سرنوشت دریاچه ارومیه در انتظار تنها خلیج دریای خزر/ خلیج گرگان رو به نابودی

به گزارش خبرگزاری تسنیم از گرگان، خلیج گرگان تنها خلیج دریای خزر در مرزهای سیاسی کشور ما است و در سال 1354 به همراه تالاب میانکاله و لپوی زاغمر به‌عنوان نخستین مجموعه تالاب بین‌المللی جهان در فهرست تالاب‌های کنوانسیون رامسر به ثبت رسیده است.

این خلیج همچنین زیستگاه و محل تخم‌گذاری بسیاری از گونه‌های بومی دریای خزر از جمله ماهیان خاویاری است که ارزش اقتصادی زیادی برای ایران دارند و آرام بودن آب خلیج نیز شرایط مناسبی برای آن به عنوان یک تفریحگاه دریایی ایجاد کرده است.

متاسفانه اکنون شاهد نابودی تدریجی و البته سریع این خلیج هستیم و مهم‌ترین مشکل این خلیج، پسروی آب آن به سمت دریا و کاهش شدید عمق آب آن است.

اقتصاد مردمان زیادی در غرب استان گلستان و شرق استان مازندران به این خلیج وابسته است و نابودی آن، پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی زیاد و خطرناکی مانند مهاجرت گسترده مردم منطقه و عواقب آن را در برخواهد داشت.

اکوسیستم منطقه وابسته به خلیج گرگان

رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان بندرترکمن در گفت‌وگو با تسنیم درباره اهمیت خلیج گرگان گفت: اکوسیستم این منطقه وابسته به خلیج گرگان است و این خلیج سالانه میزان انواع پرندگان مهاجر مانند قو، فلامینگو، غازها و مرغابی‌ها است.

علی بیانی افزود: در این خلیج فوک خزری زیست می‌کند و انواع ماهی‌ها برای صید صیادی وجود دارد و پوشش گیاهی مناسب این منطقه نیز مناسب برای گردشگران است.

وی با اشاره به پسروی آب خلیج گرگان اظهار کرد: این پسروی در سواحل استان گلستان به علت کم شیب بودن ساحل، زیاد و بسته به توپوگرافی منطقه متفاوت بوده به صورتی که در برخی نقاط تا 500 متر رسیده است.

رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان بندرترکمن سختی دسترسی به دریا برای صیادان، باتلاقی شدن ساحل برای گردشگران و از همه مهم‌تر کاهش ذخایر ماهیان دریایی را از مهم‌ترین تأثیرات کم شدن آب خلیج گرگان می‌داند.

بیانی اظهار کرد: بسته شدن سدها بر مسیر رودخانه‌ها که منتهی به دریا می‌شود خشکسالی چند سال اخیر و کاهش نزولات آسمانی که سبب خشکی حوزه آبخیز شده و کاهش آبدهی رود ولگا در روسیه که 70 تا 90 درصد آب خزر را تأمین می کند از مهم‌ترین دلایل کاهش آب دریا بوده است.

براساس اعلام کارشناسان محیط زیست میزان رسوب‌گذاری از سمت ایران در دریای خزر بسیار بالاست که این رسوب‌گذاری از طریق فرسایش و شسته شدن خاک از طریق کشاورزی ایجاد و رسوب‌های ایجاد شده، از طریق رودخانه‌ها به خلیج گرگان منتقل می‌شود و ورود حجم وسیعی از فاضلاب‌های تصفیه شده و نشده به خلیج نیز در ایجاد این رسوب‌گذاری بی‌تاثیر نبوده است.

علاوه بر عامل رسوب‌گذاری، کاهش آب دریای خزر به علت‌های مختلف و خشکسالی‌های پیاپی در ایران و کاهش میزان روان آب‌ها نیز می‌تواند از عوامل بالقوه و موثر در کاهش آب خلیج گرگان و پسروی آن باشد.

خلیج گرگان اولویت‎ نخست محیط زیست استان گلستان

معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست گلستان نیز با اشاره به وضعیت خلیج گرگان و پسروی آب این خلیج گفت: باید در خصوص ساماندهی خلیج گرگان و توسعه استان به خصوص در این مناطق مطالعات جامع انجام شود و در حال حاضر راهکار مشخصی برای نجات خلیج گرگان وجود ندارد چون مطالعه‌ای انجام نشده است.

امید روشن گفت: برای لایروبی یا ایجاد کانال موقت یا پمپاژ آب به خلیج گرگان نیازمند 500 میلیارد ریال هزینه است که باید از طریق استانداری گلستان برای این کار تخصیص اعتبار لازم انجام شود.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان گلستان هم درجلسه با خبرنگاران موضوع خلیج گرگان را یکی از اولویت‌های محیط زیست استان دانست و اظهار کرد: رسوبات در دهنه خلیج گرگان افزایش یافته و با توجه به کم شدن ورودی آب و پس روی آب دریا، بخش غربی خلیج گرگان خشک شده و آب تا عمق یک متر در این خلیج کاهش یافته است.

مهاجر با اشاره به وسعت حدود 4 هزار هکتاری خلیج گرگان افزود: این وضعیت آثار مخرب فراوانی دارد و این منطقه که محل تخم‌ریزی ماهیان خاویاری بوده از بین می‌رود و موضوع گردشگری در این منطقه آسیب می‌بیند.

تشکیل کمیته نجات خلیج گرگان

وی با اشاره به اینکه هم‌اکنون بخش‌های غربی خلیج گرگان به صورت کامل خشک شده اظهار داشت: اگر به صورت جدی به وضعیت خلیج گرگان توجه نشود سرنوشتی حتی بدتر از دریاچه ارومیه در انتظار آن خواهد بود.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان گلستان گفت: کمیته نجات خلیج در کشور و استان گلستان تشکیل شده و تمهیدات کوتاه مدت، بلندمدتی تهیه شده که نیازمند تخصیص اعتبارات لازم است.

مهاجر گفت: در سفر معاون رئیس جمهور طرح کوتاه مدت لایروبی این کانال به طول 3 متر و 4 کیلومتر به تصویب رسید که بیش از 10 میلیارد تومان هزینه نیاز دارد و نوبخت معاون رئیس جمهور در مرحله نخست با 5 میلیارد اعتبار برای آن موافقت کرد.

انتهای پیام/