آسیب خرید تضمینی گندم به اراضی ملی زنجان؛ ۵۷ درصد تصرفات مربوط به شخم زنی است

به گزارش خبرگزاری تسنیم از زنجان، بخشی از تولید گوشت قرمز کشور و به تبع آن استان از طریق تعلیف دام در مراتع تامین می‌شود. سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری شاید به طور مستقیم در اقتصاد مقاومتی نقشی نداشته باشد اما به طور غیرمستقیم با انجام پروژه‌هایی نظیر تبدیل دیمزار به منظور افزایش پوشش گیاهی مناطق، فراهم آوردن علوفه موردنیاز برای تعلیف دام و جلوگیری از فرسایش و بروز سیل در تلاش است تا در اقتصاد مقاومتی نقش خود را ایفا کند.

با این وجود بر اساس اظهارات بهروز گنج‌خانلو، معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان زنجان تصور مردم از ادارات منابع طبیعی در کل استان این است که این دستگاه مانند یک «بنگاه معاملات املاک» فعالیت می‌کند و صرفا تقاضا و واگذاری زمین را جزء وظایف این اداره کل می‌دانند در حالی که اینگونه نیست.

ظرفیت مراتع استان زنجان بیش از 600 هزار هکتار بوده و نزدیک به 13 هزار واحد دامی در مراتع استان تعلیف می‌کنند به این معنی که بیش از دو برابر ظرفیت مراتع در استان زنجان دام وجود دارد که این دامهای غیرمجاز سبب از بین رفتن پوشش گیاهی مناطق شده است.

گنج‌خانلو معتقد است اگر آفت سن گندم به مزارع استان زنجان حمله ور شده و سالانه خسارت بالایی به تولیدکنندگان بخش کشاورزی وارد می‌کند، به این دلیل است که مراتع، محل زندگی آفت سن گندم بوده و انسان با تخریب مراتع سبب گسیل شدن این آفت در مزارع شده است.

انسان‌ عامل اصلی آتش سوزی و تخریب و تصرف در اراضی ملی و طبیعی بوده به طوری که به گفته بهمن اسکندری، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان زنجان 57 درصد تصرفات اراضی ملی مربوط به شخم زدن و تبدیل مراتع به دیمزارهای کم بازده است.

بر همین اساس خبرگزاری تسنیم به منظور بررسی عوامل دخیل در تخریب و تصرف اراضی ملی و طبیعی نشست هم اندیشی را با بهمن اسکندری، مدیرکل، جلیل سلطان‌نژاد، معاون حفاظت و امور اراضی و بهروز گنج خانلو، معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان زنجان ترتیب داد تا مسائل و مشکلات حول محور موضوع یاد شده را مطرح و به ارائه راهکارهایی در این باره بپردازد.

تسنیم: بیشترین تصرفات اراضی ملی استان زنجان مربوط به کدام عامل است؟ علت اصلی افزایش تصرفات اراضی ملی در استان زنجان چیست؟

اسکندری: 57 درصد تصرفات اراضی ملی مربوط به شخم زدن و تبدیل مراتع به دیمزارهای کم بازده است. کشاورزان به دلیل وضعیت نامناسب اقتصادی و همچنین سیاست‌های حمایتی دولت دست به تصرف زده و در اراضی ملی اقدام به کشت و زراعت می‌کنند.

خرید تضمینی گندم یکی از عوامل افزایش تصرفات اراضی ملی و تبدیل آن به اراضی کشاورزی استان زنجان بوده است.

سازمان جهاد کشاورزی به عنوان متولی تولید در اراضی تعریف شده و اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری به عنوان نهاد متولی حفاظت از اراضی ملی است که هر دو تحت مدیریت یک وزارتخانه هستند که وزارت جهاد کشاورزی باید برنامه جامعی برای کاهش اثرات سوء تخریب اراضی ملی در چارچوب قوانین موجود ارائه کند.

اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان در راستای همسو کردن مردم با پروژه‌های این اداره کل سفیران انفال را به مناطق بحرانی استان زنجان که میزان تصرفات و تخریب اراضی ملی بالا بوده اعزام کرده است.

تسنیم: میزان آتش سوزی رخ داده در اراضی ملی استان زنجان در 8 ماهه امسال چگونه بوده است؟

اسکندری: میزان آتش سوزی در اراضی ملی استان زنجان با رشد 2.2 برابری همراه بوده است. بر اساس آخرین گزارشات تا به امروز 84 مورد آتش‌سوزی به ثبت رسیده در حالی که در مدت مشابه سال قبل 33 مورد بوده است.

از لحاظ مساحت هم میزان آتش سوزی گزارش شده در استان زنجان 804 هکتار بوده که در مدت مشابه سال قبل 547 هکتار به ثبت رسیده است.

تسنیم: علت اصلی آتش‌سوزی اخیر روستاهای حاشیه شهرستان زنجان چه بوده است؟

اسکندری: آتش سوزیهای رخ داده در روستاهای امند، پایین کوه، کهناب و دو اسب و ذاکر شهرستان زنجان عمدی است.

با توجه به ارزش افزوده زمین در این مناطق میزان تصرفات اراضی ملی بالا بوده و بسیاری از متخلفان به قصد تملک اراضی و در بازپس گیری اراضی ملی، اقدام به آتش زدن مراتع می‌کنند که البته برای شناسایی این اشخاص جلساتی با شورای تامین شهرستان برگزار کرده‌ایم.

تسنیم: میزان دامهای تعلیف شده در مراتع استان زنجان چند برابر حد مجاز تعیین شده است؟

گنج خانلو: ظرفیت مراتع استان زنجان بیش از 600 هزار هکتار بوده و نزدیک به 13 هزار راس دام در مراتع استان تعلیف می‌کنند به این معنی که بیش از دو برابر ظرفیت مراتع در استان زنجان دام وجود دارد که این دامهای غیرمجاز سبب از بین رفتن پوشش گیاهی مناطق شده است.

البته معتقدیم رسانه‌ها برای ارتقا سطح فرهنگ حفظ و حراست از منابع طبیعی در جامعه، می‌توانند روند اجرای پروژه‌های اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان زنجان را سرعت بخشند.

اجرای پروژه‌هایی نظیر کپه کاری و بذرکاری معاونت فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان زنجان به منظور افزایش پوشش گیاهی مناطق با هدف افزایش وزن دام و تامین علوفه موردنیاز دام در مراتع انجام می‌گیرد.

تسنیم: قانون اصلاحات اراضی تا چه میزان در تخریب اراضی ملی استان زنجان تاثیرگذار بوده است؟

سلطان‌نژاد: اجرای قانون اصلاحات اراضی در سال 1339 اقدامی در راستای تخریب اراضی ملی و طبیعی بوده است، بر این اساس مقرر شد تا قانون اصلاحات اراضی سال 1339 به صورت مفروز و ظرف 3 سال در کشور اجرا شود و زمینی مشخص برای کشاورز مشخص در نظر گرفته شود ولی این برنامه به دلیل نبود امکانات عملی نشد در نتیجه مسئولان وقت در سال 41 تصمیم گرفتند این قانون را به صورت مشاعی اجرایی کنند و درست در آن زمان بود که روستائیان تمامی اراضی اعم از دایر و بایر و ملی را بین خود تقسیم کردند.

تسنیم: معاونت حفاظت و امور اراضی اداره کل منابع طبیعی در راستای جلوگیری از تصرف اراضی ملی چه اقداماتی انجام داده است؟ نسق زراعی افراد در عرصه‌های روستایی تا چه میزان اداره‌کل منابع طبیعی را با مشکل مواجه کرده است؟

سلطان‌نژاد: 56 درصد اراضی استان زنجان تحت نظارت اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری قرار دارد و معاونت حفاظت و امور اراضی این اداره کل به منظور حراست از عرصه‌های ملی و طبیعی و جلوگیری از هر گونه تصرف، کمربندهای حفاظتی حد واسط اراضی ملی و زراعی احداث می‌کند.

جدا شدن نسق‌های زراعی افراد در عرصه‌های روستایی از ملزومات این کار است چرا که نسق زراعی موجود در روستاها از جمله مشکلات منابع طبیعی به شمار می‌آید و مالکیت‌های افراد در سراسر استان زنجان مشاعی بوده و باید تغییر یابد.

معاونت حفاظت از امور اراضی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان زنجان در تلاش است تا پایان برنامه ششم نقشه‌های کاداستر(نقشه‌برداری ثبتی است که ارزش حقوقی داشته و بر اساس مرزهای آن سند مالکیت صادر می‌شود) اراضی ملی کل استان را تهیه کند.

در بحث حفاظت از اراضی مربوط به دولت که به عنوان پروژه «تثبیت مالکیت دولت» مطرح است تهیه نقشه‌های کاداستر اراضی ملی که در بخش ممیزی اراضی کاربرد دارد در دستور کار معاونت حفاظت و امور اراضی اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان زنجان قرار گرفته است.

هدف از تهیه نقشه کاداستر اراضی ملی و دولتی اصلاح نقشه‌های سنواتی توام با برطرف کردن تداخلات ناشی از اجرای قوانین موازی و در نهایت اخذ اسناد تک برگی و یا تبدیل اسناد دفترچه‌ای به تک برگی است.

در راستای اجرای قانون رفع موانع تولید و حرکت در مسیر اقتصاد مقاومتی مدنظر مقام معظم رهبری طرح کاداستر اراضی ملی در استان زنجان اجرایی شده است که خوشبختانه زنجان نسبت به مساحت خود جزو استان‌های پیشرو کشور در تهیه نقشه کاداستر به حساب می‌آید.

تهیه نقشه‌ کاداستر برای اراضی از جمله اقدامات دشوار و بسیار ارزنده اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان زنجان در سال 94 بوده که آمایش سرزمینی توام با کاداستر سبب دقیق شدن مقیاس و اطلاعات، از جمله نحوه کاربری و نوع زمین موردنظر می‌شود.

تسنیم: چند درصد از اراضی ملی استان زنجان دارای سند مالکیت هستند؟ چند درصد از پلاک های مورد اختلاف اداره کل منابع طبیعی با اداره کل اوقاف و امور خیریه استان زنجان تعیین تکلیف شده است؟

سلطان‌نژاد: 98.8 درصد از اراضی ملی استان زنجان دارای سند مالکیت بوده و مابقی اراضی ملی که فاقد سند هستند مربوط به اراضی مورد اختلاف اداره کل منابع طبیعی با اداره کل اوقاف و امور خیریه است که درصدد تعیین تکلیف این میزان اراضی هستیم.

در حال حاضر 120 پلاک موقوفه در استان زنجان وجود دارد که جزو اراضی مشاع و اراضی مورد اختلاف با اداره کل اوقاف بوده که از این میزان 90 پلاک تعیین تکلیف شده‌اند.

تسنیم: چه تعداد معدن در اراضی ملی استان زنجان واگذاری شده است؟

سلطان‌نژاد: به منظور حرکت در راستای اقتصاد مقاومتی 98 معدن به متقاضیان در اراضی ملی استان زنجان واگذار شده است.

اداره کل منابع طبیعی استان زنجان در بخشهایی نظیر صنعت، معدن که با پروژه های اقتصاد مقاومتی ارتباط مستقیم دارند در سال گذشته در بحث صنعت، توسعه مسکن و کشاورزی و توسعه صنعت 475 هکتار از اراضی ملی را شناسایی و برای واگذاری به سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان سپرده است.

در سال قبل 114 فقره مجوز فعالیت معدن شامل 19 مجوز اکتشاف، 36 فقره مجوز بهره برداری و 59 فقره پیگیری و شناسایی در عرصه‌های منابع طبیعی استان زنجان صادر شده است.

تسنیم: نظر اداره‌کل منابع طبیعی استان زنجان در مورد فعالیت معادن به عنوان عامل مهم در تخریب اراضی ملی و طبیعی چیست؟

سلطان‌نژاد: استان زنجان در بخش معدن رتبه 12 کشوری را کسب کرده و در حال حاضر در 240 معدن استان زنجان فعال بوده و یک هزار و 800 نفر به صورت مستقیم و 8 هزار نفر به صورت غیرمستقیم فعالیت می‌کنند در نتیجه اداره کل منابع طبیعی استان زنجان بهره برداری اصولی از منابع طبیعی را تعریف کامل توسعه پایدار می‌داند و این دستگاه به هیچ عنوان با فعالیتهای معدنی که در راستای حفظ منابع طبیعی فعالیت می‌کنند مخالف نیست.

البته مکانیزه نبودن ابزارآلات مورد استفاده در فعالیتهای معدنی سبب تخریب منابع طبیعی استان زنجان شده که باید اقداماتی جدی از سوی مسئولان ذی ربط انجام شود.

تسنیم: چند هکتار از جنگلهای استان زنجان به بیماریهای انگلی ارس واش و غیرانگلی دارواش و آفت پروانه برگ خوار دم طلایی آلوده شده است؟

سلطان‌نژاد: 263 هکتار از جنگلهای استان زنجان آلوده به بیماری ارس واش بوده که بنا شده است تا امسال عملیات پاکسازی علیه این بیماری به پایان برسد.

برای پاکسازی جنگلهای آلوده به ارس واش در استان زنجان70 تا 80 میلیون تومان اعتبار موردنیاز است.

خوشبختانه در حال حاضر بیماری دارواش در جنگلهای استان زنجان که به مرحله زیان اقتصادی برسد گزارش نشده است.

تسنیم: معاونت حفاظت و امور اراضی اداره کل منابع طبیعی در راستای جلوگیری از تصرف اراضی ملی طرح احداث کمربند حفاظتی را در دستور کار قرار داده است، سطح اجرای این عملیات در مناطق هدف به چه میزان بوده است؟

سلطان‌نژاد: سال قبل به منظور ایجاد حائل بین اراضی ملی با اراضی زراعی و غیره در استان زنجان طرح احداث کمربند حفاظتی به سطح بیش از 13 کیلومتر در استان زنجان اجرا شده که از این میزان به ترتیب 7، 4.3 و 3.8 کیلومتر در قیدار، مشک‌آباد سلطانیه و تهم شهرستان زنجان انجام شده است.

گزارش از لیلا محمدی

انتهای پیام/