استمرار کاهش قیمت نفت در ایام پیش‌رو
استاد اقتصاد دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد گفت: کاهش قیمت نفت در کوتاه‌مدت ادامه پیدا خواهد کرد.
به گزارش گروه رسانه‌های خبرگزاری تسنیم،دکتر سیدسعید ملک‌الساداتی در گفت‌و‌گو با (ایسنا)، با بیان اینکه وضعیت کنونی قیمت نفت از دو بعد قابل بررسی است؛ خاطر نشان کرد: در تعیین قیمت کنونی نفت هم عوامل اقتصادی تأثیرگذار هستند که در این خصوص باید منافع کشورهای صادر کننده نفت را در نظر داشت و هم علل سیاسی تأثیرگذار هستند که در این ارتباط باید نگاهی به تحولات منطقه داشت.
وی بازار نفت را، بازار انحصار چند جانبه دانست و اظهار کرد: در این بازار تولیدکنندگان نفت به دو گروه تولیدکنندگان عضو اوپک و تولیدکنندگان غیر عضو اوپک تقسیم می‌شوند.
استادیار اقتصاد دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد افزود: مزیت نفت خلیج فارس که عمده صادرکنندگان نفت اوپک در این منطقه هستند، این است که نسبت به نفت صادرکنندگان غیر عضو اوپک، مانند نفت برنت یا نفت شل، به مراتب ارزان‌تر است.
وی با بیان اینکه به لحاظ اقتصادی با افزایش قیمت نفت استخراج و تولید نفت برای صادرکنندگان جدیدی که هزینه استخراج بالاتری دارند، منطقی خواهد شد، خاطر نشان کرد: در دهه 70 میلادی نیز بعد از این که نفت اوپک در نتیجه اقدام هماهنگ اعضای اوپک به بالاتر از 8 دلار رسید، استخراج نفت ازدریای شمال، اقتصادی شد.
وی تصریح کرد: بالا رفتن قیمت نفت به معنای افزوده شدن بر تعداد عرضه‌کنندگان است و البته این خود یک مکانیزم کنترلی طبیعی در بازار نفت محسوب می‌شود که از طریق عرضه بیشتر نفت ، قیمت را دوباره کاهش می‌دهد.
ملک‌الساداتی با بیان اینکه صادرکنندگان اوپک عمدتاً کشورهایی با اقتصادهای وابسته به نفت هستند، افزود: برخلاف صادرکنندگان غیر اوپک، بودجه این کشورها به شدت به درآمدی که از صادرات نفت به دست می‌آید، وابسته است.
وی ادامه داد: به این دلیل کشورهای عضو اوپک همواره استراتژی خود را به گونه‌ای تنظیم می‌کنند که درآمد نفتی تعیین شده در بودجه را محقق سازند.
بر این اساس انتظار می‌رود در قیمت‌های پایین، عرضه نفت این کشورها افزایش و در قیمت‌های بالا عرضه این کشورها کاهش یابد.
وی در ادامه تصریح کرد: در عمل نیاز کشورهای عضو اپک به انجام سرمایه‌گذاری در صنعت نفت خود موجب می‌شود که حتی در قیمت‌های بالا نیز تبانی بر سر کاهش عرضه و بالا نگاه داشتن قیمت به طور موفق شکل نگیرد و شکست بخورد.
این استاد دانشگاه اظهار کرد: صادرکنندگان عضو اوپک با بالا رفتن قیمت نفت سعی می‌کنند عرضه‌شان را کاهش ندهند تا بتوانند منابعی برای سرمایه‌گذاری و توسعه ظرفیت خود به دست آورند.
وی با بیان اینکه در این بازار، اقدام هماهنگ اعضای اوپک معمولا به دشواری شکل می‌گیرد، خاطر نشان کرد: تجربه تاریخی اوپک نیز نشان می‌دهد که این کشورها به جز چند مورد، در اغلب موارد نتوانستند اقدامی هماهنگ شکل دهند.
وی در ادامه تصریح کرد: منافع این کشورها به ویژه کشورهایی که با هم تقابل ایدئولوژیکی دارند، در تضاد هم است و گاهی اوقات عدم هماهنگی در اوپک ابزاری برای تسویه‌حساب‌های غیر اقتصادی، سیاسی و ایدئولوژیکی در منطقه است.
ملک الساداتی افزود: در حال حاضر میان اعضای اپک، نقش عربستان به دلیل ظرفیت تولید بالای این کشور، نقشی تعیین‌کننده و فعالانه است. عربستان طی چند دهه اخیر سرمایه‌گذاری عظیمی در صنعت نفت خود انجام داده است که این امر امکان عرضه بیشتر از سهمیه را برای این کشور میسر کرده است. این مازاد ظرفیت به عربستان اجازه می‌دهد که بازیگر مؤثر و تعیین کننده‌ای در اوپک باشد.
وی با بیان اینکه عربستان برای تامین بودجه دو راهکار دارد، تشریح کرد: راهکار اول این است که اجازه دهد نفت گران شود و با عرضه کم و قیمت بالا درآمد مدنظرش را تامین کند. راهکار دومی که عربستان می‌تواند در پیش گیرد این است که با عرضه زیاد نفت، قیمت نفت را پایین نگاه داشته و درآمدشان را از محل افزایش تولید تامین کند.
وی با عنوان اینکه عربستان در حال حاضر راهکار دوم را در پیش گرفته است، تصریح کرد: اولین انگیزه این کشور از افزایش تولید، انگیزه اقتصادی است. در ماه‌های اخیر عربستان تلاش کرده است با پایین آوردن قیمت نفت، سهم بازار خود را افزایش دهد. این امر تا حدود زیادی در واکنش به افزایش عرضه نفت شیل بود. با توجه به هزینه بالای تولید نفت شیل، کاهش قیمت نفت می‌تواند تولید را برای این گروه از عرضه‌کنندگان غیر اقتصادی ساخته و آنها را از بازار خارج کند.
وی بحث مهم دیگر را شرایط سیاسی منطقه خواند و خاطر نشان کرد: در شرایط ملتهب و پرتنش کنونی منطقه، قیمت نفت می‌تواند برای عربستان ابزاری باشد در جهت تضعیف رقیب دیرینه خود در منطقه، یعنی ایران. کاهش قیمت نفت نه تنها در کوتاه‌مدت می‌تواند بر بودجه دولت تأثیر بگذارد که علاوه بر آن می‌تواند روند سرمایه‌گذاری‌ها در پروژه‌های بالادستی نفت و گاز کشور را کند سازد.
استاد دانشگاه فردوسی ابراز عقیده کرد: با توجه به عوامل فوق در حال حاضر احتمال شکل‌گیری اقدام هماهنگ بین اعضای اوپک بسیار کم است.
وی افزود: نکته دیگری که در مورد بعضی از این کشورها صادق است این است که اساسا بعضی از این کشورها نمی‌توانند از طریق کاهش عرضه روی قیمت تاثیر بگذارند؛ چراکه سهمشان در بازار آنقدر زیاد نیست که بتواند قیمت نفت را تحت تأثیر قرار دهد.
این استاد دانشگاه ادامه داد: سقف تولید اوپک طبق توافق اعضاء، 30 میلیون بشکه است، ولی عرضه اوپک در حال حاضر 32 میلیون بشکه شده، در حالی که تقاضا برای نفت اوپک 28 میلیون بشکه است، یعنی چهار میلیون بشکه اضافه عرضه وجود دارد.
وی افزود: این در حالی است که خیلی از اعضای اوپک میزان صادراتشان به یک میلیون بشکه هم نمی‌رسد. طبق اظهارات وزیر نفت در اولین روز پس از اجرای برجام، معادل نیم میلیون بشکه در روز به صادرات فعلی ایران نیز افزوده خواهد شد.
انتهای پیام/
خبرگزاری تسنیم: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر می‌شود.
