تعلل در پیگیری حقوقی با بهانه‌های مصلحت‌اندیشانه باعث گستاخی سعودی‌ها شد/ آمادگی صدها حقوقدان برای اقامه دعوا علیه عربستان
جمعی از حقوقدانان، قضات، وکلا، سردفتران، اساتید، دانشجویان و دانش‌آموختگان حقوقی دانشگاه‌ها و مؤسسات مردم‌نهاد حقوقی با برشمردن ناکارآمدی دولت عربستان در اداره حج و برشمردن دلایل دست‌داشتن دولت عربستان در فاجعه منا خواستار پیگیری مسئولان ذی‌ربط شدند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم به نقل از روابط عمومی سازمان بسیج حقوقدانان، جمعی از حقوقدانان، قضات، وکلا، سردفتران، اساتید، دانشجویان و دانش‌آموختگان حقوقی دانشگاه‌ها و مؤسسات مردم‌نهاد حقوقی سراسر کشور در بیانیه‌ای ضمن برشمردن ناکارآمدی دولت عربستان در اداره حج و برشمردن دلایل دست داشتن دولت عربستان در فاجعه منا خواستار پیگیری وزارت امور خارجه و سازمان حج و زیارت از دولت عربستان و مجازات خاطیان این فاجعه شدند.
گفتنی است این بیانیه را 648 شخصیت حقیقی و حقوقی حقوقدان به تأیید خود رسانده آن را امضا کردند.
در بخشی از این بیانیه آمده است: ما حقوقدانان، قضات، وکلا، سردفتران، مشاوران حقوقی و جمعی از اساتید، دانشجویان و دانش آموختگان حقوقی دانشگاه‌ها ضمن اعلام آمادگی برای اقامه دعوا علیه دولت عربستان و احقاق حقوق پایمال شده خانواده‌های کشته شدگان فاجعه مکه و منا، از دستگاه‌های مسئول مربوطه به‌ویژه وزارت امور خارجه و سازمان حج و زیارت می‌خواهیم هرچه سریعتر نسبت به پیگیری حقوقی این فاجعه اقدام نمایند.
متن کامل این بیانیه به‌شرح زیر است:
بسم الله الرحمن الرحیم
وَ اِذا تَوَلّى سَعى فِی الاَرضِ لِیُفسِدَ فیها وَ یُهلِکَ الحَرثَ وَ النَّسلَ وَ اللّهُ لایُحِبُّ الفَساد * وَ اِذا قیلَ لَهُ اتَّقِ اللّهَ اَخَذَتهُ العِزَّةُ بِالاِثمِ فَحَسبُه‌ُ جَهَنَّمُ وَ لَبِئسَ المِهاد. (سوره مبارکه بقره آیه 205 و 206)
دوم مهرماه 1394 و همزمان با مراسم رمی جمرات و در جریان برگزاری مناسک حج، سوء مدیریت و قصور فاحش مسئولان حج عربستان در کنترل و هدایت حجم انبوه حجاج در منطقه منا، حادثه‌ای دلخراشی را به وجود آورد که منجر به شهادت و زخمی شدن هزاران نفر از حجاج بیت الله الحرام از کشورهای مختلف شد. تعداد جانباختگان این حادثه در حدود 7 هزار نفر از 39 کشور جهان تخمین زده شد که بنابر اعلام رسمی سازمان حج و زیارت کشور، از این تعداد 464 نفر از جانباختگان، ایرانی بوده که مفقودان حادثه تا 16 دی 1394 شناسایی شدند و پیکرهای این عزیزان به کشور بازگشت. پیش از این فاجعه و در 20 شهریورماه 1394 نیز 11 ایرانی در حادثه سقوط جرثقیل در مسجدالحرام به شهادت رسیدند.
در پی وقوع این حادثه تأسفبار، مقامات سعودی ضمن استنکاف از پذیرش مسئولیت خویش، در اقدامی ناشایسته، علت حادثه را ازدحام بالای جمعیت عنوان کردند و وزیر بهداشت و سخنگوی وزارت کشور عربستان در اقدامی به‌دور از شأن و ادب یک کشور اسلامی، مسئولیت وقوع این حادثه را به‌عهده حجاج دانستند. هرچند مقامات دولت سعودی، اعلام کردند که ازدحام و تبعیت نکردن زائران از دستورالعمل‌ها علت اصلی حادثه بوده، اما بررسی گزارش‌های مشاهدات عینی زائران و تصاویر ضبط‌شده از لحظات اولیه بروز این فاجعه نشان می‌دهد علت اصلی حادثه، تصمیم غلط برگزارکنندگان مراسم در هدایت زائران به مسیر مسدود بوده است.
رهبر معظم انقلاب، در واکنش جدی و محکم به این اعمال غیرانسانی عربستان، ضمن تقبیح اعمال شرم‌آور مسئولین عربستان، دولت سعودی را در این حادثه مسئول دانسته اعلام داشتند: «دولت سعودی موظّف است مسئولیّت سنگین خود را در این حادثه تلخ پذیرفته و به لوازم آن به‌قاعده حق و انصاف عمل کند.»، همچنین ایشان با انتقاد از سکوت دولت‌ها و به‌خصوص دولتهای غربی و سازمان‌های مدعی حقوق بشر در قبال این مصیبت بزرگ هشدار دادند: «این حادثه به‌هیچ‌وجه نباید فراموش شود و دستگاه دیپلماسی و سازمان حج موظف هستند که این موضوع را به‌صورت قاطع دنبال کنند».
اما بی‌تردید حکام سعودی که امسال صدّ عن سبیل‌اللّه و مسجد الحرام کرده و راه حجاج ایرانی به خانه خدا را بسته‌اند در هر دو حادثه مقصرند و تعلّل و کوتاهی آنان در نجات مجروحان نیمه‌جان نیز قطعی و محرز است که بر اساس قواعد مسلّم شرع اسلام و همچنین مقررات حقوق بین الملل این فعل و ترک فعل به دولت عربستان که مسئول حفظ امنیت و جان زائران بیت الله الحرام شناخته می‌شود، منتسب است که در زیر به اهم ادلّه این موضوع اشاره می‌گردد:
اول؛ فاجعه منا اولین حادثه‌ای نبوده است که طی یک قرن اخیر در خلال انجام مناسک حج اتفاق افتاده و در سال‌های قبل نیز مکرراً حوادث مشابهی روی داده است. از تکراری بودن این حوادث و به‌ویژه فاجعه منا، می‌توان نتیجه گرفت که دولت عربستان نمی‌تواند این حادثه را بر مصادیق حوادث غیرمترقبه (فورس ماژور) تلقی نموده و خود را از زیر بار مسئولیت ناشی از این امر برهاند؛ چراکه اولاً ازدحام جمعیت کاملاً قابل پیش‌بینی بوده و تعداد زوار خانه خدا بر اساس آمار ثبت‌نامی و اخذ ویزا از دولت عربستان کاملاً مشخص بوده است.
دوم؛ دولت سعودی هرسال با اختصاص سهمیه حج، به‌عنوان کشور پذیرنده مسافر، وظیفه برقراری امنیت و صیانت از جان آنها را با ایجاد نظم به‌عهده دارد، لذا نقض این تعهد به‌شکل فعل یا ترک فعل توسط دولت عربستان یا نهادهایی که از جانب دولت عمل می‌کنند، بر اساس نظریه خطر در حقوق و نیز بند 1 از ماده 3 میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی (1966) و قوانین و مقررات عرفی حقوق بین‌الملل، دولت میزبان باید مسئول و پاسخگوی هرگونه رخداد و آسیبی نسبت به افراد مقیم در درون مرز جغرافیایی خود باشد.
سوم؛ مطابق معاهده 1963 وین در خصوص روابط کنسولی، که بسیاری از قوانین و مقررات این معاهده جنبه عرفی پیدا کرده است، کشور عربستان مسئول حفظ منافع دولت و اتباع دیگر کشورها که با صدور ویزا وارد آن کشور شده‌اند، می‌باشد، لذا عدم آماده سازی زیرساخت‌های لازم برای حفظ جان و امنیت حجاج از مواردی است که مسئولیت دولت عربستان را در پی خواهد داشت.
چهارم؛ بر اساس ماده 3 عهدنامه مودت منعقده بین دولتین ایران و حجاز و نجد و ملحقات (1308) دولت سعودی موظف است که «نسبت به حجاج ایرانی از هر حیث مثل سایر حجاجی که به بیت‌الله‌الحرام می‌روند معامله و رفتار نموده و اجازه ندهند که نسبت به حجاج ایرانی در ادای مناسک حج و فرائض دینی آنها هیچ‌گونه مشکلاتی ایجاد شود و نیز تعهد می‌نمایند که وسائل امنیت و آسایش و اطمینان آنها را فراهم نمایند».
پنجم؛ با استناد به اسناد بین‌المللی از جمله: اعلامیه سازمان ملل در خصوص همکاری‌های بشردوستانه و کمک‌های اضطراری و حقوق بین الملل عرفی، عدم انجام وظایف امدادرسانی و رسیدگی فوری پزشکی و درمانی در حادثه منا از جانب دولت عربستان و مقامات مسئول مربوطه و نقض این تعهد عرفی توسط دولت عربستان، مسئولیت عربستان را در قبال زائران و دولتهای متبوع آنها به‌دنبال داشته است.
ششم؛ از منظر حقوق بشر و مقررات و قواعد بین المللی به‌خصوص بند الف ماده 2 اعلامیه اسلامی حقوق بشر معروف به سند قاهره که مقرر می‌دارد: «زندگی موهبتی است الهی و حقی است که برای هر انسانی تضمین شده است و بر همه افراد و جوامع و حکومت‌ها واجب است که از این حق حمایت نموده و در مقابل هر تجاوزی علیه آن ایستادگی کنند ...» دولت عربستان موظف است مسافر مهمان را از نظر شخصی، جسمی، روحی و روانی مورد حمایت کامل قرار دهد و از هرگونه تعرضی در امان بدارد.
هفتم، براساس قواعد مسلم فقهی همچون اتلاف و تسبیب، دولت عربستان مسئولیت بروز این فاجعه را به‌عهده دارد و مطابق با قاعده لاضرر دولت عربستان موظف به جبران خسارت مادی و معنوی وارده به زیان‌دیدگان می‌باشد.
اما علی‌رغم قطعی بودن انتساب این فاجعه به دولت عربستان، متأسفانه با گذشت حدود یک سال از این حادثه، هیچ‌گونه شکایت رسمی در هیچ یک از مراجع داخلی یا خارجی ثبت نشده است و حتی گزارش یا تقاضای رسمی و مکتوبی نیز از سوی مقامات رسمی کشور به مجامع حقوق بشری یا مسئولین کشور عربستان ارسال نشده یا اگر اقدامی صورت گرفته نتایجی از آن حاصل نشده است.
تعلل در پیگیری حقوقی این فاجعه از ابتدای وقوع آن با بهانه‌های مصلحت‌اندیشانه نتیجه‌ای جز گستاخ‌تر شدن دولت عربستان در نفی مسئولیت خویش در این فاجعه و عدم محاکمه مقصران و عدم جبران خسارات وارده را نداشته است تا جایی که زمینه ممانعت از شرکت ایرانیان را در مناسک حج امسال علی‌رغم حقوق قانونی و شرعی خویش فراهم آورده است.
از این رو جهت برون‌رفت از وضعیت فعلی و حصول نتیجه لازم که همان احقاق حقوق پایمال شده هموطنان داغدیده‌مان است، از سازمان حج و زیارت و وزارت امور خارجه انتظار داریم از طرق زیر یا هر طریق دیگری، احقاق حقوق بازماندگان را مطالبه نماید:
1. ارسال درخواستهای رسمی به مسئولین کشور عربستان و همچنین نهادهای بین‌المللی همچون دبیرکل سازمان ملل سازمان همکاری‌های اسلامی و مطالبه تشکیل کمیته حقیقت‌یاب و تعیین مسئول جبران خسارت.
2. پیگیری حقوق بشری این فاجعه در نشستهای جاری شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد و سازمان همکاری‌های اسلامی.
3. رایزنی مستمر با کشورهای آسیب‌دیده جهت فعال کردن آنان برای احقاق حقوق مسلمانان و ایجاد ظرفیتهای مطالبه مردمی در این کشورها و بهره‌برداری مناسب از توان دیپلماسی عمومی.
4. مذاکره با کشورهای همسو و فعال‌تر کردن جنبش عدم‌تعهدها و گروه 77 در جهت هم‌افزایی قدرت در جهت مطالبه بیشتر.
5. اقدام فوری و مقتضی جهت تسهیل ثبت شکایت در محاکم داخلی کشور عربستان جهت احقاق خانواده بازماندگان و خسارت‌دیدگان.
بدین ترتیب، ما حقوقدانان، قضات، وکلا، سردفتران، مشاوران حقوقی و جمعی از اساتید، دانشجویان و دانش آموختگان حقوقی دانشگاه‌ها ضمن اعلام آمادگی برای اقامه دعوا علیه دولت عربستان و احقاق حقوق پایمال شده خانواده‌های کشته شدگان فاجعه مکه و منا، از دستگاه‌های مسئول مربوطه به‌ویژه وزارت امور خارجه و سازمان حج و زیارت می‌خواهیم هرچه سریعتر نسبت به پیگیری حقوقی این فاجعه اقدام نمایند.
امید است با محاکمه هرچه سریعتر مقصران فاجعه و جبران خسارات زیان‌دیدگان بخشی از آلام خانواده‌های شهدای فاجعه مکه و منا تسکین یافته و از بروز فجایع عظیم‌تر در جهان اسلام جلوگیری شود.
اسامی جمعی از حقوقدانان، قضات، وکلا، سردفتران، اساتید، دانشجویان و دانش آموختگان حقوقی دانشگاه‌ها و مؤسسات مردم‌نهاد حقوقی سراسر کشور به‌شرح زیر است:
1. بنیاد صیانت از حقوق شهروندی 2. مؤسسه حقوقی میزان گستر ایرانیان 3. مؤسسه مردم‌نهاد عهدنو 4. کانون اندیشه آفرینان جوان 5. مرکز مدافعان حقوق بشر 6. مرکز دانشجویی حقوق بشر جمهوری اسلامی ایران (صلح زیبا) 7. محسن مقیسه 8. مصطفی همائی 9. اسماعیل بیاتانی 10. رضا امیدی 11. محسن رضائیان 12. انور خیرآبادی 13. اسماعیل بیاتانی 14. رضا امیدی 15. محسن بزرگی 16. علی طاهریان 17. محمد سلیمانی 18. حمید نظریان 19. مجتبی سراقی 20. سیدمرتضی موسوی‌نژاد 21. سعیده عطائی 22. حمید رحیمی‌نژاد 23. محمدجواد پورسجادی 24. علی بگدلی 25. یحیی اکبری 26. میثم نظری 27. علی الفت‌پور 28. رضا احسانی 29. کمال کدخدامرادی 30. محمد حسین اسفندیارپور 31. امیر حسین وفایی‌نیا 32. جواد وطن‌خواه 33. احمد رضایی 34. مجتبی پناهی 35. محمد بهادری جهرمی 36. علی دهقانی 37. کاظم امیراحمدی 38. رضا مشتاقی 39. عارف متحدی 40. محسن شاهواری 41. حمید علیزاده 42. محمد محمودی 43. فاطمه شریعت‌پناهی 44. فاطمه عسگری‌نژاد 45. رحیم آل‌شیخ 46. محراب حیدری 47. سید جهانگیر بیداردل 48. محمد صالحی 49. علی تقی‌نژاد 50. سمانه کافتری 51. رضا لک‌زایی 52. سید محمد عسکر هاشمی 53. مصطفی اربابی مجاز 54. حجت الاسلام ابراهیم حمیدی 55. حجت الاسلام غلامرضا نجفی 56. جواد طاهری‌زاده 57. مصطفی خدارحمی 58. سعید غفاری مقدم 59. حمیده معمری 60. معصومه نوری 61. جواد رضوی‌زاده 62. حسین رونده 63. محمود جهانتیغ 64. فداحسین سرگلزهی 65. رضا قلعه‌نوری 66. ابوذر احمدی 67. احمد احمدی 68. محمد وزیری 69. محمد سرگزی 70. محمد رضا طاهری‌نسب 71. سینا قلفی 72. علی مساحتی 73. امین اقبالی مطلق 74. ابوالفضل بامیان 75. محمد باقری 76. محمدحسین منتظری 77. سمیرا قاسمی 78. مژگان عزیزی 79. فائزه آخوندی 80. سید مجتبی حسینی اردکانی 81. حسین امینی 82. مجتبی ابوالحسنی 83. علی زمانی 84. تیمور یوسفی 85. صفدر یوسفی 86. صالح رحیمی 87. محمدجواد احمدی 88. غلام رضا یوسفی‌زاده 89. مهدی نامدار فرد 90. محمد کشاورز 91. افراز بهزادزاده 92. یونس سعیدی 93. مسعود زنده‌بودی 94. محمد رضایی 95. محمود باقری 96. ماهرخ موقر 97. نعمت ارمی 98. اسلام مرادی 99. غلامرضا آتشی 100. علی محمدی‌تبار 101. داریوش انصاری 102. سکینه آتشی 103. سید باقر موسوی 104. محمد هادی میرزایی 105. سید حسین هاشمی 106. حسین منصوری 107. علی رزم‌آور 108. سیده الهه محمدی 109. حمیده پیران 110. مهدی بهرامیان 111. حسام ناظمی 112. علی زمانیان جهرمی 113. محمد صالحی 114. محمد صادق بسطامی 115. محمدرضا نجارزاده 116. سید حجت‌الله علم‌الهدی 117. مینا علی‌بیگی 118. زینب رحیمی 119. حسام دیدگاه 120. علی اکبر اسمعیلی 121. هادی هاشمیان 122. مصطفی حقی 123. علی غلامی 124. موسی فتوحی 125. محمد سوداگر 126. بتول ملک 127. فاطمه حبیبی نوده 128. حسین ابراهیم‌نژاد 129. محمدطاهر اسلامی 130. مظاهر کردی 131. شهرام عباسی 132. نبی‌الله ترکاشوند 133. مجتبی رضایی 134. مجید سعوه 135. سربازوطن بیاتی 136. افشین سرهی 137. پیام شعبانی 138. علیرضا اشراقی 139. ابوالفضل یوسفی 140. آروین رضایی قخلی‌لو 141. رضا شفیعی دهکائی 142. فرج‌الله افشار 143. حسین هادی 144. محمد دادابیان 145. علی دهقان 146. عباس رضایی‌پور 147. منصور بیات 148. سمیه سادات صدر 149. ایوب ابراهیمیان 150. فریدون فتحی 151. جمشید غفاری 152. ناصر باقریان 153. شاه‌محمدی 154. لیلا احمدیان 155. زهرا فکوری 156. رضا ساکت 157. بهنام طالبی 158. سیدجواد پورسجادی 159. احمدرضا سلیمان‌زاده 160. عزالدین سلیمانی 161. غلامحسین ستوده 162. سیدمهدی انوری 163. سیدمهدی بنی‌طبا 164. سیدعبداله طباطبایی 165. زیبا مجاهد 166. مهناز فرجی 167. نسرین بختیاری 168. آسیه محمدی 169. مریم صمدزاده 170. راضیه حیدری 171. احمدعلی فلاح 172. علی بخشی 173. فرزانه اژدری 174. مهران بخشی 175. میر نورالدین هدایت 176. محمدحسن گودرزی 177. مصطفی طلاکوب 178. یحیی لامعی 179. میلاد قطبی 180. امیرحسین اصل زعیم 181. مرتضی خمسه 182. امیر حبیبی 183. هادی شریفی 184. فرزاد بهمنی 185. مصطفی منصوریان 186. محمدحسین محمدی 187. عباس قدیمی 188. محسن مکیان 189. رسول شعبانپور 190. ابراهیم جلالیان 191. محمد برومند 192. محمدرضا اصغری 193. محمد جوانمردی 194. محمد حکیم جوادی 195. مسعود محمودی 196. مصطفی حضوری 197. علیرضا نوری 198. امیرحسین سعادتی 199. علی عبدالاحد 200. علی فراهانی 201. محمدرضا نجارزاده 202. حمید رضا سلیمی 203. ابراهیم زارع 204. حسین آقایی 205. محسن عابدینی 206. حسین امینی 207. سجاد حکیمی 208. حمیدرضا قنبریان گوارشکی 209. محمد مهدی سلیمانی‌پور 210. مجید زنگوئی 211. مریم سلامت 212. فهیم مصطفی‌زاده 213. مهدی رجائی باغ‌سیائی 214. محمد میثم نداف‌پور 215. محمد رضا یزدان‌پناه احمدآبادی 216. رضا شهسواری 217. شهاب‌الدین افضلی 218. کیومرث جعفرصالحی 219. شهرام بازار 220. حمید پاسلار 221. حجت حاجی‌زاده 222. امین کرد زنگنه 223. فخرالدین پیشوایی 224. آرش مرادی 225. کرامت پناهی 226. علی قاسمی 227. محمدحسین مرادی 228. احترام کوپی 229. سمیه بازآمد 230. رحیم کمالی 231. حبیب سالاری 232. سمانه سالاری 233. جاوید هاشمی‌پور 234. اسحق سررشته‌داری 235. سید محمد اسدی‌نژاد 236. علی شهبازی 237. دکتر طیب علی‌پور 238. بهمن شهرام تاجانی 239. امیر رضایی فومنی 240. نورعلی حقیقت 241. شرافت پیما 242. بصیر جعفری 243. طیبه قدرتی 244. جان‌احمد آقایی 245. فاطمه میرزانژاد 246. علیرضا عباسی 247. ابوطالب اصغری 248. علی سجودی 249. طهماسب روستا 250. محمد صبحی 251. احمد امیدی 252. مسلم تهمی 253. رؤیا محمدی 254. فریبا محمدی 255. آرزو عابدینی 256. جعفر زاهدنسب 257. علی عباسی 258. محمود ربیعی 259. مریم احمدی 260. حسن زارعی انگورانی 261. وحید افشاری 262. سعید سهرابی 263. رضا یوسفی 264. منصور حیدری 265. معصومه نوری 266. کبری سلیمانی مهر 267. فرامرز لطفی 268. علی فتحی 269. یوسف مجتهدی 270. اکبر رضایی 271. اصغر رضایی 272. سجاد کریمی 273. عزت کریمی 274. سهراب فرشاد 275. حجت‌الله حیدری مقدم 276. فرشاد حیدری 277. محمد امیدنژاد 278. محمد باقر طولابی 279. یدالله طولابی 280. رحمان لطفی 281. شعیب صفایی 282. معصومه دهقان‌پور 283. مهین اروانه 284. طیبه سلیمانی 285. زهرا ولی‌زاده 286. فاطمه کاکاوند 287. زهرا قاسمیان 288. پریا سلیمانی 289. سمیرا محمودوندی 290. سیده ریحانه عبادی 291. پگاه سیفی 292. یونس امرایی 293. حامد رهدارپور 294. مجتبی صادقی 295. مصیب سرخانی 296. کاظم شاهی 297. علیرضا میری 298. منوچهر منیری 299. علیرضا غفوریان 300. ابراهیم مداح 301. محمد عجم حسنی 302. حمید رضا ابراهیم‌زاده 303. مهرزاد شادمان راد 304. رضا حسین عربیان 305. پوریا یزدانی 306. محمد حسین خیر حامدی 307. مهرعلی جمشیدی کمرودی 308. میثم صدیقی 309. حمید نادعلیان 310. امیر حسین فروزنده 311. محمد مهدی کدیوری 312. هادی دهرویه 313. محمد یزدانی 314. حسن صالحی 315. بوالفضل کواکبیان 316. رضا جندقی 317. یوسف‌علی طاهری 318. ابراهیم شیخ‌الاسلامی 319. محمد نوروزی 320. رمضانعلی دهقان 321. بهمن باباجانیان 322. صادق متولی 323. محمد سجادی‌نیا 324. محمد حسین مصاحبه 325. علی ترابی 326. محمد امین ابریشمی راد 327. شهاب انصاری 328. هومن عندالله 329. صالح عین‌اللهی 330. مهدی اسماعیلی 331. غلامرضا زارع جعفری 332. شهیر محمدی 333. محمد لطفی 334. مهدی عبدی 335. عزیز عزیزی 336. رضا عبادی 337. عباس احمدی افشار 338. مهدی لاهوت 339. حسین ولی‌زاده 340. منصور عشق‌پور 341. ایرج صادقی 342. رسول احمدزاده 343. سعید دلخون 344. سیدهادی موسوی 345. میثم افسانه 346. نعیم رائی‌زاده 347. اسدالله شعاری 348. محمدصادق اصغری 349. اسرافیل امانی 350. دکتر صمد عزیزی 351. صمد شکوری 352. فرشاد آذرنیا 353. کمال ادیب والا 354. فاطمه لطیفی 355. رعنا پازانی 356. راحله ضراب‌زاده 357. جبرئیل فلاح 358. مصطفی صدیق 359. مرتضی عبدی 360. کاظم پاشایی 361. اصغر نعلبندپور 362. یونس روشنایی 363. صمد پنجه‌کار 364. حسن دلیر اکبری 365. عباس شیرمحمدی 366. صادق غفاری 367. محمدعلی حاجی‌حسینلو 368. حسین علیاری 369. حسین نوری 370. محمدرضا ریسمانچی 371. کوچک آقا جباری 372. عباس نوری 373. ابراهیم علی‌نژاد 374. علی حسن‌زاده 375. ابراهیم عرفانی 376. صبرعلی چابک 377. کیوان الوندی 378. مرتضی پاشایی 379. علی عمرانی 380. یعقوب داداش‌زاده 381. رامین موحدی 382. کرم دهقان 383. عبدالرحمان برزنجی 384. عین‌الله ممی‌زاده 385. ابراهیم شفیعی 386. قدرت‌الله شیرزادی 387. کمر وطنی 388. رضا اکبری 389. نورمحمد علیاری 390. هما مقصودی 391. زینب شیری 392. حسن فرهودی 393. جعفر فیلی 394. محسن رئوفی 395. صبریه میرزایی 396. فیض‌الله شیرزادی 397. عبدالله مجیدی 398. محسن پیری 399. مجتبی محمدی 400. حسن سلیمانی 401. حمید یوسفی 402. حسن ابراهیمی 403. رضا لطفی کار 404. علیرضا ترخان 405. ابراهیم دهقان 406. نایب‌علی خلیلی 407. سعید رادمهر 408. مصطفی پیشداد 409. محمدحسین عباسی رشیدی 410. سیدعلی اصغر میروکیلی 411. حمید عجین 412. فاطمه صولتی 413. فاطمه صادقیان 414. فاطمه بنادکیان 415. هادی زارع 416. سید محمد دشتی 417. محمد دهقان 418. زهرا زارع 419. اعظم مدیح 420. بهاره انصاری 421. فاطمه صولی 422. فرهنگ فاضلی 423. الهام اعیان 424. فاطمه اسدی 425. طاهره منتظری 426. ملیحه بهجتی 427. وحید کاظمی 428. شکوفه برادران 429. سیدمحمد حسینی 430. سید احمد کاظمی 431. محمد باقر تقوی 432. محمد سعید عرشیان 433. مرضیه پارسائیان 434. سیدمحمد شبامی 435. حامد حجابیان 436. سیداحمد مرتضوی 437. احمد احمدی 438. جلیل شیبانی 439. احمد ترابی 440. امین شبان 441. مهدی براتی 442. علی طالبی 443. علی امیری 444. علی مراد یوسفی 445. شهرام کرمی 446. حسین مظهری 447. احسان منصوری 448. ماشاءالله حاتمی 449. علی تشکینی 450. محمدرضا احمدی‌فر 451. محمدرسول حق‌نجاتی 452. میکاییل درویشی 453. علی اکبر مصطفایی 454. فراهانی علی 455. مهدی ایرانپاک 456. مهدی دانشور 457. علی بهادری جهرمی 458. امین حبیبی 459. سید احمد حسینی 460. رضا حیدری 461. محمد همتیار 462. محمود حسینی 463. علی محمودپور 464. حسین هوشی‌السادات 465. محمد خاکپور 466. مصطفی ناوندی 467. مصطفی حسینی 468. محمد همتیار 469. سید علی حجازی 470. مصطفی ایرانمنش 471. محمد خاموشی 472. محمد شعبانی 473. عبدالله یاوری 474. محمد غلامی 475. صادق کدخدا 476. رضا سلیمی 477. جواد هویدا 478. حسین عرفانی 479. حسن نجار 480. جلیل برومند 481. حسام محبوبی 482. محمد توبیانی 483. محمد طاهری 484. محدرضا حسامی‌نیا 485. زهره سالاری 486. راضیه بیضایی 487. فاطمه آدینه‌زاده 488. میثم جهانتیغ 489. ساره آدینه‌زاده 490. علی‌محمد ابراهیم‌زاده 491. سید علی احمدزاده 492. اصغر اسلامی 493. علیرضا عرب نظرگاه 494. ابراهیم خندان 495. سعید علیزاده 496. محمد طاهری 497. علی میدانی 498. صادق اسماعیل‌زاده 499. ابراهیم عنابستانی 500. محمد ابوالفتحی 501. محمد احمدی‌فر 502. علی رضا اصغری‌نیا 503. فاطمه مهربانی 504. سیرالله مرادی 505. نادر پورارشد 506. الهام سلیمی 507. سیده اکرم موسوی 508. ساسان معین 509. شاپور شمس 510. میثم کیوانی 511. سید قدرت‌الله حسین‌زاده 512. سید نبی‌الله موسوی خاص 513. شهرام غفاری 514. پژمان بهادری 515. حسین صفدریان 516. لطف‌الله صادقی 517. صدیقه باقرزاده 518. سید مولا موسوی 519. سجاد چهلگردی 520. الیاس حیدری 521. سیدهادی علوی 522. حسین علیدادی 523. محسن عبدی‌پور 524. دکتر محمد جلالی‌نژاد 525. یدا عباس‌زاده 526. مجید دهقان 527. مجید دهقان 528. رضا اباذری 529. محمد رضا اکبری‌زاده 530. فرزاد حیدری 531. احمد قربانی 532. امیر کسری فلاحتی 533. محمد امیر ابراهیمی 534. روح‌الله سلاجقه 535. محمد علی امیری 536. حمید اسحاقی 537. سید مجتبی موسوی 538. حمدا سلیمانی 539. مسعود مسعودی‌نیا 540. امین مهدی‌پور 541. احسان نظری 542. محمد رضا معتمدی‌زاده 543. علی جعفری 544. فاطمه دهقانی 545. مریم نادری 546. مهسا نظری 547. بهمن شریفی 548. محمد حسین صادقی 549. عباس نصیری 550. محمد علی آزادروش 551. عباس عرب 552. سعید حیدری 553. سعید جمالی 554. احسان مظاهری 555. حسن امان‌اللهی 556. محمد صالح زادهوش 557. حسین قوسی 558. داود میرحیدری 559. احمد رضا صادقی 560. امیر حسین کیانی 561. محمد بابایی 562. احسان امین فر 563. تورج رمضانی 564. پیام طبیبی 565. مهدیه آقایی 566. مجتبی جمشیدی 567. علی فراهانی 568. مصطفی مصباح 569. سید علی فروغی 570. اسماعیل شهاب 571. امیر فرجاد 572. حسن صبوری 573. علی سپهری 574. مجتبی حکیمی‌پور 575. سلمان بختیار 576. امین کریم‌پور 577. محمود محمودی 578. علی مجاهد 579. داوود عرب‌پور 580. محمد شنبه‌پور 581. سید عنایت‌الله موسوی 582. محمد عباسی 583. اکبر امیری 584. مجید انصاری 585. مسعود شجاعی‌پور 586. روح‌الله شاکری 587. محمد عادلی نیکو 588. سید هدایت‌الله انجم‌روز 589. کمال ایزدپناه 590. سید شهرام پناهنده 591. سیدفخرالدین جهان‌بین 592. صدرالله یعقوبی 593. حسین نیک‌نام 594. مهدی رضایی 595. محسن خاکساری 596. محمدعلی برهانی 597. سعید گودرزی 598. سید احسان حسینی 599. هادی صمدی 600. محمدحسین محمدی 601. اسحاق عنایتی 602. جواد تیموری 603. مهدی جوانمرد 604. مهدی حاجی‌زاده 605. احمد آخوندی 606. علیرضا رستگاری 607. ابوالفضل ساجدی مقدم 608. یدالله وحدانی‌نیا 609. مهدی ملاکی 610. علی اکبر سیاری 611. سید اسدالله حسینی 612. محمود زهرایی 613. سید طباطبایی 614. احمدرضا حمیدی 615. سید محسن موسوی 616. علی واقعی 617. میلاد سرباز 618. مریم زاهدی 619. مریم خسروی 620. صدیق برزگر 621. قاسم نخعی‌پور 622. محمد عطوفی 623. زهرا شکیبی 624. حمیدرضا اکبری 625. عبدالصمد قاسمی 626. جهانبخش خاکسار 627. عبدالصمد قاسمی 628. حمدالله شایانی 629. سجاد زارع 630. اسماعیل خوشبخت 631. محمد حسینی 632. محسن زائری 633. هوشنگ تیموری 634. اکبر شفیعی 635. مسعود شایانی 636. صادق شفیعی 637. اسماعیل خوشبخت 638. مهدی جمشیدی 639. هادی شرف لاری 640. روح‌الله عمادی 641. مهدی دهقانی 642. احمد کریمی 643. مصطفی دانش 644. محمد فاضل علیزاده 645. موسی رشیدی 646. حسین محمدی 647. احسان رمضانی 648. سید محمد مهدی غمامی
انتهای پیام/*