مردان تئاتر مقاومت: شراکت، حمایت یا رقابت؟
«من خیال تو نیستم» نمایشی دفاع‌مقدسی و از آثار موفق دوره چهاردهم جشنواره تئاتر مقاومت است. در حالی که بنیاد روایت هیچ حمایتی برای اجرای عموم آن نکرده است؛ قوانین ایرانشهر شرایط ناقص ماندن چرخه اجرای این نمایش را فراهم کرده است.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، دوم خرداد ماه سال جاری بخش دوم نمایشهای بهاره سالن ایرانشهر با نمایش «من خیال تو نیستم» آغاز شد. نمایشی که در جشنواره چهاردهم تئاتر مقاومت هفت جایزه را از آن خود کرده بود، از مهرماه 1392 تا خرداد 1395 رنگ اجرای عموم به خود ندیده بود. جشنواره چهاردهم مقاومت با مدیریت حسین مسافرآستانه و البته نظارت حفیظ‌الله رفیعی، هیچ فضایی برای اجرای عموم دستاورد دوره چهاردهم فراهم نکرده بودند.
1- «من خیال تو نیستم» در آن دوره جوایز موسیقی (دوم)، بازیگری زن (سوم و تقدیر)، بازیگری مرد (دوم و تقدیر)، نمایشنامه‌نویسی (سوم)، کارگردانی (سوم) را از آن خود کرد. از نمایشهای موفق دوره چهاردهم آثاری چون «سال کبیسه عیسی»، «بزار یه امشب بگذره» و «غروب روزهای اول پاییز» رنگ صحنه به خود دیدند که نکته قابل تامل اجرای « سال کبیسه عیسی» در یک سالن خصوصی پس از دو سال و اجرای «غروب روزهای اول پاییز» نیز در حوزه هنری، بدون حمایتهای تبلیغاتی صورت گرفت.
درباره نمایش «بزار یه امشب بگذره» وضعیت کمی متفاوت بود. نمایش بسیار سریع وارد چرخه اجرا شد و تالار قشقایی در سال 93 میزبانی نمایش را به عهده گرفت. به گفته حفیظ‌الله رفیعی با خبرگزاری تسنیم، نمایش با حمایت انجمن تحت مدیریت او رنگ اجرا در تئاتر شهر را دید. نمایش مریم فتحی و علی برجی بعدتر در نیاوران دوباره روی صحنه رفت.
مدیریت حفیظ‌الله رفیعی و عدم‌حمایتش از نمایشهای موفق جشنواره مقاومت همواره با یک بهانه همراه بود: نبود سالن نمایش. جشنواره پانزدهم مقاومت با تمام کش و قوسهایش به یک مساله روشن منجر شد و آن هم ناتوانایی حفیظ‌الله رفیعی در مدیریت یک جشنواره بود. در حالی که او دو سال مهلت داشت یک جشنواره با اولویتهای مشخص برگزار کند، در اواسط تابستان 1394، در نشست خبری جشنواره می‌شد به راحتی درک کرد او جز شکل جدید جشنواره، هیچ برنامه‌ای ندارد و کاری نکرده است. در نتیجه در کمتر از یک ماه حسین پارسایی دبیری جشنواره را به عهده گرفت و جشنواره پانزدهم نه طبق برنامه پارسایی؛ بلکه براساس مدل رفیعی برگزار شد. پارسایی یک سال نمایش با تعداد صندلی مناسب ساخت، برندگان جشنواره در بهترین سالنهای تهران بلافاصله روی صحنه رفتند و حتی نمایش برگزیده، جایزه نمایشنامه‌نویسی فجر را نیز از آن خود کرد.
با رفع شدن بهانه سالن، باز نمایش موفق جشنواره چهاردهم سهمی از سالن سرو نداشت و مهدی شریف‌زاده ایرانشهر را انتخاب کرد که از قضا دو دبیر سابق جشنواره، مسافرآستانه و پارسایی، عضو شورای هنری آن هستند.
2- «من خیال تو نیستم» نام نمایشی است که این روزها در سالن «ناظرزاده» تماشاخانه ایرانشهر به روی صحنه می‌رود. این نمایش روایتی عاشقانه از روزهای دفاع مقدس است. نمایش برای معرفی خود ابزار مناسبی در دست نداشته است. قوانین جدید تماشاخانه ایرانشهر موجب شده است، این گروه نمایشی نتواند خارج از چارچوب سایت تیوال اقدام به جذب مخاطب کند.
قوانین جدید با نظارت مستقیم دو دبیر سابق جشنواره مقاومت پدید آمده است؛ دو دبیری که به صراحت می‌توان اختلافشان با حفیظ‌الله رفیعی را شاهد بود، این روزها همراه و همگام او شده‌اند. فروش پایین نمایش نیز که عواملی بیرونی چون ناتوانایی در تبلیغ و عوامل داخلی چون نداشتن ستاره سینمایی در این امر شریک بوده است، شورای هنری را برآن داشته تا نمایش «من خیال تو نیستم» را از چرخه فروش خارج کنند.
شریف‌زاده،کارگردان نمایش در گفتگو با تسنیم گفته است: «پس از اجرای ما در جشنواره تئاتر مقاومت تمام کارشناسان و منتقدان، اثر را پسندیدند و قول دادند یک ماه پس از آن جشنواره اجرای عموم برویم؛ اما دو سال و نیم گذشت و هیچ نشد. اکنون با پیگیریهای خودم و با حمایتهای حسین پارسایی و مجید رجبی معمار امکان اجرای عمومی در ایرانشهر فراهم شد.»
نکته‌ای که از این سخن برداشت می‌شود کنار کشیدن رفیعی از حمایت از نمایشی است که در تمام محافل و نشستها از آن به عنوان موفقیت دوران مدیریتش نام می‌برد. در بیلانهای کاریش و اعلام آن به مدیران بالادستی خود بهره می‌برد و همه چیز را به نام خود می‌زند. شاید اگر نمایش با استقبال مخاطب روبرو می‌شد و اجرا تمدید می‌شد، رفیعی سریعاً آن را محصول دوران خود معرفی می‌کرد؛ همانند نمایش «بزار یه امشب بگذره» که مدام از آن نام می‌برد.
نویسنده نمایش «من خیال تو نیستم» می‌گوید: «کاری با من کردند که از کرده خودم پشیمان شدم. یک نفر یک هزارتومانی از این نمایش حمایت نکرد. هیچ تبلیغاتی به ما اختصاص ندادند... من اینجا باید به بچه‌ها دستمزد بدهم و برای زحمت بچه‌ها قرارداد بسته‌ام. قرار بر حمایت و تبلیغ این کار بود؛ قرار بود در تلویزیون نمایش را معرفی کنند و به ما بیلبورد بدهند؛ اما هیچ‌کدام عملی نشده است.»
شریف‌زاده در گفتگویش نقبی به دیگر هنرمندانی می‌زند که به سبب رفتارهای متضاد مدیران حامی تئاتر دفاع‌مقدس، عطای این ژانر را به لقایش بخشید. نمونه بارز این هنرمند، علی مهران است که در گفتگو با تسنیم اظهارنظرهای قابل توجهی درباره رفیعی و مدیریتش داشت. وی در رابطه با بنیاد فرهنگی روایت و انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس به تسنیم گفته بود: «بنده در سال جدید با خودم عهد بستم که دیگر به عنوان کارگردان کار ارزشی روی صحنه نمی‌برم، بنده در چند سال اخیر در تئاتر انقلاب و دفاع مقدس فعالیت‌های زیادی کردم؛ اما متأسفانه هر بار از طرف همین نهادهای به اصطلاح متولی ضربه‌های سنگینی هم خودم و هم گروه خوردیم. متأسفانه علی رغم علاقه و اعتقادم بر اجرای تئاتر دفاع مقدس با دلیل شرایط بدی که به ویژه بنیاد فرهنگی روایت برای این عرصه درست کرده است، نمی‌توانم فعالیت کنم. متأسفانه برخی از این نهاد به شکل‌های مختلف حق هنرمند را می‌خورند، از بنیاد روایت گرفته تا دیگر نهادهایی که تنها شعار حمایت از تئاتر انقلاب و دفاع مقدس را می‌دهند.»
حال در این وانفسا که بنیاد روایت به عنوان متولی جریان تئاتر دفاع مقدس همچون مانعی بلند عمل می‌کند و بودجه مناسبش را به شکل مبهم هزینه چیزی جز تئاتر می‌کند؛ باید دید آیا دو حسین تئاتر ایران نیز در این بازی شریک می‌شوند، آن هم زمانی که در همان ایرانشهر نمایشی از فرزند حسین مسافر آستانه روی صحنه رفته است.
*ابر و باد و مه و خورشید و فلک در کارند تا تو نان به کف آری و به غفلت نخوری
انتهای پیام/