نیازی به سرمایه، مدیریت و تکنولوژی خارجی نداریم/زمان بمباران بدون استفاده از خارجی ها نفت را صادر کردیم
یکی از وزرای سابق نفت گفت: متون قراردادها اعم از بانکی، نفتی در کشورهای غربی نوشته و پس از آن به کشورهای جهان سوم تحمیل میشوند.متن حقوقی این قراردادها یک طرفه هستند و مسائل مختلف حقوقی، معانی و کاربرد کلمات در آن مطرح میشوند.
به گزارش گروه رسانه های خبرگزاری تسنیم،سیدمحمد غرضی همیشه با صراحت لهجه و دیدگاه‌های متفاوت شناخته شده است. او که چندین دوره وزارت در پرونده خود دارد، معتقد است ایران به سه چیز نیازمند نیست: سرمایه خارجی، مدیریت خارجی و تکنولوژی خارجی. در این گفت‌وگو وضعیت قراردادهای نفتی را از مهندس غرضی جویا شدیم.
یکی از مواردی را که منتقدان قراردادهای جدید نفتی مطرح میکنند این است که با این قراردادها سالهای طولانی منابع نفتی ما در اختیار طرفهای خارجی قرار میگیرد، نظر شما چیست؟
تعریف من از کشورداری با سایر افراد فرق میکند؛ من معتقدم ایران به سه چیز نیازمند نیست: ما به سرمایه خارجی، مدیریت خارجی و تکنولوژی خارجی نیازی نداریم.
تفاوت بین من و سایر افراد این است که من در صنعت نفت بدون سرمایه و تکنولوژی و مدیریت خارجی کار کردم و آن را توسعه هم دادم؛ حتی زیر بمباران و در زمان جنگ من بدون استفاده از خارجیها نفت را صادر کردم و در جهت توسعه آن هم اقدام کردم.
در سال 1360 که من کار را در دست گرفتم، کشور اصلا گاز نداشت و من با تمام توان داخلی کار کردم بهطوری که امروز 25 میلیون مشترک گاز داریم که البته سرمایهای که در این مسیر هزینه شد از سرمایه مورد نیاز برای پارس جنوبی هم بیشتر است، با استفاده از ظرفیتهای داخلی این کار را کردم. معتقدم کشور نیازمند سرمایه و تکنولوژی و مدیریت خارجی نیست، بر همین اساس نوع تفسیر من با نوع تفسیر سایرین متفاوت است.
بهعنوان فردی که سالها در این حوزه تجربه و مسئولیت داشتهاید، نگاهتان به این مدل از قراردادها چگونه است؟
آنچه بیش از یک قرارداد اهمیت دارد، توان دفاع از آن قرارداد است. قراردادها یک عقبه علمی، فنی، اجتماعی و سیاسی دارند. بنابراین هر کشوری، سعی میکند براساس استعدادهای موجود خود، آن قراردادها را امضا کند. بنابراین نکات علمی، فنی و حقوقی هر نوع قراردادی باید بهگونهای تنظیم شود که از حقوق ملی و از حقوق فناوری کشور دفاع کند. از این‌رو، نمیشود تنها با یک مصوبه دولت یا مجلس یا با تنظیم قرارداد در سیستمهای مختلف حقوقی و قضایی آن را تثبیت کرد.
این قراردادها تثبیت نمی شود مگر اینکه استعداد اداری، فنی، علمی و حقوقی موجود در قراردادها یک عقبه وسیع و کارآمدی گسترده داشته باشد، یعنی کلمات در آن بهگونهای انتخاب و تنظیم شده باشند که بتواند از منافع ملی کشور دفاع و محافظت کند. برای اینکه این قراردادها بتوانند از مخزن، منافع ملی و از فروش فرآوردهها دفاع کنند، قانونگذار و دولت باید به این نکته توجه کنند که آیا تیم امضاکننده قراردادها، عقبه اجتماعی، فنی، علمی و حقوقی لازم را دارند؟
شما چه توصیهای به مسئولان دولتی برای اصلاح قراردادهای جدید نفتی دارید؟
بهنظر من قدرت سیاسی و کسانی که دست‌اندرکار هستند باید از تمامی استعدادها در همه زمینهها استفاده کنند و به اعتقاد من تا از جمیع استعدادها در کشور استفاده نشود هر روز یک گروهی مدعی میشوند و در این گیر و دار خارجیها هم فرصت پیدا میکنند و با طمع به اختلافات دامن میزنند؛ بهنظر من علت اصلی اینکه امروز کشور دچار اتفاقات سینوسی شده این است که اختلافات داخلی خیلی عمق پیدا کرده است و به همین دلیل در دستگاههای مختلف هم شاهد بروز اختلاف هستیم.
بهنظر شما دلیل اصرار دولت برای واگذاری منابع نفتی به خارجیها چیست؟
من این را قبول ندارم؛ ولی دلیل اینکه دولت آقای روحانی دائم تحت فشار قرار میگیرد این است که تنها 50 در صد آرا را دارد و بقیه دوست دارند که جای او باشند؛ یعنی طرفین برای انتخابات بعدی کار میکنند.
یعنی شما مطالب مطرح شده را کارشناسی شده نمیدانید؟
این مطالب، کارشناسیهای گروههای مختلف سیاسی است. یعنی هر کدام از طیفها بر یک قدرت سیاسی تکیه میکنند.
ارزیابی شما از انتقادهای مطرح به قراردادهای جدید نفتی چیست؟
بخشی از این مخالفتها ممکن است که تقابلات سیاسی و بخش دیگری ممکن است تقابلات فردی باشد. بعضیها شاید این قصد را داشته باشند که دولت را زمین‌گیر کنند. بعضیها هم شاید این قصد را داشته باشند که وزیر را محکوم کنند و بعد جای آن را بگیرند.
چرا دولت در این برهه از زمان به این قراردادها روی آورده است؟
اضطرار شرایط الان باعث شده است تا دولت چنین قراردادهایی را تنظیم کند. این قراردادها ممکن است اشکالاتی داشته باشد، اما در نهایت همه استعداد داخلی و همه کسانی که بخشی از توانایی صنعت نفت ایران هستند، باید پشت قرارداد بایستند.
بهنظر شما امکان نگارش بهتر این قراردادها وجود نداشت؟
این مسئله به استعدادی که عرضه میشود بستگی دارد. اگر استعداد کارشناسهای ما بهتر از استعداد کارشناسان خارجی باشد قطعا ما برنده خواهیم بود و در غیر این صورت بازنده خواهیم بود.
بهنظر شما چه نیازی به ورود شرکتهای نفتی خارجی وجود دارد؟
آنچه اتفاق افتاده این است که طرف مقابل که شریک مخزن است، از استعداد بینالمللی استفاده کرده است و دارد سهم ما را میبرد. حالا عدهای مدعی هستند که این توان را دارند. خوب سوال این است که در عمل ظرف 50 سال گذشته چکار کرده‌اید؟ اینها دائم میگویند که میتوانند، ولی طرف مقابل در عمل دارد سهم کشور را میبرد. همیشه ما در بحث تکنولوژی این مشکل را داشتیم؛ عدهای میگویند ما میتوانیم و انجام میدهیم، ولی وقتی که که کار را به آنها میسپارید، توانایی انجامش را در عمل ندارند.
بهنظر شما اظهارات منتقدان تا چه میزان درست است؟
اگر حرفی بیپشتوانه زده شود، کما اینکه با این توضیحات که دادم اینگونه است، حرفش قابل قبول نیست. دولت میگوید که من سرمایه ندارم، از آن‌سو مخالفان میگویند ما میتوانیم و سرمایه هم داریم. خوب اشکال ندارد، سرمایه خود را بیاورند و هزینه کنند. تنها با حرف که اتفاقی رخ نمی‌دهد، خوب در دولت گذشته که این همه امکانات در اختیارشان بود، نتیجه چه شد؟
در مورد نحوه نگارش این قراردادها چه نظری دارید؟
متون قراردادها اعم از بانکی، نفتی، معاملاتی و... در کشورهای غربی نوشته و پس از آن به کشورهای جهان سوم تحمیل میشوند. متن حقوقی این قراردادها یک طرفه هستند و مسائل مختلف حقوقی، معانی و کاربرد کلمات و غیره در آن مطرح میشوند که برخی وجوه آن نامعلوم است. بنده چهار سال وزیر نفت بودم و در جریان چنین قراردادهایی هستم؛ زمان شاه کنسرسیومی تنظیم شده بود که پس از پیروزی انقلاب منحل شد و ایران آن را بهنفع خود ضبط کرد.
منبع:پنجره
انتهای پیام/
