میانه، دروازه آذربایجان میزبان مسافران نوروزی/ دیار بزقوش و قافلان سرزمین بهشتی پنهان
میانه، دروازه آذربایجان در آستانه بهار طبیعت و نوروز باستانی انتظار قدوم مسافران و گردشگری را می‌کشد که به کهن شهر تاریخ و میراث دار معنویت گام می‌گذارند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از میانه، هرکجای کشور زیبا و پهناورمان که باشیم از طبیعت و آرامش آن شهر و منطقه لذت خواهیم برد و بناهای تاریخی که در سرزمینمان گسترده شده است، ما را با گذشته و تاریخ غنی و عظیم این اقلیم پیوند می‌دهد.
شهرستان میانه در حالی در تب‌وتاب آماده شدن برای استقبال از گردشگرانی است که "میانه"، یکی از شهرهایی است که مانند دیگر شهرهای ایران از پیشینه تاریخی غنی و طبیعت بسیار زیبایی بهره‌منداست.
وجود مساجد و مقبره‌های قدیمی و تاریخی یکی از جاذبه‌های گردشگری این شهر به شمار می‌رود که از وجود این اماکن می‌توان به فرهنگ و تاریخ کهن و غنی این دیار پی برد.
میانه یکی از شهرهای کهن آذربایجان می‌باشد که دارای پیشینه فرهنگی و تاریخی پرباری است که در ادامه به معرفی آنان می‌پردازیم.
رشته‌کوه قافلان کوه
قافلان کوه، کوه جوانی است که در دوران سوم زمین‌شناسی به علت فشارهای زیرزمینی به وجود آمده است. این کوه به علت واقع‌شدن در جنوب و جنوب خاوری میانه و همچنین جریان داشتن رود قزل اوزن در خاور آن دارای اهمیت و جاذبه ویژه‌ای است.
این کوه با ارتفاع 1535 متر در محدوده شهرستان میانه بخش مرکزی، دهستان قافلان کوه باختری و در نه کیلومتری جنوب خاوری مرکز شهرستان میانه واقع‌شده است که عظمت این دیار را بیش‌ازپیش به رخ گردشگران می‌کشد.
رودخانه قزل اوزن
قِزِل‌اوزَن میانه یکی از طولانی‌ترین رودخانه‌های ایران است که از کوه‌های کردستان سرچشمه می‌گیرد و پس از پیوستن به شاهرود به دریای خزر می‌ریزد.
این رودخانه از ارتفاعات چهل‌چشمه استان کردستان سرچشمه گرفته و پس از عبور از منطقه گروس و جذب رودخانه‌های متعدد وارد جلگه خمسه شده و رودخانه‌های زنجان‌رود و ابهرچای را ضمیمه خودساخته و به مسیر خود ادامه داده و در حدود پلدختر میانه وارد تنگه کوهستانی قافلانکوه این شهرستان شده که تماشای آن آرامش و فراغ بالی را به مسافران و گردشگران می‌بخشد.
رشته‌کوه بزقوش
تفرجگاه موسوم به ارتفاعات رشته‌کوه بزقوش در شهرستان میانه، یکی از چشم‌اندازهای طبیعی و زیبای ایران در شمال غرب کشور محسوب می‌شود که به‌رغم خشکسالی اخیر زیبایی‌های خدادادی و سرسبزی خود را حفظ کرده است.
همه‌ساله توریست‌ها و کوهنوردانی از سراسر کشور در فصول مختلف سال برای گذراندن ساعاتی در دامن طبیعت و استفاده از آب‌های معدنی این منطقه به این مکان زیبا مراجعه می‌کنند. در این منطقه بکر کوهستانی مکان‌هایی برای اسکان و برپایی چادر وجود دارد که محل مناسبی برای آرامش مسافران و گردشگران خسته از زندگی شهری است.
کوه‌های بزقوش، با 3302 متر ارتفاع در 21 کیلومتری جنوب غربی و در قسمت جنوب سبلان قرارگرفته (بین میانه و سراب)، و با 48 کیلومتر طول، تا حدود دریاچه ارومیه کشیده شده و به قله آتشفشانی سهند ختم می‌شود.
پلدختر میانه
این پل معروف، در دامنه شرقی قافلانکوه و در فاصله 20 کیلومتری شهر میانه، بر روی رودخانه قزل اوزن بناشده و دارای سه دهانه بزرگ و محکم با پاینه‌های استوار آجری است که بر روی آب‌برهای سنگی قرارگرفته است. در داخل پایه‌ها، اتاق‌های کوچکی با زیبایی و ظرافت بنا گردیده است.
پلدختر شهرستان میانه هم مثل مکان‌های دیگر گردشگری و توریستی کشور، هرسال شاهد گردشگران نوروزی در ایام تعطیلات نوروزی بوده است.
عده‌ای از باستان‌شناسان تاریخ پایه‌های آن را به عهد ساسانی نسبت می‌دهند، ولی با توجه به شیوه معماری تاریخ ساخت آن را به قرن هشتم هجری تخمین زده‌اند.
این پل بارها به‌توسط افراد و شاهزاده‌های مختلف مورد مرمت قرارگرفته و آخرین آن به سال 1313 توسط اداره کل باستان‌شناسی مرمت یافته است که آخرین شکست آن، در روز 20 آذر ماه 1325 اتفاق افتاده و آن زمانی که قوای فرقه دمکرات هنگام عقب‌نشینی و تعقیب از سوی قوای نظامی دولت مرکزی، توسط مین، چشمه بزرگ آن را فروریخته و تا به امروز مرمت نشده باقی است که جز زیبایی‌های شهرستان میانه دروازه آذربایجان به‌حساب می‌رود.
قله دختر میانه
در 2 کیلومتری شمال پلدختر، قلعه‌ای است بنام قلعه دختر که بروی صخره بزرگ و بالای کوهی به شکل کثیرالاضلاع غیرمنظم از آجر که دور آن بارویی کشیده شده است، بلندی دیوار که باروی قلعه محسوب می‌شود در حدود 14 متر است در دیوار قلعه دو مدخل ساخته‌شده که هرکدام 3 متر بلندی دارد و در بالای یکی از این مدخل‌ها کتیبه‌ای روی سنگ نوشته شده که فعلاً اثری از خط آن باقی نمانده است از وضع ساختمان و مصالح می‌توان ساختمان این بنا را به دوره یا زمان ساختمان پلدختر نسبت داد.
برخی معتقدند که قلعه دختر به یکی از سرداران معروف بابک خرم‌دین بنام ساسان متعلق بود و روزگاری بنام قلعه ساسان معروف بوده است قلعه دختر یا قیز قالاسی، با قدمت 8 تا 12 قرن، در شهرستان میانه قرار دارد و به شماره 870 جزو آثار ملی محسوب می‌شود که دیدن عظمت این قلعه نفس کشیدن را برای مسافران و گردشگران راحت می‌کند.
بقعه امامزاده اسماعیل (ع)
بقعه امامزاده اسماعیل نوه امام جعفر صادق (ع) مربوط به دوره صفوی است و در شهر میانه، محله سرچشمه در مسجد جامع واقع‌شده و این اثر در تاریخ 28 مرداد 1348 با شمارهٔ ثبت 871 به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
امامزاده اسماعیل در طول زمان دچار تغییرات زیادی شده و تا حدودی اثر متروکه و از بین رفته بود ولی بااین‌حال در سال 1354 شروع به بازسازی این اثر تاریخی، مذهبی شده و اکنون ساختمان و نمای فعلی آن بازسازی‌شده و در معرض دید عموم قرار دارد.
پدر بزرگوار امامزاده نیز بنام امامزاده محمد شهرت دارند که در روستای کندوان این شهرستان قرار دارد که زیارت این مقبره و بازدید از آن خالی از لطف نیست.
مسجد سنگی ترک میانه
این مسجد در روستای قدیمی ترک، در 29 کیلومتری شمال شرق میانه قرارگرفته است. از آثار بسیار مهم آذربایجان است و از شگفتی‌های منحصربه‌فردی برخوردار می‌باشد. شیوه معماری و مصالح ساختمانی که در آن به‌کاررفته است.
تاریخ بنای مسجد سنگی ترک مشخص نبوده و هیچ کتیبه‌ای نیز در این رابطه یافت نشده است؛ البته برخی بنای آن را به زمان حیات حسن بن علی، برخی دیگر به سدهٔ ششم هجری و برخی نیز به سدهٔ هشتم هجری و دوران حکومت سلطان محمد خدابنده مربوط می‌دانند.
این بنا باستان شناسان را به حیرت واداشته است و درعین‌حال تاریخ درخشان هنر معماری اسلامی را در قرون گذشته به تماشای علاقه‌مندان می‌گذارد. بنای مسجد و نمای بیرونی آن، همه یکپارچه از سنگ ساخته‌شده است. کنده‌کاری‌های باشکوه و کتیبه‌های زیبای آن که به خط زیبای نستعلیق تزیین‌شده زیبایی تأمل‌برانگیزی به این بنا داده است.
مقبره امامزاده محمد (ع)
این امامزاده در روستای کندوان، واقع در 35 کیلومتری شهر میانه سر بر بالین خاک نهاده است.
ساکنان منطقه از آبا و نیاکان خود نقل می‌کنند که امامزاده سید محمد (ع) فرزند بی‌واسطه‌ی امام جعفر صادق (ع) و پدر امامزاده سید اسماعیل، صاحب بارگاه مجلل در مرکز شهرستان میانه و برادر بانو سیده‌ام کلثوم صاحب مقبره درِ ورودی روستای کندوان است.
شاید ریشه‌ی چنین اعتقادی تشابه اسمی امامزاده سید محمد (ع) با اسم شریف محمد دیباج فرزند گرامی امام صادق (ع) باشد، چراکه به‌تصریح کتب انساب، مزار محمد دیباج در جرجان قرار دارد.
امروزه آستان امامزاده سید محمد (ع) در شهرستان میانه، از شهرت فراوانی برخوردار است و مردم از دور و نزدیک به زیارتش می‌شتابند. به اذعان مردم، کرامات متعددی از این آستان به وقوع پیوسته است.
تپه خاک (قلعه نجف قلی خان) میانه
تپه خاک (قلعه نجف قلی خان) مربوط به دوره ساسانیان است که در میانه واقع‌شده است و این اثر در تاریخ 6 آبان 1354 با شمارهٔ ثبت 1116 به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
این قلعه بزرگ خاکی، دریکی از محلات قدیمی شهرستان میانه به نام قالاتنگسی قرارگرفته است. امروزه از این اثر فقط کوه گلی مانده است که نشان می‌دهد در ساختمان این قلعه‌ی کوچک که متعلق به یکی از خان‌های قدیمی میانه با نام نجف قلی خان می‌باشد همانند سایر خانه‌های روستایی از دیوارهای قطور گلی ساخته‌شده بوده است.
شکل عمومی آن کثیرالاضلاع غیر منتظمی است که دره‌های عمیق و قله‌های تیز قافلانکوه را زیرپوشش خود قراردادهاست.
کاروانسرای جمال‌آباد میانه
این بنای تاریخی در کنار روستای جمال‌آباد، واقع در 35 کیلومتری شهر میانه قرار دارد که در سال 1065 هجری قمری بناشده است.
تاریخ بنای این اثر به خاطر مرمت و بازسازی آن توسط شاه‌عباس، به زمان صفویه یعنی قرن 11 هجری نسبت داده می‌شود اما این کاروانسرا قبل از آن به‌صورت چاپارخانه در قرن هشتم هجری قمری از کاربرد زیادی برخوردار بوده است.
گرچه روستای جمال‌آباد اکنون به‌دوراز رونق و صفا در دل کوهستان آرمیده است، اما زمانی در تلاقی جاده‌ی ترانزیت قدیم و جاده‌ی ابریشم باابهت و بااهمیت و بسیار پررونق بوده است به‌طوری‌که جهانگردان از این کاروانسرا به‌عنوان مهم‌ترین کاروانسرای بین زنجان و تبریز نام‌برده‌اند.
پل شهرچای (23 پل) میانه
پل شهر چای مربوط به دوره صفوی است و در شهرستان میانه، روستای راه‌آهن واقع‌شده و این اثر در تاریخ 28 مرداد 1348 با شمارهٔ ثبت 872 به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
اطلاعات کاملی از تاریخ ساخت این پل در دست نیست ولی با توجه به شکل معماری می‌توان آن را منتسب به دوران صفویان دانست که سبک معماری و نوع مصالح به‌کاررفته در ساخت آن همان سبک و مصالحی است که در 33 پل اصفهان مورداستفاده قرارگرفته تنها با این تفاوت که 23 پل شکل ساده‌تری دارد.
آمادگی 10 کمیته برای استقبال و ارائه خدمات برای مسافرین نوروزی در میانه
معاون استاندار و فرماندار ویژه میانه در آخرین جلسه شورای اداری شهرستان میانه بابیان اینکه در جذب مسافرین نوروزی رقابتی در بین استانها و شهرستان‌ها در حال اجراست، اظهار داشت: هرچقدر بتوانیم در شناساندن شهرستان میانه به سایر شهرستان‌ها و استانها کمک کنیم به همان اندازه در جذب مسافرین موفق عمل کرده و به اقتصاد منطقه نیز کمک می‌نماییم.
وی همچنین از مسئولین و مدیران دستگاه‌ها و ادارات شهرستان خواستار رعایت نظم و انضباط اداری از سوی کارکنان شد و افزود: ادارات شهرستان لیست کشیک ادارات خود را تا 25 اسفند تحویل فرمانداری داده و فرمانداری نیز یک لیست از این اسامی را به نیروی انتظامی تحویل دهد تا شاهد مشکلی در ایام عید نباشیم.
حمید شکری، در ادامه خواستار رسیدگی به عابر بانک‌ها، موجودی آنها و گنجاندن اسکناس نو در خودپردازها در ایام عید شد و گفت: مردم و مسافرین برای دریافت پول از کارت و تهیه اسکناس نو نباید به‌زحمت بیفتند.
وی همچنین بر کنترل و نظارت بر بازار و شبکه بهداشت و درمان تأکید کرد و افزود: ارائه خدمات مطلوب و بهینه به مردم خصوصاً در ایام تعطیلات عید از ضروریات است.
معاون برنامه‌ریزی و امور عمرانی فرماندار ویژه میانه نیز در این جلسه اذعان داشت: ستاد استقبال از مسافرین نوروزی در قالب 10 کمیته به ساماندهی و ارتقای خدمات نوروزی اقدام نموده و برای استقبال و اسکان از مسافرین نوروزی آمادگی کامل دارد.
مهدی مشایخی با تأکید بر اینکه همه اعضای مدیریت بحران باید در طی ایام نوروز در دسترس باشند تا شاهد ضعف در عملکرد بموقع برای امداد و نجات و خدمات‌دهی مناسب به مردم ازجمله مسافرین نباشیم، افزود: سرکشی از ادارات نیز در طول این ایام انجام خواهد شد که در این خصوص نیز باید لیست کشیک ادارات و پزشکان آن، بموقع تحویل فرمانداری شود.
میانه، شهری سرسبز و زیبا در دل کوهستان
میانه منطقه‌ای است بسیار کهن و تاریخی طوری که بعضی از آثار مکشوفه آن به هزاره‌های قبل از میلاد مسیح می‌رسد. این شهر از قدیم‌الایام در مسیر راه‌های مواصلاتی اصلی بوده و به سبب نزدیکی به اردبیل و تبریز و قرارگیری در مسیر جاده ابریشم از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار بوده است.
میانه شهری است سرسبز و زیبا در دل کوهستان که دورتادور آن را رودخانه‌ها احاطه کرده‌اند؛ این سرزمین زیبا و دیدنی در شمال غربی ایران قرار دارد.
عبور از میانه در میان کوه‌ها و صخره‌ها و از کنار رودخانه قزل اوزن و با کمک ده‌ها تونل و پل بسیار رؤیائی و خاطره‌انگیز است.
این شهر هرسال میزبان گردشگران نوروزی بسیاری می‌باشد، اگر قصد دیدن آن را دارید، می‌توانید از مسیر تهران – کرج – قزوین – زنجان به میانه وارد شوید.
گزارش از محمد زینالی
انتهای پیام/
