ترامپ؛ از ضرورت مذاکره با تهران تا لزوم بازنگری در برجام
رئیس‌جمهور برگزیده آمریکا بارها زبان به انتقاد از توافق هستهای میان ایران و گروه ۱+۵ پرداخته و اعلام کرده که این توافق باید بار دیگر مورد مذاکره قرار گیرد. اما وی جزئیات بیشتری درباره موضعش در قبال توافق هستهای ارائه نکرده است.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، بارها از توافق هستهای ایران انتقاد کرده و اعلام نموده که درباره آن بار دیگر مذاکره خواهد کرد. وی با تمام جنبه‌های این توافق، شامل مدت زمان، لغو تحریم‌ها و رژیم بازرسی‌ها مخالفت کرده است.
ترامپ طی یک سخنرانی در مارس 2016، ایران را «بزرگترین حامی تروریسم در جهان» خواهنده و وعده داد که به عنوان رئیس‌جمهور آمریکا با «تلاش‌های آن برای بی‌ثبات کردن و تفوق بر منطقه» مقابله خواهد کرد. وی البته به جزئیات بیشتری درباره برنامه‌هایش اشاره‌ای نکرد.
وی طی سخنانی در بهمن‌ماه سال گذشته گفته بود: «ما با ایران توافق کردیم، این بدترین توافقی بود که در تمام عمرم دیده‌ام، این [توافق] یک رسوایی بود. نه تنها یک رسوایی بلکه مایه شرمساری بود.»
اریک ترامپ، پسر ترامپ، در مصاحبه‌ای اعلام کرده بود که توافق هستهای با تهران، یکی از مهمترین عواملی بود که باعث شد پدرش تصمیم بگیرد در انتخابات ریاست‌جمهوری شرکت کند. ترامپ اعتقاد داشت که دیپلمات‌های اوباما نتوانستند از مهارت‌های مذاکره که وی در کتابش با عنوان «ترامپ: هنر معامله» منتشر کرده بود، درس بگیرند.
البته علی‌رغم انتقادهایی که ترامپ در رقابت انتخاباتی‌اش متوجه ایران و برجام می‌کرد، وی در حقیقت در سال‌های گذشته حامی گفتگو با تهران بود. وی در دسامبر 2011، در مصاحبه‌ای با سی‌ان‌ان گفت: «ببینید، هیچ‌کس با ایران صحبت نمی‌کند. شاید، آنها یک امپراطوری شیطانی هستند، شاید آنها آدم‌های بدی باشند، اما هیچ کس با آنها گفتگو نمی‌کند.»
ترامپ اعلام کرده بود که حتی حاضر است با احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور ایران که به گفته وی «دلیل خوبی» برای نفرت از آمریکا داشت، مذاکره کند. ترامپ در مصاحبه با سی‌ان‌ان، ابراز نگرانی کرد که نبود مهارت‌های مذاکره‌ای لازم در اوباما ممکن است منجر به جنگ با ایران شود؛ جنگی که شاید اوباما فکر کند فرصتی برای انتخاب مجددش فراهم خواهد آورد.
بخش اعظمی از حمایت دونالد ترامپ از توافق با ایران را می‌توان در توئیتر وی یافت. وی در یک توئیت، گفته بود که دستیابی به توافق هستهای ممکن است زیرا تهران می‌داند که واشنگتن می‌تواند «آنها را به عصر حجر بازگرداند.» بین سال‌های 2012 تا 2015، ترامپ به صورت مداوم در رسانه‌های اجتماعی به اوباما پیشنهاد می‌داد که در مذاکرات با ایران «خونسرد» بوده و «به آرامی حرکت کند.»
اما وقتی که ایران و گروه 1+5 توافق موقت هستهای را در آذر 1392 منعقد کردند آن را «پوسیده»، «حماقت‌آمیز» و «یک توافق بد» خواند. ترامپ در سال 1395 و پس از انعقاد برجام، توافق هستهای نهایی، نیز همین اظهارات را بیان داشت.
وی در مصاحبه‌ای که در آگوست 2015 با ان‌بی‌سی داشت اعلام کرد که این توافق «منجر به یک هولوکاست هستهای» خواهد شد. وی همچنین در سخنرانی همایش جمهوری‌خواهان در سال گذشته نیز برجام را بدترین توافق در تاریخ آمریکا خوانده و اعلام کرده بود که تهران در مسیر دستیابی به بمب هستهای قرار خواهد داشت.
هولی دیگرز می‌نویسد که ترامپ اعتقاد داشت استراتژی مذاکره اوباما باید شامل سخت کردن تحریم‌ها، جلوگیری از تجارت ایران و کره شمالی، اصرار بر آزادی آمریکایی‌های زندانی در ایران، آزاد نکردن دارایی‌های مسدود شده در آمریکا و در مجموع سخت‌گیری بیشتر باشد.
ترامپ در جولای 2015 به سی‌ان‌ان گفت: «ما باید تحریم‌ها را دو برابر و سه برابر کرده و وادارشان کنیم سراغ ما بیایند.» وی در یک مصاحبه دیگر با نیویوک‌تایمز گفت: «ما باید تحریم‌ها را دو برابر کرده و به توافق بهتری می‌رسیدیم.» وی در کتاب اخیرش نیز اعلام کرده بود که هیچ اعتقادی به بند «بازگشت سریع» تحریم‌ها در برجام ندارد.
با این حال، ترامپ در رقابت‌های تبلیغاتی درباره نوعی دیگر از توافق با ایران سخن گفت: «گفتن اینکه آن را پاره می‌کنیم بسیار سخت است.» وی در مصاحبه سپتامبر 2015 با ام‌اس‌ان‌بی‌سی نیز گفت: «من عاشق این هستم که قراردادهای بد را بگیرم ... افراد کار را خراب می‌کنند و من این قراردادها را بهبود می‌بخشم. این یک نمونه بسیار خود از گرفتن یک قرارداد بد است. من چیزی را در این قرارداد خواهم یافت که شدیدا زیر نظر ما قرار داشته باشد، و فکر می‌کنم که آنها نخواهند توانست آن را انجام دهند، هر چه که باشد.»
وی در نشست کمیته روابط عمومی آمریکا و اسرائیل در مارس، اعلام کرد، «اولویت اول من این است که توافق فاجعه‌بار با ایران را برچینم.» وی سپس به نیویورک‌تایمز گفت: «خیلی خوب می‌شد که آنها قرارداد را چند باری نقض می‌کردند.»
ترامپ در سخنرانی‌های تبلیغاتی‌اش هم به شیوه مختص خودش و به صورت تلویحی به عادی‌سازی روابط با ایران می‌پردازد و پیشنهاد می‌دهد که 12 میلیارد سلاح به تهران بفروشد البته تسلیحاتی که اشکال فنی دارند، تا ایران دست به شکایت از آمریکا زده و وی بگوید: «آه، ببخشید، کار نمی‌کنند. وای، خیلی بد است.» وی در جای دیگری از اینکه ایران نمی‌تواند در آمریکا سرمایه‌گذاری کند، اظهار ناراحتی کرده و در برهه‌ای دیگر از فروش هواپیماهای مسافربری به ایران حمایت کرده بود.
کلی‌گویی‌ها و نحوه بیان ترامپ، ارزیابی دقیق از آنچه که وی در آینده درباره ایران و توافق هستهای ممکن است انجام بدهد را دچار مشکل می‌سازد. اما زیر سؤال بردن توافق هستهای با توجه به اینکه کنگره آمریکا نیز اکنون زیر سیطره جمهوری‌خواهان قرار دارد، کار چندان سختی نخواهد بود و باید انتظار داشت که وی در آینده به نحوی به این موضوع بپردازد. البته وی از بکار بردن عباراتی چون پاره کردن توافق هستهای اجتناب ورزیده و به نظر نمی‌رسد که به صورت علنی درصدد نقض مفاد این توافق باشد.
انتهای پیام/
