سمنی که میان یاسمن‌های مشکلات اصفهان گم شده است/ فرهنگی که باید نهادینه شود

به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، با نزدیک شدن تابستان و فارغ شدن نوجوانان و جوانان از تحصیل و مدرسه، زمان اوقات فراغت و گذراندن ساعات تابستان در شهر فرا می‌رسد.

نوجوانان و جوانانی که با وجود رفتن به کلاس‌های آموزشی، هنری و ورزشی، وقت زیادی را برای تفریح اضافه می‌آورند و در اینجا است که به سفارش دوستان خود به چایخانه‌ها و قهوه‌خانه‌ها روی می‌آورند و در این مکان‌ها سمی خوش بو و پرطرفدار‌تر از قلیان یافت نمی‌شود.

البته این پدیده تنها در قهوه‌خانه‌ها دیده نمی‌شود بلکه در حین گذر از کنارگذر رود‌خانه زاینده‌رود و پارک‌ها نیز بوی قلیان به مشام می‌رسد، جوانانی که اوقات فراغت خود را با صرف این سم سپری می‌کنند.

مصرف قلیان سرریز مطالبات نسل جوان

رئیس انجمن آسیب‌شناسی اجتماعی ایران درباره مصرف قلیان به خبرنگار تسنیم می‌گوید: مصرف قلیان در ایران سابقه 400 ساله دارد و از دوره صفویه قلیان به‌عنوان یک ابزار واردانی وارد ایران شد و با داشته‌های بومی و خرده‌فرهنگی‌های جامعه ما آمیخته شد و مصرف آن از شرایط سنتی آغاز شده و امروز به یک ابزاری در دست نسل جدید قرار گرفته که نگاه سنتی و تاریخی به قلیان ندارند و در واقع مصرف قلیان سرریز مطالبات نسلی ما است.

کوروش محمدی با بیان اینکه امروز مصرف قلیان جزو داشته‌های سنتی ما نیست، گفت: مصرف قلیان ابزاری در دست جوانانی است که مطالبات زیادی از جامعه پیرامون خود دارند و پاسخ مناسبی را دریافت نمی‌کنند و به نوعی جوانان ما ناامیدانه بدون داشتن چشم‌انداز روشن از آینده شغلی و زندگی اجتماعی، خود را با قلیان مشغول و سرگرم می‌کنند.

وی با بیان اینکه مصرف قلیان جایگزینی برای اعتیاد به مواد مخدر است که جوانان با مصرف آن خود را خطرات مواد مخدر حفظ می‌کنند، افزود: یکی از مشکلات اصلی متولیان فرهنگی ما در زمینه تبلیغ عدم مصرف قلیان و دخانیات این است که اصرار به رویه‌های غلط و اشتباه می‌کنند، سال‌هاست که اقدامات تبلیغی و فرهنگی انجام می‌شود و لازم است که روش‌ها تغییر یابد.

آگاه‌سازی جامعه مهترین گام مقابله با مصرف قلیان

معاون اجتماعی فرمانده انتظامی استان اصفهان در این راستا به خبرنگار تسنیم گفت: ما معتقد هستیم که مصرف سیگار و قلیان شاهراه اصلی ورود به سوءمصرف مواد مخدر صنعتی و سنتی است و اگر بخواهیم از مصرف مواد مخدر پیشگیری کنیم باید به مردم و خانواده‌ها درباره آثار مخرب مصرف سیگار و قلیان اطلاع‌رسانی کنیم.

سرهنگ جهانگیر کریمی افزود: با وجود اطلاع‌رسانی و اقدامات آگاهی‌بخشی درباره مصرف قلیان متأسفانه شاهد مصرف این ماده سمی در خانواده‌ها و تفرجگاه‌ها هستیم و قبح مصرف قلیان در خانواده‌ها شکسته شده است.

وی با اشاره به اقدامات فرهنگی نیروی انتظامی در این راستا بیان کرد: جلسات مختلفی را با نهادهای متولی ازجمله اداره بهداشت و آموزش‌وپرورش برگزار کردیم و با تولید محتواهای آموزشی با استفاده از نظرات متخصصان امر، کتاب، تیز تبلیغاتی و فیلم تهیه شده است و توسط مدرسان آموزش همگانی در مراکز آموزشی و کارگری آموزش داده شده است.

گوش جوانان به سرطان‌زا بودن قلیان بدهکار نیست

با وجود همه تبلیغات سلامت مبنی بر اینکه هر پک قلیان از کشیدن چندین نخ سیگار زیان‌آور‌تر است و احتمال ایجاد سرطان ریه را دوچندان می‌کند، گویی گوشی برای این زنگ خطر شنوا نیست و سؤالی از سوی برخی از جوانان مطرح می‌شود که اوقات خود را چگونه سپری کنیم؟ سؤالی که به‌راحتی قابل پاسخ‌ نیست و باید دید که حفره‌های فرهنگی در چه بخش‌هایی وجود دارد که جوانان مصرف قلیان را در قهوه‌خانه‌ها، پارک‌ها و حتی در خانه و در جمع خانواده‌ خود نیز ترک نمی‌کنند.

معاون اجتماعی فرمانده انتظامی استان اصفهان پیرامون اثربخشی این اقدامات در راستای کاهش مصرف قلیان بیان کرد: ما نباید انتظار داشته باشیم که اقدامات فرهنگی و آگاه‌سازی امروز انجام شود و فردا بازخورد داشته باشد این اقدامات در بلندمدت جواب می‌دهد و باید اطلاع‌رسانی و آگاه‌سازی بیشتر شود تا جوانان و خانواده‌ها از عمق مسئله و زوایای مختلف مصرف ضرر آفرین قلیان مطلع شوند.

سرهنگ کریمی ادامه داد: راهی مؤثرتر از آموزش و اطلاع‌رسانی برای پیشگیری و جلوگیری از مصرف قلیان و سیگار وجود ندارد و در طولانی‌مدت این روش جواب می‌دهد.
چند سالی به دلیل هجمه‌های تبلیغاتی درباره عدم مصرف قلیان شدت گرفت و از تبلیغات تلویزیونی تا سخن‌های مسئولان این نکته برمی‌آمد که باید به جد از مصرف این ماده خطرآفرین پیشگیری کرد اما این مشکل همانند سمنی بود که میان یاسمن‌های مشکلات دیگر گم شد.

باید از شعار خارج شد و به باور رسید

این پدیده با توجه به شعارهایی از سوی مسئولان که "باید به‌صورت جدی از مصرف قلیان جلوگیری شود"، شعاری بیش نبوده با وجود اینکه نیروی انتظامی و ستاد مبارزه با مواد مخدر در برنامه خود جمع‌آوری قلیان را از سطح شهر و از قهوه‌خانه‌ها دارند و اقدامات فرهنگی زیادی انجام دادند، اما ظاهراً این سم بیش از آنچه مسئولان فکر می‌کنند در خون و خانه جوانان نفوذ کرده است.

رئیس انجمن آسیب‌شناسی اجتماعی ایران با بیان اینکه نسل امروز حوصله خواندن و توجه به محصولات تبلیغی فرهنگی در زمینه عدم مصرف قلیان را ندارند، گفت: باید رویکرد مسئولان فرهنگی در این زمینه تغییر یابد و زمینه‌های ریشه‌ای را خشکاند.

وی ادامه داد: اکنون تراکم جمعیتی جامعه ما جوانان هستند که همگی درد مشترک بیکاری را دارند  و مصرف قلیان را از سر ناچاری انتخاب می‌کنند و اگر انتخاب دیگری از جمله اشتغال و فرصت‌های فرهنگی مثبت برای آنها فراهم نشود، به مواد مخدر روی می‌آورند.

محمدی با بیان اینکه برخورد حذفی با قلیان نتیجه عکس دارد و به رفع معضل قلیان کمکی نمی‌کند، اظهار داشت: قهوه‌خانه‌ها فرصتی هستند که در قالب ویترین جوانان ما در پشت این ویترین به مصرف قلیان مشغول هستند و ما می‌بینیم که جوانان در چه مکان‌هایی مشغول به مصرف قلیان هستند، اگر این ویترین برداشته شود در واقع فضای روشن را برای جامعه بسته‌ایم احتمال گرایش جوانان به مصرف مواد مخدر صنعتی همانند شیشه افزایش می‌یابد.

وی با بیان اینکه مصرف قلیان را به‌هیچ‌عنوان تائید نمی‌کنم زیرا عوارض آن وحشتناک‌تر از سیگار است، گفت: اما مصرف غیردائمی قلیان و مصرف جمعی آن یک مزیت محسوب می‌شود و اینکه قلیان همیشه مصرف نمی‌شود که این نکته‌ای است که باید در تصمیمات و برنامه‌ریزی‌های فرهنگی به آن توجه داشته باشیم.

فرصت‌های فرهنگی مناسب با نیاز جوانان جایگزین قلیان شود

تا زمانی که جایگزین مناسب مانند ایجاد فرصت‌های فرهنگی مثبت برای مصرف قلیان فراهم نشود، حذف قلیان از جامعه تنها عوارض و آسیب‌های خاص خود را خواهد داشت و راهکار مناسب برای عملیاتی شدن این هدف این است که در وهله نخست با این موضوع برخورد اجتماعی داشته باشیم به این معنی که بپذیریم که جوانان ما نیاز به مشغله و یا دل‌بستگی فرهنگی دارند.

رئیس انجمن آسیب‌شناسی اجتماعی ایران با بیان اینکه مصرف قلیان با مشکل‌ جدی‌تری روبه‌رو است، افزود: قلیان در جامعه سنتی اصفهان با نگرش و دیدگاه مثبت روبه‌رو است و تا زمانی که این نگاه مثبت است، عدم مصرف آن برای جوانان قابل‌پذیرش نیست و تغییر این نگرش جامعه با کار فرهنگی رسانه‌ای، اجتماعی، کار آموزشی همه جانبه و جایگزینی شغل و دل‌بستگی‌های فرهنگی برای جوانان برای رفع این معضل ضروری است.

محمدی با بیان اینکه نظام تعلیم و تربیت می‌تواند در راستای آگاه‌سازی جامعه در مصرف قلیان نقش مؤثری ایفا کند، گفت: آموزش و پرورش نقش مؤثری در این راستا ایفا می‌کند زیرا نوجوانان و جوانان در کنار خانواده از گروه هم‌سن خود در بیرون از خانه الگوبرداری می‌کنند و باید این مبحث در کتب درسی گنجانده شود تا تأثیر مثبت آن را شاهد باشیم.

وی با بیان اینکه تأثیر برنامه‌های فرهنگی که رویکرد اجتماعی را مورد هدف قرار می‌دهد نیاز به زمان دارد، بیان کرد: تغییر رویکرد رفتارهای اجتماعی در مصرف قلیان که ریشه‌ای 400 ساله در تاریخ دارد با تغییر باورها و نگرش جامعه به صورت تدریجی امکان‌پذیر است و باید در این راستا از برنامه‌های شعاری فاصله گرفته شود و نسبت به این موضوع باور ایجاد شود.

همتی نو باید ...

باید در کنار خانواده، پلیس و جامعه، شغل و دل‌بستگی‌های فرهنگی متناسب با نیاز جوانان فراهم شود و برای اینکه برنامه‌های تبلیغی عدم مصرف قلیان و دخانیات مؤثر واقع شود باید عزم جدی هم در دستگاه‌های دولتی، آموزشی، خدماتی و فرهنگی پدید آید.

اگر با دید باز و باور جمعی در مسیر مبارزه با مصرف قلیان پیش برویم به‌طور قطع نتیجه خواهیم گرفت و این مهم نیازمند کار فرهنگی در کنار آموزش اجتماعی، افزایش آگاهی، ایجاد نگرش و باور جمعی جامعه و مسئولان است.

گزارش از زینب کلانتری

انتهای پیام/