پیام‌های سفر «علی مملوک» به مصر/ آینده «عربستان» و پشت‌پرده تحرکات منطقه‌ای ترکیه
تحلیلگر برجسته مصری آینده عربستان را فوق‌العاده خطرناک پیش‌بینی و تأکید کرد سعودی‌ها دست به کارهای بسیار خطرناکی در بسیاری از مناطق نه‌تنها در سوریه بلکه در عراق، یمن، لیبی و بحرین می‌زنند، این سیاست‌ها سبب خواهد شد تا سعودی‌ها بهای سنگینی بپردازند.
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، اظهارات اخیر رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه درباره ایجاد منطقه امن در حلب، پیامدهای نبرد موصل بر بحران سوریه، دخالت گسترده سعودی در سوریه، سفر اخیر یک مقام عالی‌رتبه امنیتی سوری به مصر و پیام‌های آن از جمله محورهای مصاحبه خبرنگار تسنیم با «اسامه الدلیل» نویسنده و تحلیلگر سیاسی مطرح مصری و رئیس بخش بین الملل مجله اهرام است که مشروح آن از نظر خوانندگان گرامی می‌گذرد.
تسنیم: سفر اخیر «علی مملوک» رئیس دستگاه امنیت ملی سوریه به قاهره را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
اسامه الدلیل: همکاری و هماهنگی امنیتی میان مصر و سوریه، مسئله جدیدی نیست و تازگی ندارد، بلکه این همکاری از هنگام آغاز بحران در سوریه تا امروز ادامه دارد، با وجود این هرچند سفر هر مقام سوری به مصر را باید یک مسئله عادی قلمداد کرد، ولی اعلام سفر علی مملوک به مصر به‌طور مشخص در شرایط فعلی دارای ابعاد و ارزش‌های فوق‌العاده سیاسی و حامل پیامدهای متعددی است که مهمترین آن اعلام موضع قاهره در قبال بحران سوریه که با قاطعیت و شفافیت همراه است و اینکه قاهره گزینه حل سیاسی بحران سوریه را در پیش گرفته و گزینه نظامی را به‌خاطر غیرممکن بودن و پیامدها و تأثیرات ویرانگرش بر تمام منطقه به‌ویژه سوریه بعید دانسته است، مصر همچنین بر خلع شبه‌نظامیان تروریست و بازسازی و حفظ وحدت و حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه و نهادهای آن از جمله ارتش عربی سوریه تأکید می‌کند.
اعلام زمان سفر اوج مواضع ثابت و علنی مصر را نشان می‌دهد، این سفر از این نظر اهمیت داشت که به مسائل مختلف مربوط به هماهنگی امنیتی میان مصر و سوریه به‌ویژه مبارزه با تروریسم پرداخت به‌ویژه اینکه، با رزمایش نظامی مشترک ارتش‌های مصر و روسیه در صحرای مصر در چارچوب مبارزه با تروریسم همزمان بود، مسلماً این سفر پیام‌های بی‌نهایت مهمی به‌همراه دارد به‌ویژه اینکه برای اولین بار است که نظامیان روسی در مصر و در قاره آفریقا حضور می‌یابند که این تمرینات نظامی با تلاش‌های سه کشور مصر، روسیه و سوریه در زمینه مبارزه با تروریسم برای ریشه‌کنی تروریسم در منطقه و با هدف ایجاد معادلات جدید در منطقه و کسب دستاورد ژئوسیاسی برای کشورهای منطقه به‌گونه‌ای که گروه‌های تروریستی هیچ نقش و جایی نداشته باشند، همزمان شده است.
تسنیم: بحث و کشمش در صحنه سیاسی مصر به اعلام سفر این مقام سوری به‌ویژه در این زمان را به‌مثابه دومین ضربه به عربستان سعودی پس از رأی مثبت مصر به پیش‌نویس قطعنامه روسیه در شورای امنیت نگاه می‌کنند، ارزیابی شما از این مواضع چیست؟
الدلیل: تعامل مصر با پرونده‌های منطقه و حوادث آن به‌معنای ضربه‌زدن نیست، من شخصاً با استفاده از این واژه‌ها برای بیان مبادی و اصول سیاست خارجی مصر مخالفم، زیرا مصر مصر قلب عربیت بوده و نقش رهبری دارد و برقرار‌کننده تعادل و توازن در جهان عرب است. مصر رابطه‌ای را با یک طرف به‌زیان طرف دیگر برقرار نمی‌کند، همه باید بدانند که رابطه مصر و عربستان هیچ‌گاه به‌زیان روابط مصر و سوریه نبوده است و به‌عکس، روابط مصر و سوریه نیز به‌زیان روابط مصر و عربستان نیست.
روابط مصر و سوریه، روابط راهبردی قدیمی گسترش است و برای دوست و دشمن واضح است، اما روابط مصر و عربستان سعودی عملاً با بحران‌ها و تنش‌های زیادی همراه بوده است و بار دیگر این تنش‌ها به‌خاطر موضع مصر در قبال بحران سوریه احیا شده است. اصول مصر همچنان اصول قانون بین الملل است و امکان ندارد که مصر بخشی از بازی تغییر اجباری نظام‌ها یا ورود به اعمال و اقداماتی باشد که می‌تواند اوضاع منطقه را خارج از چارچوب اراده ملت‌ها و مشروعیت و شیوه‌های دموکراتیک تغییر دهد. سعودی‌ها موضع مصر را خیلی خوب می‌شناسند، اگر سعودی‌ها در مراحل دشواری که مصر گذراند، به دولت مصر کمک کردند، در واقعیت و در حقیقت کمک‌هایشان به مصر، کمک به خودشان بوده است، زیرا این کمک‌ها در حقیقت به‌نفع امنیت ملی کشورشان بوده است.
رهبران سعودی باید این نکته را درک کنند که میان کمک‌ها و خریدن (کشوری را با دادن پول با خود همراه کردن) تفاوت وجود دارد، زیرا قرار گرفتن کنار یک دولت همپیمان در دورانی که با بحران‌ها روبه‌رو است و کمک به آن یک مسئله و خرید اراده سیاسی این دولت مسئله‌ای دیگر است و این دو موضوع از هم متفاوت است. این مسئله هرگز رخ نداده و رخ نخواهد داد، سعودی‌ها اراده سیاسی مصر را نخریده‌اند و هرگز نخواهند توانست تصمیم‌گیری مصر را به‌نفع خود مصادره کنند، بنابراین گفتن این سخن که مواضع مصر به‌مثابه ضرباتی به سعودی یا قطر یا ترکیه است، با حقیقت تعارض دارد، سیاست خارجی مصر، سیاست عمیق است و وزن و ارزش دارد، تحت هیچ شرایطی امکان ندارد که مصر از روابطش با سوریه به‌عنوان کارت‌هایی برای مانور دادن با سعودی‌ها یا دیگران استفاده کند.
تسنیم: آیا احتمال دارد که در دوره آتی همزمان با پیش رفتن مصر به‌سمت سوریه شاهد عقب‌نشینی سعودی باشیم یا این پیشروی با غرق شدن و دخالت بیشتر سعودی در بحران یمن همراه خواهد شد؟
الدلیل: در حقیقت باید گفت که سعودی‌ها دست به کارهای بسیار خطرناکی در بسیاری از مناطق نه‌تنها در سوریه بلکه در عراق، یمن، لیبی و بحرین می‌زنند، این سیاست‌ها سبب خواهد شد تا سعودی‌ها بهای سنگینی را پرداخت کنند، هزینه سیاسی دخالت سعودی در امور داخلی این کشورها سنگین خواهد بود، سعودی‌ها این مسئله را خوب درک می‌کنند و به‌خوبی می‌دانند که بهای دخالت خود در پرونده‌ها و مسائلی را که هرگز ربطی به آنها و امنیت ملی‌شان ندارد، پرداخت خواهند کرد.
این دخالت‌ها منجر به افزایش خطراتی شده است که حکومت سعودی را تهدید می‌کند و پیامدها و تأثیرات فوق‌العاده خطرناکی برای اوضاع اقتصادی، سیاسی و نظامی سعودی دارد، در حال حاضر شاهدیم که سعودی‌ها در کوتاه‌مدت متحمل خسارت‌ها و شکست‌هایی هستند و این گذشته از آثار و پیامدهایی است که در بلندمدت برای آنها به بار خواهد آمد که بر منطقه هم تأثیر خواهد گذاشت، در حقیقت در سایه این سیاست‌های سعودی‌ها که زیان‌های بی‌شماری برای امنیت و سیاست‌های منطقه دارد، نسبت به آینده عربستان سعودی خوش‌بین نیستم، هرچند ما قیّم حکومت سعودی نیستیم.
تسنیم: ارزیابی شما از اثرات و پیامدهای احتمالی عقب‌نشینی داعش از موصل به‌سمت الرقه و تأثیر آن بر بحران سوریه چیست؟
الدلیل: عملیات عقب‌نشینی گروهی شبه‌نظامیان داعش از موصل به‌سمت الرقه نگران‌کننده است و متأسفانه عامل و علت اصلی آن، ترکیه است، هدف اصلی از حضور نظامی ترکیه در عراق، حمایت از داعش است نه حفظ منافع ترکیه یا مشارکت در عملیات آزادسازی موصل، طی روزهای آینده حقایق زیادی برای جهانیان برملا خواهد شد به اینکه ترکیه نیت و مقاصد صادقانه‌ای ندارد، آنها به موصل به‌عنوان خاک ترکیه که عثمانی‌ها به جا گذاشتند، نگاه می‌کنند، این مسئله بی‌نهایت خطرناکی است. داعش نوکر مطیع ترکیه است و این مسئله بسیار خطرناکی است.
تسنیم: اظهارات اردوغان درباره ایجاد منطقه امن به‌مساحت پنج‌هزار کیلومترمربع در حلب و تأثیر آن بر عملیات نظامی در حلب را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
الدلیل: اردوغان هرچه می‌خواهد بگوید، مسئله ایجاد منطقه امن در حلب به‌معنای منع پرواز هواپیماها در این منطقه است که با قوانین بین الملل و معاهدات بین المللی مغایرت دارد چرا که نقض حاکمیت ملی سوریه است، اردوغان به‌دنبال آن است تا سوریه را در مقابل عمل انجام شده قرار دهد و به بیان سخنرانی‌های نمایشی می‌پردازد که بیهوده و توخالی است، ارزیابی من این است که نباید اظهارات اردوغان را جدی بگیریم یا به آن اهمیت بدهیم، متأسفانه جامعه بین المللی، به ترک‌ها اجازه داده‌اند تا اوضاع منطقه را برهم بزنند و قوانین بین المللی را از طریق نقض حاکمیت عراق و سوریه زیر پا بگذارند بدون اینکه جامعه بین المللی در مقابل آن اقدام کند، که نشان دهنده همدستی آشکار با ترکیه است.
انتهای پیام/*