شعر آیینی اعتقاد من است/دسته‌بندی نکنیم، همه شاعران انقلاب نیاز به حمایت دارند

پیمان طالبی می‌گوید: کسانی به من گفتند شعر آیینی را کنار بگذارم و بصورت مطلق در فضای ترانه کار کنم، اما اعتقاد من این است که اگر قرار باشد بین ترانه و شعر اهل بیت(ع) یکی را انتخاب کنم قطعاً شعر آیینی را انتخاب می‌کنم؛ چون اعتقاد من این است.

به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران تسنیم «پویا»، پیمان طالبی از جمله شاعران جوان و موفق کشور است که در حوزه ادبیات آیینی نیز فعالیت جدی دارد. بعد از کتاب «ناحماسه» که در مدت چندماه به چاپ دوم رسید و هم اکنون در آستانه چاپ سوم قرار دارد، باخبر شدیم که دومین مجموعه شعر این شاعر جوان نیز در شرف انتشار است. خبرگزاری تسنیم با توجه به استقبال از «ناحماسه» به گفت‌وگو با این شاعر جوان پرداخت که به این شرح است:

تسینم: آقای طالبی، کمی درمورد مجموعه «ناحماسه» توضیح دهید. استقبال به این خوبی از کتاب اول شما در این سن و سال چه حسی داشت؟

مجموعه ناحماسه اولین کتاب من بود که توسط شهرستان ادب به چاپ رسید و در حال حاضر چاپ دوم آن به اتمام رسیده . فضای ناحماسه مجموعه غزل های سیاسی اجتماعی و اعتراضی با رویکردی عدالتخواهانه را در بر می گیرد.

استقبال نسبتاً راضی کننده از «ناحماسه» و پیشنهادات دوستان دلسوزم، باعث شد که با همکاری موسسه فرهنگی هنری هلال آلبوم صوتی این کتاب را هم تولید کنیم که دکلمه آن برعهده من بود و به‌صورت دی‌وی‌دی در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفت.

در جلسات نقد و بررسی «ناحماسه»  عمده نظر منتقدان بر این اساس بود که این اثر را نمی‌توان به دید اولین کتاب یک شاعر جوان نقد کرد و حتی خود شاعر را هم نباید به دید یک جوان دهه 70 نقد کرد و این مسئله باعث شد که من هم کمی برای ادامه راه دلگرم‌تر شوم.

اصولاً دوست دارم که در کارهایم یک پکیج فرهنگی به مخاطب ارائه کنم و بصورت کلی قائل به دسته‌بندی‌شان نیستم. بطور مثال اینکه گفته می‌شود پیمان طالبی یک ترانه‌سرای ارزشی یا یک شاعر آیینی است، درست نیست. شاعر باید در تمامی ابعاد زندگی  شخصی و هنری وارد شود و شعرش تأثیرگذار باشد. آن کسانی که با فضای شعر آشنا هستند، می‌توانند به خوبی حرف من را درک کنند. می‌توانم ادعا کنم که در همه حوزه‌هایی که در آنها کار کرده‌ام، چه شعر آیینی، چه شعر آزاد و ترانه عاشقانه و چه ترانه‌های ارزشی و نوحه همیشه یک خط سیر را دنبال کرده‌ام. برای روشن شدن بحث مثالی می‌زنم. من در حوزه شعر آزاد یا ترانه، هیچ‌گاه از کلمه سیگار استفاده نکردم و شاید این مسئله خنده‌دار به نظر برسد. اما به همین نکات کوچک هم در اشعارم توجه می‌کنم، چرا که با بردن این کلمات در اشعار، تأثیر منفی در جوان و نوجوان گذاشته می‌شود.

 

تسینم: شنیده شده قرار است بعد از «ناحماسه» کار دیگرتان را نیز با عنوان «آیینه‌خانه» منتشر کنید. کمی درباره این اثر صحبت کنید.

با توجه به استقبال و درخواست مخاطبان برآن شدم که مجموعه اشعار آیینی دوسال اخیر را به نام «آیینه‌خانه» به چاپ برسانم. این اثر مجموعه 69 شعر آیینی در قالب‌های غزل، قصیده، ترکیب‌بند، ترجیع‌بند و مربع ترکیب است که قرار است توسط انتشارات آرام دل به چاپ برسد.

تسنیم: اشعار «آیینه خانه» قابلیت خواندن در مجالس هیئت را دارد؟

البته؛ از بین اشعار این اثر، تعداد زیادی از آنها تاکنون توسط مداحان شناخته شده کشور اجرا شده‌اند که روبرو شدن مخاطب با این شعرها در یک کتاب شاید برای آنها تداعی‌گر فضایی نوستالژیک باشد چون این شعرها را بارها از زبان مداحان مورد علاقه‌شان شنیده‌اند.

تسنیم: این مجموعه چه تفاوتی با «ناحماسه» دارد؟

به اعتقاد من در شعر آیینی و شعر آزاد نگاه‌ها باید متفاوت باشد. من در «آیینه خانه» سعی کرده‌ام در واقع مانیفست خود از شعر آیینی و شعر اهل بیت(ع) را عرضه کنم؛ چه به لحاظ محتوایی و چه از حیث صنعت شعر. به عنوان نمونه، در قالب مرثیه با وزنی کوتاه و زبانی نرم شعر سروده‌ام، ولی در مورد موضوعات حماسی مثلاً رجزخوانی اصحاب سیدالشهدا(علیه السلام)، از وزن‌های بلند و زبان سخت‌تر استفاده کرده‌ام. در آیینه خانه به شدت پایبند به این نگاه‌ها بودم.

تسنیم: فضای چاپ و نشر در حوزه ادبیات آیینی را چطور ارزیابی می‌کنید؟

در عرصه چاپ در کشور باید دست به عصا حرکت کرد؛ چون باید به فراخور حال مخاطب نیازسنجی کرد و اشعار سروده شده را در اختیارش قرار داد. در حال حاضر دوستان ما برای چاپ کتاب نگاه به میزان فالوورهای شبکه‌های اجتماعی خود می‌کنند و بعد تصمیم به چاپ کتاب می‌گیرند که به نظر من این اشتباه است. در این فضاها هیاهو و حاشیه بیشتر از هرچیز دیگر نمود دارد و مخاطبان اصلی شما خیلی کمتر از عالم واقع هستند. عمده افراد برای سرگرمی در این فضاها حضور دارند و بصورت تخصصی شعر را دنبال نمی‌کنند.

شعر جدی جایش در فضای مجازی نیست، هنوز هم شعرها خوب را باید در دواوین قدیم پیدا کرد. البته این رسانه‌ها از منظری هم می‌توانند مفید باشند و شاعر می‌تواند  به قاعده مشت نمونه خروار، نظر مخاطب و سلیقه او را بشناسد.

تسنیم: پیمان طالبی را بعضی ها با شهرستان ادب شناخته اند. امروز با آنها کار می‌کنید؟

مجموعه شهرستان ادب به من کمک کرد تا با شاعران و اساتید خوبی آشنا شوم و بطور کلی در آن سال که ما اولین دوره آفتابگردان‌ها بودیم فضای بسیار گرم و صمیمی در مجموعه حاکم بود، اما امیدوارم در آینده وضعیت بهتری را شاهد باشیم و برخی دوستان که از این مجموعه دور شده‌اند دوباره بازگردند. به نظرم باید از تمامی شاعران جوان انقلاب اسلامی حمایت کرد نه فقط یک قشر خاص و این موضوع باید در تمام مؤسسات رعایت شود.

تسنیم: جلسه شعر خوانی رهبر انقلاب را تجربه نکردید؟

برای هر شاعری این یک توفیق است که در محضر ایشان شعر بخواند و نظر ایشان را نسبت به شعر خود بداند، اما من نتوانستم و فرصت برای من ایجاد نشد. البته دوسال پیش قرار بود که من در این جلسه شعر بخوانم. حتی شعر من هم انتخاب شد و یک هفته تمام از طرف حوزه تماس می گرفتند و روی شعر کار می‌کردند ولی در آن جلسه، مجری جلسه نام من را از روی فهرست نخواند و گفتند ان‌شاءالله سال بعد.

تسنیم: به نظر می‌رسد که مدتی است از فضای ترانه‌های حماسی و ارزشی دور شده‌اید. علت خاصی دارد؟

من ورودم به ترانه، با موسیقی ارزشی بود. حدود چهار سال پیش از طرف حامد زمانی که یکی از اشعار من را که مرثیه‌ای برای حضرت زهرا (سلام‌الله علیها) بود، خوانده و خوششان آمده بود. از من خواست برای فاطمیه آن را بخواند که البته آن سال غزل معروف آقای قزوه را خواند که بسیار هم کار خوبی شده است. در ماه رمضان همان سال از من خواست شعری در مدح امام رضا(علیه السلام) برای برنامه شهر باران  کار کنم که باهمخوانی حاج عبدالرضا هلالی صورت گرفت که با استقبال خوبی از سوی مردم روبه رو شد.

نزدیک به دوسال 70 ترانه ارزشی کار کردم که از بین اینها حدود 15 کار با حامد زمانی بود؛ البته بخشی از کارها سفارشی بود و پخش نشد، کم‌کم علاقه‌مند به فعالیت در عرصه ترانه‌های عاشقانه شدم که البته این بدین معنا نیست که دیگر در فضای ارزشی کار نمی‌کنم. اما کمی از کار کردن در این فضا خسته شده‌ام. عمده خواننده‌های ارزشی بخاطر وجود مسائل مالی در این عرصه ظاهر می‌شوند. تهیه‌کنندگان مبالغ میلیونی پیشنهاد می‌دهند و نگاه مادی را در بین خواننده‌های ارزشی افزایش داده‌اند. بارها دیده‌ام که خواننده به من می‌گوید که می‌شود در موسیقی ارزشی درآمد کسب کنیم یا نه، راه و چاهش را از من می پرسد! این بدین معنا است که دیگر دغدغه وجود ندارد. من از این جهت به امثال حامد زمانی احترام می‌گذارم که معتقدم او به چیزی که می‌خواند به شدت اعتقاد دارد. اگرچه که با حامد هم کم کار تر از قبل شده‌ایم اما دوستی عمیق ما هنوز پابرجاست.

تسنیم:در چنین فضایی، کیفیت کارهای ارزشی در چه سطح است؟

کیفیت کارها در بسیاری از موارد پایین است و این نسبت به سال‌های گذشته بیشتر است؛چرا که کارها به سمت سفارشی شدن رفته است و فقط تولید اثر اهمیت دارد و کیفیت برای تهیه کنندگان جایگاهی ندارد. منشأ این امر این است که افراد نا آگاه وارد این حوزه شدند و بعضی از دوستان اصلاً با فضای موسیقی آشنا نیستند و از لحاظ کیفیت سنجی توجیه نیستند.

 

تسنیم: و حرف آخر؟

از رسانه‌ها و مخاطبین عزیز درخواست دارم که پیمان طالبی یا هر هنرمند دیگر را دسته‌بندی نکنید. من سعی کرده‌ام تا به امروز و از این به بعد که جامع الاطراف باشم و در همه ابعاد زندگی و جامعه کار کنم. وقتی می‌گوییم شاعر آیینی یا ترانه‌سرا مخاطب دچار سردرگمی می‌شود. کسانی به من گفتند شعر آیینی را کنار بگذارم و بصورت مطلق در فضای ترانه کار کنم، اما سرودن در رثای اهل بیت(ع) اعتقاد من است و اگر قرار باشد بین ترانه و شعر اهل بیت(ع) یکی را انتخاب کنم، قطعاً شعر آیینی را انتخاب می‌کنم چون اعتقاد و علاقه من این است.

انتهای پیام/