تشریح ۳ عامل اصلی کودتا در ترکیه/ اختلاف گولن و اردوغان بر سر چه بود؟

به گزارش خبرنگار سیاسی باشگاه خبرنگاران تسنیم «پویا»،‌ سعدالله زارعی کارشناس مسائل غرب آسیا در سخنرانی پیش از خطبه‌های نماز جمعه عبادی ــ سیاسی این هفته تهران اظهار کرد: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ترکیه جزو اولین کشورهایی بود که واکنش فعال و مثبتی را از حیث مردم نشان داد و کل جامعه ترکیه تحت تأثیر شدید انقلاب اسلامی قرار گرفت.

زارعی عنوان کرد: غربیها در صدد بودند یک اسلام ظاهری و یک جریان با همگرایی اردوغان و فتح‌الله گولن در ترکیه تشکیل دهند و در همین راستا حزب عدالت و توسعه در سال 2002 در ترکیه شکل گرفت.

این کارشناس مسائل غرب آسیا افزود: تصور غربیها این بود که با استفاده از ظرفیت اسلامگرایی، جریان وابسته به خود را در ترکیه که جریان شناخته شده فتح‌الله گولن بود، به قدرت رسانده و حزب عدالت و توسعه و اردوغان را آرام آرام از صحنه سیاسی ترکیه کنار زده و گولن را در ترکیه حاکم کنند.

وی با اشاره به اختلافات اردوغان و گولن تصریح کرد: اتحاد اردوغان و گولن که بر پایه شکل‌گیری حکومت شکل گرفته بود، استمرار پیدا نکرد و اولین اختلاف بین گولن و اردوغان در قالب سیاست حل و فصل اختلافات با همسایگان به‌وجود آمد در حالی که سیاست غرب و گولن، جدایی از جهان اسلام و اتصال به آمریکا و اسرائیل بود.

زارعی خاطرنشان کرد: از دید غربیها و تفسیر آمریکاییها سیاست حل و فصل مشکلات با همسایگان در ترکیه که با معماری احمد داوود اوغلو دنبال می‌شد، باعث گسترش قدرت جمهوری اسلامی ایران در منطقه می‌شد. غربیها معتقد بودند زمانی که روابط ترکیه با همسایگانی که متصل به جمهوری اسلامی هستند، بهبود یابد، معنایش افزایش قدرت جمهوری اسلامی ایران است.

سخنران پیش از خطبه‌های نماز جمعه این هفته تهران گفت: اختلاف بعدی سیاست یک‌پارچه‌گرایی بود که اردوغان دنبال می‌کرد که گاهی در قالب توسعه سیاسی ترکیه به‌سمت مرزهای جنوبی و گاهی در قالب عثمانی‌گری بود. اینکه قدرتی در جهان اسلام بخش عمده‌ای از مسلمانان را همگرا کند، برای آمریکا قابل قبول نبوده و با سیاستهای آمریکا تناقض دارد.

وی با ابراز اینکه این دو مسئله اردوغان و گولن را روبه‌روی هم قرار داد، اضافه کرد: با توجه به اینکه گولن بر اجزای سیستم نظام ترکیه تسلط کامل داشت، می‌توانست با هماهنگی غربیها عملاً قدرت را در ترکیه به دست گرفته و حزب عدالت و توسعه را کنار بزند. اسلام‌گرایی در ترکیه از جنس اسلام‌گرایی گولن نبود و به همین خاطر در آغاز حرکت گولن با مخالفت مردم ترکیه مواجه شد.

زارعی با بیان اینکه 3 عامل اصلی سبب شکست کودتا در ترکیه شد، تصریح کرد: اولین عامل هوشیاری بخش عمده ارتش ترکیه بود که آنچه در ترکیه با محوریت گولن انجام می‌شود با انهدام جامعه ترکیه و ایجاد شکافهای بزرگ در جامعه ترکیه همراه خواهد بود و آن بخشی از بدنه ارتش که با کودتا همراه شد تصور می‌کرد که ایران به‌خاطر بعضی نارضایتیها از دولت ترکیه همانند بقیه کشورهای منطقه از این کودتا استقبال خواهد کرد.

این کارشناس مسائل غرب آسیا افزود: مسئله دوم، محبوبیت نسبی اردوغان و حزب عدالت و توسعه در ترکیه و مسئله سوم استفاده اردوغان و مخالفان کودتا از شیوه‌های انقلابی و درس گرفتن از انقلاب اسلامی بود.

سخنران پیش از خطبه‌های نماز جمعه این هفته تهران با اشاره به وضعیت آینده ترکیه تصریح کرد: با وجود شکست کودتا در ترکیه، مداخلات غرب با هدف براندازی دولت اردوغان استمرار پیدا می‌کند و موضع‌گیریهای حاد مقامات آلمانی، انگلیسی، فرانسوی و آمریکایی از این مسئله خبر می‌دهد.

زارعی با بیان اینکه طبق نظرسنجیهای انجام شده در ترکیه 95 درصد مردم این کشور با آمریکا مخالف هستند، اظهار کرد: ترکیه بر سر دوراهی قرار دارد، یا باید با پیگیری اصلاح روابط خود با همسایگان امکان تأثیرگذاری غرب در ترکیه را از بین ببرد و یا تسلیم غرب شود.

وی افزود: ترکیه باید با اصلاح رویکرد منطقه‌ای و بازگشت به سیاست حل مسائل خود با همسایگان آینده خوبی را رقم بزند و باید ببینیم اردوغان از این مسئله درس گرفته است یا خیر.

این کارشناس مسائل منطقه در پایان تأکید کرد: اگر اصلاح سیاستهای منطقه‌ای و اصلاح روابط در درون جامعه ترکیه و تلاش برای همگرایی مردم‌محور در دستور کار دولت ترکیه قرار نگیرد، بحرانهای زیادی را بعد از کودتا در داخل کشور ترکیه مواجه خواهیم بود.

انتهای پیام/*