عراق ۲۰۱۵؛ از ائتلاف دروغین آمریکایی تا پایان ناخوش داعش
تحولات عراق در سال ۲۰۱۵ فرازو نشیب متعددی داشت تا جاییکه تا چند روز پیش از پایان سال همچنان نگرانیها درباره آینده این کشور را تقویت کرده بود،اما موفقیت بزرگ ارتش درالرمادی در برابر تکفیریها خوشبینی زیادی را به آینده و بستن پرونده تروریسم ایجادکرد.
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، مهمترین تحولات عراق در سال 2015 میلادی به این شرح است :
آزادسازی نقاط مهم و استراتژیک از کنترل داعش
سال 2015 در حالی در عراق به پایان رسید که مهمترین حادثه در آن بازپس گرفتن مناطق مهمی از این کشور از چنگال داعش بود. همچنین پیوستن شمار زیادی از گروههای عشایری مناطق غربی عراق به جریان مبارزه با گروههای تروریستی و فعالیت شانه به شانه آنها در کنار نیروهای بسیج مردمی (الحشد الشعبی) یکی از مهمترین عوامل شکستهای اخیر داعش در استانهای صلاح الدین، دیالی، بابل، الانبار محسوب میشود. مناطقی که در ابتدای سال 2015 به عنوان اماکن تجمع و مخفیگاه تروریستهای داعش محسوب میشد اما در روزهای پایانی این سال به مناطقی کاملا ناامن برای تروریستهای تکفیری تبدیل شد.
در سالی که گذشت عراق شاهد اجرای حساسترین عملیاتهای نظامی علیه داعش برای بازپس گرفتن مناطق تحت اشغال این گروه تروریستی بود. این روند با عملیات بزرگ آزادسازی مناطق استان صلاح الدین با رمز "لبیک یا رسول الله" آغاز شد. پس از آن مناطق مهمی از کنترل تروریستها از جمله الضلوعیه، بلد و سامرا خارج شد و تحت سیطره نیروهای عراقی درآمد. در ادامه این عملیات بزرگ نقاط مهمی از استان صلاح الدین از دست تروریستها باز پس گرفته شد و پیشروی نیروهای عراقی تا اطراف موصل و بلندهای مکحول ادامه پیدا کرد.
نیروهای بسیج مردمی در این عملیاتها نقشآفرینی جدی داشت و بسیاری از ماموریتها را با موفقیت به اجرا گذاشت. قطع خط کمک رسانی تروریستها و آزادسازی مناطق راهبردی از جمله کاخهای ریاست جمهوری از دست داعش که در آن فجایعی نظیر اسپایکر رخ داده بود، همگی از موفقیتهای نیروهای بسیج مردمی عراق محسوب میشود.
نیروهای بسیج مردمی با مشارکت در مدیریت مناطق آزاد شده 80 درصد از خانوادههای آواره شده عراقی را که مجبور به فرار شده بودند در تکریت، الحجاج، ضلوعیه و دیگر مناطق آزاد شده سکونت داد تا برگ زرین دیگری به موفقیتهای خود در سال 2015 اضافه کند.
آزادسازی پالایشگاه بیجی و کل منطقه بیجی از دست تروریستهای تکفیری با مشارکت نیروهای بسیج مردمی و ارتش عراق محقق شد تا یکی از نقاط حساس عراق از کنترل داعش خارج شود.
در جریان بررسی موفقیتهای بزرگ نیروهای عراقی در سال 2015 نمیتوان از مسئله آزادسازی استان دیالی و سکونت مجدد اهالی آواره شده آن در این استان به سادگی گذشت. نیروهای عراقی توانستند با سرکوب داعش استان دیالی را از لوث وجود این گروه تروریستی پاکسازی کنند و آن را استان خالی از فعالیتهای تروریستی معرفی کنند.
استان مهم الانبار هم در سال میلادی گذشته شاهد پیروزیهای ارتش و نیروهای مردمی عراق بر تروریستها بود و نقاط راهبردی نظیر الصقلاویه در همین سال از لوث داعش پاکسازی شد. موفقیتهای نیروهای عراقی در الرمادی و شکست سنگین تروریستهای تکفیری در این شهر و محاصره کردن فلوجه نیز باعث شد کمربند امنیتی بغداد به طور کامل برقرار شده و برای نخستین بار طی سالهای اخیر خطر اقدامات تروریستی و حملات داعش به پایتخت عراق به صفر برسد.
نگاهی به ناکامیهای تکفیریها در سال 2015
در واقع با بررسی روند تحولات عراق در سال 2015 شاهد این مسئله مهم هستیم که نیروهای عراقی شکستهای متعدد، واضح و غیر قابل کتمانی را به گروه تروریستی داعش وارد آوردند که آنها را میتوان در موارد زیر خلاصه کرد:
- کشته شدن شمار زیادی از سرکردگان مهم و عملیاتی داعش و جایگزینی آنها با کسانی که تجربه میدانی و عملیاتی کمتری دارند
- کاهش مساحت تحت اشغال داعش در عراق به 238 هزار کیلومتر
- قطع خطوط کمک رسانی مالی و تسلیحاتی به تروریستهای تکفیری و انهدام انبارهای تسلیحاتی آنها
- کاهش شمار نیروهای تحت آموزش داعش در اثر مشکلات مالی و تسلیحاتی
- کاهش میزان نفت قاچاق داعش از عراق از 100 هزار به 50 هزار بشکه در روز
- ادامه روند فرار سرکردگان داعش از میدانهای نبرد با به سرقت بردن داراییهای این گروه
- پایان دادن به حضور تروریستها در مناطق راهبردی نظیر الرمادی، دیالی و صلاح الدین
- افشای پروژه خطرناک تروریستها برای از بین بردن وحدت ملی در عراق از طریق انجام اقدامات تروریستی
- خنثی سازی حملات و عملیاتهای داعش که در صورت وقوع به شهادت شمار بیشتری از مردم بی گناه منجر میشد
یکی دیگر از نکات بسیار مهم و تحولات رخ داده در عراق در سال 2015 نیز به آغاز روند گسترده کمکهای مادی و معنوی مردم عراق به نیروهای ارتش در رویارویی با تروریستهای تکفیری بود. در این سال میزان کمکهای مردمی به ارتش و نیروهای دخیل در روند مبارزه علیه گروههای تروریستی روند بسیار خوبی داشت که خود بیانگر افزایش انسجام میان مردم با نیروهای امنیتی و نظامی عراق است.
سیاست یک گام عقب تر از عرصه میدانی
با وجود اقدامات مهم و راهبردی و تعیین کننده ارتش و نیروهای مردمی عراق در جبهههای نبرد با گروههای تروریستی ، در سال 2015 ما شاهد همین انسجام و وحدت در عرصه سیاسی به طور واقعی نبودیم. البته با وجود اعلام مواضع متعدد از سوی جریانهای سیاسی برای اطمینان بخشیدن به مردم، شاهد برخی تاثیرات منفی اختلافات سیاسی بر عرصه میدانی بودیم.
عدم شکل گیری انسجام سیاسی باعث ایجاد تاثیرات منفی بر شرایط اقتصادی عراق شد. همچنین بودجه ارتش عراق در سال 2015 آن گونه نبود که برای عملیاتهای بزرگ ارتش و نیروهای مردمی در رویارویی با داعش کافی باشد و در برخی موارد شاهد کمبود تسلیحات و ذخایر جنگی برای مواجهه بهتر با گروههای تروریستی بودیم. این مسائل باعث شد که در موضوعاتی نظیر پرداخت حقوق نیروهای فعال در جبهه نبرد با تروریستها و کمکهای فوری به خانواده شهدای عراقی مشکلاتی رخ دهد. اختلافات سیاسی در عراق همچنین در موضوع منطقه سنجار به چشم آمد که دود اختلافات میان دو جریان کرد و عرب به چشم ساکنان مظلوم این منطقه رفت.
البته با این وجود تحلیلگران معتقدند تغییرات ایجاد شده در فرماندهی ارتش عراق توسط حیدر العبادی نخست وزیر عراق و میدان دادن به نیروهای تازه نفس و جوان تاثیرات مثبتی بر روند تحولات میدانی داشت و نباید از این اقدام مهم چشم پوشی کرد.
ائتلاف دروغین آمریکایی
عراق در سال 2015 شاهد شکل گیری ائتلاف پرطمطراق آمریکایی با حضور 60 کشور جهان و با ادعای مبارزه با گروه تروریستی داعش بود. این اتفاق در شرایطی رخ داد که با وجود برخی خوشبینیهای اولیه هر میزان که به پایان سال 2015 نزدیک تر میشدیم ناکارآمدی ائتلاف آمریکایی و فریبکاری واشنگتن در این مسئله بیشتر به چشم آمد.
جدای از موضوع ارسال کمکهای تسلیحاتی و غذایی برای گروههای تروریستی از سوی جنگندههای ائتلاف، در سال 2015 شاهد حملات جنگندههای ائتلاف به نیروهای امنیتی عراقی بودیم که با توجه به استفاده این جنگندهها از پیشرفته ترین ابزارهای شناسایی بعید است بدون اطلاع و هماهنگی قبلی صورت گرفته باشد.
این گونه اقدامات آمریکا در عرصه میدانی نبردهای عراق حتی خوشبین ترین سیاستمداران و تحلیلگران عراقی را که در انتظار مشاهده تاثیرات مثبت عملیاتهای ائتلاف آمریکایی بودند را دچار چالش کرد. هدف قرار گرفتن نیروهای ارتش عراق توسط جنگندههای آمریکایی در سال 2015 لکه ننگ دیگری به کارنامه سیاه واشنگتن در منطقه اضافه کرد و بار دیگر این گزاره را تقویت کرد که آمریکا از رهگذر فعالیت گروههای تروریستی در منطقه برای تحقق اهداف مشخص و از پیش تعیین شده خود که همانا تجزیه کشورهای منطقه به نفع رژیم صهیونیستی است، تلاش میکند و در دنیای واقعیت هیچ مشکلی با قدرت گرفتن گروههایی نظیر داعش ندارد.
در اواخر سال 2015 اما شاهد شکل گیری ائتلاف چهارگانه با مشارکت عراق، روسیه، سوریه و ایران در منطقه بودیم که اثرات مثبت اقدامات اطلاعاتی این ائتلاف در هدایت و کمک به عملیاتهای ارتش عراق هر روز بیش از گذشته مشاهده میشود.
چالشهای پیش رو و آینده امیدوارکننده
• در سال گذشته قریب به یک میلیون عراقی در اثر اقدامات تروریستی آواره شدند. برخی از آوارگان مجبور به مهاجرت به کشورهای دیگر و برخی دیگر همچنان با حضور در دیگر نقاط امن عراق روزگار سپری میکنند. بر این اساس دولت عراق باید در سال 2016 اقدامات اساسی برای حل مشکل آوارگان داشته باشد.
• تحلیلگران امنیتی معتقدند موفقیتهای ارتش و نیروهای مردمی عراق در سال 2015 نباید موجب آسودگی خاطر نیروهای امنیتی درباره فعالیت هستههای خفته و مخفی داعش در سال جاری باشد. بر این اساس با وجود اینکه نیروهای عراقی در سال گذشته توانستند کمربند امنیتی پایتخت را تکمیل کنند اما همچنان این احتمال وجود دارد که تروریستهای وابسته به داعش در بغداد و دیگر نقاط مهم عراق با سوء استفاده از کاهش ضریب امنیتی دست به انجام عملیاتهای تروریستی بزنند.
• حفاظت از مناطق آزادسازی شده در سال 2015 مسئله بسیار مهمی است که با وحدت و انسجام سیاسی و میدانی در عراق محقق خواهد شد. حفاظت از این دستاوردها گام بسیاری مهم و اساسی در روند پیشرویهای آتی ارتش و نیروهای مردمی عراق محسوب میشود.
• در عرصه اقتصادی نیز با توجه به کاهش قیمت نفت ، دولت عراق باید به طور جدی در تلاش برای تامین بودجه موردنیاز ارتش در سال جاری میلادی باشد.
• به طور کلی روند تحولات عراق در سال گذشته باعث میشود که پیش بینیهای مثبتی درباره تحولات سال 2016 در عراق داشته باشیم. بر این اساس، در صورت تداوم روند کنونی پیشرویهای ارتش و نیروهای مردمی عراق و ادامه حمایتها در عرصه سیاسی و اقتصادی میتوان سال 2016 را سال پایان حضور داعش در عراق توصیف کرد.
انتهای پیام/