خواب عربستان برای پس از آتش بس در یمن

به گزارش خبرگزاری تسنیم، همان گونه که انتظار می رفت آتش بس موقت مورد انتظار، پس از مذاکرات طرف سعودی با جنبش انصارا... در ریاض و تلاش های سازمان ملل از نیمه شب یکشنبه هفته جاری آغاز گردید. علی رغم اینکه این آتش بس با کارشکنی هایی از سوی ائتلاف نظامی عربی به رهبری عربستان سعودی مواجه شد اما نگاه ها همچنان به برگزاری نشست طرف های درگیر در جنگ در کویت در روز 30 فروردین ، یعنی آخرین روز آتش بس موقت دوخته شده است تا ببینند آیا این نشست می تواند آغازی بر مرحله ای جدید از تحولات سیاسی و نظامی در این کشور جنگ زده و فاجعه دیده باشد یا خیر.
جنگ علیه یمن که وارد سیزدهمین ماه متوالی خود شده است و تنها دو ماه پس از آغاز حکمرانی سلمان، شاه عربستان شروع شد تاکنون علاوه بر افزایش نفرت شدید و سنتی یمنی ها علیه عربستان، بیش از سی هزار قربانی بیگناه یمنی و تخریب هزاران خانه و بیمارستان و بازار و زیرساخت راهبردی این کشور را در کارنامه خود داشته است.مرگ بیش از چهارهزار نظامی سعودی و همپیمانان آن و صرف بیش از 200 میلیارد دلار هزینه نظامی برای خرید پیشرفته ترین سلاح های جهان، علاوه بر تهدید عملی و حملات روزانه به شهرهای مرزی سعودی توسط ارتش یمن و انصار ا... و میل سعودی ها به پایان دادن آبرومندانه به عملیات پرهزینه و گسترده خود که بدون محقق شدن هیچ یک از اهداف تعیین شده خود – نابودی قدرت انصارا... و همپیمانان آن و بازگرداندن منصور هادی به یمن و آزاد سازی شهرها – ادامه دارد باعث شد تا همه طرف ها از آتش بس مورد توافق استقبال کنند.
هر چند که سعودی ها برای خروج آبرومندانه از این بحران و تظاهر به اینکه جنگ را به درخواست یمنی ها – منصور هادی – آغاز کرده بودند و با درخواست آنها نیز آتش بس را اجرا می کنند اعلام کردند طرفین آتش بس، منصور هادی و حوثی ها و رییس جمهور سابق علی عبدا... صالح هستند.
علی رغم اینکه از همان ساعات نخست این آتش بس، نیروهای سعودی و مزدوران آنها با نقض آتش بس همچنان به دنبال کسب امتیازات میدانی تا پیش از نشست کویت در 30 فروردین هستند و طرف مقابل خود را متهم به نقض آن می کنند اما به نظر می رسد حتی در صورت تعهد عملی طرفین به آتش بس، نشست پیش رو در کویت در شرایطی بسیار سخت و پیچیده برگزار خواهد شد به ویژه آنکه دو طرف همچنان بر خواسته ها و شروط خود اصرار می ورزند. مروری بر دستورکار پنج گانه نشست کویت که مبنای توافق احتمالی برای تشکیل دولت و پایان دادن به درگیری خواهد بود نشان می دهد انتظار برای دستیابی به یک راه حل سریع چندان خوشبینانه نخواهد بود.
تحویل سلاح گروه های نظامی – انصار ا... و کمیته های مردمی -  بازگرداندن مؤسسات و نهادهای رسمی به دولت هادی، استقرار امنیت، پرونده اسیران و ربوده شدگان و آماده سازی فضا برای بازگشت نمایندگان جریان های سیاسی برای نهایی کردن مراحل تشکیل دولت انتقالی، بندهای پنج گانه ای است که هر کدام از آنها به تنهایی عاملی برای به شکست کشاندن یا حداقل کند کردن روند مذاکرات و توافقات است.انصارا... به هیچ وجه نمی پذیرند که پس از یک سال درگیری، بازگشت هادی را به قدرت ببینند، اسلحه های خود را تحویل دهند و شهرها و نهادهای تحت کنترل شان را به او بسپارند. آنها به شدت به تشکیل دولت وحدت ملی که متشکل از همه گروه های یمنی از جمله هواداران هادی – نه خود او -  است و تقسیم عادلانه قدرت و تحویل سلاح خود و دیگران به این دولت اعتقاد دارند. در حالی که طرف مقابل بر مشروعیت هادی به عنوان رییس جمهور تأکید دارد خواستار تحویل سلاح انصار ا... و کمیته های مردمی و بازگرداندن همه شهرها بدون قید و شرط است.
علاوه بر این اختلافات عمیق و جدی به نظر نمی رسد ریاض حاضر به مشارکت مخالفان خود در حکومت آینده و احتمالی یمن باشد. خروج آبرومندانه و تدریجی از یمن و درگیر کردن مستقیم طرف های یمنی با یکدیگر و بروز یک جنگ نیابتی در آن کشور که القاعده تقویت شده در یمن نیز در آن حضور دارد را می توان سناریوی جدی سعودی ها برای مرحله پیش رو در یمن دانست. شاید برکناری خالد بحاح نخست وزیر و معاون رییس جمهور فراری یمن توسط او و تعیین بن دغر و سرلشکر الاحمر به عنوان نخست وزیر و معاون رییس جمهور را بتوان زمینه سازی سعودی ها برای بازی در زمین یمن و با مهره های خود قلمداد کرد. براساس برخی گمانه ها، هادی با تعیین الاحمر به عنوان معاون خود تلاش دارد او را به عنوان رییس جمهور آینده مطرح کند. او که از دشمنان سرسخت حوثی ها و از چهره های نزدیک به حزب تجمع اصلاح ملی – اخوان المسلمین یمن -  است به شدت مورد اعتماد سعودی هاست و توانایی بالایی در متحد ساختن قبایل هوادار خود دارد.از سوی دیگر بن دغر نیز تلاش های خود را برای تضعیف حزب کنگره ملی وابسته به علی عبدا... صالح از طریق ایجاد اختلاف و انشقاق به کار خواهد گرفت. علاوه بر اینکه پناهنده شدن بحاح به امارات، بزرگ ترین شریک نظامی سعودی در جنگ علیه یمن و نارضایتی ریاض از این اقدام را نیز باید افزایش اختلافات در سطوح بالا دانست.عربستان سعودی و رسانه های آن همچنین تلاش خود برای ایجاد شکاف میان صالح و انصارا... را آغاز کرده اند. حضور نمایندگان این جنبش در ریاض برای مذاکرات اخیر با سعودی ها، با شیطنت هرچه تمام تر رسانه های سعودی به عنوان اختلاف میان دو طرف معرفی می شود.از سوی دیگر هرگونه مشارکت حوثی ها در حکومت احتمالی آینده یا دادن هر نقشی به آنها در تصمیم گیری، از دید ریاض به مثابه امتیاز دهی به ایران و بازگشت به خانه اول یعنی رخدادهای سیاسی سال 2014 که منجر به از بین رفتن حکومت موقت مورد مشارکت انصار ا... شد به شمار می رود. لذا درگیر کردن همه طرف های داخلی سیاسی در یمن با یکدیگر و ایجاد شکاف میان متحدان و به صحنه کشاندن قبایل مسلح می تواند نتیجه مناسبی از دید سعودی ها برای آنان داشته باشد تا از این طریق کنترل خود را بر بخش های وسیعی از خاک یمن اعمال کنند.
از این رو اوضاع بسیار پیچیده یمن شرایط را برای تحقق بی چون و چرای هرگونه توافق نامه شکننده احتمالی در کویت سخت می کند و دستیابی به چنین توافق نامه ای نباید به معنای خوشبینانه ای تعبیر شود.

انتهای پیام/