سفر به دیار تالاب‌های ایران/ پلدختر سرزمین جاذبه‌های طبیعی
وجود هفت تالاب دائمی و چهار تالاب فصلی در پلدختر این شهرستان را به‌عنوان شهر تالاب‌ها در کشور معرفی کرده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از پلدختر، تالاب‌ها از شریان‌های حیاتی زیست‌کره محسوب شده و به همین دلیل جزء پر تولیدترین محیط‌های طبیعی همچون تولید محصولات شیلاتی، حفظ سطح آب برای مناطق کشاورزی، تولید چوب، ذخیره آب و کاهش بلایای طبیعی و به‌ویژه سیلاب هستند.
فلات ایران که بیش از 80 درصد از خاک این سرزمین را در برگرفته تنوعی از چشم‌اندازهای کوهستانی، کوهپایه‌ای، دشتی و کویری است و به علت قرار گرفتن در کمربند خشک و نیمه‌خشک جهان دارای میکرو اقلیم‌های بسیار متنوعی ازجمله تالاب‌های فراوانی است که در جای‌جای این سرزمین واقع‌شده‌اند.
تالاب‌های لرستان زیستگاه طبیعی پرندگان
تالاب‌های لرستان با حدود 2354 هکتار مکان و زیستگاه مناسبی برای زیست انواع پرندگان بومی و مهاجر و همین‌طور انواع آبزی است.بیشترین و مهم‌ترین تالاب‌های استان در شهرستان پلدختر با هفت تالاب دائمی و چهار تالاب فصلی این شهرستان را به‌عنوان شهر تالاب‌ها معرفی کرده است.
تالاب‌های شهرستان پلدختر در 12 کیلومتری جنوب این شهرستان قرار دارند و مشتمل بر تالاب‌های فصلی و دائمی همچون گری بلمک، گری جمجمه، تکانه، لفانه، کبود و زردابه است که تالاب گری بلمک با بیش از 500 هکتار وسعت، بزرگ‌ترین تالاب است و محل زیستگاه پرندگانی همچون چنگر، کشیم، حواصیل خاکستری و اردک سرسبز است و نیز دارای گیاهانی همچون سرخس آبزی شقایق و خارشتر است.
بر اساس بررسی‌های زمین‌شناسی، تالاب‌های یازده‌گانه معروف پلدختر بر روی آهک‌های خردشده لنداسلاید سیمره (چل جایدر) واقع‌شده‌اند که حدود ده تا یازده هزار سال پیش وقوع زلزله‌ای به بزرگی بیش از 7 ریشتر موجب رانش لایه‌های سنگی یال شمالی طاقدیس کبیر کوه و مسدود شدن رودخانه‌های سیمره و کشکان و درنتیجه تشکیل دریاچه‌ای عظیم در جنوب شهرستان پلدختر و شمال شهرستان دره شهر شد و به دنبال آن شرایط تشکیل تالاب‌ها نیز فراهم شد که با این اوصاف قدمت تالاب‌های پلدختر درواقع معادل سن لنداسلاید سیمره است.
تالاب‌های پلدختر متعلق به دوران زمین‌شناسی
بر اساس مطالعات هیدرو ژئولوژی، منشأ آب تالاب‌های پلدختر آب باران بوده که با توجه به وضعیت زمین‌شناسی و توپوگرافی منطقه، تالاب‌ها نسبت به محدوده‌های هم‌جوار پست‌تر و کف آن‌ها نیز از رسوبات مارنی دانه‌ریز و نفوذناپذیر سازند گچساران است.
جریان‌های زیرسطحی به تبعیت از گرادیان هیدرولیک به سمت تالاب‌ها حرکت کرده و به داخل آن‌ها زهکش و یا به‌صورت چشمه در مرز لایه آبدار با سنگ کف به داخل تالاب‌ها تراوش می‌کند.
بر اساس آثار و شواهد موجود تعداد تالاب‌های پلدختر بعد از وقوع لنداسلاید سیمره، بالغ‌بر 50 تالاب کوچک و بزرگ بوده که از زمان تشکیل تا 100 سال پیش تحت تأثیر عوامل طبیعی، بیشتر آن‌ها خشک و منقرض‌شده‌اند و تنها تعداد 11 تالاب که از تغذیه بهتری برخوردار بوده باقی‌مانده‌اند که در صورت توجه مسئولان به این ظرفیت به‌طورقطع در جذب گردشگران مؤثر است.
وسعت این تالاب‌ها یا به‌اصطلاح «گریها» بالغ‌بر 45 هکتار است که "گری جمجمه" بزرگ‌ترین و "گری سیه" کوچک‌ترین آن‌ها است و همگی به‌جز گرگر در همه فصول سال از طراوت قابل‌توجهی برخوردارند و هرگز خشک نمی‌شوند.
"گری پا به نار" و "گری تاف" کنار هم قرارگرفته و "گری کبود" حالتی شبیه جزیره به خود گرفته و "گری جمجمه" به معنای جنبان که حالت تحرک دارد.آب شیرین تالاب تنگ فنی و گیاهانی چون بلمک، نی، بلوط، پونه و بابونه در حاشیه همه تالاب‌های این منطقه مناظر دل‌فریب و چشم‌نوازی را به وجود آورده‌اند.
تالاب تکانه در ارتفاعات چول پلدختر
تالاب تکانه در ارتفاعات چول شهرستان پلدختر واقع‌شده و وسعتی معادل 5 هکتار دارد. این منطقه از گیاهان نی پوشیده شده است همچنین تالاب لفانه یک و دو نیز یکی از تالاب‌های شهرستان پلدختر است که دارای مساحت 10 هکتار پوشیده از گیاهان نی به‌عنوان یک منطقه شکارممنوع تحت حمایت است.
تالاب زردابه نیز با 2 هکتار وسعت زیستگاه جانوران آبزی است و پوشش گیاهی منطقه از سرخس آبزی تشکیل‌شده است، تالاب سیاه نیز با مساحت 1/5 هکتار، کوچک‌ترین تالاب شهرستان پلدختر است که زیستگاه پرندگان بومی و مهاجر بوده و از گیاه نی پوشیده شده است.
تالاب بلمک بزرگ‌ترین تالاب شهرستان پلدختر
تالاب بلمک با مساحت 14 هکتار، بزرگ‌ترین تالاب شهرستان پلدختر است اما متأسفانه چندین سال است که مساحت قابل‌توجهی از آن توسط کشاورزان تبدیل به مزرعه شده به‌طوری‌که به‌صورت یک تالاب فصلی کوچک و موقتی درآمده درحالی‌که سالانه بیش از 15 گونه پرنده که برخی از آن‌ها جزو گونه‌های کمیاب هستند، به این تالاب و دیگر تالاب‌های شهرستان مهاجرت می‌کنند.
تالاب جمجمه نیز با مساحت 3/7 هکتار، زیستگاه پرندگان مهاجر با پوشش گیاهی منطقه گیاهی نی است و واژه جمجمه به معنای جنبان است به دلیل متحرک بودن، با این نام معرفی‌شده است.
تالاب کبود با مساحت 4 هکتار در شهرستان پلدختر زیستگاه پرندگان مهاجر با پوشش گیاهی نی است،تالاب تاف 1 و 2 نیز وسعت 5 هکتار دارد.
تالاب گُلم سوزه با مساحت دو هکتار و تالاب پیکه نیز با مساحت 3/5 هکتار زیستگاه پرندگان مهاجر و منطقه‌ای شکارممنوع با پوشش گیاهی نی است.
انتهای پیام/