نگاهی به سه دهه تقابل دریایی ایران و آمریکا در خلیج فارس/ عملیات‌هایی با مُهر محرمانه
سپاه پاسداران در خلیج فارس در همه ساعات شبانه روز تمامی شناورهای بیگانه را رصد کرده و از آنها سوال و جواب می‌کند و البته این امر تنها به شناورهای نظامی آمریکا نیز محدود نمی‌شود.
به گزارش گروه رسانه‌های خبرگزاری تسنیم، طی روزهای اخیر اخبار متعددی درخصوص نزدیکی و یا هشدار شناورهای جنگی سپاه پاسداران به ناوهای آمریکایی در منطقه خلیج فارس منتشر شده است که برخی از آنها علاوه بر بازتاب فراوان در رسانه‌های داخلی و خارجی، واکنش مقامات نظامی دو کشور (عمدتا آمریکایی‌ها) را نیز در پی داشته است.
آخرین نمونه از این برخوردها، اوایل ماه جاری رخ داد.به گفته آمریکایی‌ها، یک قایق تندروی ایرانی به دو کشتی نیروی دریایی آمریکا و یک کشتی نیروی دریایی کویت نزدیک شده که یکی از شناورهای نظامی آمریکایی به نام «یو.اس.اس اسکوال»، پس از مکالمه رادیویی مختصر با طرف ایرانی و امتناع وی از ترک منطقه، 3 بار به نشانه هشدار در آب و به سمت قایق ایرانی شلیک کرده است.
وزارت دفاع آمریکا اعلام کرده بود که شناور ایرانی به فاصله حدوداً 200 یاردی (حدوداً 180 متری) ناوگان آمریکایی-کویتی آمده و با سرعت بالا، دور آنها حرکت می‌کرده است.
چند روز قبل از آن هم رسانه‌های غربی از قول آمریکایی‌ها اعلام کردند شناورهای سپاه پاسداران در تنگه هرمز در فاصله 300 متری یک شناور آمریکایی حرکت کرده بودند.
این اخبار اگرچه در گذشته هم وجود داشت، اما خصوصا در مقطع اخیر و بویژه پس از اجرایی شدن برجام حساسیت بیشتری در رسانه‌ها پیدا کرده است.
اشراف سپاه بر تنگه هرمز و خلیج فارس
از اواخر دهه 80 (شمسی) بنا بر تدبیر فرماندهی معظم کل قوا مبنی بر تفکیک مسئولیت نیروهای دریایی سپاه و ارتش، امنیت خلیج فارس و تنگه هرمز به سپاه واگذار شد و امروز قرارگاه دریایی خاتم‌الانبیا(ص)2 مسئولیت اصلی حراست از این آبراه مهم جهان را برعهده دارد.
با توجه به ماموریت محوله، یکی از مهمترین اقدامات روزمره نیروی دریایی سپاه، رهگیری ناوگان‌های بیگانه حاضر در خلیج فارس است که طی آن، پاسداران حاضر در این منطقه، کار ثبت عبور و مرور شناورهای خارجی را برعهده دارند و همه شناورهای عبوری از تنگه هرمز موظف هستند که خود را به نیروهای ایرانی معرفی کنند.
برهمین اساس کلیه ترددها در این منطقه اعم از شناورهای تجاری و نظامی که عبور بی ضرر از تنگه هرمز دارند، کنترل می شوند که این امر شامل تمامی ناوگروه‌های امریکایی از جمله ناوهای غول پیکر هواپیمابر آنها نیز خواهد شد.
البته این رهگیری و سوال و جواب تنها محدود به تنگه هرمز نیست بلکه حتی قبل از آن، فعالیت نیروهای سپاه آغاز شده و شنودها از ورای منطقه آغاز و رهگیری برای «مثبت کردن» (کسب اطلاعات از شناورهای بیگانه) در این منطقه انجام می‌شود.
در این محدوده هر شناوری در هر زمانی که وارد خلیج فارس شود، از طریق سیستم‌های شنود، یگان‌های شناوری، رهگیری با هواپیماهای بدون سرنشین و سامانه های راداری رصد و شناسایی شده و تحت کنترل سپاه قرار می گیرد.
از آنجایی که بیشترین بار ابهت ناوگروه‌های آمریکایی در تبلیغات رسانه‌ای آن خلاصه می‌شود، وقتی شناورهای ناوگان‌های نظامی آنها قصد ورود به خلیج فارس را دارند به طور عمده به صورت کاروانی وارد می‌شوند؛ مثلا 4 فروند همراه هم.
یکی از نکات حائز اهمیت، این است که شناورهای آمریکایی برای خودشان حریم امنیت تعریف کرده‌اند که این حریم در سایر نقاط دنیا رعایت می‌شود.
بر همین اساس در بسیاری از نقاط دنیا وقتی این ناوها وارد تنگه‌ها و کانال ها می‌شوند، آن تنگه به مدت 24 ساعت بسته می‌شود تا نیروهای آمریکایی به راحتی عبور کنند.
هیچ شناوری حق نزدیک شدن به این ناوها را ندارد به ویژه اگر آنها تشخیص دهند که آن شناور، شناور نظامی است. اما این قانون نانوشته در «تنگه هرمز» معنایی ندارد چراکه جمهوری اسلامی ایران این حریم را قبول نداشته و البته آمریکایی‌ها هم چاره‌ای جز گردن نهادن بر این واقعیت ندارند.
عملیات‌هایی با مُهر محرمانه
تقابل سپاه با ناوگان دریایی آمریکا در خلیج فارس را می‌توان در قالب سه نوع درگیری‌های «سخت»، «نیمه سخت» و «نرم» دسته بندی کرد.
تاریخچه درگیری مستقیم و سخت سپاه با نیروی دریایی آمریکا به سال‌ها قبل یعنی در دوران دفاع مقدس برمی‌گردد که مشهورترین آنها درگیری ناوگروه نیروی دریایی سپاه به فرماندهی شهید نادر مهدوی با آمریکایی‌ها بود که طی آن یک فروند بالگرد آمریکایی سرنگون و اکثر نیروهای رزمنده ایرانی حاضر در این عملیات نیز به شهادت رسیدند.
علاوه بر آن، سپاه پاسداران (در همان سالهای پایانی جنگ) با استفاده از دیگر تجهیزات خود ازجمله انواع مین های دریایی، چند کشتی جنگی و غیرجنگی متعلق به کشورهای خارجی ازجمله آمریکا را مورد اصابت قرار داد که این درگیری‌ها به «جنگ نفتکش‌ها» معروف شد.
پس از گذشت نزدیک به 3 دهه از پایان جنگ، یکی از معدود مواردی که هنوز هم برخی موضوعات آن دارای طبقه بندی محرمانه است، همین موضوع درگیری‌های دریایی ایران و آمریکا در خلیج فارس است.
دریادار فدوی در همین رابطه گفته است: «مسائل ما با آمریکایی‌ها در خلیج فارس اواخر 65 آغاز شد ولی هنوز تمام نشده و همچنان ادامه دارد و همچنان محرمانه مانده است.»
وی می‌افزاید: «بعد از گذشت 27 سال هنوز هم بخاطر معذورات حفاظتی نمی‌توانیم در خصوص عملیات های رو در رویی با شیطان بزرگ در خلیج فارس صحبت کنیم.»
برای ورود به خلیج فارس اجازه بگیرید
اما در سالهای بعد از جنگ هم این تقابل به نوعی دیگر ادامه داشت و سپاه -که حالا مسئول مستقیم تامین امنیت خلیج فارس است- تاکید می‌کند که هیچ کس حق ورود بی اجازه به آبهای ایران را ندارد و این را در عمل هم نشان داد که 3مورد مهم آن در سالهای 82 و 86 و 94 اتفاق افتاد.
دستگیری تفنگداران آمریکایی با یک کلاش
13 سال قبل، 4 نظامی آمریکایی و 2 کویتی به همراه تجهیزات نظامی و 2 فروند قایق، درحالیکه قصد ورود به اروند را داشتند، توسط نیروی دریایی سپاه بازداشت شدند اما فیلم و تصاویر آن هیچگاه بنا بر دلایل امنیتی پخش نشد.
دریادار تنگسیری جانشین فرمانده نیروی دریایی سپاه در همین رابطه در گفتگو با فارس اظهار داشت: «آنها با دو قایق آمده بودند و نیروهای سپاه نیز با دو قایق به طرف آنها رفتند ولی تجهیزات آمریکایی‌ها خیلی بیشتر بود با این حال یکی از نیروهای سپاه با لباس پاسداری و یک اسلحه کلاش به داخل قایق آنها می‌رود و فقط می‌گوید الله اکبر و فرد کویتی به آمریکایی‌ها می‌گوید اینها پاسدار هستند و تسلیم می‌شوند.»
وی افزود: «به هر حال در سال 82 بنا بر وضع موجود سیاسی کشور، سپاه آن 4 آمریکایی را رها کرد. البته این افراد 4 روز در اختیار سپاه بودند و بعد آنها را رها کرد. همچنین شناورهای گروه آمریکایی به آنها داده شد.»
این درحالی بود که در مقطع فوق، دولت اصلاحات در ایران بر سر کار قرار داشت.
انگلیسی‌ها هم در تور سپاه افتادند
اما اتفاق دوم که بازتاب بسیار زیادی در سطح بین الملل پیدا کرد، بازداشت تفنگداران نیروی دریایی ارتش انگلیس بود.
روز جمعه سوم فروردین 1386 (23 مارس 2007)، 15 تفنگدار و ملوان ناو جنگی «اچ.ام.اس کورنوال» متعلق به نیروی دریایی انگلیس توسط نیروهای مرزی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در آبهای ساحلی ایران در شمال خلیج فارس دستگیر می شوند؛ آن هم درحالی که گفته می شد متجاوزان به میزان زیادی هم وارد آبهای ایران نشده بودند.
این چندمین بار بود که انگلیسی‌ها از زمان اشغال عراق به صورت غیرقانونی وارد حریم آبی جمهوری اسلامی می‌شدند و هر بار هم مقامات لندن با فرافکنی و ارائه تفسیرهای بی‌ربط از جمله ادعای دستگیری متجاوزان در حال بازرسی از یک کشتی تجاری در آبهای منطقه‌ای عراق در پی توجیه اقدام خویش برآمدند.
در شرایطی که جمهوری اسلامی ایران بر اساس نقشه‌ها و اسناد و همچنین اعترافات دستگیرشدگان، ورود غیرقانونی این افراد به آبهای متعلق به ایران را نشان داده بود، دولت انگلیسی تاکید داشت که این عده در آبهای عراق بازداشت شده‌اند.
اما پس از گذشت مدتی، مقامات لندن رسما از ورود غیرقانونی ملوانان خود به حریم دریایی ایران عذرخواهی کردند.
نیروی دریایی سپاه در نهایت تنها نظامیان انگلیسی را آزاد کرد و تجهیزات و شناور آنها در کشور باقی ماند.
بعدها سپاه پاسداران در نمایشگاه‌های خود برخی تجهیزات به غنیمت گرفته شده از متجاوزان، ازجمله قایق تفنگداران دریایی انگلیس را به نمایش گذاشت.
تحقیر در اطراف جزیره فارسی
آخرین مورد از درگیری‌های منجر به دستگیری متجاوزان بیگانه در خلیج فارس، به دی ماه سال گذشته بر می‌گردد که نیروی دریایی سپاه پاسداران 2 شناور نظامی آمریکایی را که بصورت غیرقانونی وارد آبهای سرزمینی ایران شده بودند، توقیف کرد.
در این عملیات که در اطراف جزیره فارسی صورت گرفته، 10 تفنگدار نیروی دریایی ارتش آمریکا که مجهز به سلاح‌های سبک و نیمه سنگین بودند بازداشت شدند.
به گفته دریادار علی فدوی فرمانده نیروی دریایی سپاه، در هنگام توقیف این شناورها، ناو هواپیمابر «ترومن» امریکا در جنوب شرقی جزیره فارسی و در آب های بین‌المللی نزدیک محل توقیف شناور حضور داشته است و تحرکاتی در حدود 40 دقیقه برای آزادی این ملوانان داشته که با اقدام به موقع نیروی دریایی سپاه خنثی شده است.
اندکی بعد و پس از رایزنی‌های فراوان و فشرده، ایران تفنگداران آمریکایی را آزاد کرد اما انتشار تصاویر و فیلم بازداشت آنها خشم واشنگتن را در پی داشت و آمریکایی‌ها به شدت این اقدام ایران را محکوم کردند.
توقیف شناور متخلف
برخوردهای نیمه سخت سپاه در خلیج فارس، تنها به بازداشت نظامیان محدود نیست. اردیبهشت ماه سال گذشته یک فروند کشتی تجاری با پرچم جزایر مارشال -که تحت حاکمیت نظامی آمریکا قرار دارد- نیز توسط نیروی دریایی ایران در خلیج فارس و انتقال این کشتی به بندرعباس، بازتابهای فراوانی در رسانه‌های منطقه و جهان پیدا کرد.
دلیل توقف کشتی MV Maersk Tigris، شکایت یک شرکت ایرانی و تخلفات حقوقی اعلام شد.
بنا بر اعلام رویترز به نقل از مقامات پنتاگون، «ناخدای کشتی مذکور پس از امتناع از پذیرفتن دستور بی‌سیمی نیروهای سپاه، از ناوشکن آمریکایی حاضر در منطقه درخواست کمک نیز کرده بود و مقامات آمریکا چند ساعت پس از این واقعه گفتند که ناوشکن آمریکایی، تحولات را زیر نظر داشته است.»
راز انفعال آمریکا در خلیج فارس
آمریکایی‌ها اگرچه بارها سعی کردند جدیدت ایران را در حراست از آبراه خلیج فارس و تنگه هرمز بیازمایند، اما مدتهاست به این نتیجه رسیده‌اند که در برابر اراده ایران چاره‌ای جز تمکین ندارند و برای همین است که به شدت از هرگونه درگیری با قایق‌های تندروی سپاه پرهیز می‌کنند.
دریادار فدوی در این باره می‌گوید: «آمریکا مواظب‌ترین کشور جهان است که در خلیج فارس، تیری به اشتباه شلیک نشود. اگر کسی که اطلاعی هم از اوضاع خلیج فارس ندارد، همراه بچه‌های ما به این منطقه برود، می‌فهمد که آنها (آمریکایی‌ها) کاملا در موضع انفعال هستند و مواظبند تا اتفاقی نیفتد چون در آن صورت، در ابعاد بسیار وسیعی ضرر خواهند کرد.»
انفعال آمریکا در منطقه خلیج‌فارس و تنگه هرمز به حدی است که آنها در گذشته بارها خواهان ایجاد یک خط ارتباطی مستقل با نیروهای سپاه بودند تا به این وسیله هم اقتدار رسانه‌ای آنها مورد خدشه قرار نگیرد و هم مجبور نباشند در انظار جهان به سپاه پاسخ دهند؛ درخواستی که البته از سوی جمهوری اسلامی ایران رد شد.
به گفته فرمانده نیروی دریایی سپاه، «آمریکایی‌ها حداقل 3 بار از طریق مراجع رسمی مانند سفارت سوئیس پیگیری کردند که یک خط مثل خطی که در زمان جنگ سرد بین شوروی و آمریکا برقرار شد، شکل بگیرد تا اوضاع را بتوان کنترل کرد اما ما به آنها گفتیم که از دست رفتن اوضاع یک علت بیشتر ندارد و آن هم حضور شما در خلیج فارس است، اگر شما بروید هیچ اتفاقی نمی‌افتد.»
آمریکایی‌ها به دلیل اهمیت فراوان خلیج فارس و حضور ناوگان پنجم خود در بحرین، جزو کشورهای فرامنطقه‌ای هستند که بیشترین تردد و حضور نظامی را در خلیج فارس دارند و منافع آنها در این منطقه مهم و استراتژیک به قدریست که آنها حاضرند برای استمرار حضورشان در اینجا از عاج فیل پایین آمده و برخلاف همه نقاط دنیا، به نیروی دیگری پاسخگو باشد.
هجوم انبوه زنبورها را جدی می‌گیریم
روز چهارشنبه (17 شهریور) «بیل اربن» فرمانده ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا مستقر در منطقه درباره این برخوردها گفت: «قایق‌های ایران به سلاح مجهز هستند و خطرهای موجود در این زمینه را نادیده نمی‌گیرم.»
وی در ادامه تاکید کرد: «هر لحظه یک قایق ایرانی به سوی یکی از کشتی‌های ما حمله‌ور می‌شود و آنها هرگز از بی‌سیم استفاده نمی‌کنند. شما از نیات آنها مطلع نخواهید شد.»
خبرگزاری انگلیسی رویترز نیز در تحلیلی که اخیرا منتشر کرده است، به همکاری نیروهای دریایی ارتش و سپاه پاسداران جمهوری اسلامی ایران برای مقابله با دشمنان ایران بر روی آب پرداخته است.
این خبرگزاری به رویایی قایق‌های تندرو سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با 4 ناو آمریکایی در خلیج فارس در روزهای گذشته اشاره کرده و نوشته، این حوادث شمایی کلی از روش‌های احتمالی مورد استفاده تهران برای مقابله با شناورهای آمریکا در صورت بروز جنگ به نمایش گذاشته است.
این رسانه در ادامه ادعا کرده نیروهای نظامی ایران، در طول دهه‌های گذشته برای خنثی کردن اثر برتری تکنولوژیکی نیروهای آمریکا و مقابله با آن بر روی تاکتیک‌هایی موسوم به «هجوم انبوه» متمرکز شده‌اند.
رویترز در توضیح این راهبرد نوشته است: «ایران به جای تلاش در جهت برابری تسلیحاتی با ارتش آمریکا اقدام به استفاده از شمار انبوه سامانه‌های نسبتاً غیرپیشرفته در روی زمین، دریا و هوا می‌کند. استدلال در اینجا، احاطه کردن نیروهای آمریکایی است، درست همان‌طور که یک زنبور به تنهایی مزاحمت اندکی برای انسان ایجاد می‌کند اما هجوم انبوه آنها می‌تواند مرگبار باشد.»
این رسانه انگلیسی در ادامه با خاطرنشان کردن اینکه نیروهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، از راهبردهای هجوم انبوه در هوا و زمین هم استفاده می‌کنند، نوشته است: «سپاه، مقادیر زیادی هواپیماهای کوچک و با قابلیت پرواز اندک را نیز ظاهراً با امید به احاطه پدافندهای دشمن خریداری کرده است.»
*فارس
انتهای پیام/