سلامت دهان و دندان قربانی گرانی

به گزارش گروه رسانه های خبرگزاری تسنیم،  شاخص‌های سلامت بهداشت دهان و دندان در ایران چندان مطلوب نیست. در کشور فقط یک درصد جمعیت در سنین 34 تا 45 سال دهان سالم و بدون دندان پوسیده دارند و سالانه حدود دومیلیون و 200هزار دندان کشیده می‌شود. پس با این تفاسیر می‌توان از وضعیت بهداشت دهان و دندان کشور به بروز بسیاری از بیماری های گوارشی، لثه، قلبی و عروق، پوکی استخوان و... پی برد. آنچه در این مجال مورد بحث قرار می‌گیرد نه درمان های زیبایی و به اصطلاح لوکس دندانپزشکی با جامعه هدف کوچک،‌ بلکه درمان های رایج مرتبط با حداقل‌های سلامت عمومی دهان و دندان کل جامعه است.

در کتاب های مرجع دندانپزشکی عنوان شده که ضروری است هر فردی به صورت بالینی هر شش ماه یک بار به وسیله دندانپزشک، دندان های خود را معاینه کند، اما این امر در ایران به این گونه نیست و تا هنگامی که فرد با مشکلی در زمینه بهداشت دهان و دندان رو به رو نشود، به دندانپزشک مراجعه نمی‌کند. این در حالی است که اگر افراد در دوره های مشخص مورد معاینه قرار گیرند، در همان مراحل نخستین، دندانپزشک بیماری ساده دندان را تشخیص می دهد و پس از آن درمان بسیار راحت خواهد بود و هزینه پرداختی نیز کمتر می شود. هنگامی که درد دندان آغاز می شود و فرد به دندانپزشک مراجعه می‌کند، در واقع دندانپزشک در مرحله پایانی و نهایی مشکل قرار می گیرد و به همین دلیل باید درمان‌های گسترده‌ای را روی دندان انجام دهد و این امر برای بیمار هزینه‌های بسیاری دارد.

کم‌وکاستی‌ها در رعایت بهداشت دهان‌ودندان

متاسفانه درباره پیشگیری و رعایت بهداشت به دلیل فرهنگ غالب و نادرستی در کشور ما مردم پس از ایجاد مشکل، به دنبال راه حل آن هستند،‌ از این رو مراجعه مردم و توجه بیشتر آنها به بخش درمان است تا مراقبت‌های پیشگیرانه. بنابراین به نظر می‌رسد در حوزه پیشگیری آن‌چنان که باید به این مساله اهمیت داده نشده است. امروزه اگر چه ممکن است سطح استفاده از وسایل بهداشت دهان و دندان همچون مسواک، خمیر دندان، دهانشویه و... نسبت به گذشته بیشتر شده باشد، اما عدم توجه جدی به آموزش‌ها و یادگیری‌های ناقص باعث شده تا جهش و پیشرفت را در زمینه بهبود شاخص پوسیدگی دندان افراد نداشته باشیم. به طور قطع به همین دلیل است که با وجود افزایش مراکز آموزشی، دانشکده های دندانپزشکی، دندانپزشکان و مراکز درمانی، آنچه افزایش پیدا کرده خدمات درمانی است و نه خدمات بهداشتی و پیشگیری. به دلیلی گران بودن خدمات و درمان‌های دندانپزشکی و عدم پوشش مناسب بیمه‌ای این خدمات، در حوزه درمان‌های پزشکی، درمان دندانپزشکی جزو درمان‌های گران‌قیمت محسوب می‌شود. بنابر بررسی‌های انجام شده در حال حاضر هزینه خدمات دندانپزشکی، رتبه سوم هزینه‌های درمان را به خود اختصاص داده است. سهم این خدمات از بازار خدمات سلامت حدود 15 درصد است، به طوری که خدمات دندانپزشکی پس از خدمات بستری و دارویی، پرهزینه‌ ترین خدمات پزشکی هستند. با وجود این، خدمات دندانپزشکی در ایران، علاوه بر سطح کیفی مناسب، از نظر هزینه هم اختلاف چشمگیری با خدمات مشابه در سایر کشور‌ها دارد. باید دانست دهان به طور طبیعی حاوی باکتری است. معمولا رعایت بهداشت مناسب دهانی مانند مسواک زدن و نخ دادن کشیدن می‌تواند این باکتری‌ها را تحت کنترل داشته باشد. بزاق نیز یک عامل دفاعی بر ضد باکتری و ویروس‌هاست. بزاق حاوی آنزیم‌هایی است که باکتری‌ها را با شیوه‌های مختلف نابود می‌کند. اما باکتری‌های مضر گاهی از کنترل خارج می‌شوند و به بیماری پریودنتیت، عفونت وخیم بافت‌های اطراف دندانی و لثه‌ها، منجر می‌شود. هنگامی که لثه‌ها سالم است، باکتری‌های دهان وارد جریان خون نمی‌‌شوند. اما بیماری لثه امکان ورود باکتری را به درون جریان خون فراهم می‌کند. گاهی درمان‌های تهاجمی در دهان و دندان نیز باعث می‌شود که باکتری‌ها به درون جریان خون وارد شوند؛ داروها و درمان‌هایی که جریان بزاق را کاهش می‌دهند یا تعادل طبیعی باکتری‌ها در دهان را به هم می‌زنند، ممکن است به تغییرات دهانی منجرشوند که وارد شدن باکتری را به جریان خون ساده‌تر می‌کنند.

95درصد ایرانی‌ها بهداشت دهان‌ودندان را رعایت نمی‌کنند

بر اساس بررسی های انجام شده هر کودک ایرانی حداقل دو دندان پوسیده دارد که نشان دهنده رشد شاخص پوسیدگی در بین کودکان است. باید وزارت بهداشت درباره ترویج فرهنگ بهداشت دهان و دندان برنامه‌ جامعی را عملیاتی کند. با توجه به اینکه بیمه‌ها در پوشش خدمات دندانپزشکی سلیقه‌ای عمل می‌کنند به نظر می‌رسد افزایش سطح مواد بهداشتی در این زمینه اثر گذارتر باشد. در بحث دندانپزشکی نیز درمان گوی سبقت را ربوده است و به جای رعایت اصول بهداشتی تمام برنامه‌ها در بخش درمان انجام می‌شود. با توجه به بالا بودن هزینه‌های درمان در بخش دندانپزشکی به نظر می‌رسد توجه به اصول بهداشتی و رعایت سلامت بهداشتی دندان ها راهکار مناسبی است. با بررسی کم و کیف رعایت بهداشت دهان و دندان در ایران باید به این امر اذعان داشت که 95درصد از مردم ایران بهداشت دهان و دندان را رعایت نمی‌کنند و بسیاری از افراد تمایلی به مسواک زدن ندارند و روش صحیح مسواک زدن را نمی‌دانند. در این بین بیمه دندانپزشکی در کشور وجود ندارد و هزینه‌های دندانپزشکی یکی از گران‌ترین هزینه‌های پزشکی است. خدمات بیمه ای کشور برای دندانپزشکی شامل موارد محدود و اولیه است. با این نوع خدمات محدود نمی توان انتظار ارتقای فرهنگ رعایت بهداشت و دندان کشور را داشت. باید دانست حوزه بهداشت دهان و دندان کشور در حوزه نیروی انسانی دچار چالش است، به گونه‌ای که متاسفانه 25 درصد جمعیت کشور در روستاها به خدمات دندانپزشکی دسترسی ندارند و می‌توان گفت نیروی انسانی در حوزه دندان در هیچ سطحی در روستاها وجود ندارد.

نقش بیمه‌ها در افزایش چکاپ‌ها

همگان جمله «پیشگیری بهتر از درمان است» را شنیده‌اند، اما در جامعه ما چندان به چکاپ توجه نمی‌شود و چیزی به نام پرونده سلامت و مراجعه بیمار قبل از بروز بیماری وجود ندارد. این در حالی است که در 50 درصد از مشکلات دندان و دهان، فرد به هیچ عنوان اطلاعی از بیماری خود ندارد و البته با چکاپ‌های دوره‌ای می‌توان از این مشکلات جلوگیری کرد یا با شناسایی به موقع آن با صرف هزینه‌های کمتری نسبت به درمان اقدام کرد. اخیرا وزارت بهداشت به دنبال تشکیل پرونده سلامت است، اما این نگاه پیشگیرانه در بیمه‌های پایه و تجاری وجود ندارد. اغلب وزارتخانه‌ها و سازمان‌های بزرگ دولتی و غیردولتی به دنبال بیمه مکمل درمان برای کارکنان خود هستند، اما متاسفانه هزینه‌های این حوزه در جایی که باید هزینه نمی‌شود. در صورتی که پرونده سلامت در سطح بیمه‌های پایه و تجاری اجرایی شود، بی‌تردید به نفع همگان خواهد بود. یک عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس درباره خدمات بیمه ای در سلامت بهداشت دهان و دندان می گوید: هم اکنون اختصاص خدمات بیمه ای به بخش دهان و دندان فقط شامل کشیدن دندان می شود. این در حالی است که ارتقای بهداشت دهان و دندان در کشور نیازمند خدمات رسانی های فراوان است. بشیر خالقی با بیان اینکه هزینه ها در حیطه دهان و دندان سرسام آور است،‌ می افزاید: ‌باید با تمرکز بر مسائل بهداشتی بتوان به ارائه خدمات بهداشت و درمان پرداخت، در غیر این صورت بیمه ها خدمات سرسام آور دندانپزشکی را پوشش نمی دهند. در این شرایط برای انجام خدمات تخصصی در حوزه بهداشت دهان و دندان باید بیمه ها با تقبل هزینه در پی ارتقای این فرهنگ در جامعه باشند. به گفته او در شعارهای بهداشتی از مقوله پیشگیری به عنوان یک سرمایه در امر سلامت یاد می شود. برای ارتقای فرهنگ بهداشت دهان و دندان در کشور می توان به وسیله ارائه خدمات در بخش پیشگیری به فعالیت پرداخت. هنوز در کشور ما برای تحقق اهداف به عنوان مرجع اقدامی انجام نشده است. با بررسی شرایط موجود باید به این امر اذعان داشت که ارتقای خدمات بیمه ای برای سلامت دهان و دندان محقق نخواهد شد. این عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در پاسخ به سوالی مبنی بر الزام بیمه تکمیلی برای سهولت در اخذ خدمات در حوزه بهداشت و درمان کشور می‌گوید: در نحوه خدمات بیمه ای و نوع بیمه تکمیلی تبعیض هایی مشاهده می شود. حتی بسیاری از وزارت‌خانه ها از طریق بیمه تکمیلی بخشی از هزینه ها را پرداخت می کنند. خالقی تاکید می‌کند: در سال 61 تربیت بهداشت‌یار دهان و دندان در کمیسیون بهداشت و درمان تصویب شد. این بهداشت‌یاران با مراجعه به روستاها و حاشیه شهرها در زمینه مسائل پیشگیری در حوزه دهان و دندان به فعالیت م ی پرداختند. اما این امر بعد از گذشت مدتی از کنترل خارج شد و هم اکنون هر یک از بهداشت‌یاران دهان و دندان به عنوان دندانپزشک به فعالیت می‌پردازند. باید در سبد هزینه‌های خانواده سهم سلامت دهان و دندان لحاظ شود. سلامت دهان و دندان با سلامت قلب و عروق، سلامت روانی و سلامت عمومی بدن رابطه تنگاتنگ دارد. خانواده‌ها باید از همان ابتدا سهمی از مخارج خانواده را برای سلامت دهان و دندان خود و فرزندانشان اختصاص دهند و این سهم بیشتر در پیشگیری هزینه خواهد شد و به این ترتیب از خدمات تخصصی و پرهزینه دندانپزشکی در آینده جلوگیری می شود.

منبع: آرمان

انتهای پیام/