دستگاه دیپلماسی ایران در رابطه با ترکمنستان باید فعا‌ل‌تر عمل کند

بهرام امیر احمدیان کارشناس مسائل آسیای میانه در گفت‌وگو با خبرنگار بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، در رابطه با کشور ترکمنستان گفت: در این کشور محیط سیاسی و اجتماعی ویژه‌ای وجود دارد که دلیل آن به بی طرفی این کشور برمی‌گردد. ترکمنستان در سال 1995 میلادی اعلام کرد که بی‌طرف است و هیچگونه اقدامی علیه سایر کشورها انجام نخواهد داد. از این رو ترکمنستان تعهدی نسبت به هیچ کشوری ندارد و براساس روابط عادی می‌تواند به ایفای نقش بپردازد.

کارشناس مسائل آسیای مرکزی با اشاره به وجود مشکلات بسیار در روابط ایران و ترکمنستان گفت: ایران می‌خواهد که از خاک ترکمنستان برای برقراری رابطه با کشورهای آسیای مرکزی استفاده کند، اما این کشور محدودیتهای زیادی را در این زمینه، علیه ایران اعمال می‌کند. اگر بخواهیم با این کشور کار کنیم با موانع بسیاری روبرو هستیم.

وی افزود: سفر به این کشور هم معضلات زیادی دارد، برای مثال اگر ویزای ترکمنستان داشته باشید، فقط می‌توانید در عشق آباد پایتخت این کشور به گردش بپردازید و در صورت خروج از پایتخت 1500 دلار جریمه خواهید شد.

امیراحمدیان به دلایل وجود فضای منحصر به فرد در ترکمنستان اشاره کرد و گفت: دلیل اصلی آن، ویژگی سیاسی و اجتماعی ترکمنستان به متغیر دیوان سالارانه برمی‌گردد؛ این کشور ساختار قبیله‌ای دارد.

استاد دانشکده مطالعات جهان در توضیح شرایط اقتصادی و سیاسی ترکمنستان افزود: این کشور حدود 5 میلیون نفر جمعیت دارد. طبقه‌ای تکنوکرات در این کشور حاکم است که تمام امکانات را در اختیار دارد، از این رو منابع و امکانات در این کشور عادلانه توزیع نشده و «توزیع نابرابر» در این کشور وجود دارد.

کارشناس مسائل آسیای مرکزی با توجه به وضعیت رابطه اقتصادی و بازرگانی ایران و ترکمنستان تبیین کرد: جمهوری اسلامی ایران درسال 1375خط را‌ه آهنی را برای اتصال به کشورهای آسیای مرکزی راه‌اندازی و بهره‌برداری کرد که از خاک ترکمنستان می‌گذشت، اما بعدها عشق‌آباد محدودیتهایی را نیز علیه این خط مواصلاتی وضع کرد.

وی با توجه به بازگشایی مرز باجگیران ادامه داد: مرز باجگیران یک جاده دوطرفه است که  آنها هم می‌خواهند به بازارها دسترسی پیدا کنند، بنابر این باید از این نقطه مرزی استفاده کنند. باجگیران شهری است که درشمال استان خراسان رضوی قرار دارد و نقطه صفر مرزی میان ایران و ترکمنستان است. ترکمنستان علاوه بر کامیون‌ها، تابستان امسال( 27 مرداد 1395) این مرز را بر روی مسافران ایرانی بست که اعتراض کشورهای ازبکستان و قرقیزستان را نیز به دنبال داشت. این نقطه مرزی دهم مهرماه امسال بازگشایی شد.

امیراحمدیان درباره آینده روابط ایران و ترکمنستان گفت: دستگاه دیپلماسی ایران باید در رابطه با این مسئله فعال‌تر عمل کند و از ابزارهای موجود استفاده کند، از این رو نباید خود را  در مقابل ترکمنستان قرار دهد، ما از طریق دریای خزر هم می‌توانیم با کشورهایی مانند قزاقستان رابطه برقرار کنیم. البته فعالیتهای مناسبی برای روابط بهتر تهران عشق‌آباد صورت گرفته است.

لازم به ذکر است که پس از مطرح شدن سیاستهای گلاسنوست و پروستروئیکای گورباچف، ترکمنستان در27 اکتبر 1991 اعلام استقلال کرد و حزب دموکرات ترکمنستان جایگزین حزب کمونیست شد. در سال 1992 قانون اساسی آن به تصویب رسید و صفر مراد نیازوف در ماه ژوئن همان سال به ریاست جمهوری ترکمنستان برگزیده شد.

در سال 1993 ترکمنستان به ایران نزدیک شد و خط آهن عشق‌آباد از طریق سرخس به شبکه را‌ه آهن ایران متصل شد.

در دسامبر 1997 نخستین خط لوله نفت بین ایران و ترکمنستان افتتاح شد و نفت و گاز ترکمنستان از طریق ایران و خلیج فارس به سایر نقاط جهان منتقل د که این اقدام مخالفت آمریکا را در پی داشت که در سال 1998 نیازوف رئیس جمهور ترکمنستان در سفر به آمریکا با بیل کلینتون رئیس جمهور این کشور دیدار و مذاکره کرد.

انتهای پیام/