانی‌ از آئین‌های مرسوم مناسبت‌های مذهبی است، اظهار داشت: سابقه تاریخی هنر شبیه خوانی یا شبیه‌سازی به قرون اولیه اسلام باز می‌گردد که در این رابطه اسناد معتبری موجود است.

وی با بیان اینکه در دوران دیلمیان شبیه‌خوانی"کاروان اسرا" مربوط به واقع عاشورا را بازسازی می‌کردند، افزود: در دوران صفویه، افشار، زندیه شبیه‌خوانی یا شبیه‌سازی به صورت زبان حال‌خوانی صورت می‌گرفت که این زبان حال‌خوانی یعنی‌ کسی که نقش حضرت زینب(س) را داشت سوار بر اسب نقش خود را می‌خواند و مردم را محزون می‌کرد.

پژوهشگر هنرهای آئینی تصریح‌کرد: زبان حال‌خوانی در شبیه‌خوانی همچنان در استان‌های مرکزی، اصفهان، یزد، خراسان صورت می‌گیرد و بیننده را محزون می‌کنند.

جاوید با اشاره به اینکه در دروان صفویه در شبیه‌خوانی متن وجود نداشت، بیان‌کرد: در دوره صفویه تنها اشاراتی به واقعه عاشورا داشتند.

وی با اشاره به‌ این مطلب که در اوایل دوران زندیه شبیه‌خوانی دستخوش تغییراتی شد، بیان‌کرد: در این دوره برای شبیه خوانی متن نوشته شد و در این دوران در شبیه خوانی از همه هنرهای ایرانی همچون  ادبیات، آواز، معماری، لباس بکار گرفته شد تا این شبیه خوانی در ذهن مخاطب ماندگار شود.

جاوید با بیان اینکه از دوران زندیه به بعد در بسیاری از سفرنامه‌های خارجیان به ویژه اروپائیان به آئین شبیه خوانی اشاره داشته‌اند، عنوان‌کرد: در سفرنامه‌های ارروپائیان به این مسئله خواندن متنی از روی کاغذ همراه با حرکت اشاره داشتند.

وی خاطرنشان کرد: در دوران زندیه هنرمندان شبیه‌خوان به انسجام قابل توجهی رسیدند که این انسجام در دوران قاجار و قبل از دوران حکومت پهلوی اول ادامه داشت.

پژوهشگر هنرهای آئینی با تاکید بر اینکه در دوره پهلوی اول به هنر شبیه‌خوانی ضربه شدیدی وارد آمد، خاطرنشان‌کرد: اما این هنر پس از 25 تا 30 سال از وارد آمدن ضربه به این هنر در دوران پهلوی اول  توسط مردم احیا شد.

جاوید با بیان اینکه تغییرات حاصل در شبیه‌خوانی سبب آسیب‌هایی به این هنر شد، افزود: استفاده از ادوات موسیقی در هنر شبیه‌خوانی در دوران زندیه و قاجار آسیب به این هنر شد چرا که  افرادی که در این  اقدام به نوازندگی می‌کردند افرادی بودند که سابقه نوازندگی در ارتش را داشتند.

وی با بیان اینکه بخشی از موسیقی در شبیه‌خوانی تاکنون ادامه پیدا کرده است،خاطرنشان‌کرد: پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران هنرمندانی که در عرصه هنرهای نمایشی فعالیت می‌کردند تلاش‌های بسیاری در راستای بازگرداندن هنر شبیه خوانی به خط اصلی این هنر انجام دادند.

پژوهشگر هنرهای آئینی با بیان اینکه پس از تشکیل انجمن تعزیه خوان‌ها همه تعزیه خوان‌های پیشکسوت  جمع شدند و اقدام به چاپ یک سری کتاب در زمینه تعزیه‌کردند، گفت: خوشبختانه در این انجمن نگاه صحیحی به این هنر شد.

جاوید با اشاره به این مطلب‌که به هنرهای آئینی باید به‌ صورت علمی و در قالب ایجاد رشته‌های دانشگاهی پرداخته شود،گفت: در زمینه هنرهای آئینی کشور دارای اساتید بسیاری است که باید از این اساتید برای انتقال به نسل بعد استفاده کرد.

انتهای پیام/