جلوگیری از خسارات سیل با آبخیزداری در حد یک شعار است

علی مریدی کارشناس برنامه ریزی کمی و کیفی منابع آب در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم اظهار داشت: بارشهای اخیر موجب طغیان بی سابقه برخی رودخانه های کشور شد که سیلابهای بی سابقه ای را در جنوب و غرب کشور شاهد بودیم.

وی افزود: در حوضه کارون، به یمن وجود سدهای کارون 3، کارون 4 و گتوند آرامش نسبی وجود داشت اما در حوضه دز، تنها سد موجود در این شاخه نتوانست به تنهایی کل سیلاب را مهار کند و سرریز سیلاب خسارتهایی را به بخشهایی از اطراف رودخانه دز وارد کرد.

مریدی با بیان اینکه "سیلاب رود کارون در سدهای زنجیره ای احداث شده بر روی این رود مهار شد"، گفت:  مهار سیلاب رودخانه کارون توسط سدهای زنجیره ای کارون باعث شد تا سرریز سد دز بدون اضافه شدن سیلابی از سمت رودخانه کارون بصورت مطمئن از میان شهر اهواز عبور کند.

وی ادامه داد: امسال دومین سالی است که سدهای حوضه کارون به ویژه سد گتوند شهرها و روستاهای جنوب خوزستان به ویژه شهر اهواز را از سیلاب نجات می‌دهند، در فروردین ماه سال گذشته سیلابی عظیم در پشت سد گتوند مهار شد و شهرها و روستاهای پایین دست گتوند هیچ آسیبی از این سیلاب ندیدند.

این کارشناس منابع آب تصریح کرد: با این وجود برخی افراد با چشم پوشی از این مزایا و در قالب اظهار نظرهای غیر کارشناسی سیلاب را یک منشاء خیر و تشکیل دشتها می دانند؛ همچنین راه چاره کنترل سیل را حفظ حریم رودخانه و لایروبی سالانه آن دانسته‌اند که بسیار عجیب است.

وی افزود: سالانه حدود 60 میلیون مترمکعب رسوب در رودخانه‌های کارون و دز جا به جا می شود که در اثر نبود سدها حداقل 30 میلیون مترمکعب آن در مسیر رودخانه ته نشین می‌ شوند که بایستی لایروبی شود.

مریدی با بیان اینکه "برای جابه‌جایی این میزان رسوب سالیانه نیاز به رفت و آمد حدود دو میلیون سرویس کامیون در طول تقریبی 200 کیلومتر رودخانه کارون در استان خوزستان است"، گفت: آیا جاده‌های استان خوزستان ظرفیت جنین ترافیکی دارد؟ محل تخلیه این رسوبات که تقریبا معادل یک سد بزرگ است کجاست؟ تبعات محیط زیستی این کار که همراه با تخریب زیستگاه آبزیان است چیست؟ هزینه این جابه جایی چقدر است و چه هدفی دارد؟

این کارشناس منابع آب در خصوص تشکیل سیلابدشتها در پایاب رودخانه‌های بزرگ اذعان داشت: تشکیل جلگه‌ها در اثر نهشته‌های رسوبی در حد چند دهه و حتی قرن نیست و جزو فرایندهای بلندمدت و شناخت کامل از مرفولوژی منطقه دارد.

وی افزود: حفظ پوشش گیاهی و آبخیزداری به عنوان یک کار مکمل با ظرفیت محدود در کنار سدسازی می‌تواند مطرح باشد، اما حفظ حوضه آبریز از خسارات سیل با آبخیزداری در مقیاس ابعادی حدود 68 هزار کیلومتر مربع در حد یک شعار است.

مریدی خاطرنشان کرد: البته باید به این مسئله هم توجه کرد که بخش زیادی از حوضه کارون که عمده منشاء سیلاب نیز هست، صخره‌ها و سنگهایی است، بصورت طبیعی رویشگاه هیچ پوشش گیاهی نیست.

این کارشناس مدیریت منابع آب با بیان اینکه "یکی از ایمن ترین روشهای کنترل سیلاب ذخیره‌سازی و سپس آزادسازی به مرور جریان آب از طریق سدها است"، گفت: احداث سدهای زنجیره‌ای کارون، کرخه و دز نه تنها بخش عمده‌ای از خسارتهای جانی و مالی استان خوزستان را کاهش داد، بلکه باعث شد تا برق مطمئن در زمان پیک مصرف در تابستان داشته باشیم و چندین سال در تولید محصولات استراتژیک خودکفا باشیم.

وی ادامه داد: خودکفایی در محصولات کشاورزی علاوه بر تامین امنیت غذایی کشور باعث جلوگیری از خروج میلیاردها دلار ارز از کشور در شرایط سخت کنونی خواهد شد؛ اینها مواردی است که در ارزیابی منصفانه از سدها می‌بایست مد نظر قرار گیرد.

انتهای پیام/