نگاهی به بیش از ۳ دهه رقابت‌های موشکی هند و پاکستان

به گزارش دفتر منطقه‌ای خبرگزاری تسنیم، رقابت موشکی هند و پاکستان زمانی آغاز شد که دهلی‌نو در سال 1983 میلادی برای ساخت موشکی با نام «پریتهوی» برنامه‌ ریزی کرد و این موضوع نیز نگرانی‌های پاکستان به ویژه در حوزه‌های نظامی این کشور را برانگیخت.

در ادامه خبرنگار دفتر منطقه‌ای خبرگزاری تسنیم تاریخ آغاز ساخت موشک و رقابت‌های هند و پاکستان در شبه‌قاره را بررسی کرده است.

آغاز تولید موشک در شبه‌قاره هند و پاکستان:

دولت انگلیس که در قرن هجده شبه‌قاره هند را اشغال کرد، سعی داشت تا آخرین حکومت آزاد مسلمانان در این منطقه با نام «میسور» را نیز تحت تسلط خود قرار دهد.

«حیدر علی» و «تیپو سلطان» حاکمان مسلمان شبه قاره در اواخر قرن هجدهم برای نخستین بار سلاح جدیدی با نام «راکت» که لوله‌های فولادی داشتند علیه انگلیسی‌ها را در این منطقه مورد استفاده قرار دادند.

این راکت دشمن خود را در محدوده 2 کیلومتری هدف قرار می‌داد.

  مسلمانان شبه قاره هند برای اولین بار موفق شدند تا دشمن را از فاصله دور هدف قرار دهند.

جنگ‌های قرن 18 بین انگلیس و مسلمانان شبه‌قاره هند

انگلیسی‌ها و سایر اقوام غربی به نقل از مسلمانان شبه قاره هند، ساخت راکت‌های مختلفی را آغاز کردند اما توان هدف گیری دقیق نداشتند بنابراین گاهی موفق به هدفگیری نمی‌شدند.

با این حال، قدرت‌های جهانی آن زمان بدنبال راهنمایی بودند تا هدف‌گیری راکت‌ها را اصلاح کنند و «آلمان» نخستین کشوری در جنگ جهانی دوم بود که این کار موفق شد.

نخستین موشک جهان:

دانشمندان نازی‌ در آلمان راکت 11.8 فوتی با موتور جت را ساختند و راهنمای خلبان خودکار را بر اساس قطب‌نمای ژیروسکوپی در این راکت نصب کردند.

در نتیجه نخستین راکت دارایی تکنولوژی هدف‌گیری با نام (V_2) در جهان ساخته شد و همچنین نام نخستین موشک کروز نیز (V-2) است که آلمانی‌ها در جنگ جهانی دوم آن را علیه انگلیس در 13 ژوئن سال 1944 میلادی مورد استفاده قرار دادند که سبب مرگ 8 شهروند این کشور شد.

آلمان تا پایان جنگ جهانی دوم 10 هزار موشک (V-2) را به خاک انگلیس پرتاب کرد که بر اثر آن، 6184 نفر کشته و حدود 18 هزار نفر دیگر نیز زخمی شدند.

آمریکا، شوروی سابق، انگلیس و فرانسه پس از پایان جنگ جهانی دوم تلاش‌های زیادی را برای ساخت موشک آغاز کردند که آغاز مهمی برای رقابت موشکی در جهان بود و تاکنون نیز ادامه دارد.

صدها نوع موشک‌ مختلف در هفت دهه گذشته در سراسر جهان ساخته شده‌ است که با سیستم‌های مختلف هدف‌گیری مورد اسفاده قرار می‌گیرند و کشورهای جهان سعی دارند تا آن‌ها را بیش از پیش بهبود دهند.

موشک همانند گذشته، یکی از بهترین سیستم‌های دفاعی برای کشورهای صاحب این تکنولوژی است زیرا دشمن را در فاصله دور هدف حمله قرار می‌دهد.

بنابراین قدرت‌های جهانی مانند آمریکا، روسیه، هند، پاکستان و چین برای افزایش توان دفاعی و نظامی خودشان ساخت موشک‌های جدید را دنبال می‌کنند.

آغاز رقابت موشکی هند و پاکستان:

هند در سال 1983 میلادی برای ساختن موشکی با نام «پریتهوی» برنامه‌ای را آغاز کرد که نگرانی حوزه‌های نظامی پاکستان را به دنبال داشت و این کشور را بیش از پیش ترغیب کرد تا برای افزایش توان نظامی و دفاعی خود به دنبال ساخت موشک باشد.

برنامه موشکی پاکستان در سال 1985 میلادی آغاز شد.

ژنرال «میرزا اسلم بیگ» رئیس سابق ستاد ارتش پاکستان برای تقویت قدرت نظامی پاکستان بخش جدیدی با نام «اداره پیشبرد جنگ» (Combat Development Directorate) را تشکیل داد که صلاحیت بسیاری در رابطه با علوم و فناوری داشت.

دولت پاکستان مسئولیتی به عهده اداره پیشبرد جنگ قرار داد تا با همکاری «سپارکو» اداره ملی تحقیقات فضایی این کشور برنامه ساخت موشک را آغاز کنند.

علاوه بر این، دانشمندان و مهندسان نهادهای ملی علوم و فناوری همچون (Desto)، (KRL)، (NDC)، (NESCOM) و کمیسیون انرژی اتمی پاکستان نیز با اداره پیشبرد جنگ همکاری کردند.

این در حالی بود که دولت هند برای نخستین بار در سال 1988 میلادی «پیتهوی-1» را با موفقیت آزمایش کرد و تلاش‌های پاکستان نیز بیش از پیش در این رقابت افزایش یافت و مدتی بعد در سال 1989 میلادی برای نخستین بار توانست موشکی با نام «هاتف-1» را با موفقیت پرتاب کند.

 پریتهوی-1 هند و هاتف-1 پاکستان در واقع موشک نبودند بلکه راکت‌های بودند که تکنولوژی هدف گیری هوشمند نداشتند.

هند در سال 1998 میلادی موشک (پریتهوی-1) را با تکنولوژی راهنمای هدفگیری ساخت و پاکستان نیز در سال 2001 میلادی با ساخت موشک (هاتف-1 IB) موفق به ساخت این تکنولوژی شد.

با این حال، رقابت موشکی بین هند و پاکستان پس از ساخت دو موشک مذکور نیز ادامه یافت.

هند بدلیل توسعه اقتصادی فوق العاده‌ یکی از قدرتهای بزرگ منطقه است. این کشور در حال حاضر همزمان ساخت 16 نوع موشک‌ مختلف را در دستور کار خود دارد.

از سوی دیگر، پاکستان در رقابت با هند، منابع زیادی ندارد اما دانشمندان پاکستان سعی دارند تا قدرت نظامی و دفاعی این کشور را در حدی تقویت کنند که در رقابت قدرت نظامی از رقیب اصلی خود عقب نمانند.

دانشمندان تکنولوژیست پاکستان با ساخت موشک‌های بالستیک و کروز، به مردم این کشور اطمینان داده‌اند که توان دفاع از این کشور را دارند.

دولت‌های هند و پاکستان تلاش می‌کنند موشک‌های بالستیک و کروز را پیشرفته‌تر کنند و هر از گاهی اخباری از آزمایش موشک‌های جدید دو کشور منتشر می‌شوند.

 موشک‌های بالستیک (Ballistic Missile) و کروز (Cruise Missile)

موشک بالستیک:

موشک بالستیک بزرگتر، سنگین‌تر و پرهزینه است و قدرت تخریب زیادی دارد همچنین نیازمند سیستم راهنما برای هدف‌گیری است.

موشک بالستیک این امکان را دارد تا با کمک سیستم راهنما و موتور جت پرتاب شود و بسوی هدفش حرکت کند.

موشک‌های بالستیک می توانند اهدافی در 10 هزار کیلومتری را نابود کنند.

«شاهین-1»، «شاهین-2»، «غوری»، «غوری-1»، «هاتف-1»، «ابدالی»، «غزنوی» و «نصر» موشک‌های معروف بالستیک پاکستان هستند.

موشک‌های پاکستانی

شاهین-2 بزگرترین موشک بالستیک پاکستان محسوب می‌شود که توان حمل 25 هزارکیلو بمب از جمله بمب هسته‌ای به فاصله 2.5 هزار کیلومتری را دارد.

نصر با برد 60 کیلومتری، جدیدترین موشک بالستیک پاکستان است که توان حمل بمب‌های کوچک را دارد.

نصر در حقیقت موشک کوچک تاکتیکی پاکستان است که برای نابودی تانک، توپ خانه و نیروهای دشمن ساخته شده‌ است.

«اگنی 1 تا 5 »، «پریتهوی 1 تا 3 »، «پرهار»، «کی-14» و «دهنوش» از مهمترین موشک‌های بالستیک هند محسوب می‌شوند.

اگنی-5 بزرگترین موشک هند است که مدتی قبل توسط این کشور با موفقیت آزامیش شد.

اگنی-5 موشک 50 هزار کیلویی است که توان پرواز تا پنج هزار کیلومتر را دارد.

هند اکنون در حال ساخت موشک «اگنی-6» است که وزنش 70 هزار کیلو و توان پرواز تا هشت هزار کیلومتر را دارد.

موشک کروز:

موشک‌ کروز دارای بمب کوچک، سبک و کم سرعت و همچنین نیازمند به سیستم راهنما برای هدفگیری دقیق است.

موشک‌ کروز هدف خود را نسبت به موشک بالستیک دقیقتر مورد اصابت قرار می‌دهد.

موشک‌های کروز بدلیل پرواز در ارتفاع پایین در دید رادارها قرار می‌گیرند و البته هزینه‌های ساخت این موشک‌ها نیز کم است.

موشک‌های بالستیک باید از زمین یا از زیردریایی پرتاب شوند در حالی که موشک‌های کروز را می‌توان از یک هواپیما نیز پرتاب کرد.

«بابر» نخستین موشک کروز ساخت پاکستان است. این موشک در سال 2005 میلادی آزمایش شد که با وزن 1500 کیلو، صلاحیت برد تا 700 کیلومتر را دارد.

پاکستان موشک بابر را به خاطر سیستم دفاع ضد موشکی هند ساخت و دانشمندان پاکستاین سعی دارند این موشک را بروزرسانی کنند تا در دستکم محدوده 100 کیلومتری دشمن خود را هدف قرار دهد.

موشک کروز بابر را می‌توان تنها از زمین پرتاب کرد اما دانشمندان پاکستانی بدنبال پرتاب این موشک از زیر دریایی نیز هستند.

موشک کروز «رعد» دومین ساخته دانشمندان پاکستانی است که از هواپیما پرتاب می‌شود. این موشک با برد 350 کیلومتری، 1100 کیلو وزن دارد.

پاکستان چندی قبل در پاسخ به آزمایش موفقیت آمیز موشک اگنی-5 هند، موشک کروز با نام رعد را با موفقیت پرتاب کرد.

هند نیز پیش از این موشک‌های بالستیک «اگنی‌ــ4» با قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای با برد چهارهزار کیلومتر و قبل از آن نیز موشک کروز «براهموس» را نیز با موفقیت آزمایش کرده بود.

همچنین نیروی دریایی پاکستان نیز هفته گذشته در ادامه رقابت موشکی با هند، موشک ضد ناو جنگی را در دریای عرب شمالی با موفقیت آزمایش کرد.

علاوه بر موشک‌های ساخت دانشمندان داخلی، ارتش پاکستان موشک‌های مختلف مانند «AS-30L» ساخت «فرانسه»، «AGM-65 Maverick» ساخت «آمریکا» و «C-803» ساخت چین را نیز وارد این کشور کرده‌اند.

پاکستان دو بمب‌ گلائید «Glide Bomb» با نام‌های «H-2 SOW » و «H-4 SOW» را نیز ساخته‌‌اند که دارای سیستم راهنما هستند و از هواپیما پرتاب می‌شوند.

«عنزه» موشک ضد هواپیما نیز دیگر ساخته پاکستان است و دو هواپیمای هند در جنگ «کارگل» در سال 1999 میلادی از سوی ارتش پاکستان توسط این موشک هدف قرار گرفتند.

عنزه نیز یک موشک کوچک کروز است.

هند دو موشک دیگر مافوق صوت با نام‌های «شوریا» و «براهموس-1» را ساخته‌ است و همچنین «براهموس-2» و «نربها» نیز در حال ساخت هستند.

هند موشک براهموس را با همکاری «روسیه» تولید می‌کند و شوریا نیز در مراحل نهایی برای آزمایش است که تاکنون تحویل ارتش این کشور نشده‌ است.

سازمان تحقیقات دفاع و توسعه هند (DRDO) مدعی است که این کشور  پر سرعت ترین موشک کروز جهان با نام شوریا را ساخته‌ است. این درحالی است که براهموس نیز از پرسرعت ترین موشک‌های جهان محسوب می‌شود.

دولت هند در سال 2011 میلادی برای نخستین بار موشک شوریا را آزمایش کرد و سرعت آن نیز 7.5 ماخ (7.5 Mach) گفته شده بود.

قابل ذکر است که سرعت ذکر شده از سرعت صوت که 1236 کیلومتر در ساعت است، هفت و نیم برابر بیشتر است.

این حقیقت دارد که پاکستان مانند موشک‌ مذکور هند پر سرعت ترین موشک را ندارد اما ارتش پاکستان برای مبارزه با هواپیمای جنگی، موشک‌ها و راکت‌ها، دو موشک با نام‌های «S-75 Davina» از روسیه و «RIM-66 Standard» از آمریکا را خریداری کرده است که سرعت آن‌ها نیز 3.5 ماخ است.

اگر موقعیت این موشک‌ها درست باشد، آن‌ها صلاحیت دارند تا موشک شوریای هند با سرعت 7.5 ماخ را هدف قرار دهند.

موشک روسی S-75، با وزن 2300 کیلوگرم از زمین پرتاب می‌شود و توان هدف قرار دادن موشک و هواپیما در محدوده 45 کیلومتری را دارد.

موشک آمریکایی RIM-66، از ناو جنگی پرتاب می‌شود و وزن آن نیز 700 کیلوگرم است. این موشک نیز هواپیماهای جنگی، موشک و ناو جنگی را در محدوده 74 تا 167 کیلومتری هدف قرار می‌دهد.

این موشک در ناوهای جنگی نیروی دریایی پاکستان نصب شده‌ است.

با این حال، هنوز برای رقابت‌های موشکی هند و پاکستان پایانی به نظر نمی‌رسد.

انتهای پیام/پ