اسناد برنامه‌ای و حتی چشم‌انداز ۲۰ ساله باید براساس «الگو» تدوین شود
با توجه به تأکید رهبر انقلاب به نمایندگان مجلس، درباره اهمیت فوق‌العاده برنامه ششم و لزوم برنامه‌ریزی بر مبنای الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، خبرگزاری تسنیم بیانات بسیار مهم ایشان در نشست اندیشه‌های راهبردی را بازنشر می‌نماید.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، رهبر معظم انقلاب طی سه ماه گذشته حداقل سه نوبت درمورد اهمیت برنامه ششم توسعه، به نمایندگان منتخب ملت تذکر داده‌اند؛ که نشان از حساسیت بالای این برنامه است. از سوی دیگر عدم توجه به مؤلفه‌های بومی و شاخصهای الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، ناکارآمدی نظام برنامه‌ریزی توسعه‌گرا را سبب شده؛ چنان‌که حتی صدای خود برنامه‌ریزان توسعه‌گرا نیز به اعتراض برخاسته است. محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی، که مسئولیت این نوع برنامه‌ریزی را در دولت فعلی بر عهده دارد، خود در گفتگویی درباره آسیب‌شناسی برنامه‌های توسعه اعتراف کرد که برنامه‌ریزی توسعه‌گرای 70 ساله در ایران، کشور را حتی به مرزهای توسعه یافتگی نیز نزدیک نکرده است. (ایرنا – 18 مهر 94)
کارشناسان مهمترین دلیل معطل ماندن و کم‌خاصیت بودن برنامه‌های توسعه طی 70 سال اخیر را «عدم توجه به مؤلفه‌های بومی» و تبعیت کورکورانه از مدلهای توسعه غربی می‌دانند.
به این ترتیب اهمیت توجه به شاخصهای اسلامی و پیشرفت در تدوین برنامه توسعه ششم بسیار حیاتی به‌نظر می‌رسد؛ لذا خبرگزاری تسنیم، چکیده بیانات بسیار مهم رهبر معظم انقلاب را در تاریخ 1389/09/10 در نشست «اندیشه‌های راهبردی» با موضوع الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، بازخوانی می‌نماید. مشروح سخنان ایشان را می‌توانید {اینجا} ببینید.
*********************************
** تبیین مفاهیم «الگو»؛ «پیشرفت»؛ «اسلامی»و «ایرانی»
مفهوم پیشرفت، براى ما مفهوم روشنى است. ما «پیشرفت» را به‌کار می‌بریم و تعریف می‌کنیم که مقصود ما از پیشرفت چیست. درخصوص ایرانى بودن الگو، علاوه بر آنچه که دوستان گفتند؛ که خوب؛ شرائط تاریخى، شرایط جغرافیایى، شرایط فرهنگى، شرایط اقلیمى، شرایط جغرافیاى سیاسى در تشکیل این الگو تأثیر می‌گذارد - که قطعاً اینها درست است - این نکته هم مطرح است که طراحان آن، متفکران ایرانى هستند؛ این کاملاً وجه مناسبى است براى عنوان ایرانى؛ یعنى ما نمی‌خواهیم این را از دیگران بگیریم؛ ما می‌خواهیم آنچه را که خودمان لازم می‌دانیم، مصلحت کشورمان می‌دانیم، آینده‌مان را می‌توانیم با آن تصویر و ترسیم کنیم، این را در یک قالبى بریزیم. بنابراین، این الگو ایرانى است. از طرف دیگر، «اسلامى» است؛ به‌خاطر اینکه غایات، اهداف، ارزشها و شیوه‌هاى کار، همه از اسلام مایه خواهد گرفت؛ یعنى تکیه ما به مفاهیم اسلامى و معارف اسلامى است. ما یک جامعه اسلامى هستیم؛ یک حکومت اسلامى هستیم و افتخار ما به این است که می‌توانیم از منبع اسلام استفاده کنیم. خوشبختانه منابع اسلامى هم در اختیار ما وجود دارد؛ قرآن هست، سنت هست و مفاهیم بسیار غنى و ممتازى که در فلسفه ما و در کلام ما و در فقه ما و در حقوق ما وجود دارد. بنابراین «اسلامى» هم به این مناسبت است.
الگو هم نقشه جامع است. وقتى می‌گوییم الگوى ایرانى - اسلامى، یعنى یک نقشه جامع. بدون نقشه جامع، دچار سردرگمى خواهیم شد؛ همچنان‌که در طول این سى سال، به حرکتهاى هفت و هشتى، بى‌هدف و زیگزاگ مبتلا بودیم و به این در و آن در زدیم. گاهى یک حرکتى را انجام دادیم، بعد گاهى ضد آن حرکت و متناقض با آن را - هم در زمینه فرهنگ، هم در زمینه اقتصاد و در زمینه‌هاى گوناگون - انجام دادیم! این به‌خاطر این است که یک نقشه جامع وجود نداشته است. این الگو، نقشه‌ى جامع است؛ به ما می‌گوید که به کدام طرف، به کدام سمت، براى کدام هدف داریم حرکت می‌کنیم. طبعاً همین‌طور که دوستان گفتند، وضعیت مطلوب باید تصویر شود و چگونگى رسیدن از وضع موجود به آن وضع مطلوب هم بایستى بیان شود.
یقیناً سؤالات زیادى مطرح خواهد شد؛ این سؤالات بایستى دانسته شود. یکى از آقایان اینجا گفتند چهار هزار سؤال وجود دارد؛ این خیلى خوب است. این سؤالها شناخته شود؛ دانسته شود. این حرکت بایست در مجموعه نخبگانى ما به‌وجود بیاید. سؤالها مطرح شود؛ به این سؤالها پاسخ داده شود؛ این حرکت طولانى‌مدت است.
البته اینکه ما می‌گوییم ایرانى یا اسلامى، مطلقاً به این معنا نیست که ما از دستاوردهاى دیگران استفاده نخواهیم کرد؛ نه، ما براى به‌دست آوردن علم، هیچ محدودیتى براى خودمان قائل نیستیم. هر جایى که علم وجود دارد، معرفتِ درست وجود دارد، تجربه صحیح وجود دارد، به سراغ آن خواهیم رفت؛ منتها چشم‌بسته و کورکورانه چیزى را از جائى نخواهیم گرفت. از همه آنچه که در دنیاى معرفت وجود دارد و می‌شود از آن استفاده کرد، استفاده خواهیم کرد.
بنابراین کار متعلق به اشخاص و مقامات نیست؛ کار متعلق به بنده نیست؛ این کارِ همه است. همه ما در زمینه این کارى که دارد انجام می‌گیرد، مسئولیت داریم. هرکدام به‌قدر توانایى‌هاى خودمان، ظرفیتهاى خودمان، سعه و شعاع قدرتى که در اختیار ما هست، در این زمینه مسئولیم؛ که باید ان‌شاءاللَّه دنبال کنیم. این یک مطلب.
** «الگو» زودبازده نیست / اسناد بالادستی، اسناد برنامه‌ای و حتی چشم‌انداز 20 ساله باید براساس «الگو» تدوین شود
مطلب بعدى این است که محصول این کار، زودبازده نیست. ما با توجه به این نکته، وارد این قضیه شدیم. البته بعضى از آقایان طرحها و پیشنهادهایى براى محصول زود هم مطرح کردند، ایرادى هم ندارد؛ لیکن آن چیزى که مورد نظر ماست، جز در بلندمدت و با یک نگاه خوشبینانه در میان‌مدت، به دست نخواهد آمد؛ این یک کار طولانى است. اگر ما توانستیم به حول و قوه الهى، در یک فرایند معقول، به الگوى توسعه اسلامى - ایرانىِ پیشرفت دست پیدا کنیم، این یک سند بالادستى خواهد بود، نسبت به همه اسناد برنامه‌اى کشور و چشم‌انداز کشور و سیاستگذارى‌هاى کشور. یعنى حتّى چشم‌اندازهاى بیست‌ساله و ده‌ساله که در آینده تدوین خواهد شد، باید بر اساس این الگو تدوین شود؛ سیاستگذارى‌هایى که خواهد شد - سیاستهاى کلان کشور - باید از این الگو پیروى کند و در درون این الگو بگنجد. البته این الگو، یک الگوى غیرقابل انعطاف نیست. آنچه که به‌دست خواهد آمد، حرف آخر نیست؛ یقیناً شرایط نوبه‌نوى روزگار، ایجاد تغییراتى را ایجاب می‌کند؛ این تغییرات باید انجام بگیرد. بنابراین الگو، یک الگوى منعطف است؛ یعنى قابل انعطاف است؛ هدفها مشخص است؛ راهبردها ممکن است به حسب شرائط گوناگون تغییر پیدا کند و حک و اصلاح شود. بنابراین ما در این قضیه هیچ دچار شتابزدگى نخواهیم شد. البته شتاب معقول باید وجود داشته باشد؛ لیکن شتابزده نخواهیم شد و ان‌شاءاللَّه با حرکت صحیح و متینى پیش خواهیم رفت.
انتهای پیام / *