یونسکو درباره الاقصی تسلیم فشارها نمی‌شود
تصمیم جسورانه و شرافتمندانه سازمان علمی، فرهنگی و تربیتی ملل متحد «یونسکو» درباره بیت المقدس و مسجد الاقصی که حفاظت و نگهداری این اثر تاریخی مقدس را متعلق به مسلمانان فلسطینی دانست، با واکنش تند سران رژیم صهیونیستی روبه‌رو شد.
به گزارش گروه رسانه های خبرگزاری تسنیم، تصمیم جسورانه و شرافتمندانه سازمان علمی، فرهنگی و تربیتی ملل متحد «یونسکو» درباره بیت المقدس و مسجد الاقصی که حفاظت و نگهداری این اثر تاریخی مقدس را متعلق به مسلمانان فلسطینی دانست، با واکنش تند سران رژیم صهیونیستی روبه‌رو شد، چرا که یونسکو هرگونه پیوند یهودیت با این اماکن ارزشمند اسلامی را نفی کرده است.
این رویداد مهم سبب شد که با خانم شیدا مهنام، مدیر گروه علوم اجتماعی و انسانی در کمیسیون ملی یونسکو در تهران گفت وگو و از وی درباره پیشینه این تصمیم و شرایط اجرایی شدن آن پرس‌و‌جو کنیم. آنچه می‌خوانید مشروح گفت‌وگو با این نماینده یونسکو در ایران است.
ممکن است که درباره پیش زمینه‌های صدور مصوبه ضدصهیونیستی درباره حفظ حریم مسجد الاقصی سخن بگویید؟
بله؛ در دوره قبل، یعنی در دوره مدیر کلی کوئیچیرو ماتسورا بر یونسکو، مواردی داشتیم که رژیم‌صهیونیستی به دنبال اکتشافاتی باستانی در حوزه مسجد الاقصی بود که به تخریب بخش‌هایی از آن می‌انجامید؛ آقای ماتسورا این اجازه را نداده و دستور به توقف فوری این اقدامات داد، چرا که مسأله مسجد الاقصی در فرهنگ مسلمانان و فلسطینیان پیچیده شده است.
از این رو مشخص است که حفاظت از میراث فرهنگی این بنای تاریخی در اولویت یونسکو قرار دارد و در راستای این مسأله، چالش‌هایی با رژیم‌صهیونیستی و به بهانه‌های مختلف وجود داشته است و همیشه بنای این رژیم بر این بوده که به این بنای مقدس مسلمانان تعدی صورت بگیرد.
در مقابل حس مالکیت طلبانه صهیونیست‌ها نسبت به این اثرارزشمند، یونسکو از منظر فرهنگی و برای جلوگیری از تخریب آن، همیشه طی اعلامیه‌ها و توصیه‌نامه‌های مختلف اعتراض خود را نسبت به این اقدامات بیان کرده است. البته می‌دانید که سیاست‌های مشورتی و توصیه‌های یونسکو ضمانت اجرایی ندارند، ولی چون ما پروتکل‌ها و کنوانسیون‌های بین‌المللی در این باره را به تصویب می‌رسانیم، کشورها خود را موظف به اجرای آن می‌دانند.
اکنون نیز در موضوع مسجد الاقصی، دیدیم که 24 کشور به این مصوبه رأی مثبت دادند و حق نگهداری و حفاظت از این اثر مقدس به مسلمانان فلسطینی داده شده است. البته همانگونه که عضویت فلسطین در سازمان یونسکو بخش عظیمی از کمک‌های آمریکا را به این سازمان حذف کرد و مخالفت‌های گسترده‌ای را به دنبال داشت، این مسأله نیز با مخالفت شدید انگلیس، آمریکا و رژیم صهیونیستی روبه‌رو شد و مطمئناً در آینده تبعات این مخالفت‌ها را خواهیم دید، اما من به عنوان یک نماینده یونسکو در ایران خوشحالم که عاری از ملاحظات سیاسی، این اتفاق افتاد و این حق به مردم فلسطین داده شد.
این مصوبه چه تأثیرات اجتماعی را در جامعه فلسطین برجای خواهد گذاشت؟
در حوزه اجتماعی باید گفت، در مناطقی که تنش‌ها و بحران زیادتر از حد معمول وجود دارد، معمولاً مردم در حوزه اجتماعی و فرهنگی برای حفظ هویت‌های ریشه‌ای خود تشنه‌ترند و تعرض به این ریشه‌ها سبب بیشتر شدن ناآرامی‌ها می‌شود. بنابراین اگر از سوی یک نهاد بین‌المللی نسبت به این هویت‌ها حمایت صورت پذیرد، به شکل چشمگیری سبب ایجاد روحیه و بالا رفتن سطح تاب‌آوری اجتماعی می‌شود و قطعاً می‌تواند در سیر پیشرفت‌های اجتماعی آن جامعه تأثیرگذار باشد. وقتی که چنین پروتکلی توسط یونسکو امضا می‌شود، متعاقب آن حمایت‌های دیگری نیز در حوزه‌های مختلف فرهنگی، اکتشافی و اجتماعی صورت می‌گیرد که قطعاً برای مردم فلسطین ارزشمند خواهد بود.
با وجود کارشکنی‌های رژیم صهیونیستی در راستای تصویب این مصوبه، به نظر شما آیا این رژیم به اجرایی شدن آن تن خواهد داد؟
تاریخ حضور رژیم صهیونیستی در مجامع بین‌المللی نشان می‌دهد که این رژیم قهر سیاسی زیاد داشته است و ما بعید نمی‌دانیم که حتی برای مدتی عضویت خود را در این سازمان به تعلیق درآورد. البته باید گفت که ما مسأله عضویت فلسطین در سازمان یونسکو را در سال 2013 داشتیم که حتی بیشتر از مصوبه اخیر با مخالفت مواجه شد و آمریکا کمک 40 درصدی خود به منابع مالی این سازمان را قطع کرد و این دست مسائل در تصمیمات و پروتکل‌های یونسکو هیچگونه تأثیری ندارد.
تجارب گذشته نشان می‌دهد که سازمان یونسکو بسیار کار مثبتی انجام داده و با وجود اینکه این سازمان چالش‌هایی با آمریکا و رژیم صهیونیستی به‌خاطر این قهرهای سیاسی داشته و خواهد داشت، اقدامات و فعالیت‌های یونسکو رو به جلو خواهد بود و ما خوشحالیم که این اتفاق درباره مسجد الاقصی و بیت المقدس افتاده است.
از نظر پروتکلی و علم روابط بین الملل این مسأله کاملاً منتفی است که یونسکو با فشارها از موضع خود عقب نشینی کند و اصلاً در وجهه سازمانی در حد و اندازه یونسکو این‌گونه مسأله‌ای دیده نمی‌شود و تجارب قبل نشان می‌دهد بسیار بعید است که از این موضع عقب نشینی بکند حتی اگر مشکلات مالی به دنبال خود داشته باشد و اینجاست که نقش کشورهای حامی بسیار تأثیرگذار است و امیدوارم که کشورهای حامی از جمله جمهوری اسلامی ایران و کشورهای عربی حمایت‌های خود را از یونسکو بیشتر کنند تا فشاری که روی این سازمان است به حداقل برسد.
البته ما امیدواریم از سوی سازمان ملل که سازمانی سیاسی است فشاری بر یونسکو وارد نشود، چون تجارب نشان داده است که این سازمان در تصمیم‌گیری‌های خود مسائل سیاسی را دخالت نمی‌دهد.
در صورت پایبندنبودن رژیم صهیونیستی به تصمیم یونسکو و ادامه حفاری‌ها، این سازمان چه اقدامی انجام خواهد داد؟
متأسفانه مواردی وجود داشته که به اعلامیه‌ها و توصیه‌نامه‌های یونسکو برای جلوگیری از تخریب میراث فرهنگی توجه نشده است اما این دست مسائل باعث نمی‌شوند که روند پیگیری این موضوعات متوقف شوند. مطمئناً یونسکو بر موضع خود خواهد ایستاد و با قطعنامه‌های مختلف بر آن پافشاری می‌کند.
قطعاً ضمانت اجرایی این تصمیم اخیر به همگرایی و مشارکت کشورهای عضو یونسکو بستگی دارد و هرقدر که دولت‌های بیشتری در کنار این سازمان قرار بگیرند، قدرت بیشتری خواهد یافت و من امیدوارم که کشورهای عضو اهرم‌های کمکی خوبی برای اجرایی شدن این تصمیم باشند.
متأسفانه سازمان یونسکو خود قدرت اجرایی نداشته و فقط سیاست‌های توصیه‌ای و مشورتی را بیان می‌کند؛ البته در دنیای فعلی که بیش از پیش به سمت نهادگرایی پیش می‌رود، کشورها می‌دانند که به راحتی نمی‌توانند از زیر بار این مسوولیت‌ها شانه خالی کنند، چرا که باید بهای سنگینی در صورت نپذیرفتن آن بپردازند و به قولی می‌توان گفت که منزوی شدن رژیم صهیونیستی خود به نوعی بهترین اهرم فشار به عنوان ضمانت اجرایی تصمیم اخیر یونسکو درباره بیت المقدس به شمار می‌رود.
منبع: صبح نو
انتهای پیام/