ترکیه، سرزمین کودتاها در تاریخ معاصر

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از پایگاه خبری العهد، ترکیه در تاریخ معاصر و به عبارت دقیق تر در طول پنج دهه گذشته کودتاهای بسیاری را تجربه کرده است که اولین مورد آن در تاریخ بیست و هفتم می 1960 اتفاق افتاد، زمانی که کودتای نظامی موجب سرنگونی دولت دموکراتیک منتخت و رئیس جمهور کشور شد.

«کمال آتاتورک» در اکتبر 1923 ترکیه جدید را تاسیس و آنکارا را پایتخت این کشور اعلام کرد، حال آنکه در دوره حکومت عثمانی‌ها استانبول پایتخت بود.

در زمان آتاتورک دوره‌ای از تقدیس غرب‌گرایی و سکولاریسم به شکل تمام عیار در ترکیه حاکم شد و  مردم از پوشیدن لباس‌های سنتی منع شدند و  مدارس دینی تعطیل شد.

همزمان با این تحولات دادگاه‌های شرعی لغو  و استفاده از حروف عربی ممنوع و حروف لاتین جایگزین آن شد.

کودتای 1960

در آن زمان 38 افسر به ریاست ژنرال جمال گورسل با در دست گرفتن قدرت در کشور، 235 ژنرال و پنج هزار افسر از جمله رئیس ستاد ارتش را بازنشسته کردند و علاوه بر این فعالیت حزب دموکراتیک  متوقف شده و «عدنان مندریس» نخست وزیر وقت و تعدادی از وزیران را دستگیر و روانه زندانی در جزیره «یصی ادا» کردند.

پس از آن سه کودتای نظامی دیگر نیز به وقوع پیوست که به حیاست سیاسی و نیز اقتصادی کشور آسیب زده و زیان های بی سابقه ای را بر آن تحمیل کرد و محاکمه ظاهری برای رئیس جمهور و نخست وزیر برگزار شد که درنتیجه رئیس جمهور به حبس ابد و مندریس و فطین رشدی زورلو وزیر خارجه نیز به اعدام محکوم شده و حکم آنان در سپتامبر 1960 به اجرا در آمد.

کودتای 1971 و سرکوب‌های خونین و بی سابقه

یازده سال پس از نخستین کودتا ، دومین کودتا نظامی در دوازدهم مارس 1971 به وقوع پیوست و سپس در سال 1980 کودتای کنعان اورن رخ داد که اقدامات سرکوبگرانه بس سابقه سیاسی را به دنبال داشت و از معروف ترین کودتاهای تاریخ ترکیه به شمار می آید تا جایی که سرکوب خونین بی سابقه ای را رقم زد.

درآن زمان قانون اساسی به همه پرسی گذاشته شد  و و در نهم نوامبر همان سال  اورن رسما به عنوان هفتمین رئیس جمهور ترکیه قدرت را به دست گرفت و تا سال 1989 ریاست جمهوری را به دست داشت.

در سال 2014 وی به همراه تحسین شاهین فرمانده نیروی هوایی به دلیل دست داشتن در کودتای 1980 و به اتهام تغییر ساختار قانون اساسی به حبس ابد محکوم شدند.

کودتای 1997

در سال 1997 کودتای موسوم به کودتای سفید علیه دولت نجم الدین اربکان رخ داد که به کودتای پس از نوگرایی معروف شد.

پنج سال پس از آن در واکنش به کودتا حزب عدالت و توسعه شکل گرفته و در انتخابات سال 2002 پیروزی بزرگی را از آن خود کرد و جال اینکه این حزب نیز روز گذشته کودتای جدیدی را تجربه کرد که هنوز آثار و نتایج آن مبهم است.

انتهای پیام/