روایت کمتر شنیده‌شده از ضربت سپاه به کشتی شوروی/ ابرقدرت شرق چگونه خلیج فارس را ترک کرد

گروه سیاسی خبرگزاری تسنیم ــ مهمترین خبر سال 1366 شمسی قمری خبر حضور ناوگان دریایی آمریکا در خلیج فارس بود. آنها در پاسخ به درخواست کویت برای اسکورت نفت‌کش‌هایشان به خلیج فارس آمدند.کویتی‌ها از روس‌ها نیز همین درخواست را داشتند و آنها نیز موافقت کردند. از ابتدای سال 1366 شمسی دو ابرقدرت زمینه حضورشان در خلیج فارس را آماده کردند.

گناه نابخشودنی

کویت چنان از عراق حمایت می‌کرد که طرف جنگ با ایران شناخته می‌شد. اوج وحشت کویتی‌ها وقتی بود که زمستان 64 ش. ایرانی‌ها فاو عراق را گرفتند و همسایه کویت شدند، کویت هم‌زمان از شوروی و آمریکا درخواست کمک کرد تا نفت‌کش‌ها و کشتی‌هایش را اسکورت نظامی کنند. ایران باز شدن پای ابرقدرت‌ها به خلیج فارس را گناه نابخشودنی کویتی‌ها می‌دید. استراتژی ایران در سال 1366 مقابله به مثل در دریا بود.

هاشمی رفسنجانی: "اگر خلیج فارس برای ما امن نباشد برای هیچ‌کس امنیت نخواهد داشت." با این استراتژی ایران رودرروی دو ابرقدرت قرار می‌گرفت که صراحتاً اعلام کرده بودند اجازه نمی‌دهند امنیت کشتیرانی در خلیج فارس به خطر افتد.

هدیه‌ای برای پاسدارها

18 اردیبهشت آیت‌الله خامنه‌ای رئیس جمهور ایران گفت: "شوروی نباید منافعش را به خطر بیندازد و در خلیج فارس حضور پیدا کند". بعد از ظهر همان روز رزمندگان نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به یک کشتی شوروی حمله کردند. در آغاز مشخص نبود که این حمله را دولت ایران طراحی کرده است یا یک گروه از سپاه پاسداران، همه غافلگیر شدند، هنوز ایرانی‌ها در مرحله تهدید بودند نه عملیات.

آقای هاشمی خاطرات 18 اردیبهشت: "آقای دکتر ولایتی تلفنی اطلاع داد شوروی در مورد کشتی‌اش که دیشب زده شده است یادداشت اعتراض داده است. گفتم روشن کنید ما نزده‌ایم.

این حمله که پس از تهدید رئیس جمهور ایران انجام شده بود به دولت نسبت داده شده بود... می‌خواستند عاملان حمله را تنبیه کنند. [گفته می‌شود] رزمنده‌هایی را که حمله کرده بودند برای تنبیه به تهران فراخواندند، اما در دنیا این حمله به‌نفع ایران تعبیر شد".

هاشمی رفسنجانی در خاطرات 20 اردیبهشت ماه: "شب جلسه سران قوا در دفتر من بودند. حمله به کشتی شوروی بحث شد. با اینکه بدون دستور بوده و دلیل بی‌نظمی است، اثرات آن تاکنون مثبت بوده است". رزمندگانی که برای مجازات به تهران آمده بودند با تغییر فضا و وساطت فرماندهان تشویق شدند و هدیه گرفتند و احمد خمینی فرزند امام، پیام امام را به فرمانده نیروی دریایی سپاه رساند که "از این پس بدون هماهنگی نزنید".

ناو آمریکایی را بزنید

24 ساعت پس از حادثه‌ای که برای کشتی روس‌ها اتفاق افتاد هواپیمای عراقی ناو جنگی استارک آمریکا را هدف گرفت. هر دو اتفاق به‌نفع ایران بود و مخالفت‌ها در دو کشور اوج گرفت. روس‌ها از ادامه حضور نظامی در خلیج فارس انصراف دادند، اما آمریکایی‌ها با وجود مخالفت‌های داخلی بسیار، تصمیم به اسکورت نفتکش‌های کویتی گرفتند.

در تهران هم مسئولان با امام درباره عکس‌العمل ایران مشورت کردند. خاطرات هاشمی رفسنجانی: "امام در جلسه حضور یافتند. گزارش تصمیمات قرارگاه خلیج فارس و مراحل برخورد با وضع موجود، با فرض آمدن نیروی دریایی آمریکا را گفتم. قدم اول کشتی‌های تحت اسکورت آمریکا را می‌زنیم ولی با کمی بحث لازم ندیدند چنین کنیم. ولی پس از رفتن از جلسه پیغام دادند که هر گونه مسئولان مصلحت تشخیص دادند، عمل شود و جلسه سران همین را تصویب کرد و تلفنی هم از آیت الله خامنه‌ای نظر خواستم. ایشان هم همین نظر را تأیید کرد".

ماجرای کشتی بریجتون

اولین کاروان اسکورت نفکش‌ها مرداد 1366 حرکت کرد، اما برخورد مین به نفت‌کش بریجتون دومین فاجعه برای آمریکایی‌ها و پیروزی بزرگی برای ایران بود. کشورهای اروپایی به کمک آمریکا آمدند و فرانسه و انگلستان موافقت کردند برای کمک به آمریکا کشتی مین‌روب به خلیج فارس بفرستند.

برگرفته از دایرة‌المعارف مصور تاریخ زندگی امام خمینی(ره)

انتهای پیام/*

نقل‌قولها و مواضعی که در این متن درباره افراد و مسئولان به کار گرفته شده برگرفته از کتاب فوق است و تسنیم به‌صورت مستقل آنها را صحت‌سنجی نکرده است.