آیا دولتمردان ترک فصل جدیدی از رابطه با رژیم صهیونیستی را کلید خواهند زد؟
اگرچه ترکیه پس از حمله کماندوهای اسرائیلی به کشتی مرمره، سطح روابط خود را با تل‌آویو کاهش داده بود، اما سفارتش را در آن شهر باز نگه داشته و رشد روابط تجاری و به ویژه حضور گردشگران اسرائیلی در ترکیه رو به افزایش بوده است.
به گزارش گروه رسانه‌های خبرگزاری تسنیم، مقامات ارشد رژیم اسرائیل و ترکیه چهارشنبه گذشته در سوئیس گردهم آمدند تا طی مذاکرات محرمانه، بر تجدید روابط کامل سیاسی توافق کنند. یوسی کوهن مشاور امنیت ملی اسرائیل که اخیراً به ریاست موساد انتخاب شده است، یوسف تسیخانوور نماینده ویژه نتانیاهو و فریدون سینیرلی‌اوغلو معاون وزیر خارجه ترکیه در این مذاکرات حضور داشتند. دیروز جمعه هم دو طرف از پیشرفت مذاکرات خبر دادند با این حال تأکید کردند ممکن است مانند فوریه 2014 میلادی که چیزی به نهایی‌کردن توافق باقی نمانده بود، بار دیگر مذاکرات در مراحل پایانی به شکست بیانجامد.
اشغال کشتی مرمره توسط کماندوهای اسرائیلی، سیاست خارجی اردوغان را نیز به تسخیر بلوک غرب درآورد
از کشتی مرمره تا سفرهای محرمانه
ترکیه پس از حمله کماندوهای اسرائیلی به کشتی مرمره در سال 2010 میلادی که برای شکستن محاصره نوار غزه توسط رژیم صهیونیستی عازم سواحل فلسطین شده بود، سطح روابط خود را با تل‌آویو کاهش داده بود گر چه سفارتش را در آن شهر باز نگه داشته بود. در آن حمله 10 نفر از جمله 9 ترکیه‌ای و یک ترکیه‌ای-آمریکایی کشته شدند. از آن پس گفتگوهای دوجانبه محدود شد و در سطح رهبران، مواضع صریحی نسبت به یکدیگر اعلام شد، با این حال رشد روابط تجاری و گسترش توریسم به ویژه حضور گردشگران اسرائیلی در ترکیه رو به افزایش بوده است.
اوایل هفته گذشته سفر شیرون نتایج خود را نشان داد. اردوغان گفت روابط حسنه میان دو کشور، به نفع منطقه است. او 30 نوامبر نیز اظهار کرده بود قادر است پیوندهای دوجانبه با اسرائیل را بازسازی کند. دور گلد مدیر کل وزارت خارجه رژیم صهیونیستی در جواب او گفت اسرائیل نیز به دنبال عادی‌سازی روابط با ترکیه است.
دلیل اینکه هر از چندی شعارهای اردوغان عوض می‌شود، مشخص است
تلاش مجدد دو کشور برای تجدید روابط نشان از اهمیت این مسأله برای هر دو و منافعی دارد که آنکارا و تل‌آویو در رفع این مانع سیاسی از پیش‌ِروی خود می‌بینند.
درگیری ترکیه در دو کشور همسایه‌اش یعنی عراق و سوریه که گاهی به نعل و گاهی به میخ می‌کوبد، فرصت مناسبی برای این کشور فراهم آورده تا تغییراتی به زعم خود در سیاست خارجی و جایگاه خود در منطقه بدهد. حضور مخرب داعش از سویی و تأکید مستمر جبهه مقاومت در منطقه بر لزوم تداوم حکومت اسد در صورت تمایل اکثریت سوری‌ها به وی، برخی کشورها را از هم دور کرد و برخی را به هم نزدیک. ماه گذشته روسیه و ترکیه بر اثر سقوط جنگنده روسی در آسمان سوریه از هم دور شدند و حالا ترکیه و اسرائیل خود را در یک جبهه احساس میکنند و به هم نزدیک می‌شوند.
حوزه گازی لویاتان، تا کنون دو مشتری در منطقه پیدا کرده است: مصر و ترکیه
* اسرائیل می‌تواند منبع راهبردی گاز برای ترکیه در صورت تحریم گازی از سوی روسیه باشد. احداث خط لوله گاز که در مذاکرات گنجانده شده است، نشان از اهمیت این موضوع به عنوان یکی از پیش‌شرط‌های تجدید روابط دارد. پایگاه بروکینز با اعلام این مطلب افزوده است اسقاط سوخو 24 امنیت انرژی در ترکیه را با چالش روبرو ساخته است. این در حالی است که مذاکرات دوجانبه میان این کشور و روسیه برای احداث خط لوله گاز به ترکیه و از آنجا به دریای سیاه و اروپا انجام شده بود تا این‌گونه اوکراین را دور بزنند و یک خط لوله جایگزین در صورت تشدید چالش‌های داخلی در اوکراین وجود داشته باشد. اما پس از تنش در روابط در ماجرای سوخو 24، الکسی اولوکایوف وزیر توسعه اقتصادی روسیه از لغو این پروژه خبر داد. ترکیه مذاکراتی را در خصوص واردات گاز با قطر و آذربایجان نیز صورت داده است.
* دو کشور در میان مدت موضع مشترکی برای حفظ منافع خود در سوریه و عراق خواهند داشت. هر دو ادعا میکنند که توان خود را برای مبارزه با این جریانات به کار گرفته‌اند. با این حال به نظر می‌رسد این موضع مشترک، چیزی غیر از مبارزه تمام‌عیار باشد زیرا دو طرف در تداوم این وضعیت منافعی دارند: ترکیه به بهانه داعش در حال بمباران و تضعیف گروه‌های کردنشین در مرزهای عراق و سوریه است و اسرائیل از تکفیری‌ها به مثابه ابزاری برای تخریب وحدت مسلمانان استفاده می‌کند. همین چند روز پیش بود که برخوردها میان ارتش ترکیه و نظامیان کرد، 24 کشته برجای گذاشت. ترکیه به ویژه از همکاری‌های امنیتی اسرائیل برای پیشبرد امور خود در مرزهای عراق و سوریه سود می‌بَرد.
گل، داوود‌اغلو و سینیرلی اغلو، سه وزیر خارجه ترکیه در یک قاب
سینیرلی‌اغلو در ژوئن سال جاری (که در آن زمان نیز مانند اکنون معاون وزیر خارجه بود) در رم با مدیر کل وزارت خارجه کابینه اسرائیل دیدار کرد
* دو کشور در بلندمدت، منافع مشترک نظامی در ارتباط با ناتو دارند. اوباما سال‌ها است خواهان تقویت روابط میان این دو متحد منطقه‌ای آمریکا است. همزمان با مذاکرات دوجانبه هفته گذشته، خبرها حاکی از اقدامات جدید ناتو برای تحکیم امنیت در مرزهای ترکیه است. متحدان ترکیه در ناتو سامانه‌‌های دفاع هوایی ترکیه را تقویت میکنند و جنگنده‌‌های بیشتری را به پایگاه اینسیرلیک در خاک ترکیه می‌فرستند. ایالات متحده همزمان با مذاکرات ارتقای روابط میان اسرائیل و ترکیه، بسته‌‌های سلاح خود را برای «ائتلاف نیروهای دموکراتیک سوریه» متشکل از گروه‌های مسلحی که غرب آنان را میانه‌رو می‌داند، فرستاد. گفته شده ارسال این سلاح‌ها برای مبارزه با داعش است.
با توجه به آنچه گفته شد، روابط دوجانبه میان اسرائیل و ترکیه بیش از پیش دوستانه خواهد شد. هر دو طرف اگر تا کنون منتظر تغییر حزب حاکم در کشور مقابل بوده‌اند، بعد از برگزاری دو انتخاباتِ سال جاری در ترکیه و اسرائیل، ناامید شده‌اند. بنابر این ترجیح می‌دهند بیش از این فرصت را از دست ندهند. اما از سمت ترکیه، تحکیم روابط با رژیم صهیونیستی در شرایطی که اغلب کشورهای اسلامی در برابر پذیرش حضور اسرائیل در منطقه، مقاومت میکنند، تقویت روابط به کاهش محبوبیت اردوغان و تضعیف رؤیای تجدید خلافت عثمانی خواهد شد. در عرصه داخلی نیز توجیه این تغییر مواضع برای مسلمانانِ حامی حزب عدالت و توسعه، چالش دشوار داووداوغلو و اردوغان در سال‌های آتی خواهد بود.
منابع:
http://www.wsj.com/articles/israel-turkey-poised-to-renew-diplomatic-relations-1450438539
http://foreignpolicy.com/2015/12/18/israel-and-turkey-reach-deal-to-restore-diplomatic-relations
http://www.brookings.edu/blogs/markaz/posts/2015/12/14-turkey-israel-thawing-relations-arbell
http://www.ft.com/intl/cms/s/0/eb4e904a-9393-11e5-b190-291e94b77c8f.html#axzz3ulnYFbXV
http://www.jpost.com/Israel-News/Politics-And-Diplomacy/Israel-and-Turkey-move-closer-to-reconciliation-normalized-relations-437673
http://www.haaretz.com/israel-news/.premium-1.691795
منبع:مشرق
انتهای پیام/
خبرگزاری تسنیم: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر می‌شود.