خطر فراموشی در کمین صنایع دستی اصفهان‌/ بسیاری از هنرمندان خانه‌نشین شده‌اند/وقتی که مسئولان فقط آمار می‌دهند ‌

به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، صنایع دستی آیینه تمام نمای صنعت و نمایشگر ذوق و هنر مردم هر کشور در گذر تاریخ است و به فرموده مقام معظم رهبری هر هنرمندی، به تنهایی یک دنیا است دنیایی عجیب از غم‌ها، شادی‌ها، آرزو‌ها و نگرانی‌ها، فراز‌ها و فروزها، توقف‌ها و عروج‌ها است، آنچه هنرمند می‌سازد جنبه انسانی و الهی او است.

ذوق و قریحه، روحیه خلاق و قدرت ابتکار هنرمندان و صنعتگران ایرانی سبب شده که این کشور از گذشته بسیار دور تا کنون آوازه بلندی را در تولید محصولات صنایع دستی داشته باشد و سابقه هنر و صناعات در ایران اسلامی به هزاران سال برمی‌گردد، هنری که جهان‌شمول و تاریخ شمول است و خلق این آثار، آوازه جهانی در هزاره قبل از اسلام و بعد از ظهور اسلام را داشته است و سبب شکل‌گیری تمدنی پرشکوه شده است.

اهمیت هنرهای سنتی و اسلامی به چایی رسیده است که بسیاری هنرهای اسلامی و ایرانی را هنری هویت‌ساز، فرهنگ‌ساز و تمدن‌ساز می‌دانند و هنرمندان بسیاری در این عرصه ارزشمند نقش ایفا کردند و اگرچه اسلام در سرزمین اعراب متولد شد اما فرهنگ اسلامی با زبان پرمحتوای هنر هنرمندان در ایران رشد پیدا کرد و هنرمندان ایران زمین بدون هیچ چشمداشتی علم هنر را برداشتند.

اصفهان به عنوان شهر جهانی صنایع دستی و شهر خلاق در حوزه صنایع دستی در هزارتوی تاریخ خود شاهد خالقانی هنرمند بوده است که در طول گذر عمر خود صناعات هنرمندانه‌ای را خلق کردند چه بسا بسیاری از این صناعات نقش مهمی را نیز در زندگی آنها ایفا می‌کرده است.

تعدادی از این هنرها همچنان حضوری هنر و کاربردی در زندگی امروز دارد و بخشی از این هنرهای نیز در هماورد دنیای مدرن حضور کاربردی خود را از دست دادند اما به‌صورت تزئینی هنوز ماهیت خود را حفظ کردند اما بخشی از این هنرها چندان حضور فعال  معنادار نداشته و فراموش شدند.

متاسفانه از بد روزگار و با دست‌به‌دست هم نهادن مجموعه عواملی، بعضی از این جلوه‌های بشری به‌به فراموشی می‌روند، پردازندگان آن‌ها هر روز کمتر و کمتر می‌شود و با رفتن آخرین نفرها از هنرمندان پردازنده این مجموعه هنرها، امکان انتقال صناعات هنری آن‌ها از نسلی به نسل دیگر از بین رفته است و می‌روند تا از صحنه روزگار ما محو شوند.

نگاهی نو باید ...

معاون صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی دراین‌باره می‌گوید: صنایع دستی نیاز به ترحم ندارد، زیرا صنایع دستی آینده بسیار خوبی دارد به این دلیل که صنایع دستی نوعی صنعت خلاق به شمار می‌رود و میل به تنوع و گوناگونی سبب شده تا مردم به دنبال تفاوت بروند و هیچ رشته‌ای مانند صنایع دستی این تنوع فردی را نشان نمی‌دهد.

بهمن نامور مطلق افزود: نگاه ما به خود، دیگران و جهان تغییر یافته، پس صنایع دستی نیز تغییراتی در ریزش داشته، نباید از مرگ و میر و ریزش در صنایع دستی ترسید، اگر انرژی خودمان را معطوف به جوانان با ایده‌های جدید کنیم شاهد نسل جدید صنایع دستی می‌شویم که باید با ارتباط در میان دو نسل از نسل جدید حمایت شود.

وی با بیان اینکه طراحی‌های ما با نیاز نسل جدید نبوده، گفت: ایران از کشورهایی است که در دانشنامه‌های آسیا از دیگر کشورها عقب‌تر است.

بر اساس آمار بیش از 299 رشته صنایع دستی در ایران به ثبت رسیده که از این تعداد 196 رشته متعلق به اصفهان است و بیش از 40 هزار هنرمند در سراسر استان مشغول به خلق این آثار هنرمندانه هستند اما مشکلات اقتصادی و نبود بازار فروش سبب ایجاد تهدیداتی جدی برای این صنایع به شمار می‌رود، مشکلی که هنرمندان را به دست کشیدن از خلق این آثار وادار می‌کند.

در حال حاضر بیش از 10 رشته صنایع دستی در این استان رو به فراموشی است که باید در راستای احیا و رونق اقتصادی و بازار فروش این محصولات، راهکارهای عملیاتی تدوین و البته اجرایی شود.

خطر نابودی صنایع دستی در حاشیه

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان اصفهان دراین‌باره به تسنیم می‌گوید: در قرن 19 به دلیل رشد صنایع ماشینی در دنیای غرب و ورود آن به بازارهای ایران، سبب شد که صنایع‌دستی ایران با تمام ارزش‌های خود نتوانند از نظر اقتصادی با کالاهای وارداتی رقابت کنند و به همین دلیل بسیاری از این هنرها در حاشیه قرار گرفتند و از بین رفتند.

فریدون الهیاری گفت: یکی از کارهای مهمی که در راستای احیای هنرهای فراموش شده در دست اجرا است، تدوین فرهنگ‌نامه و دانش‌نامه صنایع‌دستی است و هنرها و صناعات دستی مختلف را در ادوار مختلف تاریخ را ثبت می‌کند.

وی با بیان اینکه حفظ و حراست از صنایع‌دستی و هنرهای سنتی رسالت بزرگی است، گفت: تحقق اقتصاد مقاومتی در حوزه صنایع‌دستی می‌تواند با ارزش‌افزوده‌ای که ایجاد می‌کند در توسعه اقتصادی کشور تأثیرگذار باشد زیرا صنایع‌دستی بخشی از فرهنگ و تمدن ایرانی اسلامی است که باید برای حفظ آن‌ها گام‌های بلندی را برداریم.

نقش ویژه صنایع دستی در تحقق اقتصاد مقاومتی

استاندار اصفهان نیز درباره ضرورت توجه به صنایع دستی در حال فراموشی بیان کرد: صنایع‌دستی نقش ویژه‌ای در تحقق اقتصاد مقاومتی دارد در برنامه توسعه بلندمدت استان، محور گردشگری، صنایع‌دستی و میراث فرهنگی از مهم‌ترین محورها است که می‌توان با سرمایه‌گذاری در بخش صنایع‌دستی شاهد توسعه و ارتقای این هنر ارزشمند باشیم.

رسول زرگرپور با بیان اینکه استان اصفهان یک‌سوم هنرهای سنتی و دستی را در خود جایی داده است، افزود: باید هنرهای فراموش شده شناسایی و آسیب‌شناسی شوند و راهکارهای عملیاتی برای رونق و احیای این صنایع تدوین و اجرایی شود.

اما این تمام قصه نیست، فراموشی برخی از هنرها آسیب‌ بزرگی را به وجود آورده است و بسیاری از هنرمندان را خانه‌نشین کرده است که باید همتی مضاعف از سوی مردم، مسئولان، قانون‌گذاران و فعالان این عرصه صورت گیرد، تا این هنرهای هزارساله جانی دوباره گیرد.

انتهای پیام/