جزئیات وضعیت بحرانی خشک‌سالی در فلات مرکزی ایران/حمله بیابان‌ها به اصفهان/ فرسایشی که از شرق نفوذ می‌کند

به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، خشک‌سالی واکنش طبیعت به زیاده‌روی انسان‌ها است، زیاده‌روی که حاصل برداشت‌های بیش‌ازحد آب‌های زیرزمینی، احداث جاده و توسعه بی‌برنامه و بدون چشم‌انداز آینده زمین است.

پدیده خشکسالی که سال‌هاست گریبان‌گیر مردم فلات مرکزی استان شده و روزبه‌روز شاهد انتقال بیشتر طبیعت از ساکنان این منطقه هستیم و متأسفانه در کنار این قهر طبیعت شاهد استفاده ابزاری واژه خشک‌سالی و مبارزه با آن در سال‌های اخیر توسط برخی از مسئولان هستیم.

پدیده‌ای که در غرب استان با خشک‌ شدن دریاچه‌ها و از بین رفتن جنگل‌ها و در شرق با فرسایش خاک و حرکت بیابان‌ها به سمت شهرها خودنمایی می‌کند که این مسئله معضلات و مشکلات زیادی را برای ساکنان این مناطق ایجاد کرده است.

وضعیت بحرانی در استان اصفهان

چندی پیش استاندار اصفهان درباره وضعیت بحرانی خشک‌سالی در فلات مرکزی ایران گفت: علیرغم بارش‌های اخیر، وضعیت آبی استان درصد کمی بهتر شده و متأسفانه 80 درصد استان در خشک‌سالی شدید قرار دارد، در غرب استان در حدود 20 درصد کاهش بارش و در شرق این میزان به 80‌درصد رسیده است، براساس آمارها استان اصفهان در میان 3 استان یزد، خراسان جنوبی و سیستان که قرن‌هاست خشک‌سالی دارند، قرار گرفته است.

رسول زرگرپور با بیان اینکه اصفهان جزء 5 استان کشور بوده که با خشک‌سالی شدید مواجه است، تصریح کرد: بنابراین مهم این است که مردم بدانند وضعیت اکنون ما چگونه است و در حقیقت وضعیت آب استان بسیار بد است.

وی تحقیقات بیابان‌زدایی را برای استان اصفهان بسیار مهم خواند و بیان کرد: راهکارهای زیادی برای مهار بیابان‌زایی وجود دارد ولی به آن پرداخته نمی‌شود و سیاست مدیریت استان پرداخت به موضوع بیابان‌زدایی از طریق روش‌های علمی است.

ایجاد پدیده گرد و غبار به دلیل بهره‌برداری‌های بی‌رویه

معاون اداره بیابان‌زدایی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان اصفهان درباره روند فرسابشی بیابان در اطراف اصفهان به خبرنگار تسنیم می‌گوید: براساس آمار کانون‌های فرسایش بادی در سال 82، 736 هزار هکتار از اراضی اصفهان دچار فرسایش شدند، این در حالی است که در سال 89 این عدد به یک‌میلیون و 92 هزار هکتار رسیده است.

حسینعلی نریمانی افزود: این آمار درمجموع اراضی بیابانی استان اصفهان رخ داده و در واقع می‌توان گفت که بیابان در استان توسعه و یا گسترش پیدا نکرده است بلکه فعال‌تر شده و فعالیت بیابان در سال‌های اخیر سرعت بیشتری پیدا کرده و تخریب و تهدید بیابان‌های استان بیشتر شده است.

وی گفت: در سال گذشته کارگروه استانی مقابله با پدیده گرد و غبار استان اصفهان تشکیل شد که بر اساس آن برنامه طرح جامع کنترل کانون‌های داخلی گرد و غبار اصفهان تهیه و تصویب شد.

معاون اداره بیابان‌زدایی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان اصفهان با اشاره به 3 کانون بحرانی در استان اصفهان تصریح کرد: 3 منطقه سجزی، برخوار و انارک به‌عنوان کانون‌های فعال گرد و غبار در استان مشخص شدند که فرودگاه نظامی شهید بابایی، راه‌آهن، جاده ترانزیت بندرعباس ـ اصفهان و شهرک‌های صنعتی در کانون سجزی و برخوار قرار دارند.

نریمانی با بیان اینکه این 3 کانون در مرحله بحران هستند، افزود: در کارگروه مقابله با کانون‌های گرد و غبار مقرر شد که در 3 کانون بحران استان برای مقابله با حرکت گرد و غبار و فرسایش خاک، 10 هزار نهال کاشته شود و در طول سال گذشته هزار نهال در 3 کانون فعال گرد و غبار یعنی سجزی، برخوار و انارک کاشته شده است.

وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر بهره‌برداری از آب‌های سفره‌های زیرزمینی، بهره‌برداری غیراصولی از معادن، تخریب خاک به دلایل تعریض جاده یا احداث جاده‌های دسترسی از عوامل ایجاد گرد و غبار در استان تلقی می‌شوند.

نریمانی تصریح کرد: تاکنون 9 هزار هکتار جنگل دست کاشت در کانون‌های استان ایجاد شده است اما تا زمانی که تغییر نگرش در ذهن متصدیان توسعه اتفاق نیافتد، تخریب‌ها روزبه‌روز بیشتر می‌شود و باید در طرح‌های تصویبی در استان ملاحظات زیست‌محیطی و منابع طبیعی در نظر گرفته شود و درواقع همه باید ملزم به رعایت سند توسعه آمایش سرزمین استان شوند.

لزوم تدوین برنامه‌ای جامع برای بیابان‌زدایی شرق اصفهان

مدیرکل حفاظت محیط ‌زیست استان اصفهان درباره وضعیت کانون‌های بحران گرد و غبار در اصفهان به خبرنگار تسنیم می‌گوید: یکی از تهدیدهای جدی حوزه محیط زیست، گرد و غبار و پدیده بیابان‌زایی در شرق و منطقه مرکزی اصفهان است و در بخش کانونی نیز کاشان، آران و بیدگل و خور را در برمی‌گیرد، بنابراین تلاش برای مدیریت این کانون‌ها بسیار حیاتی و حائز اهمیت است.

حمید ظهرابی افزود: نخستین اقدامی که باید در این زمینه صورت گیرد مقابله با بیابان‌زایی است و پس از آن باید مناطق تخریب شده و بیابان‌های به‌وجود آمده احیاء شوند، پس به همین منظور کارگروهی فعال می‌شود و با پیگیری استاندار برنامه‌ای جامع برای مرکز اصفهان تهیه و از ابتدای سال 95 به صورت رسمی فعالیت‌های خود را آغاز می‌کند.

وی درباره اقدامات صورت گرفته در این زمینه خاطرنشان کرد: برنامه بیابان‌زدایی مناطق شرق اصفهان آغاز شده است، بحث مقابله با گرد و غبار ناشی از فعالیت‌های صنایع سنتی تولید گچ و آجر نیز شروع شده و در حال اجراست، در مسیر تعیین حقابه نیز اقداماتی صورت گرفته است و این برنامه در نیمه دوم امسال به تصویب کارگروه رسیده و اجرای آن شروع شده است.

مدیرکل حفاظت محیط ‌زیست استان اصفهان تصریح کرد: تلاش ما این است تا برنامه‌ای جامع همچون برنامه کاهش آلودگی هوا که نتایج خوبی داشته است را در بحث بیابان‌زدایی نیز داشته باشیم تا با تلاش همه دستگا‌ه‌ها و ایجاد شرایط مطلوب این موضوع نیز همچون آلودگی هوا مدیریت شود.

طرح مشکل گرد و غبار در ستاد بحران شرق اصفهان

رئیس بسیج سازندگی استان اصفهان با اشاره به فعالیت‌ها بسیج سازندگی استان اصفهان در عرصه بیابان‌زدایی به خبرنگار تسنیم می‌گوید:  بسیج سازندگی استان اصفهان توانسته در سال‌های اخیر نزدیک به 8 هزار هکتار از اراضی بیابانی استان را بیابان‌زدایی کند.

سرهنگ حسین انوری با اشاره به ضرورت بیابان‌زدایی در اراضی شرق اصفهان بیان کرد: مشکل گرد و غبار در شرق اصفهان در ستاد بحران شرق اصفهان مطرح شد و بسیج سازندگی اعلام کرد که می‌تواند بیش از 5 هزار هکتار از اراضی استان را بیابان‌زدایی کند اما تاکنون در حدود 600 هکتار از اراضی استان اصفهان برای بیابان‌زدایی به سازمان بسیج سازندگی استان اصفهان واگذار شده است.

استان اصفهان 10 میلیون و 700 هزار هکتار وسعت دارد که 30 درصد آن را مناطق بیابانی در بخش شرقی استان تشکیل می‌دهد. در این مناطق، 16 کانون بحران فرسایش بادی به مساحت یک‌میلیون و 90هزار هکتار در اصفهان وجود دارد که لازم است با برنامه‌ریزی مداوم و کارشناسی شده و به‌دور از بهره‌برداری‌های غیرمجاز این استان را از "قهرِ جدی" طبیعت محافظت کرد.

گزارش از زینب کلانتری

انتهای پیام/