همه یوزهای توران بیمه شدند/محیطزیست مخالف احداث جاده در خار توران است
رئیس ذخیره‌گاه زیست‌کره ملی توران از «تحریم» به‌عنوان عامل عدم تخصیص اعتبارات جهانی پروژه «یوز آسیایی» به کشورمان خبر داد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از شاهرود، مجموعه ذخیره‌گاه زیست‌کره توران در جنوب شهرستان شاهرود و 28 کیلومتری جنوب شرقی شهر بیارجمند در حدفاصل سه سلسله کوه به نام‌های شترکوه در غرب و قلعه بالا در شمال و کوه پیغمبر در جنوب شرقی قرارگرفته است.
این منطقه خشک و بیابانی به‌طور ویژه‌ای برای زیست جانوران و گیاهان مناسب است و تنوع گونه‌ای قابل‌ملاحظه‌ای در منطقه یافت می‌شود؛ به‌طوری‌که بیشتر نواحی ذخیره‌گاه حالت استپی با بستر علفی داشته و بیشتر اراضی مرتعی بوده و در مناطق مسکونی به تعداد حدود 35 روستا در حاشیه و داخل ذخیره‌گاه به‌طور معدودی زمین‌های کشاورزی مشاهده می‌شود.
پارک ملی توران ذخیره‌گاه و زیستگاه مهمی برای گونه‌های نادر و در معرض خطر انقراض ازجمله «یوزپلنگ آسیایی» و «گورخر ایرانی» و نیز حیات پرنده اندمیک ایران به نام «زاغ بور» است که بیشتر محققان برای تحقیق درزمینهٔ این پرنده مجبور به مسافرت به این ذخیره‌گاه هستند.
این زیست‌کره بدین لحاظ دارای ارزش و اهمیت ویژه‌ای است و به‌بیان‌دیگر ذخیره‌گاه توران را می‌توان به‌مثابه «جزیره امید برای تداوم زیست» چنین گونه‌هایی محسوب کرد.
نکته‌ای که بهانه مصاحبه با رئیس ذخیره‌گاه زیست‌کره خار توران شاهرود شد؛ اهمیت بالای حفظ این گنجینه جهانی و بهره‌برداری از ظرفیت‌های بالقوه از این پارک ملی در جهت شناساندن آن به مردم است.
علی‌اکبر قربانلو در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در شاهرود اظهار داشت : مجموعه ذخیره‌گاه زیست‌کره توران نگینی در جنوب شرقی شهرستان شاهرود با یک‌میلیون و 500 هزار هکتار مساحت دارای 110 هزار هکتار پارک ملی و 400 هزار هکتار پناهگاه و باقی منطقه حفاظت‌شده توران است.
وی گفت: مجموعه ذخیره‌گاه زیست‌کره توران از سال 1350 به «منطقه حفاظت‌شده» تبدیل و در سال 1384 نیز قسمتی از پارک به مساحت 101 هزار هکتار به «پارک ملی توران» تبدیل و البته از آن سال مستقل شده و زیر نظر اداره کل حفاظت محیطزیست قرارگرفته است.
رئیس ذخیره‌گاه زیست‌کره خار توران شاهرود همچنین درباره گونه‌های جانوری این منطقه گفت: از بین 41 گونه پستاندار شناخته‌شده در ذخیره‌گاه توران تعداد 6 گونه حمایت و حفاظت‌شده و تعداد چهار گونه (گورخر ایرانی، یوزپلنگ آسیایی، شاه روباه، گربه شنی)، در معرض خطر انقراض هستند.
قربانلو تصریح کرد: بر اساس قوانین و مقررات ملی ازنظر فون پرندگان تعداد 24 گونه حمایت و حفاظت‌شده و هفت گونه (دلیجه، عقاب خاکستری، عقاب طلایی، کیک، بالابان، بحری، شاهین، هوبره و زاغ بور) در معرض خطر انقراض است.
به گفته وی، از رده دوزیستان و خزندگان و ماهیان نیز گونه در معرض خطر انقراض در این ذخیره‌گاه موجود نیست.
قربانلو اظهار کرد: منطقه حفاظت‌شده توران دارای چهار پاسگاه مستقر در روستاهای «طرود»، «باغستان»، «عباس‌آباد» و پاسگاه مرکزی واقع در »کلاته دلبر» به‌عنوان سر محیط‌بانی است و اداره محیطزیست این منطقه نیز با یک گروه سیار در بیارجمند واقع‌شده است.
رئیس ذخیره‌گاه زیست‌کره خار توران شاهرود در مورد پروژه «یوز» بابیان اینکه مجموعه فعالیت‌های بر پایه تجربیات اعضا از سال 1384 آغازشده است افزود: متأسفانه به علت تحریم‌ها اعتبارات جهانی پروژه یوز اختصاص داده نشده است.
وی بیان کرد: ما در نظر داریم تا با برنامه‌ریزی مناسب برای تحقیق و حفاظتی برنامه‌هایی را برای حفاظت از یوزپلنگ آسیایی در ذخیره‌گاه زیست‌کره توران با آگاه‌سازی، آموزش و ایجاد معیشت جایگزین توسط پروژه بین‌المللی حفاظت از یوزپلنگ آسیایی فراهم کنیم.
جمعیت یوزپلنگ در زیست‌کره توران20 تا 30 قلاده است/همه یوزهای توران بیمه شدند
قربانلو تصریح کرد: اولین گام برای حفاظت از یوز در مجموعه حفاظتی توران شناسایی حداقل جمعیتی این جانور در منطقه بود که با استفاده از دوربین‌های تله‌ای صورت گرفت و نقاط مشخص تردد یوز که در فاز اول تا حدود زیادی شناسایی‌شده‌اند و به‌طور مداوم پایش می‌شوند؛ چراکه دوربین گذاری با تکیه‌بر نتایج به‌دست‌آمده با حداقل نیرو و هزینه برای سال‌های متوالی تکرار خواهد شد که آمار گوشت‌خواران بر اساس تصاویر گرفته‌شده و مشاهدات مستقیم بین 20 تا 30 قلاده یوزپلنگ است.
وی با اشاره به اینکه همه یوزهای توران بیمه شدند افزود: اگر برخورد با خودرو یا اتفاقی صورت گرفت و منجر به خسارت به این گونه نادر از حیات‌وحش شد؛ کارشناسان بیمه با تهیه عکس و گزارش اقدام به کارشناسی کرده و حق بیمه به پروژه حفاظت از یوزپلنگ پرداخت می‌شود.
رئیس ذخیره‌گاه زیست‌کره خار توران شاهرود بیان کرد: البته اقداماتی مانند نصب چراغ‌های هشداردهنده، فنس کشی محل‌های پیک تردد یوزهای آسیایی، نصب تابلوهای اطلاع‌رسانی، فرهنگ‌سازی و آموزش همچنین زیرگذرهای طبیعی جهت پیشگیری از تصادفات جاده‌ای یوزهای آسیایی انجام‌شده است.
قربانلو بابیان اینکه بهبود روش دامداری از دیگر راه‌کارهای پیشنهادی برای بهبود زیستگاه خارتوران است گفت: باید قوانین متناسب با شرایط مناطقی مانند توران برای ورود دام تغییر کنند.
وی با اشاره به اینکه رویکرد مشارکتی و آموزش در حفاظت یکی از بهترین و پایدارترین روش‌هایی است گفت: با حضور مردم بومی و همکاری مسئولان هر منطقه می‌توان به نتیجه دلخواه رسید.
رئیس ذخیره‌گاه زیست‌کره خار توران شاهرود افزود: امیدواریم با برنامه‌ریزی درست در راستای حفظ و حراست این‌گونه نادر جانوری پشتکار ویژه‌ای در سایه همکاری و تعامل همه دستگاه‌های ذی‌ربط داشته باشیم.
قربانلو بابیان اینکه منطقه توران که جز مناطق خشک کشور است از خشک‌سالی به‌عنوان عامل تشدیدکننده کم‌آبی در این منطقه حفاظت‌شده نام برد و افزود: با توجه به اینکه در پارک توران حدود شش ماه از سال بارندگی نیست؛ تأمین آب موردنیاز وحوش در ماه‌های گرم سال از اهمیت بالایی برخوردار است.
رئیس ذخیره‌گاه زیست‌کره توران شاهرود اضافه کرد: خشک‌سالی تأثیر بدی روی حیات‌وحش داشته و مهاجرت حیوانات را در پی دارد و در برخی از موارد این حیوانات به دام شکارچیان متخلف و سگ‌های گله می‌افتند.
قربانلو افزود: در همین راستا در سال گذشته چندین تن علوفه خریداری کرده‌ایم و در محل عبور حیوانات و آبشخورها قراردادیم و تانکرهای آب هم در محل آبشخورها با همکاری اداره راه بیارجمند قرار داده‌شده است.
وی تصریح کرد: در حال حاضر هشت سامانه دامداری سنتی داخل مجموعه پارک توران فعال هستند که برای خروج آنها از پارک اعتبار ریالی در نظر گرفته نشده است و تنها چند آغل مازاد اعلام شد.
رئیس ذخیره‌گاه زیست‌کره توران شاهرود گفت: اگر از طرف منابع طبیعی کل مجموعه پارک خالی از دام شود؛ دیگر استرس برخورد دام با حیوانات پارک وجود نخواهد داشت و از طرفی امنیت جانی و غذایی برای وحوش نیز لحاظ می‌شود.
قربانلو با تأکید بر اینکه در زیست‌کره توران هم‌اکنون تخلف شکار و امنیت گورخر را به صفر رسانده‌ایم افزود: اگر خشک‌سالی نباشد و بهار سال(ترسالی) داشته باشیم؛ افزایش جمعیت گورخرها را شاهد خواهیم بود.
محیط‌بانان در خارتوران امنیت جانی ندارند/محیطزیست با احداث جاده در زیست‌کره توران موافقت نکرده است
وی ضمن تقدیر از عوامل حفاظت این پارک ملی اظهار داشت: محیط‌بانان، مظلوم‌ترین قشر کارکنان دولت هستند که با مشکلات دوری از خانواده دست‌وپنجه نرم می‌کنند؛ ولی آنها عاشقانه با 9 شبانه‌روز کار و 6 شبانه‌روز استراحت در حال خدمت هستند.
رئیس ذخیره‌گاه زیست‌کره توران شاهرود با اشاره به اینکه حقوق محیط‌بانان در مقابل سختی‌های کار آنها به نسبت کارکنان سایر دستگاه‌های اجرایی ناچیز است تأکید کرد: معیشت محیط‌بانان باید موردتوجه ویژه قرار گیرد.
قربانلو بابیان اینکه هر 80 هزار هکتار از مساحت پارک ملی توران در اختیار یکی از محیط‌بانان است تأکید کرد: محیط‌بانان همه این میزان مناطق را باید با موتورسیکلت سرکشی کند.
وی با اشاره به نرم جهانی تعداد محیط‌بانان به ازای مناطق حفاظت‌شده افزود: نرم جهانی این مهم، حفاظت از 10 هزار هکتار برای هر محیط‌بان است و با این اوصاف، امنیت خود محیط‌بانان در این منطقه پایین است و به عبارتی محیط‌بانان در این مناطق امنیت جانی ندارند؛ چراکه تهدید محیط‌بان از سوی متخلفان بسیار پیش می‌آید.
رئیس ذخیره‌گاه زیست‌کره خارتوران شاهرود در پاسخ به پرسش خبرنگار تسنیم مبنی بر چرایی احداث جاده در وسط این زیست‌کره مهم بین‌المللی در منطقه عباس‌آباد با توجه به اهمیت تأمین امنیت جان گونه‌های نادر حیات‌وحش موجود در آن ابراز داشت: به دلیل اینکه این جاده در حساس‌ترین زیستگاه قرار دارد سازمان حفاظت محیطزیست با تعریض آن موافقت نکرده است و فقط با بهسازی این جاده موافقت شده است.
قربانلو بابیان اینکه در سال 94 هنوز پروژه عمرانی برای پارک تعریف‌نشده است افزود: امیدواریم پارک ملی توران به یک پارک واقعی تبدیل شود و بتوانیم دامداران مستقر در این زیست‌کره مهم حیات‌وحش را جابه‌جا کنیم.
جشنواره روز ملی یوزپلنگ در پارک ملی توران برگزار می‌شود
وی تصریح کرد: هرساله دو جشنواره در این پارک برگزار می‌شود و سال آینده نیز جشنواره روز ملی یوزپلنگ در روستای قلعه بالا برگزار می‌شود و در همین راستا در سر محیط‌بانی دلبر، چند ساختمان طبیعت‌گردی با شاخص‌های هتل‌های چند ستاره ساخته‌شده است و دوست داران طبیعت و محیطزیست می‌توانند برای عکاسی و تحقیق و گشت‌وگذار با ارائه درخواست به اداره محیطزیست از آن استفاده کنند.
رئیس ذخیره‌گاه زیست‌کره خار توران شاهرود در خصوص برخورد با متخلفان گفت: در حدود یک ماه قبل چند گروه متخلف در پارک دستگیر شدند که بالغ‌بر 60 میلیون تومان جریمه نقدی شدند.
قربانلو با ناکافی دانستن میزان مجازات این مجرمان تصریح کرد: البته اگر جریمه کیفری بیشتری، به‌ویژه از نوع زندان، ضبط سلاح و تبعید نیز به جریمه نقدی برای کاهش این‌گونه تخلفات اضافه شود؛ برای پیشگیری از ورود متخلفان به پارک و شکار بسیار مؤثر خواهد بود.
گزارش از معصومه بابکی
عکس از محمدعلی عباس نژاد
انتهای پیام/