از الهام تا داستان در زندگی آقای غین

خبرگزاری تسنیم، محمد امین اکبری:

اهالی بنیاد سینمایی فارابی، او را در کسوت «مدیریت حوزۀ اقتباس» بنیاد می‌شناسند. کمتر فیلم‌نامه‌نویسی هست که خود، دستی بر آتش داستان داشته باشد و به عنوان «نویسندۀ حرفه‌ای»، در میان اهالی ادبیات، فعالیت کند، اما «مصطفی جمشیدی»، به حق توانسته است در این هر دو حوزه موفق عمل کند.

نویسندۀ پنجاه‌وپنج سالۀ «بازیافته‌های شهر دلتنگ» که در رشتۀ حقوق تحصیل کرده است، این بار با زبان و قلم توانمند خود، داستانی آفریده است میان حقیقت و خیال. «الهامات پیرامون زندگی آقای غین»، داستان بلندی است پیرامون شخصیتی موهوم و معلق میان وهم و واقعیت به نام «علی‌غار». داستان، در روستایی دورافتاده به نام «صوفیان»، در دامنۀ زاگرس شکل گرفته است که می‌تواند نماینده‌ای باشد برای همۀ مکان‌ها و مخاطب را در همذات‌پنداری با داستان، یاری کند. نویسنده که خود در نقش راوی در داستان حضور دارد، در بستر نقل‌قول‌های دو معلم که برای تدریس، مهمان روستا شده‌اند و شایعات پیرامون افسری که پس از جنایات خود، به کوه‌های آن حوالی گریخته است، داستانش را شکل داده است. در آغاز کتاب، شخصیت‌های روستا، هر یک با گویش و ویژگی‌های شخصیتی خاص خود که جمشیدی در پرداخت آن‌ها به شدت موفق بوده است، به خواننده معرفی می‌شوند و تصورات خود را دربارۀ علی‌غار، بیان می‌کنند. این شخصیت‌ها، هر کدام گوشه‌ای از شخصیت این قهرمان گمشدۀ داستان را روشن می‌کنند و خود، تمام‌عیار به ایفای نقشی در خور یک شخصیت فرعی خلاق و بدیع می‌پردازند و صحنه را ترک می‌کنند.

زبان و نثر این کتاب، بی‌شک یکی از برجسته‌ترین ویژگی‌های آن است. توجه به لهجۀ کمترشنیده‌شدۀ مردم روستا که گویا آفریدۀ خود نویسنده است، منجر به خلق فضایی آرکئیک شده که چنان مه، مخاطب را در میان می‌گیرد، او را از زمان و مکان فعلی‌اش جدا می‌کند و به سال‌های دور دهۀ 40 می‌برد. این نثر گرچه در ابتدا ممکن است کمی سخت‌خوان به نظر بیاید، اما اگر مخاطب حوصله کند و به زیبایی‌ها و پیچیدگی‌هایش دل بدهد، بسیار دلنشین خواهد بود. استفاده از تکنیک جریان سیال ذهن نیز که به صورت کاملاً آگاهانه و همگون با فضای این داستان بلند صورت گرفته، به خدمت نویسنده درآمده تا صورت معماوارتری به اثر خود بدهد.

چنان که جمشیدی در دیگر آثار خود همچون «شنیدن آوازهای مغولی» و «معبر به آخرالزمان» به مقولۀ انسان‌شناسی و اصالت روح پرداخته است، مخاطب در این کتاب نیز، با نگاه انسان‌شناسانه و ارزش‌محور او مواجه می‌شود. توصیفات او تلاش دارند از ظواهر بگذرند و به عمق وجود شخصیت‌ها راه پیدا کنند. هم از این روست که مخاطب، در راه کشف چند و چون وقایع داستان و یافتن کلید معماها، با عالمی گسترده که درون شخصیت‌ها شکل گرفته است، روبرو می‌شود و این شاید خود، ارزشمندترین هدیه‌ای باشد که تازه‌ترین اثر مصطفی جمشیدی به مخاطبش می‌بخشد. پیوند با انقلاب اسلامی و آرمان‌های ماندگار آن نیز، از دیگر مشخصه‌های مشترک این کتاب با دیگر آثار اوست که همواره دغدغۀ پرداختن به این یادگار حضرت امام (ره) را داشته است.

انتشارات شهرستان ادب، «الهامات پیرامون آقای غین» را در 142 صفحه به چاپ رسانده است.

انتهای‌پیام/