ظریف: کاخ سفید تلاش واقعی برای تعهد به برجام انجام نداده است/ بانکهای اروپایی پس از ۸ ماه هیچ معامله‌ای با ایران نداشته‌اند

به گزارش حوزه سیاست خارجی خبرگزاری تسنیم، محمد جواد ظریف در جمع اعضای اندیشکده شورای روابط خارجی آمریکا گفت: ایران بعنوان یک طرف توافقنامه برجام به تعهدات هسته ای خود پایبند بوده اما در خصوص آمریکا به عنوان طرف دیگر، شاهد هیچگونه تلاش واقعی از سوی مقام های کاخ سفید در این رابطه نبوده ایم.

ظریف وزیر امور خارجه کشورمان روز جمعه میهمان ویژه اندیشکده شورای روابط خارجی آمریکا بود و با حضور و سخنرانی در جمع برخی از نخبگان، اندیشمندان و اصحاب فکر و قلم آمریکا به تبیین راهبرد اصولی سیاست خارجی ایران پرداخت.

وی در این جلسه که با اجرای فرید ذکریا تحلیلگر سیاسی ومجری برنامه های تلویزیونی آمریکا برگزار شد به تشریح دیدگاه های ایران در برجام، بحران سوریه، مسئله فلسطین، سیاست های تجاوزگرانه رژیم صهیونیستی و ادامه پروژه ایران هراسی از سوی معاندان و دشمنان جمهوری اسلامی ایران پرداخت.

رئیس دستگاه دیپلماسی ایران با اشاره به برخی جریان سازی ها گفت این دشمنی ها و فریب افکار عمومی موضوع تازه ای نیست اما بعد از اجرای برجام پروژه ایران هراسی در دستور کار اصلی بدخواهان ایران قرار گرفته و جالب است که امسال همزمان با شروع مجمع عمومی سازمان ملل متحد، دشمنان ما با نصب بیلبوردهایی در سطح شهر نیویورک و بمنظور تشدید جو ضد ایرانی عکس اینجانب را با این جمله منتشر کرده اند که منظور سیاسیون و رهبران ایران از مرگ بر آمریکا، همان مرگ بر مردم آمریکا است در حالیکه بنده هیچگاه علیه مردم آمریکا چنین سخنی به زبان نیاورده ام.

وزیر امور خارجه ایران با اشاره به موضوع برجام و پایبندی و احترام آمریکا به مفاد این توافقنامه گفت با توجه به تاریخ پیچیده روابط میان ایران و آمریکا آنچه که ایران از ابتدا هوشمندانه سعی کرد بر آن متمرکز باشد این بود که این مذاکرات صرفا موضوع برنامه های هسته ای ایران را در بر گیرد و نه هیچ موضوع دیگری را چرا که می دانست اگر وارد همه موارد اختلاف بشود درگیر بحث وجریان گفت وگویی می شد که می توانست تا ابد بدون نتیجه ادامه پیدا کند.

وی افزود: به همین دلیل بود که موضوع برنامه هسته ای ایران تنها محور گفت وگو های دوساله هسته ای بود اما اشتباهی که خیلی ها در آمریکا مرتکب می شوند این است که از این مذاکرات انتظار حل همه اختلاف ها و مشکلات میان دو کشور را داشته اند و همین موجب پیچیدگی هایی در این رابطه شده است.

ظریف در ادامه گفت آنچه که از ایران بعنوان یک طرف این توافقنامه انتظار می رود پایبندی به تعهدات هسته ای خود در چهارچوب این توافقنامه و راستی آزمایی این پایبندی از سوی آژانس بین المللی انرژی هسته ای است که این راستی آزمایی ها صورت گرفته وآژانس بطور مکرر بر پایبندی ایران صحه گذاشته است.

وی افزود: اما در مورد آمریکا بعنوان یکی از طرف های دیگر برجام این تلاش تاکنون تقریبا از امضای پای اسناد این توافقنامه ازسوی رئیس جمهوری و وزیر امورخارجه این کشور فراتر نرفته و ما شاهد هیچگونه تلاش واقعی از سوی مقام های کاخ سفید در این رابطه نبوده ایم.

وی در ادامه بعنوان نمونه به موضوع مبادلات تجاری ایران با کشور های جهان اشاره کرد وافزود که آمریکا از طرفی با صدور بخشنامه هایی به موسسه های مالی این کشور می گوید که هیچ منعی برای مبادلات تجاری با ایران وجود ندارد وآنها می توانند با ایران وارد داد و ستد های مالی وتجاری شوند اما درانتهای آن یک اما اضافه می کند که تعداد موارد این 'اما' ها چنان زیاداست که شرکت های آمریکایی را بوحشت می اندازد ومانع مشارکت آن ها در این داد و ستد ها می شود.

رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان در خصوص بحران سوریه و راه حل آن گفت: مشکل بزرگی که در برخورد با این بحران ویافتن راه حلی برای آن وجود دارد این است که برخی از بازیگران تمرکز خود را در این مذاکرات به کناره گیری یک فرد و آن هم رئیس جمهوری سوریه معطوف کرده اند که همین مسئله موجب پیدایش بن بستی در مذاکرات شده است.

ظریف با اشاره به تجربیاتی که در مذاکرات هسته ای کسب کرده یاد آورشد که بسیاری از طرف ها مذاکرات هسته ای در ابتدا تاکید داشتند که بعنوان نخستین شرط، برنامه های هسته ای ایران باید به حد صفر تنزل پیدا کند که نتیجه این مذاکرات در نهایت نشان داد که این یک خواسته منطقی و قابل توافقی نمی توانست باشد و همین مسئله در مورد تاکید و تمرکز بر کناره گیری اسد بعنوان شرط محوری حل بحران سوریه نیز صادق است.

وی در ادامه اظهارکرد: آنچه که از نظر ایران مهم جلوه می کنداین است که مردم سوریه سرنوشت دولت و آینده کشورشان را تعیین کنند اما بازیگرانی که در این بحران دارای نقش هستند باید تلاش کنند فضای مساعدی را ایجاد کنند تا مردم سوریه در آرامش بتوانند به تصمیم گیری در این رابطه بپردازند.

ظریف در ادامه با اشاره به موضع اخلالگرانه ای که عربستان سعودی در رابطه با این بحران پیش گرفته گفت: دیدگاه جمهوری اسلامی ایران برخلاف سران ریاض که خواهان کنار گذاشتن ایران در رابطه با حل این بحران هستند همواره این بوده است که حل بحران های منطقه با کنار گذاشتن یکی از بازیگران مهم و مطرح امکان پذیر نخواهد بود و به همین خاطر از نظر ایران، عربستان یکی از بازیگران مطرحی است که می تواند به حل این بحران و بازگرداندن صلح وآرامش به سوری کمک کند اما با موضع گیری هایی از قبیل حمایت از گروه های شورشی و تروریستی و مسلح کردن آن ها تاکنون موجب وخامت بیشتر این بحران شده است.

مجری برنامه فرید ذکریا با اشاره به سرمقاله اخیر دکتر ظریف در نیویورک تایمز و برخورد انتقادی او از سیاست های آل سعود گفت که به نظر نمی رسد چشم اندازی برای گفت وگو وتوافق میان ایران و عربستان سعودی وجود داشته باشد.

وزیر امور خارجه ایران در پاسخ گفت که او بویژه در پایان این سرمقاله با اشاره به نقش حساس و مهم عربستان بعنوان یکی از بازیگران مطرح دررابطه با بحران سوریه تاکید کرده است که این رژیم با تغییر مواضع خود قادر خواهد بود نقش موثری در بازگشت صلح و آرامش به سوریه و منطقه بازی کند.

ظریف در پایان این جلسه که با حضور بیش از 220 تن از اعضای این اندیشکده برگزار شد، به سوالات برخی از شرکت کنندگان پاسخ داد. ایشان در پاسخ به اظهارات یکی از اعضای این اندیشکده که مقاله اخیر دکتر ظریف در روزنامه نیویورک تایمز را مورد ستایش قرار داد و نظر ایشان را برای ' خلاص شدن از وهابیت' پرسید اظهار کرد: پیروان این تفکر که اساس آن بر پایه برداشتی بسیار کوته بینانه و مردود از شریعت راستین اسلام است، بسیار اندک بوده و حتی مقام های سعودی نیز خود را از آن مبرا می دانند، لیکن این گروه که دارای نفوذ و منابع مالی زیادی است همچنان از طریق مراکز و مدارسی خاص در نقاط مختلف جهان به تبلیغ تفکر خشن و هراس افکن خود ادامه می دهند.

مشروح پرسش و پاسخ ظریف در اندیشکده شورای روابط خارجی آمریکا به شرح زیر است:

فرید ذکریا یک سال پس از توافق برجام آمریکا ادعا دارد که ایران طبق توافق عمل کرده است و دولت ایران ادعا دارد که آمریکا طبق توافق رفتار نکرده است، واقعیت چیست؟

دکتر محمد جواد ظریف وزیر خارجه کشورمان در پاسخ گفت: واقعیت این است که آن توافق (معامله) شماری از عناصر را شامل می شد. اول آنکه توافقی بود درباره موضوع اتمی. فکر می کنم ما عاقلانه تصمیم گرفتیم که البته تاریخ این امر را بعدها خواهد گفت که وارد موضوعات دیگر نشویم زیرا تاریخ ایران و آمریکا بسیار پیچیده است و اگر به این مقوله می پرداختیم این موضوع هزگر پایان نمی یافت در نتیجه تصمیم گرفتیم فقط موضوع را به توافق اتمی محدود کنیم. این اشتباهی است که برخی افراد اینجا در آمریکا به آن مرتکب می شوند آنان گمان می کردند این توافق می بایست همه اختلافات بین ایران و آمریکا را حل می کرد.

توافق (معامله) بسیار واضح و روشنی است با تقاضاهای مشخص از سوی هر طرف. آن کاری که ایران موظف به انجام آن است می تواند توسط آژانس بین المللی انرژی اتمی تایید شود که چندین بار هم توسط آژانس تایید شده است و جالب اینجاست که حتی آمریکا در این باره بحثی ندارد. همه اعضای گروه پنج بعلاوه یک و آژانس بارها گفته اند که ایران به یکایک قسمت ها در توافق عمل کرده است. در سمت آمریکا اگر بخواهیم عادلانه سخن بگویم آمریکا اجرای سهم خود در توافق را تا آنجاییکه مربوط به امضاء مدارک توسط رئیس جمهور و وزیر خارجه می شود را انجام داده است ولی درباره سعی در اجرای این توافق کار زیادی صورت نگرفته است زیرا نیاز به تلاش های زیادی است که جهان بتواند رفتار خود را تغییر داده و با ایران معاملات (تجاری) داشته باشد.

 بانک های اروپایی پس از گذشت هشت ماه از اجرای برجام ،هیچ معامله ای با ایران نداشته اند. مقصر این کاستی آمریکا است.

برخی از کسانیکه شما هم می شناسید، برخی از بانک های اروپایی مقدار بسیار زیادی جریمه شده اند ارقام آنقدر بزرگ هستند که گفتن آنها دشوار است برای مثال هشت ممیز نه میلیارد دلار برای پریبا و یا چندین هزار میلیارد دلار برای اچ بی سی. اچ بی سی به قدری نگران بود که از لوی که در گذشته وزیر خزانه داری بود سئوال کرد. این نوعی از ترس و وحشت است که این قبیل جریمه ها برای بانک های اروپایی ایجاد کرده است. در نتیجه آنها می خواهند بیایند و با ایران معاملات جدیدی را آغاز کنند و آنها همیشه این نهاد دارایی های خارجی موسم به اوفک را دارند که البته ما نام این نهاد را بیش از هر آمریکایی دیگر شنیده ایم، اوفک به آن افراد می گوید اشکالی ندارد با ایران معامله داشته باشید ولی و این ولی که آنها می گویند بقدری طولانی است که... البته یک جمله می گوید اشکالی ندارد با ایران معامله داشته باشید و در عوض در پنج صفحه اما و اگرهایی ذکر شده است و نهایتا این بانک ها می گویند ما مسیر امن تر را در پیش می گیریم و اصلا ایران را فراموش می کنیم و نتیجه همیشه همین بوده است.

هیچیک از بانک های اصلی اروپایی پس از گذشت هشت ماه از توافق هنوز هم نمی خواهد معامله ای با ایران داشته باشد، ما بر این باوریم که این یک کاستی است. البته از سوی آمریکا هم این امر یک کاستی است. ولی این ها شرکت های خصوصی هستند که  تصمیمات خصوصی می گیرند ولی حتی دولت آمریکا هم شش یا هفت ماه طول کشید که به ایرباس مجوز فروش 117 هواپیما ی درخواست شده را بدهند ولی خوشبختانه به بوئینگ مجوز فروش هشتاد هواپیما داده شد.

- ایرانیان نسبت به قبل از برجام ، اطمینان کمتری به آمریکا پیدا کرده اند.

فرید ذکریا سئوال کرد: در نتیجه مطالبی که خوانده ام و با افرادی که صحبت کرده ام این توافق به خصوص چندان هم در ایران محبوبیت ندارد و شما و آقای روحانی هم نسبت به بلافاصله پس از توافق از محبوبیت کمتری برخوردارید زیرا این احساس بود که این توافق می تواند وضعیت را تغییر داده و زندگی مردم را بهتر کند. منتقدان شما می گویند شما به مردم ماه را وعده داده بودید و گفته بودید زندگی آنان تغییر خواهد کرد ولی مشکل این است که این روند آهسته است و یا اینکه موانعی که آمریکا ایجاد کرده است برای اقتصاد ایران وضعیت را آنقدر دشوار کرده است که به منافع لغو تحریم ها دست یابد؟

دکتر ظریف در پاسخ تصریح کرد: فکر می کنم اکثریت مردم ایران از این توافق حمایت می کنند و این امر هم با نظرسنجی هایی که صورت گرفته مشخص شده است ولی هر آنچه که باید توسط قانونگذاران آمریکایی مورد توجه قرار گیرد این است که اکثر ایرانیان امروز به آمریکا نسبت به زمان قبل از توافق اطمینان ندارند، قبل از اینکه این توافق را داشته باشیم بسیاری از ایرانیان بر این باور بودند که این توافق می تواند احتلافات با آمریکا را حل کند و موثر خواهد بود ولی هم اکنون اکثریت ایرانیان مخالف این امر می پندارند و همین امر باید علامت بسیار قاطعی را ارسال کند. در نتیجه این توافق طبق نظرسنجی هایی که نه از سوی ما بلکه از سوی دانشگاه مریلند صورت گرفته است بسیار محبوبیت دارد. دانشگاه مریلند معمولا سالی دو بار درباره ایران از طریق روش هایی که شما خودتان اینجا در آمریکا دارید آمارگیری می کند البته دشواری هایی وجود دارد و شما خودتان هم می دانید.

- اینکه ما در مذاکرات هسته ای با آمریکا، وارد موضوعات دیگر نشدیم، عاقلانه بود

مشکل این است که ایرانیان فکر می کنند آمریکا در انجام تعهداتش شکست خورده است این مثل آن نیست که ما به آنان وعده خورشید و ماه و یا هر آنچه که در این مابین است را وعده داده باشیم. ما به آنان گفتیم که موانع را برای معاملات تجاری با بقیه جهان هموار خواهیم کرد ولی نگفتیم که این توافق تحریم های اولیه ای را که آمریکا بر ما قرار داده است منحل می کند. ما هرگز در انجام معاملات تجاری با شرکت های آمریکایی مشکلی نداشتیم این کنگره آمریکا است که شرکت های آمریکایی را از معامله با ایران منع کرده است و ما می دانیم که این برای ما بسیار غیرممکن است که به کنگره برویم و بخواهیم قوانین خود را تغییر دهد. این حتی برای دولت آمریکا نیز غیرممکن است که به کنگره برود و تاییدیه برای معاملات دریافت کند. ما همچنان بر این باوریم که آمریکا نباید مانع تعامل ایران با بقیه جهان شود. وقتیکه ما می شنویم کنگره آمریکا و یا شمار بسیاری دیگر از لابی هایی که در اینجا هستند وقتی به اروپا می روند به جای آنکه به  شرکت ها برای معامله به ایران اطمینان دهند آنان را از این کار باز می دارند. این همان چیزی است که ایرانیان می ببینند و به آنان این حق را می دهد اطمینان کم و کمتری به آمریکا داشته باشند و نه فقط نسبت به دولت آمریکا بی اعتماد باشند بلکه نسبت به داشتن هرگونه تعامل احتمالی با دولت آمریکا نیز اطمینان نداشته باشند.

مشکل در سوریه این است که بسیاری از بازیگران فکر می کنند راه حل نظامی وجود دارد

فرید ذکریا سئوال کرد آیا فکر می کنید آتش بس در سوریه باقی بماند و موثرترین راه برای متوقف کردن وضعیتی که منجر به ایجاد وخیم ترین وضعیت بشردوستانه از زمان جنگ جهانی دوم تا کنون است، چیست؟ هر مسیری که به ثبات سیاسی و پایان جنگ داخلی در سوریه شود؟

دکتر ظریف پاسخ داد: من امیدوارم و دعا می کنم که این آتش بس باقی بماند ولی اینطور که به نظر می آید باقی نمی ماند و شماری از دلائل مشخص وجود دارند که چرا این آتش بس باقی نمی ماند. دلائل فلسفی و عملی برای این امر وجود دارد. دلیل فلسفی اینکه هیچیک از طرفین که فقط دو طرف هم نیستند طرفین بسیاری در سوریه قرار دارند، بیش از هفتاد گروه رسما در سوریه می جنگند و هیچیک از آنان دیدگاه واضحی درباره آینده سوریه ندارد. همه چیز بر یک موضوع معطوف شد همه در مورد این است که اسد بماند یا برود، اسد برای یک سال بماند بعد برود و به همین ترتیب در نتیجه همه درباره یک فرد است همه تمرکزها بر یک شخص و بر بله یا خیر معطوف شده است. دیدگاه درستی درباره آینده سوریه وجود ندارد به نظر من تنها راه خروج از این وضعیت به نظر من این است که برای مثال من خودم در توافق اتمی بودم در آغاز مذاکرات با گزینه غنی سازی اورانیوم در حد صفر مطرح شد و این مثل آن است که الان می گویند اسد باید برود و این کاربردی نداشت. غنی سازی در حد صفر به ایجاد دو هزار سانتریفیوژ منجر شد. وقتی دولت آمریکا غنی سازی در حد صفر را مطرح کرد ایران با داشتن هزاران سانترفیوژ خود خرسند بود و آن زمان هم در مذاکرات بودم در نتیجه می دانم چرا نمی بایست خرسند باشم. الان هم دقیقا به همان نحو است و همین امر منجر به کشتار بسیار زیاد شده است. این بخشی از مشکل فلسفی و صفحه بزرگتری از مشکلات آینده است. مشکل فوری این است که هر آتش بسی طی دو سال گذشته لغو شده است و این امر به دلیل عدم امکان مشخص کردن بین کسانی است که در آتش بس شرکت دارند با کسانی است که در آتش بس شرکت ندارند. حالا ما داعش را در کناری قرار می دهیم. اگر چه بمباران به اصطلاح تصادفی توسط آمریکا که در دیرالزور صورت گرفت نیروهای سوری را هدف گرفت که با داعش می جنگیدند در نتیجه داعش توان بیشتری یافت یک عذرخواهی به سادگی به تغییر استراتژیک منجر نمی شود. ولی در حلب یا در دیگر نواحی مشکل است که بین النصره و دیگر گروه هایی که تروریست محسوب می شود و کسانی که در آتش بس همکاری دارند،  فرق گذاشت. این را من نمی گویم حتی امریکا هم به این اذعان دارد اگر شما اولین پاراگراف از توافق نهم سپتامبر بین آمریکا و روسیه را بخوانید می بینید که تاکید شده باید متمایز گردد. آنها دائما موقعیت خود را عوض می کنند و هر چند وقت یکبار یک گروه روابط عمومی دارند که اعلام می کند این گروه کوشر شده است و دیگر به القاعده وابسته نیست و القاعده هم می گوید ما آنها را از تعهد پیروی از خودمان آزاد کردیم. در نتیجه این بازی جالبی است که صورت می گیرد. بازی خنده دار و در عین حال تاسف باری است.

هیچ توافقی در منطقه ما نمی تواند بر مبنای حذف طرف صورت گیرد، عربستان باید بخشی از راه حل سوریه باشد.

فرید ذکریا گفت: فکر می کنم در تاریخ ثبت شود که شما امروز در شورای روابط خارجی گروه های سنی جهادی را کوشر نامیدید قطعا این اولین بار است. او درباره مقاله ای که دکتر ظریف در نیویورک تایمز نوشته بود سئوال کرد و گفت مقاله بسیار قاطعی بود و درباره نقش عربستان سعودی سئوال کرد.

دکتر ظریف گفت: هیچیک از همسایگان ما چنین چیزی نگفته اند ولی من در همان مقاله تاکید کردم که عربستان باید بخشی از راه حل باشد و من فکر می کنم منطقه ما نمی تواند راه حلی بر مبنای حذف کردن داشته باشد و این درست مخالف فلسفه عربستان است که می خواهد ایران را از مسائل در منطقه حذف کند. من آنقدر هوشیارم که بدانم هیچ توافقی در منطقه ما نمی تواند بر مبنای حذف طرفی صورت گیرد. من فکر می کنم و امیدوارم عربستان شریک بسیار مهمی در این منطقه است.

وی افزود: مردم سوریه هستند که باید درباره سوریه گفتگو و توافق کنند. ایران، عربستان سعودی و دیگران می توانند در واقع این چشم انداز را درباره آینده سوریه ایجاد کنند. در آخرین نشستی که همراه با گروه حامیان سوریه در وین در بهار صورت گرفت تاکید کردم که باید درباره آینده سوریه گفتگو کنیم و نتیجه را می توانیم به دوستانمان در سوریه منتقل کنیم تا آنها هم بتوانند تصویر بهتری درباره آینده سوریه ترسیم کنند. همه طرفین در سوریه باید فکر کردن درباره آینده سوریه را آغاز کنند. آینده ای که نیاز به خشونت، خونریزی ندارد و من بر این باورم که باید به این سئوال پاسخ داده شود و آن سئوال هم این است که آیا می خواهند جنگ در سوریه تمام شود من می توانم قاطعانه به شما بگویم که ایران و دوستانش می خواهند که جنگ در سوریه پایان یابد و امروز بهتر از فرداست.

- امیدوارم آتش بس در سوریه باقی بماند ولی به نظر می آید که باقی نخواهد ماند.

ذکریا سئوال کرد دیدگاه عموم بر این است که  به نظر می آید سوریه متوقف شده است زیرا روسیه و آمریکا در دو سمت مخالف قرار دارند. اگر ایران و عربستان حالت خصمانه به یکدیگر نداشتند برای مثال وزیر خارجه عربستان گفته است بگذارید فراموش نکنیم که ایران رهبر و بانی تروریسم در جهان است. به نظر می آید که ایران و عربستان سعودی در جنگ سرد قرار دارند.

دکتر ظریف گفت: متاسفانه همتای سعودی من ادعاهای تاریخی را مطرح می کند شما نمی بینید هیچ مطلب تازه ای در مقاله اش  عنوان شده باشد. هر آنچه من عنوان کرده ام درباره مسائل روز است نه ادعاهایی که مربوط به پانزده، بیست، سی سال پیش بوده است. هر آنچه من گفته ام از سی، چهل سال پیش، پس از پیروزی انقلاب اسلامی آغاز شده است و غرب هم تصمیم گرفت چشمان خود را به روی آن ببندد و حالا مجبور شده است چشمان خود را به روی یک کابوس بسیار بسیار زننده بگشاید. من نمی خواهم تاریخ گذشته را تکرار کنم ولی اگر می خواستم تاریخ گذشته را تکرار کنم می گویم که عربستان سعودی همان بود که از صدام حسین حمایت کرد تا مردم ما را بکشد و آنها هم برای هشت سال این کار را کردند.

-عربستان سعودی همان است که از صدام حمایت کرد تا مردم ما را بکشد. مقدار پولی که سعودی ها به صدام دادند غیرقابل باور است

تاریخچه بسیاری وجود دارد که هیچیک از مشکلات ما را حل نمی کند. مشکل ما امروز این است که آنان افراطی گری را تامین مالی می کنند و این بدان دلیل است که امیدوارند بتوانند توجهات مردم را درباره ناتوانی شان در حل مشکلات کشور به دیگر نقاط منطقه معطوف کنند. آنها می خواهند آمال و آرزوهای جوانان عرب را به سمت یک دشمن ساختگی معطوف کنند حال شیعیان باشند و یا ایرانیان و این کاری است که طی چند دهه گذشته بدان مبادرت دارند و نتیجه این کار خلق یک هیولاست. سعودی ها چندین هیولا برای ما خلق کرده اند. آنها صدام حسین را خلق کردند. مقدار پولی که انها در دستان صدام قرار دادند، غیرقابل باور است و او بر ضد سعودیها برخاست.

- سعودی ها، طالبان و القاعده را تامین مالی کردند و اکنون هم داعش و النصره را تامین مالی می کنند.

سعودی ها طالبان و القاعده را تامین مالی کردند آنها هم بر ضد سعودیها برخاستند و هم اکنون داعش و النصره را تامین مالی می کنند و آنها هم به ضدیت با سعودی ها برخواهند خاست و زمانی که اینطور شود یک فاجعه به بار می آید در نیتجه این چیزی است که آنان می خواهند و فکر می کنم این جایی است که ایران و عربستان یک نقطه مشترک دارند و آنهم این است که در جاییکه عربستان فکر می کند می تواند افراطیون را در جنبش عرب به حالت معکوس به سمت ایران باز گرداند خودش هم می داند که در آخر کار آنها هستند که هدف اصلی خواهند بود و اگر آنها بتوانند این موضوع را بفهمند درمی یابند که هیچکس از حمایت افراطیون هیچ چیزی عایدش نخواهد شد. افراطی گری، یک حیوان، هیولا، فرانکشتاینی است که دست که به او غذا می دهد را گاز می گیرد. و زمانی که این موضوع را درک کنیم که نیروهای اسد و افراطی ها یکدیگر را در میدان جنگ سوریه می کشند و وقتی که ابهامات برطرف شود آنوقت است که ایران و عربستان سعودی می توانند دور یک میز مذاکره بنشینند و درباره آینده گفتگو کرده و کمک کنند تصویری را برای طرف های نگران ایجاد که آنان را به سوی مذاکره و توافق جلب کند و ما در هر زمان آمادگی چنین کاری را داریم.

خلیج فارس خط حیات ماست

ظریف در پاسخ به سئوال ذکریا درباره شلیک گلوله به دریانوردان ایرانی که از سوی دونالد ترامپ مطرح شده بود گفت: همه سربازان و دریانوردان ما فقط چندین مایل دورتر از ساحل ما قرار دارند ولی سربازان و دریانوردان شما هزاران مایل از سواحل شما دورند و آنها ناراحت می شوند وقتی که قایق های ما به آنان می گویند وارد آب های سرزمینی ما نشوید و شما وارد آب های ایران شده اید و نزدیک حاکمیت مرزی ما قرار دارید. ما روابط زیادی با آمریکا نداریم، در حدود 4- سال است که با آمریکا مشکل داریم. در نظر داشته باشید که ناو جنگی و یا جنگنده ما به آب های شما نزدیک شود . آنها درباره خلیج مکزیک صحبت نمی کنند این خلیج فارس است و در آنجاست که به آنها هشدار داده شده است. من با ارتش خودمان چک کردم و آنها گفتند هیچ قایق ایرانی به صد متری هیچ ناو آمریکایی نزدیک نشده است. مردم ناراحت می شوند چون فکر می کنند امور از کنترل خارج شده است.
قوانین ما بدین ترتیب است که از کمتر از یک مایل مانده به قایق آمریکایی و یا قایق دیگری نزدیک نمی شویم. خلیج فارس خط حیات ماست ما همه نفت خود را از طریق خلیج فارس می فروشیم. برای آمریکا خلیج فارس یک مکان مهم مورد توجه است. چگونه است اگر فکر کنید یک قایق ایرانی به  خلیج مکزیک که در نزدیکی تگزاس و یا فلوریدا قرار دارد بیاید و آنوقت بگوید چرا به من نزدیک می شوید؟ من هنوز هم در آب های بین المللی هستم. این شما هستید که به ما نزدیک شده اید آنها نیستند که به شما نزدیک شدند. ما به فتنه پراکنی با آمریکا علاقه ای نداریم. ما درباره سیاست های داخلی آمریکا سخن نمی گوییم و نمی خواهیم آمریکا هم درباره سیاست داخلی ما سخن بگوید.

- ما به دولت سوریه در جنگ با تروریسم کمک می کنیم و آن را انکار نمی کنیم.

ظریف در پاسخ به این سئوال که چرا مشروع است که ایران به حمایت خود از شبه نظامیان ادامه دهد گفت: آخرین باری که چک کردم سازمان ملل هنوز هم دولت سوریه را دولت مشروع آن کشور می داند. ما به  دولت سوریه در جنگیدن با تروریسمی که مورد حمایت خارجی ها قرار دارد کمک می کنیم این بسیار واضح است و ما آنرا انکار نمی کنیم ما بر این باوریم که باید در جنگیدن با تروریسم کمک کنیم. در همه نشست های گروه بین المللی حمایت از سوریه بر دو جمله بسیار کوتاه تاکید کرده ام که راه حل نظامی برای سوریه وجود ندارد و آتش بس گسترده باید برقرار گردد. و هر دو این جملات نیز باید بدون شرط صورت گیرند. می توانید سئوال کنید یکی از اعضا در آن گروه گفت ما اسد را با کمک خداوند و یا از طریق نظامی برکنار می کنیم در نتیجه آنان فکر می کنند راه حل نظامی برای سوریه وجود دارد و من بر این باورم که راه حل نظامی برای سوریه وجود ندارد. ما آماده ایم در آتش بس کمک کنیم. در دیدار روز گذشته گفتم و الان هم می گویم باید تصویری در سوریه فراهم کنیم که برای همگان قابل قبول باشد ممکن همه با همه قسمت های آن موافق نباشند ولی لااقل باید با بخشی از آنرا قبول داشته باشند. باید راهی را برای مشخص کردن النصره و انشعابات آن بیابیم.

- متاسفانه برای برخی ایرانیان که در خارج هستند و به ایران آمده اند، اتفاقاتی افتاده است. رییس جمهور هیچ نقشی در این موارد ندارد.

هادی قائمی سئوال کرد: شما و آقای روحانی طی سه سال گذشته به ویژه در سفرهای خارجی تاکید کرده اید که ایرانیان به ویژه تجار و افراد تحصیل کرده به ایران بازگردند، آنان را دعوت به بازگشت به وطن می کنید ولی نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران مکررا افراد دو تابعیتی را بدون هیچگونه مدرک واقعی در داشتن خطایی دستگیر و زندانی کرده اند برای مثال مقام سابق ایران باقر نمازی هشتاد ساله، پسرش سیامک نمازی، نازنین رادکلیف مادر یک کودک دو ساله. سئوال این است که ایرانیان چگونه می توانند به این دعوت ها اعتماد کنند .

دکتر ظریف در پاسخ گفت: به دلیل اینکه دستگاه قضایی ایران مستقل است ولی شما اینجا بیانیه ای را عنوان کردید و گفتید ما ایرانیان با تابعیت آمریکایی و یا هر ملیت دیگری را دعوت به بازگشت به ایران کردیم مشخص است که بسیاری از کشورها تابعیت دوگانه را به رسمیت نمی شناند وقتی آنها وارد کشور می شوند کسی به پشت پاسپورت آنها نگاه نمی کند و قوانین شهروندی کشورشان شامل حال آنها هم می شود. صدها هزار، میلیون ها ایرانی در خارج از ایران هستند صدها هزار نفر از انها دائما به ایران می آیند و ایران را ترک می کنند بدون اینکه مشکلی برایشان پیش آید متاسفانه اتفاق هایی برای برخی از آنها رخ می دهد و من در این باره قضاوت نمی کنم. امیدوارم وضعیت آن ها به طور دوستانه حل شود. همانطوریکه من در آزاد شدن شماری از آنها در گذشته نقش داشتم و امیدواریم این امر باز هم در آینده ادامه یابد. برخی به دلائل سیاسی اصرار دارند بگویند این امر طی دوره سه ساله ای که آقای روحانی بوده است رخ داده ولی آقای روحانی نقشی در آن ندارد هیچ رئیس جمهوری نقشی در این موارد ندارد . دستگاه قضایی مستقل از قدرت اجرایی است.

بخش اجرایی هیچ کنترلی بر دستگاه قضایی ندارد.

ذکریا گفت باید اضافه کنم این دیدگاه وجود دارد که شما و آقای روحانی کنترل کاملی بر دولت ندارید و تندروهایی در ایران هستند که سعی دارند باعث شرمساری شما شوند و به نحوی تعامل شما را با دشواری هایی مواجه می کنند و در برخی مواقع آنها از مسیر دستگاه قضایی نیز محوریت دارد استفاده می کنند و این هم بخشی از مشکل بزرگتر ضعیف سیاسی شماست.

دکتر ظریف در پاسخ گفت: اجازه دهید بگویم می خواهم شما مسائل در ایران را به همان گونه که در اینجا هست نگاه کنید وقتی ما درباره یک کشور خارجی نگاه می کنیم آنرا به عنوان یک مدل می نگریم برای مثال چند ماه پیش دادگاهی در همین نیویورک یازده میلیارد دلار ایران را به دلیل واقعه یازدهم سپتامبر جریمه کرد. پیش از اینکه این موضوع در کنگره مطرح و وتو شود ما موظف هستیم که به قربانیان یازدهم سپتامبر یازده میلیارد دلار پرداخت کنیم. در واقعه یازدهم سپتامبر حتی یک ایرانی هم دخالت نداشت، همه کسانی که در واقعه یازدهم سپتامبر دست داشتند از ما متنفر بودند ولی ما هنوز هم موظف به پرداخت یازده میلیارد دلار هستیم زیرا سیستم دادگاهی آمریکا ما را به این مبلغ جریمه کرده است. دیوان عالی آمریکا درست پس از توافق برجام تصمیم گرفت درخواست استیناف بانک مرکزی ایران درباره حکم قبلی که توسط دادگاهی در نیویورک صادر شده بود را رد کند  و بیش از یک ممیز هشت میلیارد دلار از دارایی ها بانک مرکزی را به  دلیل موضوعات تروریستی مصادره کند. آیا شما می گویید که دادگاه ها در آمریکا می خواهند دولت این کشور را تضعیف کنند؟ در آخر شما می گویید دادگاه ها در آمریکا از دولت مستقل هستند. بگذارید با صدای بلند بگوید بخش اجرایی ایران هیچ کنترل بر دستگاه قضایی ندارد فهم این امر باید برای آمریکاییان آسان باشد و هست. آیا وزیر خارجه کری می تواند تصمیمات دستگاه قضایی را توجیه کند؟ این امر قابل قبول است در دمو کراسی درجاییکه تفکیک قدرت وجود دارد.

ظریف در پاسخ به سئوالی درباره سفر به کشورهای آمریکای لاتین و مشاهداتش گفت: طبیعی است اگر بگویم چیزی ندیده ام وقتی به جایی می رویم ما را به داخل خودرو هدایت می کنند از آنجا هم به محل دیدار می رویم ولی کاهش قیمت نفت اقتصاد بسیاری از کشورها از جمله خاورمیانه را تخریب کرده است. برخی از کشورها مانند ایران به کاهش وابستگی خود به نفت همت گمارده اند و ما قادر بودیم به رقم کاهش قیمت نفت رشد اقتصادی داشته باشیم شماری از دیگر کشورها این شانس را نداشتند. ونزوئلا که بیش از نود درصد درآمدش از نفت است چگونه می تواند با این کاهش عظیم بهای نفت ادامه بقاء دهد و این یک چالش است ولی من دیدم در کشورهایی که از آنها دیدار کردم فرصت های بسیاری وجود دارد. به نیکاراگوئه، ونزوئلا، کوبا، اکوادور، بولیوی و شیلی به منظور همکاری بیشتر بین ایران و آمریکای لاتین رفتیم و برغم دیدگاهی که برخی از محافظه کاران سعی دارند اینجا در آمریکا مطرح کنند این قبیل اقدام ها برضدیت با هیچکس نیست. این امر به منظور پیشرفت اقتصادی مردم ما و مردم آن کشورهاست. ما به آنجا نمی رویم تا به کسی آسیب برسانیم و یا ضد کسی توطئه کنیم فقط می رویم تا معاملات تجاری انجام  دهیم که به آن معاملات هم نیاز داریم.

دکتر ظریف در پاسخ به سئوالی درباره بهای نفت گفت: سعی ما بر این است که بهای نفت عادلانه قرار داده شود و به جای وضعیتی که فعلا وجود دارد ثبات بیشتری وجود داشته باشد. چگونه به این درک و توافق باید رسید مسئله ای است که باید رویش کار کنیم. ایران برای مدت های طولانی در نتیجه تحریم های ناعادلانه در خارج از این معادله قرار داشت و ما بر این باوریم که باید سهم خودمان در بازار نفت را داشته باشیم. ما سهم مشخصی در بازار نفت داشتیم برخی از کشورها در زمانیکه خارج از بازار نفت بودیم جای ما را گرفتند و الان باید جبران شود زیرا ما بازگشته ایم.

اسراییل به طور روزانه تهدید به استفاده از زور ضد ایران می کند.

سئوال شد: می خواهم بدانم چرا ایران مکررا اسراییل را به عنوان شیطان مورد حمله قرار می دهد ؟

دکتر ظریف گفت: اگر شما به سخنان آقای نتانیاهو در مجمع عمومی گوش می کردید برعکس این امر را مشاهده می کردید. ما  دیدگاهی را درباره مشکلات در منطقه خودمان داریم و این دیدگاه نیز نشات گرفته از حقیقت است. به مدت هفتاد سال گذشته حقوق فلسطینیان نقض شده است و این ربطی به ما نداشته ما دخالتی نداشتیم و حقوق آنان همچنان هم نقض می شود. هیچ نتیجه ای نبوده است. همه انزوا و خشمی که منجر به افراطی گری و منتشر شده است  در نتیجه این حقیقت تداوم وضعیت در فلسطین است. رنج و مرارت مردم فلسطین همچنان موضوع محوری در خاورمیانه است. مردم سعی می کنند دیگران را در کاری که دخالتی در آن نداشته اند ملامت کنند. اگر می خواهید به موضوع توجه کنید خوب پس به موضوع توجه کنید مشکل اشغالگری و نقض حقوق بنیادی مردم فلسطینی است. مشکل گسترش است. مشکل تهاجم است. مشکل استفاده از زور است. ما الان در قرن بیست و یکم زندگی می کنیم در قرن هجدهم و نوزدهم استفاده از زور قانون بازی بود در قرن بیست و بیستم به کارگیری و تهدید به زور غیرقانونی است. اسراییل به طور روزانه تهدید به استفاده از زور ضد ایران می کند. او حتی در ترور کردن مردم ما با کشتن دانشمندانمان دست دارد. او می خواهد بر ضد تسهیلات اتمی ما حتی پس از توافق هم زور به کار ببرد. سعی کرد توافق را بر هم بزند. با بر هم زدن هم سنن در آمریکا بدون هیچگونه دعوتی از رئیس جمهور به کنگره آمد . آنها همه این کارها را کردند و شما یک نفر از مقام های ایرانی را بیابید که تهدید بر استفاده زور ضد اسرائیل کرده باشد، هرگز چنین مقامی را نمی یابید. ما هرگز تهدید نکردیم که زور ضد کسی به کار ببریم ولی از خودمان دفاع می کنیم اگر کسی بخواهد به ما حمله کند از خودمان دفاع می کنیم همانطوریکه این حق ماست ما این را به وضوح و در عموم می گوییم که ایران هرگز ضد هیچ نهادی در جهان زور به کار نمی برد.

ما باید این ابهام را که سلاح اتمی می تواند امنیت بیاورد از بین ببریم

فرید ذکریا گفت: حتما دیده اید که در یکی از ایمیل های هل شده کالین پاول نوشته شده است که اسراییل دویست کلاهک هسته ای را به سوی ایران هدف گرفته است. توصیفی برای آن دارید.

دکتر ظریف گفت: او این را گفته است. من از کجا درباره اسراییل بدانم. او همان چیزی را گفته است که ما همواره گفته ایم. اسراییل تنها کشوری است در منطقه که سلاح اتمی دارد و سلاح های اتمی او تهدیدی ضد صلح و امنیت است و هیچ امنیتی را هم برای کسی نمی آورد. ما باید این ابهام را که سلاح اتمی می تواند امنیت بیاورد را از بین ببریم.

وی با اشاره به اتحاد جماهیر شوروی سابق گفت: هیچکس به اندازه اتحاد جماهیر شوروی سابق سلاح اتمی نداشت حتی آمریکا  هم به آن اندازه نداشت ولی الان شوروی کجاست. ما باید در مسیر جهانی عاری از سلاح اتمی کار کنیم سلاح اتمی امنیت نمی آورد و هیچکس نباید داشته باشد از جمله پنج عضو دائم شورای امنیت.

ظریف در پاسخ به نقش روسیه در سوریه و افزایش خشونت ها در آن کشور گفت: موضوع بیشتر از فقط درباره تروریسم است و موضوع از کنترل خارج شده است. یک ناموزنی استراتژیک منطقه ای بر سوریه معطوف شده است و برای کل منطقه فاجعه به بار آورده است و این یک مشکل است که باید به این موارد توجه شود. ولی درباره ایران و روسیه بگویم که ما در داشتن نقش نظامی در سوریه رقابت نمی کنیم. هیچکس نمی خواهد چنین کاری کند فکر نمی کنم روس ها شوق و ذوقی در انجام اینکار داشته باشند. این یک ضرورت در مبارزه است برای برخی از ما در منطقه این یک تهدید جدی و قریب الوقوع است. داعش برای روسیه چیزی است که می تواند در چچن رخ دهد و یا در کشورهای آسیای مرکزی و حتی در جمهوری خودش رخ دهد پس از این یک تهدید بسیار جدی است. برای ما هم این تهدیدی در مرزهایمان است. عراق کشور همسایه ماست و ما از هشت سال جنگ در آن نواحی مرارت کشیدیم در نتیجه فکر نمی کنم با روسیه رقابت می کنیم ولی هدف مشابهی داریم البته هیچ دو کشوری نیستند که اهداف دقیقا مشابهی داشته باشند ولی درباره مبارزه با تروریسم داعش النصره اهداف مشترکی داریم و من اطمینان دارم که روسیه علاقمند ایجاد صلح و آتش بس است، آنها مذاکرات طولانی با آمریکا داشتند. ما نگرانی ها و جزییات خودمان را داریم. مشکل با تمایز قائل شدن، مشکل در نواحی خالی، چه کسی باید نواحی خالی را پر کند. این یک آتش بس عجیب و غریب است زیرا احتمال دارد وقتی که ناحیه ای خالی شود آن ناحیه توسط افراد نادرست تصاحب شود. این سئوالاتی است که باید پاسخ داده شود و فکر می کنم آمریکا و روسیه درباره اجرای مشترک توافقاتی کرده اند ولی آنها منتظر هفت روز آرامش هستند پیش از این که چنین اجرای مشترکی را ایجاد کنند. در طول آن هفت روز چه اتفاقی می افتد. فقط چند ساعت طول می کشید تا وضعیت استراتژیک به نفع داعش و یا النصره تغییر کند و آنان باید درباره این موضوع فکر کنند. امیدوارم روسیه و آمریکا به این موضوع فکر کنند. زیرا متاسفانه بسیاری از متحدان شما از اینکه داعش النصره نواحی را که هم اکنون در اختیار نیروهای سوری است را تصاحب کند خرسند می شوند و این بد است.

فرید ذکریا سئوال کرد: شما می گویید دولت عربستان سعودی داعش را تامین مالی می کند.

دکتر ظریف پاسخ داد: من می گویم پول زیادی از سوی عربستان سعودی به تاسیسات این نهاد واریز شده است. من نمی دانم ایا آنها امروز داعش را تامین مالی می کنند ولی می دانم که پول، اسلحه به النصره داده می شود و می دانم النصره سربازگیری می کند.

فکر نمی کنم فرشته ها این چیزها را پایین می آورند اگر چه که آنها خیلی می خواهند این را قبول کنند. اینها از یک جایی می آیند. پول از جایی می آید سلاح از جایی می آید این زیاد هم دشوار نیست. آنها سلاح های مبارزات چریکی نیستند. آنها تانک دارند. موشک دارند. موشک های ضد هوایی دارند موشک های ضد تانک دارند و من هیچ اتهامی نمی زنم ففط می گویم یک نفر برود شماره سریال های این سلاح ها را چک کند و بعد هم از دولت آمریکا سئوال کند که موجودی خود را چک کند.

ذکریا گفت: فکر می کنم شبه نظامیان ایرانی به این سلاح ها در میدان نبرد بیش از هر کس دیگری دسترسی دارند نمی توانید شماره سریال آنها را به ما بدهید؟ خنده حضار

از دیدگاه ما وهابیت یک مدرسه تفکر، مدرسه سیاسی  است

سئوال شد چطور می توانیم از شر وهابی ها راحت شویم؟

ظریف پاسخ داد: لطفا وهابی را با اسلام مرتبط ندانید. این ها یکی نیستند. وهابی ها اقلیت بسیار کمی هستند. بیشتر سعودی ها وهابی نیستند. شما به سعودی بگویید وهابی است از شما عصبانی می شود و می گوید محمدی هستم نه وهابی. از دیدگاه ما وهابیت یک مدرسه تفکر، مدرسه سیاسی است. برای چهار دهه گذشته وهابی ها قادر بودند تحریک کنند. ادبیات و کتاب درباره تنفر منتشر کنند در مساجد مختلفی تاسیس کنند و این باید متوقف شود فکر می کنم این به نفع عربستان و متحدانش است که این امر متوقف شود.

برای همه اقلیت های مذهبی در مجلس ایران کرسی وجود دارد

درباره مسیحیان در ایران و تبادل فرهنگ مسیحیان برای مثال بین ایران و آمریکا سئوال شد: ما دو نماینده در مجلس داریم. کلیسا های ارمنیان در ایران دائر است. المپیک ارمنی ها به میزبانی ارمنی های ایران در ایران برگزار شد. شاید بسیاری ندانند که ما پس از اسرائیل بیشترین جمعیت یهودیان را در داخل ایران ایران داریم. آنها کنیسه های خود را دارند و به رقم اینکه شمار آنها به اندازه کافی نیست زیرا از هر صد و پنجاه هزار نفر یک نفر نماینده مجلس است ولی با این همه برای اقلیت های مذهبی کرسی در مجلس وجود دارد و آنها دو کرسی دارند. ما نهایتا پنج نفر از اقلیت های مذهبی در مجلس داریم. نماینده یهودی سابق مجلس مادرش در لوس آنجلس قامت داشت و به مادرش در آنجا سر می زد و مشکلی هم نبود.  بیشتر چیزهایی که از این ساخته شده است فقط یک تصویر است. برای مثال شمایلی از من روی تاکسی ها یا بیل بردها نصب شده که می گوید مرگ بر آمریکا من هرگز چنین چیزی در عمرم نگفته ام. من بر این باورم که چیزهای بسیاری از تعامل دو جامعه باید حاصل شود ولی باید نوعی از اطمینان سازی ایجاد شود تا مردم در ایران بتوانند واکنش مثبتی داشته باشند و مردم در آمریکا نیز واکنش مثبتی داشته باشند. ما زندانیان ادراک و فرضیات خودمان هستیم و این پس از اینکه این ادراک را پس از 40 ساخته ایم به مشکلی تبدیل شده است.

درباره ترکیه سئوال شد: دکتر ظریف گفت در واقع بعد از اینکه وزیر خارجه شدم بلافاصله و پیش از آنکه با وزیر خارجه کری صحبت کنم با ترکها صحبت کردم و مذاکرات بسیاری داشتیم. و بالا و پایین های بسیاری بوده است. در عرض دو ماه گذشته مرتب تماس داشتیم درباره سوریه و کارهای خوبی درباره دیدگاهی برای آینده سوریه هم انجام دادیم ولی فکر می کنم همزمان با این که مردم سوریه خود باید درباره آینده خودشان تصمیم بگیرند آنهایی که در اطراف سوریه هستند هم می توانند سطحی از درک و انتظار ات را ایجاد کنند که در واقع طرف نگران بتواند در گفتگوها شرکت کند و این موقعیت سختگیرانه که خودشان را در آن زندانی کرده اند خارج کنند و گفتگو را آغاز کنند.

بسیار مهم است که آمریکا بفهمد تحریم سیاست خوبی نیست.

دکتر ظریف در پاسخ به سئوالی درباره تعاملات بیشتر گفت: اگر این تجربه خوب باشد ما می توانیم مورد دیگری را تجربه کنیم. بی اعتمادی بسیاری وجود دارد و باید اعتماد را گام به گام ایجاد کنیم. امیدوارم تجربه ای که الان در حال به دست آوردنش هستیم به جای آنکه بی اعتمادی را بیشترکند منجر به اعتماد شود و فکر می کنم بسیار مهم است که آمریکا بفهمد تحریم سیاست خوبی نیست. تحریم ها هرگز نتیجه ای را که آنها می خواستند به همراه نداشته اند. فکر می کنم تحریم ها قانونگذاران آمریکایی را زندانی کرده اند. تحریم ها دارایی نیستند، بدهی هستند.

انتهای پیام/