عربستان سعودی به دنبال مصالحه با یمن نیست

پروفسور «جیمز گلوین» در گفت‌وگو با خبرنگار بین‌الملل باشگاه خبرنگاران تسنیم (پویا) با بیان اینکه ریاض به جنگ یمن به‌عنوان بخشی از یک جنگ نیابتی بزرگ‌تر علیه ایران نگاه می‌کنند، تأکید کرد: این موضوع سیاست عربستان را نه‌تنها در یمن، بلکه در سوریه، بحرین و لبنان به‌خوبی تشریح می‌کند. درنتیجه عربستان سعودی به درگیری یمن به‌عنوان آنچه «جمع جبری صفر» نامیده می‌شود، نگاه می‌کند؛ به عبارتی در این نگاه شکست برای عربستان سعودی، پیروزی برای ایران به حساب می‌آید.
در ادامه متن گفت‌وگو قابل‌مشاهده است:

عربستان سعودی و متحدان سرسخت آن در حملات هوایی خود، روزانه غیرنظامیان یمنی بسیاری را به خاک و خون می‌کشند. برخی از کشورهای غربی که مدعی دفاع از حقوق بشر در جهان هستند، نه‌تنها در مقابل این اقدامات سکوت کرده‌اند بلکه از نسل‌کشی ائتلاف حمایت می‌کنند. اخیراً مجلس سنای ایالات‌متحده با فروش سلاح به ریاض، به ارزش 1.15 میلیارد دلار مخالفت کرد. از سوی دیگر پنتاگون در 9 اوت اعلام کرد که وزارت امور خارجه فروش بیش از 130 تانک‌های جنگی آبرامز، 20 دستگاه خودروی زرهی و تجهیزات دیگر را به عربستان سعودی تصویب کرده است. باوجوداین، نقش آمریکا در حمله عربستان به یمن و جنایات جنگی آن چگونه قابل ارزیابی است؟

گلوین: ایالات‌متحده آمریکا مایل نبود عربستان سعودی، حمله به یمن را آغاز کند و در ابتدا نیز قصد درگیر شدن در یمن را نداشت. درواقع از نگاه ارتش آمریکا این جنگ، فاقد هدف تعریف‌شده مناسب و البته غیرقابل پیروزی در نظر گرفته شد. درهرصورت، علی عبدالله صالح از سال 2004 با حوثی‌ها درگیر بوده است. مصریان در طول مشارکت در درگیری دهه 60 یمن، به‌خوبی این مفهوم را فهمیدند پایان نیافتن درگیری در زمان مورد انتظار، تنها باعث فرورفتن بیشتر در باتلاق جنگ می‌شود. درهرصورت ایالات‌متحده تصمیم گرفت تا به عربستان سعودی کمک کنند؛ چراکه با این اقدام قصد داشت به مخالفت عربستان در برابر توافق هسته‌ای با ایران پایان دهد.
علاوه بر این عربستان سعودی به توسعه روابط آمریکا با ایران مشکوک بود. اوباما در صحبت‌هایش گفته بود که عربستان سعودی باید یاد بگیرد تا همسایگی خود را با ایران به اشتراک گذارد؛ بنابراین کاخ سفید به‌جای رهایی عربستان، تصمیم گرفت تا ریاض را در این حمله کمک کند. به‌این‌ترتیب آمریکایی‌ها مجاب شدند که می‌توانند برخی از اقدامات عربستان را تحت کنترل داشته باشند؛ اما آن‌ها اشتباه می‌کردند.

رئیس شورای عالی سیاسی یمن در صحبت‌های روز یکشنبه خود تأکید کرد در صورتی نیروهای حوثی اقدامات تلافی‌جویانه خود را متوقف خواهند کرد که ائتلاف حملات هوایی بی‌وقفه خود را علیه غیرنظامیان این کشور عربی متوقف سازد. این اظهارات نشان می‌دهد که طرف یمنی مایل به پایان دادن به این جنگ طولانی است. آتش‌بسی که از 11 آوریل آغاز شده بود، موفق نبود چراکه رژیم سعودی بارها و بارها این آتش‌بس را نقض کرد. به نظر شما، چرا عربستان سعودی که به هیچ‌یک از اهداف خود را در طول این جنگ 18 ماهه نرسیده است، نمی‌خواهد به خونریزی و حل‌وفصل بحران از طریق صلح‌آمیز پایان بخشد؟

گلوین: عربستان سعودی قصد دارد قبل از پایان دادن به جنگ دو کار را انجام دهد. از طرفی آن‌ها می‌خواهند عبد ربه منصور هادی را به قدرت بازگردانند و از سوی دیگر قصد دارند مقاومت حوثی‌ها را در هم بشکنند. درواقع آن‌ها به جنگ یمن به‌عنوان بخشی از یک جنگ نیابتی بزرگ‌تر علیه ایران نگاه می‌کنند. این موضوع سیاست عربستان را نه‌تنها در یمن، بلکه در سوریه، بحرین و لبنان به‌خوبی تشریح می‌کند. درنتیجه عربستان سعودی به درگیری یمن به‌عنوان آنچه «جمع جبری صفر» نامیده می‌شود، نگاه می‌کند؛ به عبارتی در این نگاه شکست برای عربستان سعودی، پیروزی برای ایران به حساب می‌آید؛ ازآنجایی‌که عربستان سعودی تمام فعالیت‌های ایران در منطقه را به چشم تهدیدی برای موقعیت خود می‌نگرد، به دنبال مصالحه با یمن نیست.

سه ماه مذاکرات میانجیگری سازمان ملل متحد به میزبانی کویت برای پایان دادن به جنگ یمن و یا حداقل دستیابی به آتش‌بس واقعی، به‌جایی نرسیده است. به نظر شما، تلاش‌های بین‌المللی چگونه می‌تواند نتیجه‌بخش باشد؟ علاوه بر این در ماه ژوئن و 72 ساعت پس از انتشار لیست سیاه قاتلان کودکان، دبیر کل سازمان ملل بان کی مون به‌طور آشکار اعتراف کرد که ائتلاف به رهبری عربستان را از این لیست حذف کرده است. او دلیل این کار را تهدید مالی ریاض برای قطع کمک‌های مالی به برنامه سازمان ملل متحد عنوان کرد. نظر شما در خصوص چنین تصمیمی از سوی برجسته‌ترین سازمان بین‌المللی که همواره خود را مدافع حقوق بشر نامیده است، چیست؟

در مرحله نخست سازمان ملل بر روی ایجاد آتش‌بس تمرکز کرده است. مذاکره میان یمن و عربستان در مرحله بعدی است. نمایندگان سازمان ملل بر این باورند که تنها زمانی می‌توانند این اقدام را عملیاتی کنند که آن‌ها به‌عنوان یک «میانجی صادق» و نه هوادار یک طرف دیده شوند. شاید بتوان این دلیل را نیز ذکر کرد که بان کی مون، احتمالاً احساس کرده است که حفظ نقش سازمان ملل متحد در میانجیگری معامله از محکومیت عربستان سعودی مهم‌تر است.

چرا جامعه بین‌المللی و رسانه‌های تأثیرگذار غرب در پاسخ به جنایات فجیع صورت گرفته توسط عربستان سعودی در یمن، منفعل عمل می‌کنند؟ به نظر می‌رسد سانسور رسانه‌ای کامل در مورد وضعیت در این کشور عربی به وجود آمده است. نظر شما در این خصوص چیست؟

رسانه‌ها غربی بر روی جنگ در سوریه، نه یمن متمرکزشده‌اند. درواقع منافع بیشتر غرب در سوریه است؛ آن‌هم به دلیل موقعیت این کشور و درگیری بین‌المللی که در آن در جریان است و دو طرف غرب و روسیه در آن حضور دارند. البته پیامدهای این درگیری نیز قابل‌بررسی است. نباید این نکته را هم فراموش کرد که یمن خیلی دور و فقیر است و درگیری و تجزیه آن مفهومی خاصی برای غرب ندارد. در حال حاضر رسانه‌های ایالات‌متحده، بر روی انتخابات ریاست جمهوری متمرکزشده‌اند.

انتهای پیام/