بیسوادی به ایستگاه آخر نمی‌رسد/کودکان بازمانده از تحصیل را دریابید
برنامه پنجم توسعه به ایستگاه آخر رسید اما بیسوادی همچنان در گروه سنی ۱۰ تا ۴۹ سال باقی ماند و هنوز ۸۶۶ هزار نفر در این گروه سنی بیسواد هستند. تا شرایطی که کودکان واجب التعلیم از تحصیل بازمی‌مانند، خشکاندن ریشه‌های بیسوادی چندان هم آسان نیست.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، «امیدواریم تا پایان برنامه پنجم توسعه حتی یک نفر بی سواد نباشد» این جمله‌ای بود که علی باقرزاده رئیس سازمان نهضت سوادآموزی طی سال‌های اخیر بارها آن را عنوان کرده است. امسال برنامه پنجم توسعه به ایستگاه آخر می‌رسد و با اتمام سال 94 پرونده این برنامه بسته شده و از سال آینده برنامه ششم توسعه پا به عرصه می‌گذارد.
در شرایطی که مطابق وعده مسئولان قرار بود تا پایان سال 94، بیسوادی در گروه سنی 10 تا 49 سال به صفر برسد اما شرایط فعلی از وضعیت دیگری حکایت دارد. طبق گفته‌های رئیس سازمان نهضت سوادآموزی در این گروه سنی 866 هزار نفر باقی مانده‌اندکه باید تحت پوشش سوادآموزی قرار بگیرند از سوی دیگر سطح سواد 4 میلیون ایرانی مشخص نیست که از این تعداد 520 هزار نفر در سنین زیر 25 سال قرار دارند.
بدیهی‌ترین سوالی که در چنین وضعیتی به ذهن می‌رسد این است که دلیل عدم موفقیت برنامه‌های سوادآموزی و حذف بیسوادی در گروه سنی 10 تا 49 سال چیست؟
مسئولان نهضت سوادآموزی این سوال را اینگونه پاسخ می‌دهند: بی انگیزگی و نداشتن تمایل در میان بی سوادان نسبت به یادگیری، وجود کودکان بازمانده از تحصیل، نبود کتاب‌های آموزشی مناسب برای کم سوادان در راستای پایدار ساختن یادگیری، شناسایی نشدن و غفلت از کودکان 6 ساله آموزش ناپذیر مانند معلولان ذهنی و حرکتی، نداشتن اطلاعات کامل و دقیق از کودکان کار و حاشیه نشینان و تعصبات قومی که مانع از تحصیل دختران در برخی از مناطق کشور می‌شود.
سطح بیسوادی در بین زنان نیز بیشتر از مردان است اما تمایل مردان به باسواد شدن بسیار کمتر و جذب آنها در برنامه‌های سوادآموزی دشوارتر است.
بی رغبتی افراد بیسواد برای باسواد شدن، سازمان نهضت سوادآموزی را برآن داشت تا اینبار از زاویه‌ای دیگر به موضوع نگاه کند. یعنی به جای تشویق و ترغیب افراد به باسوادشدن، آنها را با محرومیت‌‌های اجتماعی تهدید کرد، شاید از این منظر بتوان جمعیت بیشتری را باسواد کرد.محرومیت‌هایی از جمله مشروط کردن اعطای گواهینامه و گواهی کسب به باسوادی.
در پیشنهادی جدید نیز سازمان بهزیستی، کمیته امداد و نهضت سوادآموزی دست به دست هم داده‌اند و با همکاری یکدیگر برنامه‌ای را طراحی کرده‌اند تا پرداخت مستمری به افراد بیسواد مشروط به باسوادی شود و این محرومیت‌ها از ابتدای سال 95 در انتظار بیسوادانی است که برای باسوادی اقدام نکرده‌اند.
ریشه‌های اصلی عدم موفقیت در حذف بیسوادی را شاید بتوان در ماجرای کودکان بازمانده از تحصیل جست‌وجو کرد. تا زمانی که کودکان واجب‌التعلیم به دلایل مختلف از جمله فقر اقتصادی از تحصیل باز می‌مانند نمی‌توان به آینده ریشه‌کنی بیسوادی دلخوش بود.
حسین احمدی کارشناس تعلیم و تربیت در این رابطه به تسنیم می‌گوید: اگر عزم جدی وجود داشته باشد می‌توان بیسوادی را ریشه‌کن کرد و لازمه تحقق این موضوع، تولید نشدن بیسواد جدید است. هنوز در مدارس دانش‌آموزان مردود می‌شوند و همین موضوع منجر به ترک تحصیل تعداد زیادی از آنها می‌شود از سوی دیگر در مناطق محروم و روستایی علاوه بر فقر اقتصادی و فرهنگی، در دسترس نبودن و طی مسافت زیاد برای رسیدن به مدرسه باعث می‌شود تا دانش‌آموزان ترک تحصیل کنند.
وی می‌‌افزاید: آموزش و پرورش هنوز نتوانسته معضل بازماندگی از تحصیل کودکان را در گروه سنی زیر 10 سال حل کند از سوی دیگر محتواهایی که برای افراد بزرگسال تدوین می‌شود باید متناسب با نیاز و شغل آنها باشد تا فرد بعد از مدتی حضور در دوره‌های سوادآموزی دچار خستگی و دلزدگی نشود.
مسئولان سازمان نهضت سوادآموزی، نداشتن بانک اطلاعاتی از بیسوادان را یکی از موانع و مشکلات پیش رو می‌دانستند حالا این مشکل نیز برطرف شده است و برای تمام افراد در گروه سنی 10 تا 49 سال که جمعیت‌شان معادل 52 میلیون نفر است پوشه آموزشی تهیه شده است که سطح سواد هر یک از افراد را مشخص می‌کند.
به گزارش تسنیم، نباید فراموش کرد که برای ریشه‌کنی بیسوادی باید به نظام آموزشی ویژه بزرگسالان توجه داشت. نظامی که سازمان نهضت سوادآموزی از تلاش برای طراحی و اجرایی کردن آن خبر می‌دهد. آموزش بزرگسالان مبتنی بر ابتکار، عدم تمرکز و استفاده از امکانات غیر دولتی است.
از سوی دیگر برای خشکاندن ریشه‌های بیسوادی، باید سرچشمه آن را خشک کرد.مهم ترین خدمت آموزش و پرورش به ریشه‌کنی بیسوادی انسداد مسیر تولید بیسواد جدید است.اگر آموزش و پرورش به وظایف ذاتی خود در برابرکودکان 6 تا 18 ساله عمل کند بزرگترین خدمت را به ریشه‌کنی بیسوادی می‌کند.
انتهای پیام/پ