عربستان توان اعمال‌ نفوذ بیشتر در لبنان ندارد

«محمدعلی مهتدی»، استاد دانشگاه و پژوهشگر ارشد مطالعات استراتژیک غرب آسیا در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری تسنیم، در خصوص اقدام کشورهای عربی خلیج‌فارس برای ممانعت از انتخاب رئیس‌ جمهور لبنان، با اشاره به کارشکنی‌های ریاض در انتخاب رئیس جمهور لبنان اظهار داشت: لبنان از دو و نیم سال پیش تاکنون بدون رئیس‌جمهور است. جبهه مقاومت و حزب‌الله از نامزدی ژنرال میشل عون حمایت می‌کردند؛ اما عربستان سعودی به دلیل اینکه میشل عون همپیمان مقاومت است، با این انتخاب مخالفت بودند.

وی با توجه به روابط سعد حریری با ریاض گفت: نحوه اعمال‌ نفوذ عربستان در صحنه لبنان از طریق جریان المستقبل به رهبری سعد حریری بوده است. سعد حریری فراکسیون بزرگی در پالمان لبنان دارد و تا الآن با انتخاب میشل عون موافقت نمی‌کرد؛ در نتیجه همه جلسات پارلمان برای انتخاب رئیس‌جمهور به شکست منتهی می‌شد.

پژوهشگر ارشد پژوهشکده مطالعات استراتژیک غرب آسیا با طرح پرسش‌هایی اشاره داشت: سؤال اینجاست که چرا سعد حریری الآن با انتخاب میشل عون موافقت کرده است؟ آیا این موضوع به دلیل سرپیچی حریری از خواست عربستان است؟ یا اینکه عربستان در نهایت به انتخاب میشل عون رضایت داده است؟ در هرصورت دوباره سؤالاتی مطرح می‌شود که چرا سعد حریری از خواسته عربستان سرپیچی کرده است؟ یا اینکه چرا عربستان در نهایت به این امر تن داده است؟

وی با توجه به تحلیل‌های موجود در این زمینه بیان داشت: نخست اینکه سعد حریری به‌ نوعی از فشار عربستان سرپیچی کرده و راه مستقلی را در پیش گرفته است. به نظر می‌رسد که این تحلیل صحیح است و مسائلی نیز وجود دارد که این تحلیل را تقویت می‌کند.

تحلیلگر مسائل غرب آسیا با ذکر نمونه‌هایی به روابط سرد بین حریری و ریاض پرداخت و عنوان کرد: ریاض دیگر اهمیتی برای حریری قائل نیست. حریری به ریاض مسافرت کرده بود؛ اما وقت ملاقات با پادشاه عربستان و ولیعهد به وی داده نشد. همچنین دولت عربستان حقوق شرکت سعودی «اوژه»، بزرگترین شرکت متعلق به خانواده حریری را پرداخت نکرده است؛ لذا این شرکت در حال ورشکستگی بوده و هزاران نفر از کارکنان آن اخراج شده‌اند.

وی سردی روابط ریاض با حریری را عامل اقدام اخیر وی خواند و خاطرنشان کرد: به نظر می‌رسد که شاهزادگان سعودی به‌خصوص محمد بن سلمان و محمد بن نایف دیگر همچون زمان ملک عبدالله اهمیتی برای سعد حریری قائل نیستند؛ لذا این مسئله باعث شده که وی مستقل از عربستان عمل کند و ریاست میشل عون را بپذیرد.

پژوهشگر و کارشناس مسائل غرب آسیا با اشاره به نمونه دیگری از اقدام ریاض علیه سعد حریری گفت: عربستان از مدتی قبل از یک افسر نیروی انتظامی به نام اشرف ریفی در طرابلس لبنان حمایت می‌کند. اشرف ریفی پیش‌ از این فرمانده نیروی انتظامی بود و سعد حریری از وی حمایت می‌کرد. وی بعد از بازنشستگی مدتی وزیر دادگستری شد و حال در شهر طرابلس با کمک عربستان سعودی به مخالفت با سعد حریری و مقاومت برخاسته است. این موضوع نیز دلیل دیگری است که سعد حریری دیگر چون سابق مورد اعتماد عربستان نیست و می‌تواند به‌صورت مستقل عمل کند.

وی با توجه به تحلیل دیگر درباره انتخاب میشل عون اظهار داشت: موافقت حریری با ریاست میشل عون رضایت عربستان را به همراه داشته است. در این صورت باید به این نکته توجه کرد که عربستان خود در منطقه تضعیف شده است. طرح‌های عربستان در یمن، سوریه و عراق ویرانگر بوده و با شکست مواجه شده است؛ لذا ریاض دلیلی ندارد که بیش از این در صحنه لبنان اعمال فشار و نفوذ کند.

مهتدی با ذکر این نکته که عربستان همچنان که در یمن و سوریه به شکست تن داده است، قاعدتاً باید در لبنان نیز شکست را بپذیرد، خاطرنشان کرد: عربستان دیگر در آن موقعیت منطقه‌ای نیست که قادر باشد بر صحنه لبنان فشار آورد و مسئله‌ای را با تغییر همراه سازد. به نظر می‌رسد که این تحلیل نیز صحیح است؛ چرا که به‌ عنوان نمونه در بحران سوریه نیروهای ارتش این کشور و نیروهای مقاومت به‌ عنوان هم‌پیمان آن با کمک روسیه در زمینه نظامی به پیشرفت‌های خوبی دست پیداکرده‌اند. موقعیت دولت سوریه در حال حاضر در همسایگی لبنان بسیار قوی‌تر شده و به همین میزان موقعیت عربستان سعودی تضعیف شده است.

وی هر یک از دو تحلیل را در موافقت حریری ممکن دانست و یادآور شد: شرایط کنونی لبنان مناسب است که فردی وابسته به خط مقاومت، سوریه و حزب‌الله رئیس‌جمهور شود. این دو تحلیل مانعه الجمع نیست و هر یک از تحلیل‌ها و دلایل آن می‌تواند عاملی برای موافقت سعد حریری با ریاست جمهوری میشل عون باشد. طبیعتاً این موافقت مشروط به نخست‌وزیری حریری است که حزب‌الله نیز این شرط را پذیرفته است.

پژوهشگر ارشد در پژوهشکده مطالعات استراتژیک غرب آسیا با توصیف فرایند آتی تشکیل دولت در لبنان اظهار داشت: احتمال دارد که انتخابات ریاست جمهوری در روزهای آینده در لبنان برگزار و میشل عون به‌ عنوان رئیس‌جمهور این کشور انتخاب شود. طبیعتاً مسئله نخست‌وزیری، تشکیل کابینه جدید و قانون انتخابات بعد از انتخاب رئیس‌جمهور مطرح می‌شود که مسائل تازه‌ای در لبنان خواهد بود.

انتهای پیام/