امام جعفرصادق(ع)؛ حافظ سنت نبوی

به گزارش خبرگزاری تسنیم، امام جعفر صادق(ع) در 17 ربیع الاول 83 هجری قمری در مدینه چشم به جهان گشود، ابوعبدالله کنیه امام ششم شیعیان(ع) است و از لقب های ایشان می توان صابر، طاهر و فاضل را نام برد. راستی و درستکاری آن امام همام نیز سبب شد که به ایشان لقب صادق بدهند.

امام صادق(ع) با درک دوره امامت پدر بزرگوارشان امام محمدباقر(ع) با نور امامت و اهداف این امر بزرگ الهی آشنا شد تا اینگونه در نشر معارف اسلام و آیین پیامبر(ص) ادامه دهنده راه امامان پیش از خود باشد.

امام صادق(ع) در 114 هجری قمری پس از شهادت امام محمدباقر(ع) در 31 سالگی به امامت رسید و به مدت 34 سال رهبری فکری و سیاسی مسلمانان را برعهده گرفت. این امام همام(ع) در طول زندگی خویش، حکومت چند تن از خلفای اموی و پس از آن عصر سفاح و منصور از خلیفه های عباسی را درک کرد و در تمام این دوره ها لحظه ای از ترویج، گسترش دین اسلام و حمایت از مستضعفان دست برنداشت.

امام ششم شیعیان(ع)در شرایط سیاسی اجتماعی آن روزگار و به دنبال شکل گیری جنبش فکری و فرهنگی، به فرصتی مناسب برای نشر حقایق اسلام دست یافت و با بهره گیری از علم و دانش خویش به گسترش معارف اسلام پرداخت. یکی از محدودیت های نشر معارف دینی به دلیل کنترل شدید حکومت بنی امیه بر خاندان اهل بیت(ع) و یاران ایشان انجام شد تا جایی که دستور منع حدیث در جامعه صادر شده بود، اما ضعف خاندان بنی امیه در فاصله سال های 129 تا 132 هجری سبب شد که امام(ع) فعالیت های علمی و فرهنگی خود را آغاز کند و در راستای این جنبش بزرگ گام های موثری بردارد.

این امام همام(ع) شاگردان بسیاری را از سرزمین های مختلف پرورش داد و با پایه گذاری مکتب جعفری، فقه و دانش اهل بیت(ع) را گسترش داد. سرانجام امام جعفر صادق(ع) که از نظر علمی مورد ستایش تمامی عالمان عصر خویش بود، در 25 شوال 148 هجری قمری در 65 سالگی، به دستور منصور دوانیقی خلیفه ی عباسی، مسموم شد و به شهادت رسید.

«حجت الاسلام حمید پورعیسی» کارشناس مسائل دینی و عضو هیات علمی دانشگاه گیلان به بررسی و توصیف فعالیت های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی پیشوای ششم شیعیان(ع) پرداخت.

حجت الاسلام حمید پورعیسی با بیان اینکه امام جعفر صادق(ع) در خانواده ای متولد شد که نور امامت و شریعت پیامبر(ص) در آن تابیده بود، گفت: این امام همام(ع) 19 سال دوره امامت پدر بزرگوار خویش را درک کرد و پس از شهادت ایشان به مدت 34 سال امامت و رهبری مردم شیعه را به عهده گرفت. امام ششم شیعیان(ع) در این دوره به عنوان بنیانگذار مکتب جعفری و توسعه دهنده فقه جعفری خدمت های ارزشمندی را به جهان اسلام عرضه داشت.

این استاد دانشگاه با اشاره به برخی از دلیل های بنیان گذاشتن این مکتب افزود: امام(ع) در مدت امامت خود مجموعه ای از فعالیت های علمی را در راستای بنیان گذاری و شکل گیری جنبش علمی در آن دوره از تاریخ به انجام رساند و اینگونه موجب بازسازی و زنده نگاه داشتن شریعت محمدی و رسالت پیامبر(ص) شد.

عباسیان همواره از ائمه معصومین(ع) بخصوص امام صادق(ع) و امام باقر(ع) درخواست می کردند که امویان را از میان ببرند و خود حکومت را به دست بگیرند امام ششم شیعیان(ع) و پدر بزرگوارشان به این درخواست های نامشروع توجه نکردند چرا که می دانستند عباسیان در این صدد نیستند که بخواهند فرزندان پیامبر(ص) را به خلافت برسانند و بیشتر می خواهند از منزلت، شان و قدرت معنوی امامان در میان مردم استفاده کنند. بنیان گذار مکتب جعفری در عصر برخورد حکومت ها، سیاستمداران، قدرت طلبان و برخورد مکتب ها، مذاهب و ایدئولوژی ها می زیست و این دوره از زندگی امام صادق(ع)، تاریخ صفحات خود را بر قدرت طلبی عباسیان و نابودی امویان رقم زد.

این کارشناس مسائل دینی تصریح کرد: هنگامه امامت این امام همام همچنین با عصر تضاد افکار فلسفی، کلامی و علمی مختلف همراه بود که برخورد ملت های اسلام با کشورهایی که تازه فتح شده بودند و ارتباط ناچیز اسلام با دنیای خارج در این زمان توسعه بسیاری یافت.

هر کسی که در این دوره قرار بگیرد سعی می کند سکان حکومت و قدرت را دست بگیرد اما امام جعفر صادق(ع) می دانست که اگر کمترین و کوچکترین کم کاری یا سستی و ارتباط با بحث ایدئولوژی ها، عقاید و مذهب ها و ایده های اسلامی صورت بگیرد شاید آن حقایق اسلامی و حقیقت شریعت پیامبر(ص) در این آشفته بازار فلسفی و ایدئولوژی های تازه ساخته گم شود و از میان برود؛ به همین خاطر امام(ع) جنبش علمی را پایه گذاری و دانشگاه اهل بیت را بنیان نهاد.

حجت الاسلام پورعیسی بیان داشت: اختلاف میان امویان و عباسیان در این دوره و تقسیم شدن اسلام به فرقه ها و ظهور برخی از مکتب ها و اندیشه های مختلفی که جنبه مادی داشت و به ویژه ورود فلسفه یونانی به افکار و اندیشه های اسلامی بر ضرورت ایجاد این نهضت بزرگ علمی می افزود. در چنین شرایطی لازم بود که حقایق دینی از نگاه این مکتب ها، فلسفه ها و ایده ها بیان شود و با سازندگان حدیث های جعلی آن دوره که بخصوص از قرن دوم از طرف برخی افراد، از زبان پیامبر(ص)، صحابه ایشان و بزرگان دین نقل می شد مبارزه شود. امام ششم شیعیان(ع) با ایجاد این نهضت و جنبش علمی با نیروی منطق و قدرت استدلال بسیار مقاوم و استوار در برابر همه این کافرها و ماتریالیست ها یا مادی گرایان که به دهریون معروف بودند، ایستاد و آرای سست آنها را محکوم کرد.

عضو هیات علمی دانشگاه گیلان اظهار داشت: گفت و گو و مناظره های امام صادق(ع) با افرادی مانند ابل اوجا، ابوشاکر دیصانی، ابن موفه نشان دهنده این است که امام با توجه به شرایط و موقعیتی که داشت با کناره گیری از قدرت جویی و سیاست زدگی و این آشفته بازاری که در این قدرت طلبی ها به وجود آمده بودند اقدام به یک نهضت علمی و جنبش حیات بخش اسلامی کرد که در تاریخ ماندگار است.

وی در ادامه یادآور شد: بنیان گذار مکتب جعفری در این راستا رشته های علمی مختلفی بنیان نهاد که از آن جمله می توان حکمت، فلسفه کلام و حتی علوم طبیعی را نام برد. جابر ابن حیان یکی از شاگردان برجسته آن امام(ع) در رشته شیمی است که در همان دوره تربیت شد. امروز مشاهده می شود که فقه جعفری بر پایه روایت ها ی امام جعفرصادق(ع) و امام محمدباقر(ع) بیان می شود و بیشتر رساله های مراجع عظام تقلید نیز بر همین پایه تهیه شده است. 80 درصدکتاب های روایی معتبر کشور نیز سخنان این دو امام همام(ع) را در آن دوره حیاتبخش اسلام مطرح می کنند.

حجت الاسلام پورعیسی گفت: امام(ع) از نظر شخصیتی مانند همه معصومان(ع) از صفات بسیار نیکویی برخوردار بود و ارتباط بسیار خوبی با مردم به ویژه افراد محروم و ضعیف داشت که در تاریخ ائمه(ع) نیز معروف است، امامان(ع) اگر چنین ویژگی را دارا نباشند به مقام امامت برگزیده نمی شدند.

امام(ع) در فقه و مکتب جعفری علم هنجاری و رفتاری را بنیان نهاد و از ریز تا درشت و خرد تا کلان این امور را در کلام خود در قالب حدیث و روایت مطرح کرد. امام صادق(ع) بیش از هزاران روایت را در زمینه های مختلف فقهی به یادگار گذاشته که از اجتهاد تا نماز و از معاملات تا مسائل قضایی را در بر می گیرد.

این کارشناس مسائل دینی بیان داشت: امام ششم شیعیان(ع) شاگران بسیاری را در مکتب خود تربیت کرد که از آن جمله می توان ابن حشام و زواره را نام برد که در زمینه های فقهی و فلسفی از شاگردان برجسته ایشان بودند که از سرزمین و کشورهای مختلف رهسپار شبه جزیره عربستان می شدند و در مدینه به کسب علم می پرداختند. برخی شاگردان دیگر امام(ع) نیز به صورت مقطعی و کوتاه مدت از راه های دور نزد امام(ع) می آمدند و پس از کسب علم به کشور خود باز می گشتند و ترویج دهنده مکتب شیعه می شدند.

در آن زمان شرایط حکومت سیاسی طوری بود که برخی از یاران امام صادق(ع) نمی توانستند شیعه بودن خود را مطرح کنند. حتی برخی از یاران امام نزد ایشان می آمدند و می گفتند ما در سرزمین هایی زندگی می کنیم که مذهبی خلاف اسلام داریم و نمی توانیم مذهب خود را بیان کنیم امام(ع) فرمود که شما تقیه کنید و در حضور همه مذهب خود را آشکار نکنید ولی بدانید که احکام شما اینچنین است.

حجت الاسلام پورعیسی اظهار داشت: در نهایت دشمنان نتوانستند حضور امام جعفر صادق(ع) را تحمل کنند و سرانجام همانند سایر امامان معصوم(ع) به وسیله حکومت وقت به شهادت رسید.

وی با بیان اینکه امروز حقیقت اسلام در مکتب شیعه به چشم می خورد، گفت: هم از نظر درون گروهی در میان مذهب های اسلامی و هم از نظر خارجی مشاهده می شود که امروز سیاست های کلان جهانی درصدد نابودی مذهب شیعه، مکتب شیعه و مکتب امام صادق(ع) است. دشمن اکنون توانسته تا حدی به داخل گروه های اسلامی که پیرو اهل بیت(ع) و امام ششم شیعیان(ع) نشده اند، نفوذ کند و گروه هایی مانند وهابیت و داعش را با سیاست های خود شکل دهد که در متن کارشان نه تنها از قرآن خبری نیست بلکه به جهت دوری از فرهنگ اهل بیت(ع) مبتلا به یک سرطان و غده نفرت انگیز کشتار مسلمانان شده اند. این گروه ها که بازیچه دست دشمنان اسلام قرار گرفته اند، اکنون بیشترین دشمنی ها را با اهل بیت(ع) دارند و با خراب کردن مزار آنان مانند بقیع و سامرا و تلاش برای خراب کردن معابر شهدای کربلا هستند، که این امر نشان دهنده این است که اینها حقانیت شیعه را متوجه نشده اند.

عضو هیات علمی دانشگاه گیلان در پایان عنوان کرد: انقلاب اسلامی ایران نیز نمونه بارزی از حرکت جعفری است که اکنون در دنیا با منطق استدلال، اندیشه و افکار درست حکومت را تشکیل داده و با سامان دادن روابط میان گروهی از اثرگذاری دشمن جلوگیری کرده است.

منبع: ایرنا

انتهای پیام/