طالبان و داعش در افغانستان، تضاد منافع و جنگ بر سر ایدئولوژی
حامیان گروه تروریستی داعش در افغانستان که به نظر میرسد توسط برخی از چهرههای پایین دستی طالبان ناراضی هدایت میشوند درگیریهایی در مناطق مختلف افغانستان با طالبان داشتهاند که این درگیریها بر سر تضاد منافع و ایدئولوژی بوده است.
به گزارش دفتر منطقهای خبرگزاری تسنیم به نقل از «الجزیره»، به خاطر حملات اخیر طالبان که سبب شد ولایت قندوز برای نخستین بار پس از سال 2002 میلادی به دست آنها سقوط کند، دولت کابل نگران است.
این در حالی است که افزایش ناامنیها جریان خروج جوانان از افغانستان را برای جستجوی مکانی امن در غرب تسریع کرده است و باعث شده، افراد بیشتری به پناهجویانی بپیوندند که برای رسیدن به آلمان تلاش میکنند.
با این حال، آنچه که برای مردم افغانستان وحشتناکتر است، جریان بیانیههای رهبران افغانستان و گزارشهای رسانهها است که گروه تروریستی داعش، به عنوان یک نیروی فاجعه بار به زودی فعال خواهد شد.
رسانههای افغانستان و خارجی در گزارشهایی ادعا میکنند که گروه تروریستی داعش با تصرف مناطق، جذب نیروهای طالبان، هزینه پولهای هنگفت و مجازات مخالفانش، به دستاوردهایی نائل آمده است.
«محمد اشرفغنی» رئیسجمهور افغانستان بارها به حامیان غربی خود هشدار داد که گروه تروریستی داعش تهدید جدید و بزرگی برای افغانستان است.
واقعیت این است که جنگ در افغانستان از زمان افشای مرگ «ملا محمد عمر» رهبر پیشین طالبان که دو سال قبل مرده بود و اکنون رهبری این گروه را ملا اختر محمد منصور برعهده دارد، بسیار پیچیده و خونین شده است.
گروه تروریستی داعش بلافاصله خودش را به عنوان جاگزینی برای رهبری «ملا منصور» که به صورت جنجال برانگیزی به عنوان رهبر جدید طالبان انتخاب شد، به رخ کشید.
این در حالی است که برخی از جناحهای تندرو و دیگر دستههای طالبان یا او را نپذیرفتهاند یا گفتهاند که رهبری او را قبول دارند اما در حمایت از او هیچ کاری انجام ندادهاند و به همین دلیل آنها بر این باورند که ملا منصور توسط پاکستان بر آنها تحمیل شده است.
این گروه از طالبان با موضوع مذاکرات صلح افغانستان مخالفند و از این که قدرت اکنون در اختیار پشتونهای «اسحاق زی» که ملا اختر منصور نیز از همین قبیله است، اعلام نارضایتی میکنند.
با این حال گروه تروریستی داعش تاکنون توسط چهرههای پایین دستی طالبان ناراضی که نخستین بار در ماه ژانویه 2015 مخالفت خود را نشان دادند، رهبری شده است.
در یک ویدیوی تبلیغاتی که پس از اعلام وفاداری آنها به گروه تروریستی داعش منتشر شد، «حافظ سعید خان»، عضو پیشین طالبان، توسط داعش به عنوان والی جدید «ولایت خوراسان» که پاکستان، افغانستان و بخشهایی از آسیای میانه را در بر دارد، انتخاب شد.
«ملا عبدالرئوف خادم» از ولایت هلمند در جنوب افغانستان، معاون حافظ سعید پس از آن در نتیجه یک حمله پهپادی توسط نیروهای آمریکایی کشته شد، در حالی که مراکز جذب داعش در ولایت فراه در غرب و در شمال افغانستان نیز ایجاد شده بود.
علاوه برآن، گروههای مهم آسیای میانه مانند «جنبش اسلامی ازبکستان»، که دو دهه صادقانه برای طالبان جنگیده بودند، تصمیم گرفتند با گروه تروریستی داعش اعلام وفاداری کنند، هرچند این امر مانع پیوستن آنها به طالبان در حمله به ولایت قندوز در شمال افغانستان نشد.
داعش با توجه به اینکه در ولایت ننگرهار با پاکستان هم مرز است توانسته نفوذ خود را تاحدودی گسترش دهد. اینجا یک جنگ داخلی فعال میان طالبان و اعضای پیشین این گروه که به داعش پیوستهاند جریان دارد.
این جنگ بخاطر مسائل مذهبی و ایدئولوژیک نیست، بلکه بیشتر برای کنترل تجارت، قاچاق کالاها، پولشویی و مهمتر از همه هروئینی است که از «جلال آباد» مرکز ولایت ننگرهار به پیشاور پاکستان و در ادامه به اروپای غربی ترانزیت میشود، ارتباط پیدا میکند.
گفتنی است که جلال آباد در اوایل دهه 1990، حتی قبل از ظهور طالبان، به مرکز ترانزیت مواد مخدر تبدیل شده بود.
فرصت واقعی برای گسترش پایگاه طالبان ناراضی در ماه اگوست سال جاری میلادی، پس از تنش بر سر رهبری طالبان، مهیا شد، اما این موضوع با پیروزی طالبان در تصرف ولایت قندوز و کنترل آن برای دو هفته، پوشش داده شد.
پس از ولایت قندوز، گروههای بیشتری از طالبان جدا شده تصمیم گرفتند بجای پیوستن به گروه تروریستی داعش، به ملا منصور رهبر جدید طالبان بپیوندند، علاوه برآن در ماه ژوئن 2015 میلادی پس از یک وقفه طولانی، القاعده با اعلام موجودیت در شبه قاره هند و با جذب عناصری از گروه طالبان و گروههای چندگانه پاکستانی مستقر در «پنجاب» که علیه کشمیر هند جنگیدهاند یا در گذشته بخشی از القاعده بودهاند، دوباره سر برآورد.
«ایمن الظواهری» رهبر القاعده نیز به ملا اختر منصور اعلام وفاداری کرد. و این در حالی است که گروه تروریستی داعش اکنون با دو گروه احیا شده طالبان و القاعده به رقابت میپردازد.
ملا منصور در ماه ژوئن نامه تندی به «ابوبکر البغدادی» سرکرده گروه تروریستی داعش در بغداد نوشت و از وی خواست تا از دخالت در افغانستان دست بردارد و تأکید کرد که جنگ در افغانستان علیه آمریکا و همدستان وی باید تحت پرچم واحدی انجام شود.
پیشرفت داعش در افغانستان با موانع عمیق قومی، دینی و سنتی مواجه است. طالبان از سال 1993 بدینسو در افغانستان بودهاند و به همین دلیل فرد دیگری را برای رسیدن به اهداف خود جایگزین نخواهند کرد.
بسیاری از آنها از حضور جنگجویان عرب تحت رهبری اسامه بن لادن تنفر داشتند و به این زودی تاریخ و سابقه جنگ تحت رهبری رهبران خودشان را بهخاطر داعش رها نخواهند کرد.
بسیاری از اعضای گروه طالبان از مسلط شدن دوباره اعراب بر این گروه مانند دوران دوستی اسامه بن لادن و ملا عمر هراس دارند و اگر با قرار گرفتن تحت رهبری داعش، آنها بار دیگر تحت قیمومیت عربها خواهند آمد.
آنها با ملا عمر، و اکنون ملا منصور که به «امیرالمومنین» ملقب شده است، سوگند وفاداری یاد کرده بودند. آنها نمیتوانند به صورت همزمان ابوبکر البغدادی را به عنوان رهبر و خلیفه شان بپذیرند.
همچنین طالبان افغانستان جهانی نیستند، آنها هرگز از ایجاد یک خلافت جهانی سخن نگفتهاند و تنها خواهان افغانستان اسلامی هستند که در آن قوانین اسلام حاکم باشد.
آرزوهای طالبان بسیار محدودتر از جاه طلبیهای القاعده و داعش بوده و این دقیقاً چیزی است که آنها را به مذاکرات و مصالحه متمایل میسازد.
بیرحمیهای داعش در ولایت ننگرهار از قبیل منفجرکردن زندانیان با مواد انفجاری و تجاوز بر زنان به واکنش شدید در میان افغانها منجر شده است.
هرچند گروه تروریستی داعش ثروت قابل توجهی در اختیار دارد تا طالبان ناراضی را استخدام کند اما از زمانی که داعش وجود نداشت، طالبان به عنوان جنبشی از افغانهایی که رویکرد مذهبی دارند و علیه تهاجم غرب جنگیدهاند، هنوز هم پابرجا هستند.
انتهای پیام/.