دهها‌خانه پلاک‌قرمز در پایتخت

روز گذشته رئیس کمیته محیط زیست شورای شهر تهران ضمن اشاره به وجود بیش از 15 هزار معتاد خیابانی در تهران، به تقسیم‌بندی جمعیت تهران به دو طبقه شمال شهری و جنوب شهری تاکید کرد و افزود: بی‌تدبیری‌های دولت گذشته در حد فاصل سال‌های 84 تا 92، بار سنگینی از نابرابری‌های اقتصادی، توسعه فقر، اعتیاد، بیکاری و حاشیه‌نشینی‌ را بر دوش مدیریت شهری تهران تحمیل کرده است. محمد حقانی با اشاره به اینکه با وجود گذشت بیش از یک قرن از فعالیت بلدیه یا شهرداری در تهران، اما هنوز این کلان‌شهر و شهروندان آن از مشکلات عدیده‌ای رنج می‌برند، گفت: توسعه فضای سکونت شهری و ایجاد فاصله طبقاتی بر اثر مهاجرت بی‌رویه، معضلاتی همچون حاشیه‌نشینی و بی‌خانمانی را بر جغرافیای جمعیتی تهران تحمیل کرده و این شهر را به لحاظ توان معیشتی، عملا‌ به دو طبقه کاملا‌ متناقض «شمال شهری» به‌شدت مرفه و متمکن و «جنوب شهری» به‌شدت فقیر و محروم، تقسیم کرده است.

زنگ خطر آسیب‌های اجتماعی در تهران

رئیس کمیته محیط زیست شورای اسلامی شهر تهران با تأکید بر اینکه مدیریت شهری با مجموعه‌ای از تکالیف، وظایف و الزامات، باید پاسخگوی نیاز شهروندان باشد، اعلام کرد: ماموریت شهرداری به مثابه مسئولیت دولت محلی، مانند دو روی سکه است که یک روی آن، شامل فعالیت‌های اثباتی و افزایش سطح منزلت اجتماعی شهروندان است و روی دیگر آن، فعالیت‌های سلبی را شامل می‌شود که از جنبه بازدارندگی برخوردار است. او با تأکید بر اینکه امروز در تهران بیش از 15 هزار معتاد خیابانی داریم که 3 هزار نفر از آنها را بانوان معتاد تشکیل می‌دهند، اضافه کرد: اعتیاد، مهم‌ترین عامل در ناهنجاری‌های اجتماعی و شکل‌گیری پدیده‌هایی همچون کارتن‌خوابی در تهران است و همچنین کاهش سن اعتیاد به زیر 18 سال، زنگ خطر بسیار خطرناکی است که پیام نگران‌کننده‌ای را به جامعه منتقل می‌کند.

آسیب‌های اجتماعی توسعه می‌یابد

رئیس کمیته محیط زیست شورای شهر تهران با اشاره به اینکه پارک‌های شهر به عنوان محل‌های امن و آسایش مردم، باید محیط‌های آرامش‌بخشی را برای خانواده‌ها و کودکان شهرمان فراهم کنند، اظهار کرد: بوستان‌های شهری نباید جولانگاه معتادان و بیمارانی باشند که انجام هر عمل نابهنجار و غیراصولی از جانب آنها متصور است. حقانی با بیان اینکه اگر امروز اصول، معیارها و شاخص‌های زندگی در تهران سامان نیابد و آسیب‌های اجتماعی و بحران‌های انسانی همچون کارتن خواب‌ها در نقاطی از شهر درمان نشوند، بدون شک این آسیب‌ها و بحران‌ها به همه شهر توسعه یافته و تسری پیدا می‌کنند، تصریح کرد: پدیده کارتن خوابی، محصول اعتیاد است و خود اعتیاد نیز ریشه در فقر اقتصادی دارد. او با تأکید براینکه امروز در محدوده مرکزی پایتخت، صدها واحد مسکونی گرفتار آسیب‌های جدی اجتماعی، شناسایی شده‌اند که به آنها اصطلاحا‌ خانه‌های «پلاک قرمز» می‌گویند و علاوه بر آن، صدها خانه دیگر نیز اصطلاحا‌ با «پلاک زرد» مورد شناسایی قرار گرفته‌اند که در معرض انواع آسیب‌های جدی اجتماعی قرار دارند، اضافه کرد: امروز یک کارتن‌خواب درجامعه ازحداقل حمایت‌های لازم نیز بی‌بهره است و به دلایل گوناگونی از جمله بیکاری و اعتیاد، حتی از سوی خانواده خود نیز طرد شده است. گزارش سایت تهران سما، رئیس کمیته محیط زیست شورای اسلامی شهر تهران با اشاره به اینکه تدابیر و تمهیدات مدیریت شهری و تلاش‌هایی که تاکنون از سوی شهردار تهران در این ارتباط به عمل آمده، مشروع و قابل تقدیراست، اظهار کرد: البته مدیریت شهری باید با حضور همه نهادهای ذی‌ربط به ویژه وزارت کار و امور اجتماعی، سازمان بهزیستی، موسسات خیریه و خیرین و در قالب یک نظام برنامه‌ریزی جامع و بلندمدت و به صورت کاملا اصولی، کارآمد و هوشمند، به درمان این بیماری سخت بپردازد.

آغاز طرح انضباط شهری در محله هرندی

محله هرندی با معتادان و کارتن خواب‌هایی که در خود جای داده است به عنوان یکی از مناطق آسیب‌زا محسوب می‌شود. با وجود اینکه طرح انضباط اجتماعی در این منطقه اجرا شده است، اما اینکه این طرح چه نتایجی به همراه داشته باشد را زمان و نتایج این اقدامات مشخص می‌شود. «طرح انضباط شهری با مشارکت شهروندان» که اجرای آن از تیرماه امسال در منطقه 12آغاز شده، 3هدف اصلی را در حوزه انضباط اجتماعی، انضباط کالبدی و انضباط ترافیکی را دنبال می‌کند. همچنین انجام نظرسنجی خانه به خانه و اطلاع یافتن از نظرات ساکنان این منطقه و مشکلاتی که آنها درگیرشان هستند، ‌توسط روابط عمومی شهرداری تهران با همکاری نیروی انتظامی انجام شده است.

برنامه‌های مقطعی و ناموفق گذشته تکرار نشود

رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران در زمینه کم‌وکیف اجرای برنامه‌های کنترل و پایش آسیب‌های اجتماعی در کشور به «آرمان» می‌گوید: موضوع آسیب‎های اجتماعی به عنوان معضل جدی در کشور مطرح است و با توجه به ماهیت آسیب‌های اجتماعی باید توجه داشت که برخوردهای سلبی، اجرای طرح‌های ضربتی، برخوردهایی با رویکرد صرفا امنیتی، انتظامی و قضائی در این حوزه چندان اثربخش نیست. سید حسن موسوی‌چلک می‌افزاید: این اقدام‌ با هدف پاک کردن شکل مساله تاثیرگذار است، اما از آنجا که آسیب‌های اجتماعی در طی زمان‌های متمادی شکل گرفته است، اجرای طرح‌های ضربتی نیز در این زمینه چندان اثربخش نیست. به گفته او در بخش مدیریت آسیب‌های اجتماعی نیازمند راهبرد اجرای برنامه اجتماعی فرهنگی هستیم نه راهبرد صرفا انتظامی. رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران با بیان اینکه باید به سمت برنامه‌های بومی با رویکرد محلی و اجتماعی محور تغییر مسیر داد، تاکید می‌کند: در این زمینه باید از ظرفیت بخش‌های دولتی و غیردولتی بهره برد. موسوی چلک درباره اجرای طرح‌های گوناگون با هدف کاهش آسیب‌ها در چند سال اخیر می‌گوید: با برخوردهای مقطعی بدون توجه به عوامل زمینه‌ساز نمی‌توان هوشمندانه به مدیریت آسیب‌های اجتماعی پرداخت، برای مثال محله هرندی نشان‌دهنده وجود نارسایی حوزه‌های مختلف است که در جامعه بروز می‌کند. او می‌گوید: شاید مسئولان در حوزه‌های مختلف با این هدف که می‌خواهند به نیاز لحظه‌ای مردم پاسخ دهند این اقدامات را انجام می‌دهند. رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران با بیان اینکه در چند سال اخیر اقداماتی همچون تخریب محله خاک سفید یا جمع‌آوری معتادان و کارتن خواب‌ها در محله هرندی انجام شده است، اما هر یک ازاین فعالیت‌ها بی‌نتیجه بوده است، تصریح می‌کند: به جای اجرای طرح‌های ضربتی و ناکارآمد که فقط هزینه‌های جامعه را افزایش و باعث ناامیدی مردم در اجرای این طرح‌ها می‎شود باید با تقسیم‌کار ملی به مدیریت آسیب‌های اجتماعی کشور پرداخت. موسوی‌چلک می‌افزاید: باید بیشترین توجه مسئولان ذی‌ربط به پیشگیری آسیب‌های اجتماعی باشد، اما در صورت مشاهده معضل با مداخلات به موقع و تخصصی می‌توان مردم را در جریان کار قرار داد.