حرکت از جنگ نیابتی به سمت دیپلماسی/ راه ناهموار «غنی» در رابطه با هند و پاکستان

به گزارش دفتر منطقه‌ای خبرگزاری تسنیم، نارندرا مودی نخست‌وزیر هند پس از سفر دو روزه به روسیه وارد کابل پایتخت افغانستان شد تا علاوه بر افتتاح ساختمان جدید پارلمان افغانستان با مقامات این کشور به بحث و تبادل‌نظر بپردازد.

این در حالی است که وی کابل را به مقصد اسلام‌آباد ترک کرد و در سفری تاریخی این بار پاکستانی‌ها میزبان سران هند شدند.

سفر مودی به افغانستان؛ آب شدن یخ روابط در دوران غنی

پس از سقوط حکومت طالبان در سال 2001 و روی کار آمدولت جدید افغانستان به ریاست حامد کرزی، هند به عنوان اصلی‌ترین شریک و متحد استراتژیک افغانستان در منطقه شناخته می‌شد.

کرزی همزمان با نزدیکی به هند راه دوری از پاکستان را پیش گرفته بود. در مدت زمان حکومت کرزی هند نیز کمک‌های زیادی به افغانستان کرد و در اواخر دوران وی، کابل و دهلی پیمان همکاری‌های تسلیحاتی با یکدیگر امضا کرده بودن که براساس آن قرار بود هند سلاح‌های سبک و سنگین در اختیار دولت کابل قرار دهد.

کرزی در روابط خود با هند تا جایی پیش رفت که به باور کارشناسان آمریکا نیز به این نتیجه رسیده بود که پس از پایان مأموری نظامی خود در افغانستان، هند را جایگزین خود کند.

با این حال با روی کار آمدن غنی و حکومت وحدت ملی افغانستان ورق به یک باره برگشت. غنی بر خلاف سلف خود این بار احساسش بر این بود که راه امنیت در افغانستان از طریق نزدیکی به پاکستان می‌گذرد بنابراین روابط خود با دشمن دیرینه پاکستان یعنی هندرا کاهش داده و متمایل به اسلام‌آباد شد.

غنی تا جایی پیش رفت که حتی پیمان همکاری‌های تسلیحاتی میان کابل و دهلی را به حالت تعلیق درآورد که این موضوع تا حد زیادی خشم مقامات دهلی را برانگیخت.

این روند ادامه داشت تا بر هم خوردن نخستین دور مذاکرات صلح میان طالبان و  حکومت افغانستان به میزبانی اسلام‌آباد که راه را برای بازگشت هندی‌ها باز کرد.

اکنون به نظر می‌رسد با آبگیری بند سلما که توسط هندی‌ها احداث شده و افتتاح ساختمان جدید پارلمان افغانستان که به دست هندی‌ها ساخته شده و همچنین تحول سه بالگرد هندی به افغانستان یخ روابط کابل - دهلی در حال ذوب شدن است.

«اتمر» چهره شاخص بازگشت سیاست خارجی غنی

عده‌ای از کارشناسان بر این باورند که افشای خبر مرگ ملا عمر و برهم خوردن دور نخست مذاکرات صلح افغانستان به خواسته پاکستانی‌ها بوده است اما پیگیری جریان رسانه‌ای وابسته به ارتش پاکستان مؤید این موضوع است که خبر مرگ ملا عمر از سوی رهبران افغانستان افشا شده است.

آنها بر این اعتقادند که مشاور امنیت ملی اشرف‌غنی باعث افشای این خبر شده و مذاکرات صلح به این دلیل به هم خورده است.

عده‌ای از کارشناسان افغان نیز معتقدند دولت افغانستان در زمان برپای مذاکرات صلح از خواسته‌های پاکستان ناراضی بوده و به این دلیل خبر مرگ ملا عمر افشا شده است.

به هر حال از زمان به هم خوردن این مذاکرات، روابط دولت غنی و هندی‌ها رو به گرمی رفت تا جایی که امروز نخست‌وزیر هند به افغانستان سفر کرده و مهمان همتایان افغان خود بوده است.

کابل و ترافیک دیپلماتیک هند و پاکستان

در حالی کابل میزبان مودی بود خبرها حاکیست که راحیل شریف فرمانده ارتش پاکستان نیز یکشنبه به کابل سفر خواهد کرد.

گفته می‌شود هدف اصلی از سفر شریف به افغانستان آغاز گفت‌وگوها برای هموارسازی مسیر مذاکرات صلح افغانستان است.

پاکستانی‌ها در نشست اخیر قلب آسیا در حضور نمایندگان افغانستان، چین و پاکستان وعده سپرده‌اند که با رایزنی با رهبران طالبان آنها را برای حاضر شدن در میز مذاکرات صلح متقاعد سازند، اکنون شریف به کابل می‌رود تا مقدمات این مسأله را مهیا سازد.

اکنون به نظر می‌رسد پاکستانی‌ها با توجه به نزدیک شدن روابط میان هند و افغانستان دست به کار شده و برای بازپیرایی روابط کابل - اسلام‌آباد تلاش خواهند.

جنگ ناتمام هند و پاکستان؛ راه دشوار افغانستان

با توجه به تمامی مطالبی که ذکر شد برخی اهالی سیاست هنوز بر این اعتقادند که آتش جنگ حداقل میان هند و نظامیان پاکستانی به این زودیها فروکش نخواهد کرد.

بر همین اساس آنها عنوان می‌دارند که افغانستان برای برقراری رابطه با دو کشور باید با احتیاط تمام گام برداشته و هیچ یک از طرفین را ناراضی و ناخشنود نگذارد زیرا خاک افغانستان قابلیت مأمن بودن برای جنگهای نیابتی هند و پاکستان را دارد.

بنابراین اشرف‌غنی برخلاف عملکرد گذشته خود یعنی نزدیگی بیش از حد به پاکستان و دوری بی‌سابقه از هند باید این بار راه توازن در رابطه با دهلی و اسلام‌آباد را در پیش گیرد که این موضوع می‌تواند یکی از کلیدهای صلح افغانستان باشد.

غش کردن غنی به هر طرف با نگاه بدبینانه طرف مقابل همراه خواهد بود حال آنکه غنی باید در ارتباط با شرکا و دشمنان این دو کشور نیز با احتیاط برخورد کند.

اکنون روسیه، عربستان، انگلیس، آمریکا و چین در منطقه هر یک سیاستی متفاوت در برابر دهلی و اسلام‌آباد در پیش گرفته‌اند و این موضوعی است که غنی و تیم مشاورش باید در نظر داشته باشند.

انتهای پیام/.