در فاصله سال های 1985 تا 1998 هم دهها مورد از هواپیماربایی، حمله به تاسیسات فرودگاهها و هواپیماها در جهان اتفاق افتاده است. در ایران هم پیش از انقلاب و هم بعد از آن بارها هواپیماربایی رخ داده؛ اما میتوان دهه 60 را اوج این موج هواپیماربایی دانست تا جایی که در سال 63 به فرمان امام خمینی (ره) حفاظت از خطوط هوایی غیرنظامی را در پنجم دیماه 1363 به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بسپارد.
طولانیمدتترین هواپیمارباییهای جهان
در تاریخ دوم دسامبر 1984 مصادف با سیزدهم آذر 63 یک هواپیمای ایرباس خطوط هوایی کویت که با 161 سرنشین راهی کراچی بود ، توسط 4 نفر فلسطینی در فرودگاه تهران ربوده شد. این راهزنان هوایی خواستار آزادی 17 زندانی در کویت بودند. ورود این هواپیما به مهرآباد تهران طولانیترین ماجرای هواپیماربایی در جهان را تا آن موقع رقم زد. هر چند منابع رسمی خبری از ملیت هواپیمارباها اعلام نکردند؛ اما برخی منابع کویتی مدعی شدند که هواپیمارباها ایرانی و فلسطینی هستند. هواپیماربایان با انتشار بیانیهای انگیزه خود را از این کار آزادی چند نفر از دوستانشان از زندانهای کویت اعلام کردند. در بخشی از بیانیه آنها آمده بود: «این کار ما برای یاری برادران مظلوممان است که رژیم کویت آنها را با بهتان و ظلم متهم کرده است. حکومت کویت و دستگاههای جلاد مشترک کویت، آمریکا و فرانسه با شکنجه و اعتراف گرفتن از آنها نسبت به مسایلی که صحت ندارد دروغهایی را به آنها بسته و بر خلاف قوانین الهی و بینالمللی و حتی عرف حکومت ظالم کویت برای آنها اعدام و زندانهای طولانی مدت صادر کرده است. لذا ما تا مرز شهادت برای آزادی برادرانمان تلاش خواهیم کرد». در این هواپیما سه نفر از مقامات بلندپایه کویت و سه دیپلمات آمریکایی نیز حضور داشتند که این سه دیپلمات آمریکایی به دست هواپیمارباها کشته شدند. پس از کشته شدن این سه نفر و وخیم شدن ماجرا، «مصطفی میرسلیم» به عنوان نماینده ویژه رئیسجمهور وقت (آیتالله خامنهای) برای رسیدگی و پایان دادن به این هواپیماربایی تعیین شد و در نهایت این هواپیماربایی پس از یک هفته با عملیات ضربتی نیروهای ویژه ایران پایان یافت.
به جز این هواپیماربایی عظیم چند نمونه دیگر از این هواپیمارباییها در جهان اتفاق افتاده است:
در تاریخ 14 ژوئن 1985بوئینگ 727 TWA که با 153 نفر مسافر به سوی رم در پرواز بود، به بیروت برده می شود. پس از 17 روز یعنی در 30 ژوئن، با دخالت دولت سوریه، تمام مسافران آزاد می شوند.
در نوامبر همان سال سه هواپیما ربا ، یک بوئینگ 737 شرکت هواپیمایی مصر را که با 97 سرنشین راهی قاهره بود ، در فرودگاه مالت می ربایند. آنان خواهان حرکت به سوی لیبی یا تونس بودند. دو مسافر از پنجره هواپیما بیرون انداخته می شوند. پس از 22 ساعت مذاکره یکی از واحدهای خبره مصر ، عملیات خود را آغاز می کند و هواپیما رباها مغلوب می شوند.
در دسامبر سال 1986 هم یک بوئینگ 737 خطوط هوایی عراق با 91 مسافر توسط یک کماندو ربوده شد. هواپیما که در حال پرواز از بغداد به عمان بود در فرودگاهی در عربستان سعودی فرود آمد و در آنجا منفجر شد که در نتیجه 62 نفر جان خود را از دست دادند.
حدود دو سال بعد در سال 1988، بوئینگ 737 خطوط هوایی کویت با 11 سرنشین در مشهد (ایران) ربوده می شود. این ماجرا که 16 روز به طول می انجامد ، سرانجام در الجزایر با ناکامی هواپیما ربایان به پایان می رسد.
در سال 1944 هم چهار نفر الجزایری ، هدایت یک ایرباس 300- A را در فرودگاه الجزایر به دست می گیرند. روز 26 دسامبر ، ایرباس از الجزیره بر می خیزد و در مارسی فرود می آید. نیروهای ضربت ژاندارمری فرانسه ، با حمله به داخل هواپیما ، مسافران را آزاد می کنند. در این عملیات 4 هواپیما ربا کشته می شوند.
یک سال بعد هم یکی از اعضای فرقه آئوم ، یک بوئینگ 747 ژاپنی را با 365 سرنشین ، در فرودگاه هاکودات (شمال ژاپن) به تصرف در می آورد. او خواهان آزادی شوکوآساهارا ، رهبر فرقه آئوم است. 16 ساعت بعد ، حمله نیروهای ژاپنی آغاز می شود و تمامی مسافرین بی هیچ آسیبی آزاد می شوند.
در آگوست و نوامبر سال 1996 هم دو هواپیماربایی رخ میدهد.
یک ایرباس 310- A شرکت هواپیمایی سودان که با 199 مسافر از خارطوم به سوی عمان در پرواز بود ، توسط 7 هواپیما ربای عراقی ربوده می شود و به فرودگاه استانستر (در شمال لندن) برده می شود. آنان پس از 20 ساعت و بدون هیچ خشونتی تسلیم می شوند. هواپیما ربایان اتیوپیایی هم یک بوئینگ خطوط هوایی اتیوپی در مسیر آدیس آبابا ، به نایرویی و آبیجان را بر فراز کنیا می ربایند. این هواپیما ، به علت کمبود سوخت در اقیانوس هند سقوط می کند.
در مه 1998سه پاکستانی مسلح یک هواپیمای فوکر خطوط داخلی پاکستان را با 29 مسافر ، می ربایند تا مخالفت خود را با آزمایش های هسته ای پاکستان در ایالت بلوچستان ابراز کنند. روز 25 مه ، هواپیما ربایان در شهر حیدرآباد در 160 کیلومتری کراچی دستگیر می شوند.
در سال 1999 هم دو هواپیماربایی عمده در جهان رخ میدهد که در اولین هواپیماربایی، چهار چریک ارتش آزادی بخش کلمبیا ، خلبان یک فوکر 50 شرکت هواپیمایی آوانسای کلمبیا را وادار می کنند که در باند مخفیانه ای در شمال کشور فرود آید. آنان 26 مسافر و خدمه را به جنگل سیمیتی می برند. دردومین هواپیماربایی هم چهار هواپیما ربای مسلح ، کنترل یک ایرباس شرکت هواپیمایی هند را با 192 سرنشین که ازکاتماندو (نپال) راهی دهلی نو بود ، به دست گرفتند. طی این حادثه 4 نفر جان خود را از دست می دهند.
هواپیماربایی در ایران
در ایران قبل و بعد از انقلاب هواپیمارباییهای زیادی رخ میدهد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی هم هواپیماربایی در ایران طی سال های 1358، 1362، 1363، 1364، 1365 و 1368 تکرار شد. آخرین هواپیماربایی در سال 1374 اتفاق افتاد. در این واقعه هواپیمای ساها در مسیر تهران - کیش ، توسط یکی از خدمه هواپیما ربوده شده و در فلسطین اشغالی به زمین نشست. دولت اسراییل در یک برنامه نمایشی مسافران را بعد از یک روز توقف آزاد نمود و با تشکیل یک دادگاه فرمایشی ، برای رباینده حکم 15 روز حبس و اعطای پناهندگی صادر نمود. جالب اینکه بسیاری از این هواپیماربایی در تقابل با فرانسه صورت میگیرد؛ چرا که برخی چهرههای رده بالای رژیم سابق همچون بختیار و یا افرادی همچون بنیصدر و مسعود رجوی در فرانسه به سر میبردند و این کشور حاضر به استرداد آنها به ایران نبود. به علاوه دولت فرانسه تسلیحات نظامی در اختیار عراق قرار میداد و سیاستهایی ضد مسلمانان در لبنان و الجزایر و... اتخاذ کرده بود.
در مرداد سال 63 یک هواپیمای ایرفرانس که از فرانکفورت عازم پاریس بود توسط افرادی که به زبان عربی صحبت می کردند، ربوده شد. این هواپیما ابتدا به قبرس رفت و از آنجا به تهران آمد. در تهران هواپیمارباها طی یک مصاحبه تلوزیونی به سیاستهای دولت فرانسه که به عراق اسلحه می داد اعتراض و پس از تخلیه هواپیما آن را منفجر کردند. مسافران در ایران به خوبی پذیرایی شدند و با هواپیمای دیگری به فرانسه برگشتند و البته هواپیمارباها که بدون ماسک ونقاب تصاویرشان منتشر شده بود هم سوار ماشین شدند و به خانه برگشتند. فرانسه اعلام کرد مواد منفجره و اسلحه جنگی در تهران به هواپیمارباها تحویل داده شده است.
ماه بعد در شهریور ماه نوبت یک هواپیمای کویتی بود که در مسیر کویت به کراچی ربوده و به تهران آورده شود. اما این فقره چندان هم ختم به خیر نشد. هواپیمارباها دو مامور دولت آمریکا را کشتند و از هواپیما بیرون انداختند و تقاضای آزادی شیعیان کویتی زندانی را کردند. بعد از شش روز ناگهان هواپیمارباها تقاضای ورود نظافتچی به هواپیما را کردند و مامورین ایرانی در لباس مبدل به داخل هواپیما رفتند و بدون اینکه خون از دماغ کسی بیاید، ربایندگان را دستگیر و مسافران را آزاد کردند!
بالاخره بعد از این هواپیمارباییها، با فرمان امام خمینی امنیت پرواز به سپاه واگذار شد که تا امروز موفقیت صد در صد داشته و حتی به عنوان الگو در همه جای جهان شناخته میشود. سرهنگ باقری معاون عملیات فرماندهی حفاظت سپاه درباره موفقیت امنیت پرواز سپاه میگوید: «از آن زمان که سپاه این مسئولیت را به عهده گرفت 130 مورد اقدام به هواپیماربایی داشتیم که در 13 مورد درگیری شده و هم مهاجمین و هم برادران امنیت پرواز آسیب دیدهاند اما در هیچکدام از این موارد مهاجمین در عملیات خود موفق نبودهاند.» به گفته باقری سپاه پاسداران امروز به عنوان یک الگو در حوزه تأمین امنیت پرواز مطرح است و حتی در کشورهای غربی هرجا بخواهند در این حوزه مثالی بزنند میگویند امنیت پرواز را باید مثل ایران در فرودگاههایمان داشته باشیم!