آشتی بین ترکیه و رژیم اسرائیل: چه کسی اول امتیاز می دهد؟

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، روزنامه السفیر در گزارش تحلیلی خود به قلم موسی حلمی به تحولات اخیر در پرونده روابط بین ترکیه و رژیم اسرائیل و وجود نشانه‌های دوطرف برای عادی سازی روابط با یکدیگر پرداخته و نوشت: درپی اعلام نشست رسمی دیروز نمایندگان ترکیه و رژیم اسرائیل، آشتی بین دوطرف تحرک تازه یافت. همچنان مسئله رفع محاصره تحمیلی علیه نوار غزه  یکی از مهمترین مواجه پیش روی اعلام آشتی به شمار می‌رود که دولت آمریکا به شدت خواهان آن است. ناظران معتقدند که یکی از مهمترین نشانه‌های آشتی، میزبانی اخیر رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه از گروه بزرگی از یهودیان بود. این امر درسایه اعلام‌های مکرر سران ترکیه و رژیم اسرائیل درخصوص جدی بودن تلاش‌ها برای عادی‌سازی روابط بین دوطرف صورت گرفت.

تماس‌های رسمی در ژنو بین ترکیه و رژیم اسرائیل روز گذشته از طریق دیدار یوسی چخنوفر فرستاده کابینه رژیم اسرائیل و یعقوب ننغل معاون رئیس شورای امنیت این رژیم با فریدون سینیرلولو معاون وزیر خارجه ترکیه از سرگرفته شد. این نشست درپی توافق درباره میزان پرداخت غرامت به قربانیان کشتی "مرمره" و سایر جنبه‌های حقوقی دیگر صورت گرفت.

مسئله رفع محاصره رژیم اسرائیل از نوار غزه و ماهیت نقش ترکیه در این منطقه همان مسئله‌ای است که اعلام نهایی آغاز اجرای روند عادی سازی روابط بین دوطرف را با مانع روبرو کرده است. همچنین خواسته متقابل کابینه رژییم اسرائیل در بستن دفاتر جنبش حماس در شهر آنکارا از موانع دیگر بر سر اعلام توافق برای آغاز عادی سازی روابط بین دوطرف به شمار می‌رود.

بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم اسرائیل به استقبال رئیس جمهور ترکیه از مالکولم هونلاین رئیس به اصطلاح "کنگره روسای سازمان‌های یهودی در آمریکا" را که در تلاش ها برای برقراری آشتی بین تل آویو و آنکارا تلاش می‌کند، واکنش نشان داد. هونلاین که دو روز پیش با رجب طیب اردوغان و احمد داود اوغلو نخست وزیر ترکیه ملاقات کرد، از نزدیکترین افراد به نتانیاهو می باشد. نتانیاهو گفت که "مالکولم با بسیاری از سران (ترکیه) دیدار کرد و من از گفته‌هایی که از وی می‌شنوم خوشحال هستم. ما چشم انتظار عادی‌سازی روابط با همه همسایگان خود هستیم اما این همواره راهی دو سویه است".

براساس آنچه در ترکیه منتشر شد، دیدار سران ترکیه با سران یهودی شامل سران آمریکایی چندین سازمان یهودی از جمله "کنگره روسا"، "انجمن ضد افترا"" و "ایپک" بود. این دیدار در قصر چانکیه در آنکارا مقر نخست وزیر برگزار شد و هونلاین مستقیم از تل آویو برای این دیدار وارد آنکارا شد.

به هر صورت، هونلاین با دفتر نتانیاهو و وزارت خارجه رژیم اسرائیل تماس گرفت و آنها را از دیدار با اردوغان آگاه کرد و روزنامه صهیونیستی هاآرتص نوشت: هولاند چند پیام به اردوغان و اوغلو رساند.

مطبوعات رژیم اسرائیل نظیر یدیعوت آحارنوت نوشتند: "کسی که بدنبال سیگنال‌های آشتی قریب‌الوقوع و عادی‌سازی روابط بین اسرائیل و ترکیه است، می‌تواند این امر را در استقبال سران ترکیه از هیئت یهودی – آمریکایی مشاهده کند. دیدار اردوغان با هیئت یهودی متشکل از 30 نفر از سران یهودی اقدامی نادر است. گزارش و تصاویری که کاخ ریاست جمهوری ترکیه از دیدار با سران یهود منتشر کرد، نوعی مهیا کردن افکار عمومی ترکیه برای آشتی با اسرائیل است".

بعد از این دیدار، هونلاین گفت: "ما درباره موضوعات زیادی صحبت کردیم. درباره فرصت‌های برقراری آشتی بحث کردیم. اردوغان موضوعات مشخصی پیش ما مطرح کرد؛ از جمله مبارزه با تندروها و مبارزه با تروریسم و نقش ترکیه و ایران در منطقه. ما به عنوان نمایندگان سران یهودی – آمریکایی با آنها ملاقات کردیم. ما پیشتر با اسرائیل رایزنی کردیم. درست نیست که بگویم که ما پیام بردیم. ما درباره دغدغه‌های همه طرف‌ها از جمله اسرائیل بحث کردیم".

روزنامه هاآرتص به نقل از یک مسئول آگاه رژیم اسرائیل نوشت: تقریبا به همه مفاد توافقنامه (آشتی) دست یافته شده است اما دو مسئله همچنان مورد اختلاف دوطرف است. مسئله نخست، درخواست ترکیه برای دستیابی به یک ورودی آزاد به نوار غزه از جمله امکان اجازه به کشتی‌های ترکیه برای دسترسی آزاد به نوار غزه است. رژیم اسرائیل آماده نیست که چنین اجازه‌ای بدهد؛ یا به خاطر تمایل برای تداوم محاصره دریایی منطقه غزه یا به علت مخالفت مصر با دخالت ترکیه در این منطقه.

دومین مسئله مورد اختلاف، درخصوص فعالیت‌های حماس در ترکیه است زیرا رژیم اسرائیل مدعی است که حماس مقر فرماندهی در آنکارا دارد که به جمع آوری پول و برنام‌ریزی برای اجرای عملیات ادامه می‌دهد. اسرائیل همچنین خواهان بستن دفاتر این جنبش وعدم اجازه به آن برای ایجاد فعالیت‌های نظامی است.

خبرنگار سیاسی سایت صهیونیستی "والا" گفت که درسایه خواسته‌های متضاد اسرائیل و ترکیه، این توافق (آشتی) باید حاوی امتیازدهی دوطرف درخصوص نوار غزه و حماس باشد.

در هر صورت، با وجود گذشتت پنج سال از یورش نیروهای رژیم اسرائیل به کشتی مرمره و همه تلاش‌های آمریکا، آشتی بین رژیم اسرائیل و ترکیه انجام نشده است. کمک‌های آمریکا در جریان سفر باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا به تل آویو در سال 2013 میلادی به اوج خود رسید چرا که از نتانیاهو خواست تا با اردوغان برای عذرخواهی درخصوص کشتی مرمره تماس بگیرد و این علاوه بر تلاش‌هایی است که جو بایدن معاون رئیس جمهوری آمریکا انجام می دهد.

شایان ذکر است که اسرائیل اخیرا از طریق ترکیه به حماس در غزه پیام‌هایی را فرستاد و در آن به این جنبش درباره حملات علیه خودش بویژه از طریق استفاده از تونل‌ها هشدار داد. برخی مطبوعات رژیم اسرائیل نوشتند که کابینه نتانیاهو به ترکیه گفت که اگر چنین حمله‌ای صورت گیرد، پاسخ تل آویو شدید خواهد بود. رژیم اسرائیل می‌خواهد با استفاده از عدم تمایل مسئولان ترکیه برای تشدید اوضاع، آنها را وادار کند که جنبش حماس را متقاعد کند که خودش را کنترل و مهار کند.

انتهای پیام/