زبان و هویت فارسی وامدار "همتِ فردوسی"/ تحقیقات گسترده اروپائیان درباره فردوسی

به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهد مقدس، زبان و هویت ایرانی در هر دوره‌ای با حضور یک شاعر، اندیشمند و یا داستان نویس فراز و فرود داشته است. قطعاً شعرای فارسی زبان نقش بارزی در احیای زبان فارسی ایفا کرده‌اند و آنچه امروز تحت عنوان میراث زبان فارسی در اختیار ما قرار گرفته، حاصل مجاهدت این شعرا و اندیشمندان است.

در این میان هستند برخی شعرایی که نامشان تا ابد بر تارک فرهنگ و هنر و تاریخ باقی می‌ماند و نه تنها از یاد نمی‌روند بلکه هر سال نیز ابعاد دیگری از کار سترگ آنها بر ما نمایان می‌شود. شاعر صاحب سخن، فردوسی قطعا دارای جایگاه ویژه‌ای است و سهم مهمی در احیای زبان فارسی و نهادینه کردن دائمی آن ایفا کرده است.

شاهنامه از دریچه ذهن غربی

پروفسور ناصر کنعانی که خود فردوسی شناس و مدرس در این زمینه است در باب اهمیت فردوسی در سالروز بزرگداشت این حکیم پرآوازه می‌گوید: سال‌ها پیش یکی از دوستانم که خود از بنیادگذاران برگزاری بزرگداشت فردوسی به شمار می‌رفت، از من خواست تا با بنیاد فردوسی شاخه توس ارتباط داشته باشم و متأسفانه تا امروز این امکان فراهم نشد تا بتوانم سالروز بزرگداشت فردوسی در مشهد باشم و در آرامگاه توس حضور یابم.

وی افزود: این بار نیز بعد از حضور در موسم برگزاری این بزرگداشت که از چند روز پیش در مشهد بودم توانستیم با همکاری بنیاد فردوسی جلساتی برای معرفی فردوسی و شاهنامه از دریچه ذهن غربیان داشته باشیم که فکر می‌کنم بسیار موثر بود و خوشبختانه با استقبال خوبی از سوی مخاطبان مواجه شد.

فردوسی‌شناسی در اروپا

کنعانی با اشاره به اینکه تحقیقات پیرامون فردوسی در اروپا به بیش از 300 و یا 400 سال پیش بازمی‌گردد گفت: این نشان می‌دهد که اهمیت فردوسی تا اندازه‌ای بوده که اروپائیان از 400 سال پیش تحقیقاتی برای شناخت این حماسه‌سرای ایرانی انجام داده‌اند و متأسفانه این در حالی است که در تاریخ چند سده پیش ایران جای خالی این تحقیقات به شدت احساس می‌شود.

وی بیان داشت: در سال 1628 محقق و پژوهشگری آلمانی نام اسطو‌ره‌های شاهنامه را در کتاب خود آورده است و نکته حائز اهمیت این است که این نام‌ها در کتاب وی به فارسی آورده شده است و نشان می‌دهد که فردوسی و شاهنامه بیش از 300 سال پیش در اندیشه نخبگان و ممحققان غربی حائز اهمیت بوده است.

کنعانی خاطرنشان کرد: در تحقیقاتی که پیرامون فردوسی و شاهنامه‌ داشته‌ام اسناد مختلفی را بررسی کرده‌ام و به نظرم صرف نظر از اینکه آثار فارسی فاخر و ارزشمندی در این حوزه توسط نویسندگان و پژوهشگران ما وجود دارد، باید بگویم که وقتی ما فردوسی را از دریچه نگاه غیر ایرانی‌ها بررسی می‌کنیم زوایای دیگری از اهمیت این شاعر و حماسه‌سرای ایرانی بر ما معلوم می‌شود.

من با ارائه اسنادی از خارج کشور که در بررسی شاهنامه و فردوسی انجام شده است، می‌خواهم بگویم که این محققان افسانه نیستند و خیلی جدی به تحقیق پیرامون آثار ملی ما پرداخته‌اند.

فرهنگ و هویت ایرانی مدیون فردوسی

وی با بیان اینکه بخش مهمی از فرهنگ و هویت ایرانیان مدیون فردوسی و اثر فاخر او در ادبیات فارسی است، افزود: خوشبختانه فردوسی پژوهی در دو دهه اخیر تحولات خوب و سازنده‌ای داشته است و در حال حاضر آثار ارزشمندی در حوزه مطالعاتی فردوسی و شاهنامه موجود است اما احساس می‌کنم، نیازمندیم مطالعات اروپایی‌ها و امریکایی‌ها را در این حوزه نیز بشناسیم و به عموم معرفی کنیم.

کنعانی تصریح کرد: آرزویم این است تا بتوانیم زمینه‌ای فراهم کنیم تا در بزرگداشت فردوسی حضور محققان و پژوهشگران فردوسی شناس دنیا را داشته باشیم و از زبان آن‌ها بشنویم که فردوسی چه جایگاهی دارد. در حال حاضر تعدادی از فردوسی‌شناسان در جهان زنده هستند و می‌شود تا قبل از اینکه فرصت بیشتر از این از دست برود آن‌ها را در بزرگداشت فردوسی داشته باشیم و من فکر می‌کنم در صورتی که حضور این اساتید را شاهد باشیم می‌توانیم تحول خوب و موثری در برگزاری مراسم بزرگداشت فردوسی ببینیم.

وی افزود: امروز در اروپا و امریکا کتاب‌های کودک و نوجوان با محتوای شاهنامه طراحی و چاپ شده و آنها متوجه هستند که ارزش این اثر ارزشمند تا چه اندازه است، بنابراین امروز وقت آن رسیده تا ما نیز به محتویات شاهنامه و آنچه در لایه‌های زیرین این اثر فاخر وجود دارد توجه کنیم.

کنعانی با اشاره به اهمیت توجه به محتوای شاهنامه تأکید کرد: مفاهیم مهمی چون خرد، فرهنگ، اخلاق، شجاعت، مقام زن، روابط اجتماعی و بسیاری دیگر از مسائل فرهنگی دیگر در محتوای شاهنامه موجود است و امروز لازم است تا به این مسائل بیشتر توجه شود تا در بررسی شاهنامه تنها در ظواهر و روایت داستان‌های آن کنیم.

انتهای پیام/