ریابکوف: برخی اعضای ۱+۵ در اجرای برجام موانع را رفع نمی‌کنند
معاون وزیر خارجه روسیه می‌گوید که تحریم‌های ایالات متحده علیه بخش نظامی روسیه بخشی از رویکرد ریاکارانه واشنگتن است، با این حال، مسکو آمادگی دارد تا در صورت تمایل طرف آمریکایی در راستای بهبود روابط متقابل گام بردارد.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، سرگئی ریابکوف معاون وزیر خارجه روسیه، چهارشنبه هفته گذشته برای دیداری یک روزه و رایزنی با همتایان ایرانی خود وارد تهران شد. در بین برنامه کاری فشرده ریابکوف در تهران، فرصتی به دست آمد تا با این دیپلمات ارشد روسی گفتگویی را ترتیب دهیم.
ریابکوف در این گفتگو با اشاره به سخنان مقامات آمریکایی مبنی بر ضرورت نبرد همگان با داعش و در مقابل اعمال تحریم بر بخش نظامی و تسلیحاتی روسیه (که در حال مبارزه با داعش است)، این رویکرد واشنگتن را «نشانه‌ای از یک ریاکاری فاحش» توصیف کرد، وضعیتی که به گفته وی «بخشی جدایی ناپذیر از سیاست آمریکا است و بازتابی از معیارهای دوگانه آنها است».
تحریم آمریکا علیه بخش نظامی روسیه نشانه‌ای از یک ریاکاری فاحش است
ریابکوف در بخش دیگری از سخنان خود «به یک نمونه دیگر از ریاکاری آمریکایی‌ها» اشاره کرد، جایی که به گفته وی «آمریکایی‌ها علاقه عمیقی به مذاکره با روسیه بر سر کاهش بیشتر توان دفاعی این کشور دارند»، آن‌هم در شرایطی که «آمریکایی‌ها تحریم‌هایی غیرقانونی را بر بخش زیادی از مجموعه صنعتی – نظامی روسیه اعمال کرده است». به گفته وی، این رویکرد آمریکا غیرمنصفانه بوده و این شیوه غیرقابل اجرا است.
هیچ دلیلی برای حتی مذاکره بر سر هرگونه داد و ستدی درخصوص کریمه وجود ندارد
این دیپلمات ارشد روس در ادامه با مردود دانستن برخی گمانه‌زنی‌ها و تحلیل‌ها مبنی بر اینکه روسیه به دنبال بازی با کارت سوریه در مقابل منطقه شبه‌جزیره کریمه است، تأکید کرد «این گونه تحلیل‌ها تنها برای آن دسته از یادداشت‌نویسان و افراد فعال در اندیشکده‌هایی معتبر به نظر می‌رسد که به دنبال نتیجه‌گیری‌های مطابق با اهداف خود هستند». به گفته وی نه تنها این تحلیل‌ها جایی در دنیای واقعی ندارند، بلکه روسیه بر این نظر است که «هیچ دلیلی برای حتی مذاکره بر سر هرگونه داد و ستدی درخصوص کریمه وجود ندارد»؛ به تصریح او «تمامی آنچه که در کریمه رخ داد برمبنای اراده و خواسته آزاد مردم کریمه بوده وضعیت آنجا غیرقابل بازگشت بوده و هیچ جایی برای مذاکره وجود ندارد».
اقدامات روسیه در سوریه در راستای تأمین منافع ملی روسیه است، همانگونه که در راستای منافع سوریه و ثبات در خاورمیانه است
«اما حتی اگر فرض کنیم که بر سر منطقه جنوب شرقی اوکراین موسوم به ناحیه دونباس گفتگو کنیم، ناحیه‌ای که خواهان یک وضعیت ویژه برای خودش است، در اینجا نیز جایی برای بده بستان وجود ندارد، زیرا چیزی برای داد و ستد وجود ندارد، و چه دلیلی برای کنار گذاشتن سیاست‌مان در خصوص سوریه وجود دارد؟؛ ما این کار را به این خاطر انجام می‌دهیم که فکر می‌کنیم این تلاش‌ها و صرف منابع در راستای تأمین منافع ملی روسیه است، همانگونه که در راستای منافع سوریه و ثبات در خاورمیانه است؛ درباره اتهاماتی که درباره نقش روسیه در جنوب شرقی اوکراین وارد می‌کند، هیچ شواهد مستحکمی ارائه نشده است، و چنین اتهامات و تحلیل‌ها در دنیای واقعی جایی ندارند».
معاون وزیر خارجه روسیه درباره انتخابات ریاست جمهوری آتی آمریکا و تأثیر آن بر روابط مسکو-واشنگتن تأکید کرد که «ما هیچ توهمی درباره احتمال بهبود سریع روابط‌مان نداریم». به گفته وی آنچه که به «اینرسی ضد روسی» در بین نخبگان و نظام سیاسی آمریکا وجود دارد با درگیری شدن مستقیم مقامات دولت اوباما به سطح بی‌سابقه‌ای رسیده است، به گونه‌ای که اجازه نمی‌دهد که مسیر معکوس کنونی و بهبود روابط به این زودی‌ها آغاز شود.
به گفته ریابکوف، صرف‌نظر از اینکه چه کسی رئیس جمهوری آینده آمریکا خواهد شد، روابط این دو کشور به این زودی‌ها بهبود نخواهد یافت. وی تأکید کرد که طرف روسی کاملا آماده دمیدن هوایی تازه و رفع موانعی است که طی سال‌های اخیر بر سر راه گسترش روابط مسکو و واشنگتن ایجاد شده است.
مسکو آماده همکاری با آمریکا است، اما اینکه ترامپ یا کلینتون هم حاضر به این کار باشند، به تصمیم خودشان بستگی دارد
وی با تمثیل روابط دوجانبه به رقص تانگو گفت که «یک طرف این تانگو حاضر آماده است که خودمان هستیم»، اما «درباره طرف دیگر برای مشارکت در این رقص تانگو چه اینکه مرد (ترامپ) یا زن (کلینتون) باشد، تصمیم‌گیری درباره اینکه آیا می‌خواهند همراه با ما این رقص تانگو را انجام دهند، کاملا به طرف آمریکایی بستگی دارد»، به گفته وی روسیه آماده بهبود روابط دوجانبه با آمریکا از نخستین روز ریاست جمهوری فرد جایگزین اوباما است.
با این حال، معاون وزیر خارجه روسیه تصریح کرد که «متأسفانه این روزها شاهد شکل‌گیری یک اجماع دو حزبی ضد روسی در ایالات متحده هستیم»، با این حال ابراز امیدواری کرد که با تلاش طرفین، بتوان از این وضعیت گذر کرد.
شرکت‌های آمریکایی حاضر در روسیه، برخلاف اروپایی‌ها، نمی‌خواهند روسیه را ترک کنند
ریابکوف با اشاره به تحریم‌های غربی علیه این کشور گفت: «ما تأثیرات منفی تحریم‌ها را بر فضای کلی کسب و کار دستکم نمی‌گیریم، خاصه در ارتباط با اروپا همچنین آمریکا» با این حال وی تأکید کرد که «برخلاف شرکتها و کسب‌و کارهای اروپایی که با محدودیت بیشتری مواجه شده‌اند،شرکت‌های اصلی آمریکایی حاضر در روسیه نمی‌خواهند روسیه را ترک کنند، حتی فعالیت‌های خود را گسترش داده‌اند، من اطلاعات دست‌اولی از این موضوع دارم»، وضعیتی که به گفته این دیپلمات ارشد روس «یکی از تأثیرات ریاکارانه سیاست‌های آمریکا است که فضا را برای خود حفظ کرده و زندگی دیگران را دشوار می‌کنند».
تحریم‌ها علیرغم تأثیرات منفی، وابستگی روسیه به واردات کالا از مناطق مختلف را کاهش داد
وی در ادامه به برخی نکات مثبت تحریم‌ها اشاره کرد، از جمله وابستگی روسیه به واردات کالا از مناطق مختلف کاهش یافت، مردم روسیه تمایل کمتری به ذخیره پول خود در بانک‌ها داشته و به جایش تمایل دارند تا از محل سرمایه‌گذاری در کسب و کارهای واقعی سود کسب کنند زیرا فضا برای آنها مهیاتر شده است. البته وی تأکید کرد که تحریم‌ها موجب سالم‌تر شدن اقتصاد روسیه نشده است، اما تصریح کرد که پس از مشاهده این تحریم‌ها همواره باید به یاد داشت که حتی کشورهای موسوم به دنیای غرب که همیشه درباره تجارت و کسب و کار آزاد و بدون محدودیت هستند، ممکن است که به دلایل سیاسی خلاف آن عمل کنند، این کشورها با این اقدام خود را در تناقض قرار داده و نظام اقتصادی خود را تضعیف می‌کنند.
معاون وزیر خارجه روسیه همچنین به دیدارها و رایزنی‌های سه ساعته خود با معاونان وزیر خارجه ایران اشاره کرد: «ما تماس‌ها و گفتگوهایی معمول، فشرده، و مثمر ثمر با همتایان خود در وزارت خارجه ایران داریم؛ پیش از این (مصاحبه) گفتگوهای تقریباً سه‌ساعته‌ای را با دوستان و همکاران خوبم عباس عراقچی و مجید تخت‌روانچی، معاونان وزیر خارجه ایران داشتم، کسانی که تحت هدایت جناب آقای ظریف وزیر امور خارجه ایران، با توان و قابلیت، نمایندگی ایران را در مذاکرات (هسته‌ای) به‌عهده داشتند، مذاکراتی که به حضور در آن افتخار می‌کنم».
در تهران درباره اجرایی شدن برجام، مسائل مورد علاقه طرفین و مسائل بین‌المللی گفتگو کردیم
این دیپلمات ارشد روس درباره محتوای رایزنی‌های خود در تهران گفت: «ما تعامل و گفتگوهای کاملی را درباره تمامی موضوعات داشتیم، از جمله اجرایی شدن برجام که موضوعی جاری و پیش‌ِروی ما است، همچنین درباره مسائل مورد علاقه طرفین نیز گفتگوهایی داشتیم، از جمله مسائل مرتبط به حوزه هسته‌ای که به دو کشور مربوط است. درباره مسائل بین‌المللی نیز گفتگو کردیم».
معاون وزیر خارجه روسیه با اشاره به در پیش بودن آغاز به کار نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک، گفت: «مسائل مرتبط با برجام و خاورمیانه به‌صورت غیرقابل اجتنابی بخشی از مهترین اجزای تشکیل‌دهنده بحثهای آن را تشکیل خواهند داد». وی گفت: «این موضوع نیز یکی از دلایل حضور من در اینجا و گفتگو و تعامل (با طرف‌های ایرانی) است».
ریابکوف درخصوص برنامه‌ریزی‌ها برای دیدارهای آتی با طرف‌های ایرانی‌اش نیز گفت: «من از دوستان ایرانی‌ام دعوت کردم تا از مسکو دیداری داشته باشند».
برخی کشورها در اجرای برجام در موضع خود توقف کرده و موانع را رفع نمی‌کنند
معاون وزیر خارجه روسیه با اشاره به سخنان مقامات ایرانی درباره برجام و مسائل مرتبط با اجرایی شدن آن گفت: «ما با ارزیابی‌ها و نتیجه‌گیری‌های دوستان ایرانی خود اشتراک نظر داشته و موافقیم، که برخی کشورها که در هنگام مذاکرات (هسته‌ای) مشارکت قابل توجهی داشتند، در مرحله اجرای (توافق برجام)، در موضع خود متوقف شده و موانع را رفع نمی‌کنند، موانعی که توسط خودشان و از طریق قانون‌گذاری‌ها و تصمیم‌گیری‌های داخلی‌شان اعمال شده‌اند، موانعی که حتی امکان همکاری‌های اقتصادی و تجاری فعال، نتیجه‌گرا و پیشرفته بیشتری را بین ایران و مابقی جهان نمی‌دهند».
ریابکوف در ادامه به برخی توافقات طرفین ایرانی و روسی در این خصوص اشاره کرد، جایی که به‌گفته او «با همکاران ایرانی خود توافق کردیم که این موضوع به‌عنوان یکی از مهمترین دستورکارهای جاری ما باقی بماند» وی تأکید کرد که «روسیه یک بازیگر وفادار در این فرآیند است و به‌عنوان کشوری که متأسفانه در معرض تحریم‌های غیرقانونی ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا قرار دارد، درباره غیرقابل قبول بودن این نوع رفتار دیدگاه کاملاً واضح و آشکاری دارد».
وی درخصوص دیدگاه روسیه درباره رفع نشدن این موانع گفت: «ما بر این باوریم که این اقدامات (موانع) باید رفع شوند و اقدامات یک‌جانبه نباید جایگاهی در روابط بین‌المللی داشته باشند».
ریابکوف در تشریح دوران پسابرجام گفت: «آنچه رخ داد فریبنده، یا یک شرایط دشوار بود، زیرا از یک سو تمامی آن‌چیزی (تحریم‌هایی) که پیشتر از طریق تصمیم شورای امنیت سازمان ملل بر سر آن توافق شده بود، به یک چیز خیلی بهتر برای حیات اقتصادی ایرانیان، تجارت توسط کارآفرینان ایرانی و تجارت ایرانی‌ها با خارجی‌ها تغییر یافت، در اینجا تحولی بسیار خوب و امیدواربخش را داشتیم، اما از سوی دیگر مابقی سیستمی را که از آن برای محدود کردن حیات اقتصادی ایران استفاده می‌شد، به‌خاطر آنچه تحریم‌های اولیه ایالات متحده آمریکا نامیده می‌شوند، باقی مانده است و همچنان وجود دارد».
شرکتها از جریمه و تنبیه آمریکا هراس دارند
ریابکوف ابراز کرد: ما روس‌ها مخالف این تحریم‌ها هستیم، «اما واقعیت زندگی این است که تنها به‌خاطر وجود آنها (تحریم‌های اولیه)، بسیاری از شرکتها و کسب و کارهای مستقر در کشورهایی که کاملاً از جوامع غربی جدا هستند نیز از تنبیه و جریمه شدن توسط مقامات آمریکایی هراس دارند».
احتمال پیگیری نحوه اجرای برجام در نشست وزرا در نیویورک
ریابکوف با «کاملاً نادرست» شمردن تحریم‌های اولیه آمریکا بر ضرورت پیگیری اقداماتی در این خصوص تأکید کرد، زیرا «در غیر این صورت، نتایج حاصل از اجرایی شدن برجام در حوزه اقتصادی غیرواضح‌تر و نامشخص‌تر خواهند بود». وی گفت: «ما کاملاً با دیدگاه ایرانی‌ها در این موضوع اشتراک نظر داریم و فکر می‌کنم که این موضوع باید یکی از مهمترین مسائل مدنظر اعضای کمیسیون مشترک E3+3 یا گروه 1+5 و ایران برای بحث و گفتگو طی جلساتی باشد که قرار است در نیویورک یا هرجای دیگری برگزار شود، حتی ممکن است طی آنچه به "هفته وزارتی" در نیویورک مشهور است، مطرح شود، اما تصمیم نهایی هنوز گرفته نشده است».
در اجرای برجام باید به وضعیتی بهتر برسیم/ حل مسائل به اراده آمریکا بستگی دارد
معاون وزیر خارجه روسیه بر این باور است که «حل این مسائل و دستیابی به اهداف مدنظر» تا حد زیادی «به اراده و حسن‌نیت سیاسی به‌ویژه آمریکایی‌ها بستگی دارد». وی وعده داد: «برای دستیابی به آنها، فشار خواهیم آورد»، با این حال تصریح کرد: «وضعیت کنونی را نادرست می‌دانیم و باید به وضعیتی بسیار بهتر تغییر یابد».
برجام یکی از اولویت‌های فوری رئیس‌جمهور بعدی آمریکا خواهد بود
ریابکوف در خصوص سخنان برخی نامزدهای ریاست جمهوری آمریکا مبنی بر پاره کردن آن در صورت پیروزی در انتخابات، تصریح کرد: «موضوع برجام، فرجام، آینده و اجرای آن از آن مسائلی است که دستورکار رئیس جمهوری آتی آمریکا را تشکیل خواهد داد و شکی ندارم که رئیس جمهوری آمریکا هرکه می‌خواهد باشد، برجام را یکی از اولویت‌های فوری دولت خواهد دید».
به‌گفته وی، طرف روسی به رئیس جمهوری آتی آمریکا «یادآوری خواهد کرد که چه‌میزان سرمایه‌گذاری سیاسی و فکری از سوی دولت فعلی (اوباما) آمریکا و دیگر طرف‌هایی که در این مذاکرات مشارکت داشتند، و البته از سوی ایران برای دستیابی به صلح در جهان، و داشتن منطقه‌ای پایدارتر، سعادتمندتر و از نظر اقتصادی شکوفاتر انجام شده است».
امیدواریم رئیس‌جمهور آتی آمریکا برجام را بازنگری نکند
ریابکوف در ادامه ابراز امیدواری کرد که رئیس جمهوری بعدی آمریکا برجام را مورد بازنگری قرار ندهد. به‌گفته وی «ایده برچیدن و یا بازگرداندن برجام با منافع اصلی ایالات متحده آمریکا در تناقض است».
معاون وزیر خارجه روسیه با اشاره به گفتگوهای چند روز پیش سرگئی لاوروف و جان کری در ژنو درخصوص موضوع سوریه گفت: «ما در فرآیند گفتگوهای جاری با آمریکا در خصوص این موضوع هستیم». وی گفت: «این گفتگوها به چندین دلیل پیچیده هستند؛ یکم، به‌خاطر این است که ما اولویت‌های متفاوتی داریم. روسیه و آمریکا در خصوص آن چیزی که در شرایط کنونی ضرورت دارد انجام شود و چگونه باید به پیش رفت، اولویت‌های متفاوتی دارند. در این وضعیت، به‌دشواری بتوان یک زمینه مشترک یافت، با این همه احتمالش وجود دارد و روی آن کار می‌کنیم. دلیل دیدار اخیر جان کری از مسکو که دو روز و نیم به طول انجامید، دقیقاً با هدف شکل دادن به یک رویکرد مشترک‌تر بود و این کار تا جایی انجام شد که امکان برگزاری نشست‌هایی را در لائوس و سپس در ژنو مهیا کرد».
در چندقدمی توافقی بزرگ درباره حلب هستیم
ریابکوف با اشاره به این دیدارها، تصریح کرد: «ما در چندقدمی آنچه من امیدوارم توافقی بزرگ در خصوص حل وضعیت خاص پیرامون حلب باشد، هستیم؛ این موضوع در مرکز بحثهای داغی بود که در سطح بین‌المللی طی هفته‌های گذشته انجام شده است».
وی گفت: «ما در هفته‌های گذشته آنچه را می‌توانسته‌ایم، انجام داده‌ایم تا اولاً به اوضاع ثبات ببخشیم و ثانیاً تروریستها را شکست دهیم؛ و ثالثاً شرایط بسیار وخیم انسانی در حلب بهبود یابد که به‌خاطر فعالیت آنهایی که نمی‌خواهند صلح به این نقطه در جهان برسد ایجاد شده است».
وی همچنین در ارزیابی خود از رویکرد آمریکا طی گفتگوهای اخیرش با روسیه گفت: «ایالات متحده نسبت به قبل، رویکرد سازنده‌تری دارد که ناشی از تعامل بسیار فعالانه و فشرده مقامات روسی در سطوح مختلف بوده است، از جمله افراد نظامی ما (روسیه و آمریکا) که به‌زودی و طی چند ساعت آینده با هم دیدار خواهند کرد تا این توافق را نهایی کنند. ما هنوز به آنجا (توافق) نرسیده‌ایم».
با آمریکا در مذاکرات سوریه توافق می‌کردیم، روز بعد آمریکایی‌ها شروط و درخواستهای اضافی مطرح می‌کردند
معاون وزیر خارجه روسیه تصریح کرد: «مشکلات تمامی این مذاکرات و بحثهای مرتبط با مسائل سوریه به‌خاطر الگوی بسیار تأسف‌برانگیزی بود که ایالات متحده دنبال می‌کند. ما ظاهراً بر سر چیزی توافق می‌کنیم، اما روز بعد یک چیز چه در عرصه میدانی یا واشنگتن تغییر می‌کند و با ایده‌ها، درخواستها و شروط اضافی مواجه می‌شویم».
«با این حال، همانگونه که گفتم پیشرفت‌های زیادی به دست آمده است و درباره آنچه در حال رخ دادن است با دوستان ایرانی خود رایزنی می‌کنیم».
در بحث تفکیک تروریستها از معارضان میانه‌رو پیشرفتهایی حاصل شده است
ریابکوف در خصوص موضوعات مطرح در این گفتگوها گفت که مسائلی در ارتباط با نحوه کنترل برخی نواحی حساس نزدیک به حلب از جمله موضوعات مطرح است. وی در پاسخ به سؤالی درباره اینکه آیا مسئله تفکیک گروههای تروریستی از معارضان میانه‌رو در سوریه حل شده است یا نه، گفت: «در خصوص موضوعی که شما ذکر کردید، پیشرفتهایی به دست آمده است و تلاش داریم تا نقاط تلاقی ادراک‌‌هایمان را ــ بین خودمان و ایالات متحده ــ گسترش دهیم».
وی در خصوص تقویت احتمالی همکاری‌های نظامی مسکو و واشنگتن در سوریه گفت: «ما به چنین چیزی تمایل داریم، اگر عملیات نظامی مناسب نباشد، (اما) از همکاری‌های عمیق‌تر همچون به اشتراک‌گذاشتن اطلاعات و تماس بین نیروهای نظامی استقبال خواهد شد».
آمریکایی‌ها پس از انجام کارها پا پس می‌کشند
معاون وزیر خارجه روسیه در تشریح سابقه همکاری با آمریکا گفت: «این کشور دچار افت و خیزهایی است، گاهی اوقات کاری را انجام می‌دهند که برای شما واضح و ضروری به نظر می‌رسد، بعداً آنها از خودشان یا سایه‌شان دچار هراس می‌شوند شدیداً به فکر فرو می‌روند که دیگران در این خصوص چه می‌گویند و (نهایتاً) از آن پا پس می‌کشند و این مایه تأسف است».
وی در ادامه در خصوص بهره‌گیری از پایگاه هوایی همدان گفت: «روسیه از پایگاه هوایی همدان استفاده نکرد». وی تأکید کرد که این بهره‌گیری «ترتیباتی بود که دو کشور مشترکاً به آن دست یافتند و این مسیر مشترکی بود که تهران و مسکو را به آن نتیجه رساند».
خوشحالم که اس-300 بالاخره در ایران است
معاون وزیر خارجه روسیه با اشاره به تحویل دادن سامانه دفاع موشکی اس‌ــ300 گفت: «این موضوعی است که مدت زمان زیادی مطرح بوده است، و خوشحالم که نهایتاً این سیستم‌ها در ایران هستند و می‌توان از آنها برای تقویت دفاع و امنیت ملی کشور همسایه‌مان استفاده کرد». به‌گفته وی «این سیستم‌ها دفاعی هستند و هیچ توازن، ترکیب و یا قابلیت (نظامی) را در منطقه تغییر نمی‌دهند».
در مذاکرات پیشنهاد کردیم که تحریم‌های تسلیحاتی یک ماه پس از اجرایی‌شدن برجام رفع شوند
ریابکوف درباره همکاری‌های بیشتر نظامی دو کشور گفت: «این موضوعی پنهان نیست که روسیه طی مذاکرات هسته‌ای حامی رفع تحریم‌های تسلیحاتی ایران در زودترین موعد ممکن بود، ما حتی در مقاطعی پیشنهادهایی را تدوین کردیم که براساس آن تحریم تسلیحاتی یک ماه پس از اجرای برجام رفع شود، اما نتیجه متفاوت بود».
به‌نظر ریابکوف: «هیچ دلیلی وجود ندارد که براساس آن ایران بایستی از فرصت خرید تجهیزات پیشرفته و یا تقویت امنیت ملی خود محروم شود، این یک موضوع سیاسی‌شده است. هیچ چیزی نباید این همکاری‌ها را بین دو کشور محدود کند».
مصاحبه کننده: عباس اصلانی
انتهای پیام/