تجاوز نظامی ترکیه به خاک عراق و واکنش‌های داخلی و خارجی
تجاوز آشکار نظامیان ترکیه به شمال عراق با اعتراض و محکومیت شدید مسئولان رده‌های مختلف عراق روبه‌رو شده است، هر چند در این میان برخی سیاستمداران همسو با رژیم‌های مرتجع عرب، موضع منفعلانه اتخاذ کردهاند که در راس آنها ایاد علاوی قرار دارد.
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، صدها نظامی ترکیه روز جمعه سیزدهم آذر با نقض آشکار تمامیت ارضی عراق، با تانک‌های خود نزدیک شهر موصل که در اشغال گروه تروریستی داعش است، مستقر شدند. دولتمردان ترکیه بارها از سوی مقامات سوری به همکاری و همدستی با گروه تروریستی داعش و خرید نفت ارزان مردم سوریه و در مقابل فروش سلاح به این گروه تکفیری متهم شده‌اند.
هرچند دولت ترکیه در توجیه اقدام مداخله جویانه خود مدعی شده است مربیان آموزش نظامی این کشور در یک پادگان در منطقه بعشیقه درحال آموزش نیروهای پیشمرگه کرد هستند، با این حال تجاوز آشکار نظامیان ترکیه به شمال عراق با اعتراض و محکومیت شدید مسئولان رده‌های مختلف عراق روبه‌رو شده است.
تجاوز نظامیان ترکیه به خاک عراق با خشم گسترده مردم این کشور هم روبرو شده است که برگزاری تظاهرات عراقی‌های خشمگین از نقض حاکمیت کشورشان در برابر سفارت ترکیه را به دنبال داشت.
افشاگری رسانه‌های مخالف دولت اردوغان درباره پشت پرده تجاوز نظامی به خاک عراق
روزنامه حریت فاش کرده است ترکیه پایگاه‌هایی را در منطقه بعیشقه در موصل احداث کرده است که 600 نظامی در آن مستقر هستند.
این روزنامه از نقش مسعود بارزانی رئیس منطقه کردستان عراق در تجاوز نظامی ترکیه به خاک عراق و حضور نظامیانش در شمال عراق پرده برداشت و نوشت توافق‌نامه‌ای اوایل ماه گذشته میلادی میان مسعود بارزانی و وزیر خارجه ترکیه در جریان سفر وی به اربیل در شمال عراق در این راستا(تجاوز نظامیان ترکیه به خاک عراق) منعقد شد .
نهرین از رسانه‌های عراقی هم از هماهنگی کامل مسعود بارزانی و دولت ترکیه در ورود نظامیان ترکیه به خاک عراق و نقض حاکمیت این کشور خبر داده بود.
مواضع سران عراق
فواد معصوم رئیس جمهور و حیدرالعبادی نخست وزیر عراق با رد تجاوز نظامیان ترکیه به خاک عراق خواستار عقب نشینی فوری این نیروها شدند.
معصوم، العبادی در کنار خالد العبیدی وزیر دفاع عراق این اقدام ترکیه را محکوم کرده و آن را نقض حاکمیت عراق و قوانین بین‌المللی و اصول حسن همجواری دانسته‌اند و از ترکیه خواسته‌اند فوراً نظامیان خود را از خاک عراق خارج کند.
وزارت خارجه عراق هم با فراخواندن فاروق قایماقجی سفیر ترکیه در بغداد، مراتب اعتراض شدید بغداد به این اقدام تجاوزکارانه آنکارا را به وی ابلاغ کرد.
واکنش نوری المالکی به تجاوز ترکیه
نوری المالکی نخست وزیر سابق عراق و رئیس ائتلاف دولت قانون در واکنش به تجاوز آشکار ترکیه به خاک عراق بر ضرورت اتحاد همه عراقی‌ها برای حفظ وحدت و تمامیت ارضی کشورشان تاکید کرد.
نوری المالکی درباره طرح‌های شرارت و تلاش‌ها برای تجزیه عراق هشدار داد و تاکید کرد ترکیه در مواضع خود در قبال مبارزه با تروریسم صادق نیست.
وی با محکوم کردن تجاوز نظامیان ترکیه به خاک عراق تصریح کرد با حضور هر نظامی بیگانه در خاک عراق مخالف است.
در بیانیه مالکی آمده است جوانان نقش مهمی در ساخت و آبادانی کشورشان دارند و شرایطی که عراق با آن روبرو است، مستلزم اتحاد همه عراقی‌ها علیه طرح‌های شرور و خطرناکی است که وحدت کشور را هدف قرار داده است.
نخست وزیر سابق عراق درباره طرح‌ها و توطئه‌های مشکوکی که نابودی روند سیاسی را هدف قرار داده، هشدار داد و گفت در پس این طرح‌ها، کشورهایی قرار دارند که به خصومت‌ورزی و دشمنی با عراق جدید(پس از صدام معدوم) معروف و شناخته شده هستند و این کشورها از بازماندگان بعثی معدوم و تروریست‌های گروه‌های افراطی و طایفه‌ای حمایت می‌کنند.
المالکی هشدار داد تلاش‌ها برای تجزیه عراق ازسر گرفته شده است که نشانه‌های آن را در حضور نظامیان بیگانه در الانبار و موصل(اشاره به حضور نظامیان ترکیه و آمریکا) مشاهده می‌کنیم.
وی با رد هرگونه حضور نظامیان بیگانه در خاک عراق، آن را نقض حاکمیت و تمامیت ارضی و یکپارچگی عراق دانست.
در بیانیه نخست وزیر سابق عراق آمده است سیاستمداران کشور ترکیه در مواضع خود در قبال مبارزه با تروریسم صادق نیستند.
رئیس ائتلاف دولت قانون از همه گروه‌های سیاسی عراق خواسته است مواضع خود را برای مقابله با خطراتی که عراق را احاطه کرده است، متحد و یکپارچه کنند.
کدام طرف‌ها تجاوز نظامیان ترکیه را توجیه کردند
در حالی که سران و اکثر سیاستمداران عراقی، اقدام تجاوزکارانه ترکیه را محکوم کردهاند، مسئولان منطقه کردستان عراق در اقدامی سئوال‌برانگیز این اقدام را توجیه کردند.
مسئولان منطقه کردستان عراق و به طور مشخص حزب دموکرات به ریاست مسعود بارزانی، تجاوز ارتش ترکیه به عمق خاک عراق تا شهر موصل و استقرار نظامیان ترکیه در یعشیقه در پایگاه الزلکان را توجیه و ادعا کردهاند ترکیه از طریق سه پایگاهی که در شمال عراق ایجاد شده از جمله سوران و قلاجولان، به عراق کمک نظامی می‌کند.
در حالی که اتحادیه میهنی کردستان(حزب متبوع جلال طالبانی رئیس جمهور سابق عراق)، حضور نظامیان ترکیه در خاک عراق را محکوم کرده است.
سفین دزیی سخنگوی رسمی دولت محلی کردستان عراق در بیانیه‌ای به توجیه حضور نظامیان ترکیه در خاک عراق پرداخته و گفته است در چارچوب ائتلاف بین المللی علیه تروریست‌های داعشی، ترکیه اواخر سال گذشته دو پایگاه برای آموزش و آماده سازی نیروهای پیشمرگه در سوران و قلاجولان ایجاد کرد و در عین حال به احداث پایگاه دیگری برای آموزش نیروهای عراقی در استان نینوی دست زد.
دزیی افزود ترکیه از طریق این پایگاه‌ها از نظر نظامی کمک می‌کند و با هدف گسترش پایگاه موصل، کارشناسان و تجهیزات نظامی را به این پایگاه ارسال کرده است.
اقدامات عراق پس از تجاوز نظامیان ترکیه
-فراخوانده شدن سفیر ترکیه در بغداد به وزارت خارجه عراق و ابلاغ مراتب اعتراض شدید دولت عراق به وی به سبب ورود نظامیان ترکیه
-دستور العبادی به نیروی هوایی برای دفاع از حاکمیت عراق
-ائتلاف اکثریت به العبادی برای مقابله با تجاوز ترکیه اختیار تام داد
ائتلاف ملی عراق روز سه شنبه هفدهم آذر به حیدرالعبادی نخست وزیر و فرمانده کل نیروهای مسلح برای اتخاذ تدابیر ضروری به منظور مقابله با تجاوز اخیر ترکیه به خاک عراق اختیار تام داد.
-نشست پارلمان عراق با وزیران خارجه، کشور و دفاع درباره تجاوز ترکیه
پارلمان عراق هم اعلام کرد روز شنبه(بیست و یکم آذر) میزبان ابراهیم الجعفری، خالد العبیدی و محمد الغبان وزیران خارجه، دفاع کشور خواهد بود که در این جلسه دخالت اخیر ترکیه بررسی خواهد شد.
-ضرب الاجل 48 ساعته بغداد به آنکارا
شورای امنیت ملی عراق در بیانیه‌ای تاکید کرده بود در صورتی نیروهای ترکیه ظرف 48 ساعت خاک عراق را ترک نکنند، بغداد استفاده از تمام گزینه‌ها از جمله مراجعه به شورای امنیت را حق خود می‌داند.
-بی‌اعتنایی آنکارا به ضرب‌الاجل بغداد و بین‌المللی شدن پرونده تجاوز ترکیه
پنجشنبه نوزدهم آذر رسانه‌های عربی از قول ابراهیم الجعفری وزیر امور خارجه عراق اعلام کردند که مهلت داده شده به ترکیه برای خارج کردن نیروهایش از شمال عراق تمام شد و کشورش این پرونده را به شورای امنیت خواهد برد.
پارلمان عراق در جلسه روز چهارشنبه هجدهم آذر خود مداخله ترکیه در عراق را محکوم کرد و به ارجاع پرونده مداخله ترکیه به شورای امنیت رای داد و از دولت عراق خواست تا تدابیر لازم را درقبال این مداخله اتخاذ کند.
- تماس عراق با اعضای دائم شورای امنیت درباره ترکیه
وزارت امور خارجه عراق روز پنجشنبه نوزدهم آذر از برقراری تماس خود با اعضای دائم شورای امنیت درباره ورود نیروهای ترکیه به خاک عراق با هدف بررسی اتخاذ یک موضع بین المللی روشن در این زمینه و درخواست برگزاری نشست اضطراری اتحادیه عرب در این رابطه خبر داد.
پافشاری دولتمردان ترکیه بر ادامه اشغالگری در خاک عراق
با وجود هشدارها و واکنش‌های تند مقامات، شخصیت‌های سیاسی و گروه‌های مردمی عراق در برابر تجاوز نظامی ترکیه به خاک عراق، دولتمردان ترکیه همچنان بر رویکرد تنشآمیز و خارج نکردن نظامیانشان از خاک عراق اصرار دارند و البته برای توجیه این اقدام تجاوزکارانه، مسائل مختلف و عجیبی را مطرح می‌کنند.
برخی از آنها مدعی هستند که حضور نظامیانشان در خاک عراق با هماهنگی قبلی دولت بغداد بوده است، ادعایی که با توجه به مواضع تند مقامات عراقی، بی‌پایه و اساس است.
رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه مدعی شده است که نظامیان ترکیه از سال 2014 در خاک عراق بنا به درخواست حیدرالعبادی نخست وزیر این کشور مستقر هستند.
در تازه‌ترین ادعایی که مقامات ترکیه مطرح کردهاند، احمد داود اوغلو نخست وزیر این کشور مدعی شده است حضور نیروهای ترکیه درعراق برای ثبات منطقه است.
بر خلاف این ادعای مقامات ترکیه،محمد علی الحکیم سفیر عراق در سازمان ملل متحد تاکید کرده است عراق خواهان عقب نشینی فوری نظامیان ترکیه از خاک خود است، زیرا حضور آنها غیر قانونی و نقض منشور سازمان ملل متحد است.
وحشت آنکارا از عواقب ماجراجویی خود
مقامات ترکیه به شهروندان خود هشدار داده اند از سفر غیر ضروری به عراق یا داخل آن برحذر باشند و جانب احتیاط و هوشیاری را در پیش گیرند. مقامات ترکیه گفته اند تهدیدهای روزافزونی علیه منافع ترکیه در عراق وجود دارد.
دیدار سئوال برانگیز بارزانی با مقامات ترکیه در گیرودار تنش‌های سیاسی بغداد-آنکارا
در حالی که تجاوز نظامیان ترکیه به خاک عراق، موجی از انزجار ومحکومیت را در محافل سیاسی، مردمی و گروه‌های مختلف به دنبال داشته است، سفر مسعود بارزانی رئیس منطقه کردستان عراق به ترکیه و دیدارهایش با رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری و احمد داود اوغلو نخست وزیر ترکیه، سئوالات زیادی را درباره اهداف این دیدارها مطرح کرده است.
مقامات ترکیه در حالی که با مشت آهنین با هرگونه تحرکات کردها در داخل خاک کشورشان برخورد می‌کنند، در موضعی متناقض و کاملا دوگانه از تحرکات جدایی‌طلبانه کردها در عراق حمایت می‌کنند.
داود اوغلو نخست وزیر ترکیه در دیدار با مسعود بارزانی رئیس منطقه کردستان عراق در اظهاراتی تامل‌برانگیز گفته است لازم است "اربیل قوی باشد. ترکیه از منطقه کردستان حمایت خواهد کرد.
واکنش قاطع حزب جلال طالبانی به اقدام تجاوزکارانه ترکیه
شاناز ابراهیم احمد مسئول روابط اروپایی اتحادیه میهنی کردستان(حزب متبوع جلال طالبانی رئیس جمهور سابق عراق) در جریان شرکت در تظاهراتی که فعالان استان سلیمانیه در شمال عراق در محکومیت ورود نظامیان ترکیه به خاک عراق برگزار کردند، این اقدام ترکیه را محکوم کرد.
به گزارش تسنیم به نقل از المدی پرس، وی افزود اتحادیه میهنی کردستان عراق مخالف ورود نظامیان ترکیه به خاک عراق است.
واکنش‌های سیاستمداران و مقامات عراقی به دخالت نظامی ترکیه
قاطع‌ترین مواضع علیه دولت ترکیه
دبیرکل سازمان بدر و یکی از فرماندهان ارشد نیروهای مردمی عراق با شدیدترین لحن، مقامات دولت ترکیه را خطاب قرار داد و به آنها گفت اگر هر چه زودتر نظامیان متجاوزشان،خاک عراق را ترک نکنند، تانک‌ها را بر سر نظامیانشان منهدم خواهند کرد.
هادی العامری با اعلام مخالفت قاطع عراقی‌ها با هرگونه حضور نظامی زمینی آمریکا یا دیگر کشورها در خاک عراق تأکید کرد: هر نیروی زمینی را که بدون موافقت دولت عراق وارد خاک کشورمان شود، اشغالگر دانسته و با تمام وسایل و امکانات موجود با آن مقابله خواهیم کرد.
دبیرکل سازمان بدر همچنین از قشرهای مختلف مردم عراق خواست علیه دخالت نظامی ترکیه، تظاهرات و کالاهای ساخت کشور ترکیه را تحریم کنند.
هشدار ائتلاف ملی به ترکیه
نمایندگان ائتلاف ملی عراق بزرگترین فراکسیون پارلمان عراق به ترکیه درباره پیامدهای رخنه به خاک عراق و ابعاد خطرناک آن بر امنیت منطقه و منافع ترکیه به ویژه منافع اقتصادی این کشور هشدار داده و از تلاش‌های دولت بغداد بر ضد این اقدام تجاوزکارانه حمایت کردند.
هشدار نیروهای داوطلب مردمی به ترکیه
گروه‌های مقاومت عراق از جمله جنبش عصائب اهل الحق، سازمان بدر و گردانهای سید الشهداء نیز به طور جداگانه به دولت ترکیه هشدار دادند که اگر نیروهایش را از عراق خارج نکند، منافع این کشور را هدف قرار خواهند داد.
رویای ترکیه درباره موصل تعبیر نمی‌شود
کمیسیون امنیت و دفاع پارلمان عراق هم تاکید کرد ورود نظامیان ترکیه به خاک عراق، نقض حاکمیت و تمامیت ارضی این کشور به شمار می رود و تلاش ترکیه برای سیطره بر موصل، رویایی بیش نیست.
عبدالعزیز حسن عضو این کمیسیون تاکید کرد دخالت ترکیه در عراق نقض کامل حاکمیت عراق و دخالت در امور داخلی آن است، زیرا بدون هماهنگی دولت مرکزی عراق بوده است و هیچ فرد یا طرفی حق درخواست برای دخالت نظامیان بیگانه برای آموزش یا هر مسئله دیگر را ندارد، بلکه چنین مسائلی باید از طریق هماهنگی کامل با دولت مرکزی عراق صورت گیرد.
به گفته وی، مشارکت نظامیان ترکیه در نبرد آزادسازی موصل امکان ندارد.دخالت ارتش ترکیه، غیرقانونی و بر خلاف روابط بین الملل و حسن همجواری است.
نماینده پارلمان عراق درباره احتمال این‌که دولتمردان ترکیه رویای سیطره بر شهر موصل را در سر بپرورانند،تاکید کرد رویای دولت ترکیه برای اشغال موصل هرگز محقق نخواهد شد، به همین سبب هیچ کشوری حق دخالت در امور عراق را ندارد.
بهاء الاعرجی معاون سابق نخست وزیر عراق تاکید کرد عراق در معرض توطئه‌های خارجی قرار دارد.
تحرکات مردمی در عراق در محکومیت اقدام ترکیه
تحریم کالاهای ترکیه و برگزاری تظاهرات در مقابل سفارت ترکیه در بغداد، از جمله اقدامات خودجوش از سوی مردم عراق در اعتراض و محکومیت تجاوز ترکیه به خاک کشورشان بوده است، به طوری که استان‌های میسان و کربلای معلی از پیشگامان تحریم کالاهای ترکیه‌ای اعلام شده‌اند.
به گزارش تسنیم به نقل از المدی، کمیسیون پارلمانی عشایر عراق هم از عشایر خواسته است علیه تجاوز ترکیه تظاهرات برگزار کنند.
عبود العیساوی رئیس کمیسیون پارلمانی عشایر عراق گفته است نقض حاکمیت عراق بر خلاف اصول حسن همجواری است و همه می‌دانند که دولت ترکیه در حالتی از سردرگمی به سر می‌برد، زیرا دروازه‌‌های خصومت و دشمنی با کشورهای متعددی از جمله روسیه و سوریه را گشوده است.
العیساوی از عشایر عراق در تمام استان‌ها خواست از شنبه آینده در تظاهرات مردمی در بغداد در محکومیت تجاوز ترکیه شرکت کنند.
واکنش مقتدی صدر
مقتدی صدر رهبر جیران صدر از شورای امنیت سازمان ملل خواست قطعنامه‌های قاطعانه‌ای علیه ترکیه برای وادار کردن این کشور به خروج نظامیانش از عراق تصویب کند.
مقتدی صدر تجاوز نظامی ترکیه را در راستای تقویت "نفوذ داعش ملعون" دانست و گفت ترکیه پیش از این، با سرنگون کردن جنگنده روسی، مرتکب اشتباه شد.
وی افزود اگر یک جنگنده آمریکایی یا اسرائیلی حریم هوایی ترکیه را نقض می‌کرد، سرنگون نمی‌شد.
منفعلانه‌ترین مواضع در برابر نقض حاکمیت عراق
ایاد علاوی سیاستمدار عراقی و نخست وزیر اسبق که به اتخاذ مواضع کاملا همسو و هماهنگ با رژیم آل سعود معروف است، همانطور که پیش بینی می‌شد، موضع کاملا منفعلانه در برابر تجاوز ترکیه به تمامیت ارضی عراق اتخاذ کرد.
رئیس ائتلاف الوطنیه با انتقاد از مواضع قاطعانه اکثریت عراقی‌ها در برابر تجاوز ترکیه به خاک کشورشان خواستار دوری از آنچه لحن تنش در اظهارات و مواضع برخی مقامات عراقی درباره دخالت ترکیه در عراق خوانده، شده است.
وی در توجیه موضع منفعلانه خود گفته است تشدید لحن سخنان و مواضع به عراق ضربه می‌زند.
علاوی بدون حتی انتقاد ظاهری از اقدام تجاوزکارانه ترکیه مدعی شد لحن سرسختانه و تنشآمیز برخی مقامات عراقی در تعامل با موضوع دخالت کشورهای همسایه در عراق باید منافع عالی عراق و پیچیدگی‌های موضع منطقه‌ای و بین المللی را در نظر می‌گرفت، در حالی که باید درباره تشدید تنش و بحرانی‌شدن روابطی که در اصل بحرانی است، هشدار داد و همه باید خویشتن‌دار باشند.
مواضع منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای
جمهوری اسلامی ایران از اولین کشورهای منطقه بود که به اقدام تجاوزکارانه ترکیه در نقض تمامیت ارضی عراق واکنش نشان داد و آن را یک اقدام اشتباه توصیف کرد.
حسین امیر عبداللهیان معاون امور عربی و آفریقای وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران تاکید کرد ورود نظامیان ترکیه به خاک عراق، اقدامی اشتباه است.
وی افزود ما چنین اقاداماتی را در صورتی که بدون هماهنگی با دولت عراق باشد، در تعارض با امنیت منطقه می‌دانیم و بر این باوریم که چنین رفتاری نه تنها هیچ کمکی به سرکوب تروریسم نمی‌کند، بلکه منجر به هرج و مرج و افزایش ناامنی و بی‌ثباتی خواهد شد.
روسیه نیز موضع جدی در قبال اقدام تجاوزکارانه ترکیه اتخاذ کرد.
این کشور که پس از اقدام ترکیه در سرنگون کردن یک جنگنده روسی در آسمان سوریه، شدیدترین مواضع را علیه آنکارا در پیش گرفته است، در پی تجاوز نظامیان ترکیه به خاک عراق، این مسئله را در جریان نشست پشت درهای بسته شورای امنیت مطرح کرد.
ویتالی چورکین سفیر روسیه در سازمان ملل گفته است بحث و بررسی درباره تحرک نظامی ترکیه در سوریه و عراق هر چند مفید و سودمند است، اما از این نظر ناامید کننده است که شورای امنیت هیچ بیانیه‌ای را که بر اصول وحدت اراضی دولت‌ها و حفظ تمامیت ارضی و یکپارچگی آنها تاکید کند، صادر نکرده است.
وی تصریح کرد ترکیه به شیوه جسورانه و بی‌باکانه‌ای رفتار کرده و استقرار نظامیان این کشور در خاک عراق بدون موافقت دولت عراق قابل توجیه نیست.
موضع ضعیف دولت آمریکا
دولت آمریکا که در ظاهر پیمان امنیتی با عراق امضا کرده است، در عمل هیچ موضع قاطعی علیه تجاوز نظامی ترکیه به خاک این کشور اتخاذ نکرده است.
دولت آمریکا در واکنش به اقدام تجاوزکارانه ترکیه صرفا به این مطلب بسنده کرده است که این اقدامات درچارچوب ائتلاف ضد داعش نیست.
برت مک گورک فرستاده ریاست جمهور آمریکا به بغداد در دیدار با ابراهیم الجعفری وزیر خارجه عراق بر اهمیت محافظت از حاکمیت عراق و مخالفت با ورود نیروهای ترکیه به خاک عراق بدون مجوز دولت عراق تاکید کرد و گفت که سفیر آمریکا در آنکارا مخالفت با این نقض قوانین را به دولت ترکیه ابلاغ و بر لزوم حل دیپلماتیک مسئله تاکید کرده است.
آخرین خبر از تحولات مربوط به اقدام تجاوزکارانه ترکیه
روز پنجشنبه نوزدهم آذر، رسانه‌های عراقی سخنانی را از قول محمد علی الحکیم سفیر عراق در سازمان ملل متحد منتشر کردند که گفته است بغداد و آنکارا مذاکرات مثبتی را برای خارج کردن نظامیان ترکیه از خاک عراق آغاز کرده اند.
الحکیم تاکید کرد عراق خواهان عقب نشینی فوری نظامیان ترکیه از خاک خود است، زیرا حضور آنها غیر قانونی و نقض منشور سازمان ملل متحد است.
انتهای پیام/