عمانی‌ها چگونه آب شرب خود را تأمین می‌کنند؟
عمان نسبت به کشورهای همسایه خود وضعیت بهتری در زمینه منابع آبی تجدیدپذیر دارد اما با این وجود، با مشکل کمبود آب مواجه است و برای رفع این مشکل به شیرین‌سازی آب روی آورده و ظرفیت آب‌شیرین‌کن‌های خود را به طور میانگین سالانه ۱۳% افزایش داده است.
عمان کشوری در شرق شبه جزیره عربستان و در جنوب دریای عمان است که بیش از 4 میلیون نفر جمعیت و 310 هزار کیلومتر مربع مساحت دارد و سرانه آب تجدیدپذیر (شامل جریان رودخانه‌ها و آب‌های باران) آن 345 متر مکعب به ازای هر نفر در سال 2013 بوده است(1).
سازمان ملل کشورهایی را که سرانه آب تجدید پذیر در آن‌ها کمتر از 1000 متر مکعب در سال باشد، کشورهای مواجه با کمبود آب (water scarce) تعریف می‌کند و بر این اساس عمان با کمبود منابع آب تجدیدپذیر روبه‌رو است.
هر چند عمان از نظر منابع آب تجدیدپذیر وضعیت بهتری نسبت به کشورهای امارات، عربستان، کویت، بحرین، قطر و یمن دارد اما با این وجود این منابع نمی‌توانند همه تقاضای آب را در عمان تأمین کنند و این کشور برای تأمین آب خود به منابع آبی غیر مرسوم روی آورده است. منابع آبی غیرمرسوم شامل آب شیرین‌سازی شده و پساب فاضلاب است که 16% از کل آب موجود در این کشور را شامل می‌شود.(2)
عمان توانسته است با اتخاذ راهبرد شیرین‌سازی آب، آب مورد نیاز برای توسعه و رشد صنعتی و جمعیتی خود را تأمین کند به نحوی که ظرفیت شیرین‌سازی آب در این کشور از صفر متر مکعب در روز در سال 1960 به بیش از 1.8 میلیون متر مکعب در روز در سال 2012 رسیده است و 90% از آب شرب در این کشور با آب‌شیرین‌کن‌ها تأمین می‌شود. بر اساس آمارهای بانک جهانی این کشور در 10 سال اخیر به طور میانگین 4% رشد تولید ناخالص داخلی و 6% رشد جمعیت داشته است(3) و در این سال‌ها به طور میانگین سالانه 13% ظرفیت آب‌شیرین‌کن‌های خود را افزایش داده است.
در واقع عمانی‌ها دریافته‌اند که تأمین آب یکی از مهم‌ترین زیرساخت‌های لازم برای توسعه و پیشرفت است و برای این موضوع از مزیت سواحل طولانی خود استفاده و با شیرین‌سازی آب مشکل خود را حل کرده‌اند. این در حالی است که از شیرین‌سازی آب در مناطق ساحلی جنوب کشور که به سواحل خلیج فارس و دریای عمان دسترسی دارند غفلت شده است و در این مناطق مشکل کمبود آب به شدت احساس می‌شود و این مشکل به مانعی بر سر راه توسعه اقتصادی و اجتماعی آن‌ها تبدیل شده است. لذا برای تحقق بند 21 سیاست‌های کلی برنامه ششم توسعه مبنی بر توسعه‌ی اقتصاد دریایی جنوب کشور در محور چابهار-خرمشهر ضروری است که احداث آب‌شیرین‌کن به میزان مورد نیاز در این مناطق به صورت ویژه در برنامه ششم توسعه مد نظر قرار گیرد و با استفاده از این راهبرد مانع بزرگ ایجاد شده بر سر راه توسعه اقتصادی و اجتماعی این مناطق برطرف شود.
1) http://wdi.worldbank.org/table/3.5
2) http://timesofoman.com/article/62446/Oman/Environment/Wells-provide-drinking-water-to-21-per-cent-of-Oman's-population
3) http://data.worldbank.org/indicator/SP.POP.GROW/countries
4) “Statistical Analysis of Desalination Plants in the GCC Countries”, Azza AlRaisi and etc., WEN504- Desalination Fall 2013
* طه محقق، کارشناس حوزه آب و انرژی
انتهای پیام/