خیمه برافراشتن مردم زرقان؛ آئینی به قدمت ۴۰۰ سال در روز ۲۷ ذی‌الحجه


براساس سنت ۴۰۰ ساله در روز ۲۷ ذی‌الحجه مردم شهر زرقان خود را برای انجام مراسم خیمه برافراشتن آماده می‌کنند، آئینی که با نوای «یا حسین»، «یا اباالفضل» و به ویژه «یا زینب» مردم شکوه خاصی دارد.

به گزارش خبرگزاری تسنیم از شیراز، صدای ساز و کرنای عزا از بام حسینیه‌ها به گوش می‌رسد و مردم رفته رفته آماده انجام آئینی 400 ساله می‌شوند، خیمه‌های عزا با آدابی خاص برافراشته می‌شوند تا بار دیگر عزای سید و سالار شهیدان را برپا کنند، اینجا زرقان، قلب تپنده تعزیه ایران است.

براساس سنت 400 ساله در روز 27 ذی‌الحجه مردم شهر زرقان خود را برای انجام مراسم خیمه برافراشتن آماده می‌کنند، آئینی که با نوای «یا حسین»، «یا اباالفضل» و به ویژه «یا زینب» مردم شکوه خاصی دارد و طنین صدای مردم زمانی که ذکر «یا زینب» سر می‌دهند بغض در گلو می‌شکند و یاد شهدای مدافع حرم اشک بر دیده روان می‌کند.

مصیب امیری، مدیرکل میراث فرهنگی استان فارس از ثبت 37 میراث ناملموس این استان خبر می‌دهد و می‌گوید: بیشتر این آیین‌ها مرتبط با آیین‌های عاشورایی و عزاداری در ماه محرم است در این میان مراسم خیمه‌های برافراشته زرقان منحصربه‌فردترین آیین‌های محرم در کشور است که قدمت آن به دوران صفویه می‌رسد.

به گفته وی این مراسم با تلاش میراث فرهنگی در سال 1391در فهرست آثار معنوی کشور به شماره 657 ثبت شده است.

این آئین به گفته بهنام نوروزی، دبیر همایش سقای علمدار شهر زرقان از صبح روز 27 ذی‌الحجه بعد از نماز صبح در سه حسینیه قدیمی شهر زرقان در محلات امام سجاد، ولی عصر و حیدر برگزار می‌شود.

نوروزی می‌گوید: مردم زرقان پس از خواندن نماز صبح به صورت دسته‌جمعی و با همراهی روحانیون شهر به سمت حسینیه محله امام سجاد می‌روند و یکی از اهالی بر بام حسینیه رفته و ساز و کرنای عزا را می‌نوازد این موسیقی محلی با مدیحه‌سرایی و ذکر اشعاری در رثای اباعبدالله (ع) و واقعه عاشورا نوعی اعلام عمومی شروع عزاداری امام حسین (ع) است.

به گفته وی علاوه بر قدمت این آئین در شهر زرقان قدمت چادر محله امام سجاد نیز به 250 سال پیش بازمی‌گردد که به دلیل گذر زمان آثار مرمت در آن دیده می‌شود و این چادر منقش به نقش‌های زیبا و جنس کنف قدیم است.

خیمه محله امام سجاد برپا شد، حالا زمانی است که مردم محله امام سجاد با همراهی روحانی خود به سمت محله ولی عصر می‌روند و خیمه عزای اباعبدالله(ع) را در حسینیه محله ولی عصر برپا می‌کنند. به گفته نوروزی پس از انجام این مراسم همه مردم به خوردن شله مخصوص زرقان می‌نشینند.

این غذا از گوشت گوساله، برنج، سبزی و حبوبات درست می‌شود و از چند روز پیش بانوان زرقانی مشغول آماده و پاک کردن مواد آن می‌شوند تا اینکه در همان روز 27 ذی‌الحجه توسط مردان در حسینیه‌ها پخت شده و در میان مردم توزیع می‌شود.

محله حیدر، قدیمی‌ترین محله شهر زرقان است که نام خود را از یکی از سرداران لطفعلی خان زند گرفته است، خیمه این محله بنا به گفته نوروزی بزرگترین خیمه است که برای حمل و برافراشتن آن از جرثقیل کمک می‌گیرند.

در این خیمه‌ها علاوه بر آئین عزاداری و سینه‌زنی در ایام محرم، تعزیه برپا می‌شود که به گفته بهزاد مریدی، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس هر ساله سوگواره تعزیه به صورت کشوری در شهر زرقان برپا می‌شود و در سه حسینیه این شهر بیش از 40 مجلس تعزیه با حضور استادان به نام این هنر برگزار می‌شود.

مریدی قدمت تعزیه‌خوانی در جنوب کشور و به ویژه شهر زرقان را صدها سال اعلام می‌کند و می‌گوید: تعزیه هنر ناب ایرانی است که علاقه‌مندان می‌توانند قدمت تاریخی تعزیه استان فارس و زرقان را در کتاب تعزیه ایران به قلم صادق همایونی ببینند.

وی که برپایی این آئین‌ها را ابزاری برای مقابله با جریان وهابیت می‌داند، می‌افزاید: شهر زرقان به واسطه پیشینه‌ای که در تعزیه دارد می‌تواند محل استقرار نخستین پژوهشکده هنرهای آئینی و عاشورایی و موزه تجهیزات تعزیه شود.

انتهای پیام/